Zakopane: goedkoopste oase in diepgevroren vakantiereizen |[m vijftig miljoen razendsnelle stervelingen zullen in de komende maanden weer hun jloms maken op de flanken van witte bergen en hun hete grogs drinken in rokerige talen ergens in Japan, Chili, Californië of ergens op een stijfbevroren Europese stek. Ijntig procent van dat zigzaggende leger beleeft zijn repeterende afgang in Europa, |ar ruim 7000 liften de kinderen van de welvaart naar de toppen van de gelukzaligheid lien brengen. Het aandeel van Nederland in deze winterse uitvlucht groeit spectaculair. [i960 ontvluchtten nog geen 30.000 landgenoten onze natte moerasdelta, nu zijn b.OOO Nederlanders van plan de sprong te wagen. En dat ondanks het feit, dat winter- brtreizen stukken duurder zijn dan zomeruitvluchten. De prijzen voor het komend sei- Ën „Winter 1978-1979" zijn gemiddeld met tien tot vijftien procent gestegen. Toch zijn extra treinen al maanden tevoren volgeboekt en moeten de meeste touroperators Instant „neen" verkopen, omdat er domweg geen plaats meer is in de romantische jrberg. Dit jaar is het aanbod van wintersportreizen weer overweldigend: de gidsen - Iker en groter dan ooit - puilen uit van sportieve dames en heren, die langs berg en 0 slierten. Oostenrijk en Zwitserland blijven bij die run naar de sneeuw favoriet; Frank- k met zijn ultra-moderne wintersportoorden, zit ook duidelijk in de skilift en biedt tallo- mogelijkheden. Daarnaast proberen kleinere broeders als Roemenië, Bulgarije, Noor- igen, Finland en Polen ook dapper een lucratieve sneeuwbal te kneden. De Spaanse [itersportoorden hebben tot nu toe weinig vaste klanten uit Nederland weten aan te Ikken en huurlieden Duitsland en België (lekker dichtbij, niet zo gek duur) zijn toch uoemd om in het krachtenspel der witmakers een bijrol te spelen, omdat zij geen leeuwzekerheid kunnen garanderen. Zakopane beschikt over de modern ste wintersportfa ciliteiten in een fotogeniek gebied, dat ook in het hoogseizoen een uitgestorven in druk maakt In de sprookjes achtige omgeving van Zakopane ko men wandelaars en langlaufers ook volledig aan hun trekken Het moderne hotel Orbis Kasprowy biedt voor weinig geld een prima onderkomen in het Poolse wintergebeu- ren. tooni verlt elaaj facs en U Sla) Wal heel v© eent nil k oo eten. En het verschil is dan toch al gauw een schort. „Hoe vriend Petrowitsj, brengt de Pool godsdienst en communisme toch onder die ene noemer?", zei hij smakkend: „Een Pool is op de eerste plaats Pool, daarna is hij Pool. En op de derde plaats is hij ook Pool. En pas daarna, op de vierde of vijfde plaats, is hij misschien Roomsen wellicht ook nog een beetje communist. Zo zit dat. En wat is er eigenlijk op tegen vriend? Jezus Christus was toch immers de eerste socialist?". vanuit de arreslee al het ijle geluid van een nitwit-klok, die de gelovigen opriep voor hun zondagse invuloefening. Het was een godshuis van donker hout, een roomse dreumes met wormstekige heiligenbeelden, vrouwen in het zwart en mannen met gekerfde koppen, die hun pruim zolang hadden gestald onder de wijwaterbak. En dat geheel, dat zo overduidelijk hout sneed, zong en bad bij twintig graden onder nul de Heer van hun eeuwige hoop van zijn kruis. Ik stond tussen de Polen achterin bij een biechtstoel en dacht: hoe valt dat nou te rijmen met het staatssysteem in Polen, dat toch duidelijk- uitgaat van andere geloofswaarden? Ik dacht met mijn Nederlandse boerenhersens nog steeds dat die mensen al jaren geleden vóór het zingen de kerk waren uitgevlucht. Maar mijn ongelijk werd nog eens onderstreept door de gids in Warschau, een man met een baard van dunne wier en met hoopvolle ogen achter zesmaal geslepen brilleglazen. Hij liet me een paar dagen later uiteraard het oude marktplein van de hoofdstad zien, dat in het laatste jaar van de Tweede Wereldoorlog totaal verwoest is en daarna met miljarden zloty's van een berooid, straatarm volