weekpuzze! door dr. Pluizer
fotografie
/postzegels
oplossing vorige puzzel
nr. 41
DAMMEN
f
ff -é;
DENKSPORTEN/HOBBY
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 14 OKTOBER 1<
De prijswinnaars van de puzzel van vorige week zijn:
Vijftien gulden:
Th. Mentink Veeren, Meilaan 97, Leiden
Vijftien gukien:
E. C. M van Leeuwen. Anth. v. Leeuwenhoekkade 35, Voorschoten.
De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd.
HONINGRAATPUZZEL
Rondom de genummerde vakjes dienen woorden van 6 letters van
navolgende betekenis te worden ingevuld. Alle antwoorden lezen in de
richting van de wijzers van de klok.
De beginletter van het eerste antwoord komt in het linkervakje naast
het cijfer 1Het vakje voor de beginletter van elk van de overige antwoorden
dient door combinatie met de letters van de omringende antwoorden
te worden vastgesteld.
1
misnoegdheid;
13
afzet van waren;
2
onverkort;
14
waterbak in smederijen
3
kleverige lekkernij;
gloeiend ijzer af te koelen
4
kalm en ongestoord;
15
laagte, dal;
5
donkerblauwe kleur;
16
eer meebrengend;
6
Spaansedans;
17
durfal;
7
stand in de middeleeuwen;
18
muze van de sterrenkunde;
8
ouderwets;
19
vreemde taal;
9
klaagzang;
20
plaatkieuwig weekdier;
10
overdekte galerij;
21
vreemde munt;
11
vaandel;
22
glaasje sterke drank;
12
inductieklos met triller (b.v. voor
23
vrouwelijk dier;
een automotor);
24
zonderzorgen.
Welk(e) antwoord(en) van deze puzzel begint/beginnen met de letter
B?
Oplossingen onder vermelding van „Puzzel 41" dienen uiteriijk woens
dagmiddag in bezit te zijn van
Leidse Courant, Postbus 11Leiden.
In een van de vorige rubrieken
heeft u het spel kunnen zien, dat
de tweede prijs won in de „Spel
van het Jaar" competitie, die door
de International Bridge Press As
sociation is ingesteld en die jaar
lijks als Charles Solomon Award
wordt gehouden.
In die rubriek heb ik u beloofd
ook de derde prijswinnaar te zullen
laten zien en die volgt dan hier.
Nu is het met het toekennen van
prijzen altijd een moeilijke zaak,
als het gaat om „iets moois". Wat
de een briljant vindt, is voor een
ander niet meer dan een staaltje
van elementaire speeltechniek en
het is voor een jury bijzonder
moeilijk een rangorde te bepalen
op volstrekt objectieve gronden.
Die jury bestond ditmaal uit José
Ie Dentu (Frankrijk), Ron Klinger
(Australië), Peter Pigot (Engeland),
Alan Truscott (USA) en Jan Wohlin
(Zweden), hetgeen in ieder geval
deskundigheid garandeerde.
De derde prijs werd toegekend aan
de 21-jarige Italiaan Marco Momig-
liano voor onderstaande prestatie
tijdens een toernooi in Venetië
1977 en valt in de
„trump-reducing plays":
Oosts opening was „Romeins" en
de rest van het bieden „natuurlijk".
Momigliano zat zuid en kreeg de
uitkomst van ruitenaas, hetgeen de
locatie van de belangrijkste overi
ge topkaarten wat gemakkelijker
maakte, maar kreeg het niettemin
moeilijk toen oost de tweede rui
tenslag won en een derde ruiten
naspeelde, om zich van tweetroef-
slagen te verzekeren (sic.!).
Nu kwam Momigliano met verve
en stijl in aktie. De Italiaanse
journalist, die het spel ontdekte,
vergelijkt hem met wijlen Johnny
Crawford, maar naar mijn mening
had hij er ook nog wel een paar
andere kunnen noemen.
o AV73
o 62
HV932
m A B 93
8 5 4 2 w n B10 9 6
o A B 10 7 4 z °HV9
B 6 4 108
V 10 8 7 5 2
O H
o 853
A 7 5
Oost gever, niemand kwetsbaar.
Het bieden:
Oost Zuid
West Noord
1 pas 2
2 pas 3
4 pas 4
Niettemin werd het een spectacu
laire aanpak: de derde slag werd
in de dummy met de 6 getroefd,
hartenaas werd gespeeld, waaron
der bij zuid de heer viel, waarna
op hartenvrouw klaveraas werd
afgegooid!
Nu werd een harten getroefd, met
klaveren naar noord overgestoken
en nogmaals een harten getroefd.
De leider ging weer met klaveren
naar de tafel en speelde een
klavertje, die oost gedwongen was
te troeven.
Zuid troefde over en kreeg loon
naar werken door een troef naar
noords heer te spelen.
Oost kon schoppenaas nemen
(duiken helpt niet), maar moest
vervolgens van zijn schoppen B
9 naar zuids V 10 spelen, hetgeen
de tiende slag opleverde. Briljant
of elementair? Wie het weet, mag
het zeggen, maar in ieder geval
heeft hij zijn kansen goed waarge
nomen.
Hier het slot van de 21e partij om
het wereldkampioenschap tussen
Kortsjnoj (wit) en Karpov (zwart).
(Zie diagram nr. 1.)
Als je zo'n stelling voor je krijgt
en nog twee dagen moet wachten
voordat de uitslag komt, dan ga
je proberen wat er in zit. En na
een beetje studie kom je dan tot
de conclusie dat de beste zet voor
wit is: 43.f2-f4!,.En als je dan
twee dagen later leest dat dat de
afgegeven zet was, dan ben je een
beetje trots op je „inzicht", maar
beseft dan tevens dat je er veel
meer tijd aan hebt besteed dan
Kortsjnoj ter beschikking stond en
dan wordt je respect voor hem
veel en veel groter dan het al was,
want hij vond dat in veel korter
tijd. Dat Karpov iets later in de
•afwikkeling zich sterker had kun
nen verweren en langer stand had
kunnen houden, ontneemt je niet
de zekerheid dat Kortsjnoj inder
daad „gewonnen" stond. Zó ging
het verder: 43 ,e4xf3. Zwart was
gedwongen tot het nemen van de
pion „en passant", want anders
wordt de baan van de zwarte loper
te kort. Deze loper moet op de
diagonaal b8-h2 blijven. De aanwe
zigheid van die extra pion op b7
blijkt dan winnend, want die is niet
te veroveren. De moeilijkheid voor
wit bestaat alleen daaruit dat hij
zijn koning vrije baan moet ver
schaffen om de zwarte loper aan
te vallen. Een andere moeilijkheid
is daarbij, dat hij moet zorgen dat
zwart niet de gelegenheid krijgt
om zijn loper voor de laatste witte
pion te geven, omdat dan het slot
verzandt in een remise Toren en
Loper tegen Toren.
44 Kg2xf3.Ke7-f7 45.Tg8-c8.Kf7-e7
46.h2-h3,h7-h5 Dit wordt be
schouwd als een zwakke voortzet
ting; men is van gedachte dat als
zwart de pionnen op zijn konings
vleugel ongemoeid laat, hij beter
en langer weerstand had kunnen
bieden. 47.Tc8-g8,Ke7-f7 48.Tg8-
d8,g7-g5 49.g3-g4,h5xg4 50.g3x-
g4,Kf7-e7 51.Td8-g8,f5xg4+
52.Kf3xg4,Ke7-f7 53.Tg8-c8,Le5-
d6. De laatste remisekans! Als wit
zich hier zou laten verleiden de
g-pion te nemen, dan was het
remise, want dan verdwijnt na:
Kg5;?.Lc5: 55.b8D.Tb8: 56.Tb8:.-
Le3+ de laatste witte pion van het
bord en is het remise. Daarom
volgde:54.e3-e4!,Tb1-g1+ 55.Kg4-
f5.g5-g4 56.e4-e5,Tg1-f1 57.Kf5-
e4,Tf1-e1+ 58.Ke4-d5.Te1-d1
59. Pc5-d3,Td 1 xd3 60.Kd5-c4
en Karpov gaf de partij op.
Bij het afbreken van de 22e partij
was de materiële toestand juist
andersom. Karpov beschikte over
Toren en Loper, tegen Kortsjnoj
Toren en Paard.
(Zie diagram nr.2)
Ook hier waag je een poging om
de partij voor zwart te redden.
Veelbelovend ziet een paardoffer
er uit 47...,ba3: 48.La3:,Ta2:
49.Te8:+,Kh7 en je denkt dat het
dan toch mogelijk moet zijn om
de laatste witte pionnen af te
ruilen, met opnieuw remise. Maar
daar gooit: 50.Lc1!,... roet in het
eten. En opnieuw rijst je respekt
voor een Kortsjnoj, die deze moge
lijkheid verwierp en 47a3xb2
onder couvert afgaf. Er volgde:
48.Lb4-d2!,... De beste zet, want
op: 48.Lc3,... komt 48.b1D
49.Tb1.Ta2 50.Tb8.Tg2!
51 .Te8: ,Kh7 52.Te4.h5!
53.gh5:.Tg5! en zwart is in staat
alle witte pionnen op te ruimen
met remise. Maar ondanks de
goede zet van Karpov (Ld2) weer
legde Kortsjnoj alle winstverwach
tingen voor wit na: 48Te2-e7
49.a2-a4,Te7-d7+ 50.Kd3-c2.Kg8-
h7! Wit kan niet op e8 nemen
wegens Td2:+. Het paard is dus
vrij om te spelen. 51.Tb8xb2,h6-h5
52.g4xh5,Pe8-d6 53.Tb2-a2.Pd6xf5
54.a4-a5,Pf5-d4+- 55.Kc2-c3.Pd4-
c6 56.a5-a6,Td7-d5 57.Ld2-f4!,...
Dit verhindert Th5: wegens Th2!
Maar zwart ziet ook dat. 57...,Td5-
f5 58.Lf4-d6.Tf5-d5 59.Ld6-g3.Td5-
g5 60.Lg3-f2,Tg5xh5 61 Kc3-
c4.Pc6-a5+ 62.Kc4-c3,Pa5-c6
63.Ta2-a4,Kh7-g8 64 Kc3-c4.Pc6-
a5+ en Karpov staakte de strijd-re-
mise! Karpov had kort voor het
afbreken de winst laten glippen.
De 23e partij werd op een rustige
wijze remise.
Met deze leerzame eindspelen valt
er toch nog veel te genieten. Als
Kortsjnoj nu maar gespaard blijft
voor grote blunders, zoals er de
laatste tijd nogal wat ten beste
worden gegeven, dan kan het nog
wel even aanhouden voor het
einde daar is.
Een vriend van meester Vonk
maakte me er op attent dat in die
studie van Mann van enkele weken
terug een onnauwkeurigheid voor
kwam. Ik weet niet wie de schuld
is. misschien ik., dan wel een
zetfoutenduivel, want de numme
ring klopte ook niet geheel. Voor
de goede orde nog eens de stand
in cijfers en letters: Studie van C.
C. W. Mann. Utrechts Dagblad 7
maart 1914.
Wit: Kb8,Da6,Lf1 -Zwart: Kd7,Dh1 ;-
pion:d3.
Wit begint en wint.
I.Lh3+.Ke7! 2.De6t-,Kf8 3.Dh6+,-
Ke7 4Dg7+.Ke8 5.Ld7+,Kd8
6.La4',Dh2+ 7.Ka8!.Dd6
8 Dg5+,Kc7 9.Da5+.Kc8 9.Db5!.d2
10.De8+,Dd8 11.Dc6+,...(En niet:
II.De6+?,Kc7 met schaak)
11...,Dc7 12.De6+,Kd8 13.De8,
mat.
Ik liet aan de lezers over de winst
te vinden na: 9...,Db6. Voor die
het niet vonden of zochten het
vervolg: 10.Dc3+,Ke8 11.Dh8+,-
Ke7 12.Dg7+.Kd6 13.Df6+.Kc5
14.Df2+,... met winst van de dame
op de diagonaal g1-a7!
Al met al een sierlijke studie met
veel inhoud.
De strijd om de Russische beker
is gewonnen door het team van
Moskou. Het toernooi werd ge
speeld in Dneprodzerzjinsk door
ploegen van tien man, vijf op het
internationale bord en vijf op het
Russische. Beide vijftallen telden
drie mannen en twee vrouwen. De
ploeg op het „echte" dambord
bestond uit Tsjegolev (tweede met
12 punten), Tsjoelkov (negende
met 11 -punten) en Ermasov (ge
deelde 21e met 10 punten) en de
vrouwen Michailowskaja (tweede
met 13 punten) en Magid (negende
met 11 punten). ïoo-^u
En ovëf Tsjegolev ga at-de rubriek^'
verder'. Als er één Rus is die op-°'
het ogenblik het Nederlandse ge-
weid kan weerstaamèfftét wel deze'
oud-wereldkampioep. In Arco zal
deze m'éand wel blljtfén wat dê"
agressief spelende Rus nog kan.
Twee voorbeelden uit bovenge
noemde bekerwedstrijd om aan te
geven dat de oud-wereldkampioen
inderdaad nog veel in zijn mars
heeft.
TSJEGOLEV
ik m m m
m m m m m
1 i.l 1 I
0 U
m O
w N* -s/
GANTWARG
Allereerst dd partij mflt.Gantwarg,
TSJEGOLEV
19. 28x17 11x31 20. 36x27 8-12
door de witspeler zeer riska?tóAjt21|.M33r28 12-17 (zie diagram). De
opgezet. Gantwarg—Tsjegolev: 1. beslissende fase begint, Gantwarg
32-28 19r23 2. 20fc-19 14x23 3. gaat op een dure dam af: 22. 27-22
37-32 10-14 4. 35-30120-25 5. 33-29 18x27 23. 29x18 13x33 24. 38x29
5-10 6. 40-35 17-21 7. 31-27 IMÏo"27x36 25. 24x13 9x18 26. 29-24
8. 38-33 6—11 9. 45-40 1-6 1 a
50-45 14-20 11.30-24 9-1412.41-37
3-9 13. 35-30 21-26 14. 43-38 14-19
15. 49-43 10-14 16. 47-41 17-21
17. 33-28 12-17 18. 39-33 17-22
20x29 27; 34x1 25x34 28. 40x29
14-19 (dreigt 19-23 en 2-7) 29.
29-24 19x30 30. 44-39 21-27 31.
39-33 30-35 32. 1-34 36-41 rustig
koerst Tsjegolev op materiaalwinst
af. 33. 34-39 41 x32 34. 39-44 32-37
35. 44-49 27-31 36. 43-38 31-36
37. 33-29 36-41 38. 45-40 35x44
39. 49x35 15-20 40. 35-13 (in
verband met 20-24) 41-47 41.13-35
47x24 42. 35x41 20-24 43. 48-43
24-30 44. 43-39 26-31, en in deze
hopeloze stelling viel Gantwargs
vlaggetje.
De tweede stelling (zie diagram)
is uit de partij Tsjegolev—Slavins-
kas. Na een paar fikse ruilen is
er een 7 om 7 overgebleven, zo
op het oog goed voor remise Maar
met een krachtzet 38. 36^31laat
Tsjegolev zien wat de mogelijkhe
den van de witte stand nog zijn.
38. 7-12 (er dreigde weliswaar
26-21, 37-31, toch was 17-22 ver
moedelijk beter en voidoende voor
remise). 39. 43-39 17-21 (ook hier
kan 17-22 nog) 40. 26x17 12x21
41. 39-33 8-13 42. 44-39 13-18 43.
32-2811 -17 44.39-34 6-11 45.34-29
21-26 46. 29-23 18x29 47. 33x24
16-21 48. 38-32 4-9 49. 24-19 11-16
50. 28-22 17x28 51. 32x23 en
Slavinskas gaf zich gewonnen.
De herfst mag voor velen aan
leiding zijn om in huis de gezel
ligheid te gaan zoeken, er zijn
ook tal van redenen om er op
uit te trekken, de natuur in. Een
van de redenen kan zijn de ver
stilde sfeer van een herfstdag in
een park of de kleurige schoon
heid van de bomen. Neem op
zo'n wandeling vooral de kame
ra mee Want de herfst is erg
fotogeniek. Onderwerpen zijn er
in overvloed: regendruppels in
een plas, koeien in een waas
van mist, een kleurig blad in te
genlicht.
Vaak worden motieven, die bij
helder weer worden gefotogra
feerd, minder duidelijk door de
achtergrond die onrustig is of
die onvoldoende kontrast biedt
met het motief van de foto. Die
bezwaren vallen weg bij fotogra
fen in een dampige atmosfeer.
Bovendien zorgt die mist vaak
voor een sfeervol plaatje, vooral
als u op de voorgrond een
sterk en donker motief verwerkt.
U hebt geluk als tijdens uw
herfstwandeling de zon door de
mist heenbreekt. Dan is er een
goede kans op de bekende zon-
neharpfoto: u ziet dan hoe het
zonlicht door de bomen wordt
verdeeld en lichte en donkere
strepen vormt, die door de mist
worden weergegeven als een
harp.
Licht en tegenli nt
Het allermooist blij nati -"•>
een bos waarvan i N br-ne
rode en gele blad do de zor.
wordt beschenen. Dat een
herfstfoto opleveren die "^.It
van licht. Maak in zo'n gevai
ook eens dia's, want deze zijn
erg geschikt om de herfst weer
te geven in al zijn kleurige ver
scheidenheid. Op een dia lijkt
het of de zon door de bladeren
schijnt - mits de belichting
nauwkeurig is geweest.
Om mooie doorzichtige" kleuren
te krijgen is hét vaak goed om
te werken met tegenlicht. Dit
soort foto's is erg gemakkelijk
te maken u moet er alleen
voor zorgen dat de zon zelf niet
in de lens kan schijnen. De ka
mera in de schaduw, liefst voor
zien van een zonnekap. geeft de
beste resultaten. Op deze ma
nier leveren op zich niet zo
De herfst is erg fotogeniek
Vakantiefilm al af?
De films van de vakantie zijn te
rug van de ontwikkelcentrales,
door de meesten waarschijnlijk
il gemonteerd tot een heel va
kantieverhaal. Je kunt dat va
kantieverhaal ook zien als een
onderdeel van eeh groter ge
heel, waarbij een heel jaar in
beeld wordt gebracht, of een
deel ervan gebruiken in het ver
haal van -<e ieugd van de kinde-
De herfst geeft niet alleen paddestoelen en vallende
bladeren als foto-onderwerpen, ook koeien in een mistig
weiland kunnen een boeiende herfstfoto opleveren.
Wie op een dergelijke manier
de films monteert, heeft al gauw
behoefte aan titels. Dit zijn de
inleidende beelden met de naam
van de film of stukjes film met
tekst die tussen de verschillende
delen worden aangebracht om
een nieuw onderwerp aan te
kondigen. Soms ook sluiten ze
de film af met het woord „ein
de". De titels zijn er voor om
zo'n film af te maken.
Veel filmers denken dat het ma
ken van een titel een moeilijk
karwei is. Dat is zeker niet het
geval, want men kan het zo ge
makkelijk doen als men zelf
wilt, afhankelijk van de eigen
fantasieën tijd.
De meest eenvoudige titel maakt
men bijvoorbeeld tijdens het fil
men: een opname van een
plaatsnaambord een shot van
vijf seconden is voldoende. Het
wordt al speelser als de opna
me onscherp inzet en langzaam
scherper wordt, ofwel wordt in
gezoomd. Even gemakkelijk is
het om kinderen een tekstbord
in het beeld te laten dragen, of
wel een schoolbord te filmen
waarop een hand de titel
schrijft. Daarbij is het niet van
belang of de letters er mooi op
staan. het gaat om het idee.
Meer tijd vraagt het werken, met
een titelapparaat. waarbij men
de teksten van boven naar be
neden door het beeld kan laten
draaien, of het gebruiken van
losse titelletters die van een let-
Vanuit een lettercha
ontstaat langzamerha
een filmtitel een v ^er
de mogelijkheden om c
film af temaken.
die
terchaos tot een leesbaar ge! ndr
worden. De filmer kan titels
takjes of denneapp del
van restjes gekleurde stol
van steentjes van een
spel. De mogelijkheden zijn
gio. Waar het om gaat is da! m
film een naam krijgt
ven de beelden uiteraard
belangrijkste.
:rab! tred
De jeugdfilatelie krijgt in België
aandacht met de uitgifte van
een bijzondere zegel op 16 ok
tober als.. Deze zegel heeft een
waarde van 4,50 fr. en toont
een jeugdige filatelist bezig met
zijn hobby. Het ontwerp voor de
zegel werd vervaardigd door P.
Deweerdt en de zegel werd in
de kleur donkerblauw gedrukt
door de zegeldrukkerij te Me-
chelen.
Op 9 oktober a.s. verschijnt in
België een bijzonder zegel in de
waarde van 8 fr. zonder toeslag.
Hiermee wordt aandacht gege
ven aan het feit dat dit jaar de
Koninklijke Vlaamse Ingenieurs
vereniging 50 jaar bestaat. Op
de door E. Vandemeulebrouke
ontworpen zegel ziet men de
letters KVI in een grafisch ont
werp bijeengebracht. Verder de
jaartallen „50" en „1928-1978"
en de tekst „Koninklijke Vlaam
se Ingeneursvereniging". Deze
zegel werd in de kleuren zwart
Jeugdfilatelie krijgt aandacht in Belgi i
fr
25p'
i isle of man
rac^o;:
isle of man j
en rood gedrukt door de Zegel
drukkerij te Mechelen.
Op 18 september j.l. heeft de
Belgische PTT een serie van
twee bijzondere zegels met als
thema „Onderwijs" in de ver
koop gebracht. Als eerste is
daar een zegel in de waarde
van 6 fr. waarmee 150 jaar ste
delijk onderwijs in Gent onder
de aandacht wordt gebracht. De
door R. Bruynseraede ontwor
pen zegel draagt verder de jaar
tallen „1828-1978".
Vervolgens is daar een zegel in
de waarde van 8 fr. Hierop ziet
men de gebouwen van de „Uni-
versite du Travail Paul Pastur"
te Charleroi. De door M. Mesu-
reur ontworpen zegel draagt
verder de jaartallen „1903-1978".
Ook deze zegels werden weer
gedrukt door de zegeldrukkerij
te Mechelen.
De postadministratie van het Ka
naaleiland Man heeft voor 18
oktober a.s. verschillende nieu
we uitgiften op het programma
staan. Zo is daar als eerste een
serie van vier gebruikszegels
met hogere nominale waarde.
Deze serie wordt geopend met
een zegel van 20 p. Hierop ziet
men een fuchsia van het soort
zoals die in overvloed in het
wild voorkomt op Man. Ook zijn
er vele wegbermen mee afgezet
en zijn het vooral bijen die er
door aangetrokken worden. Van
daar dat er ook twee bijen
voorkomen in het motief. Een
zegel: van 25 p. toont een kat
van het Manx-ras, de wereldbe
roemde staartloze kat. Deze ver
schilt in meer opzichten van de
gewone huiskat zoals wij die
kennen. Zo zijn de achterpoten
aanmerkelijk langer, hetgeen
hem op een haas doet lijken.
Op de klippen langs de kust
van Man komt op vele plaatsen
de kauw voor. Op een klein rot
seilandje „the Calf of Man" ge
heten, dat als reservaat voor de
kauwen dient, broeden ze in
grote aantallen.
Tot slot in deze serie een zegel
in de waarde van 1 pond, met
als afbeelding een Viking-strij-
ehj
der. De komst van de
Vikingen bracht de inwof t
van Man vele verschrikking g|
Aanvankelijk kwamen zij om
plunderen maar van lieve» ®i;
vestigden zij zich hier en
mengden zich met de plat'
ke bevolking. Zij voerden
regeringsvorm in op Man en hei
het jaar 1979 wordt het feit h lui
dacht dat het „Tynwald" (de er
king-regeringvorm) duizend i
van kracht is op Man.
Elk jaar op 5 juli komt het 1
wald bijeen in de open to
om op deze wijze een banc
onderhouden met het verle ty
en deze oudste regeringsvo ju
Het ontwerp voor deze zege'
van de hand van J.H. Nichol «u
en het drukken werd verzc
door Helio Courvoisier S.A le'
Zwitserland. Ej
Eveneens op 18 oktober M
schijnt de bijdrage van Man'ja-
het kerstgebeuren in de t8t
van één zegel. Deze zegel
een waarde van 5 p. en bre w
een oud kerstgebruik in I* N
zoals dat op Man plaats vi a
Ook deze zegel werd ontwor 4n
door J.H. Nicholson, het t 4V
ken was ditmaal in handen 'e
John Waddington of Kir*
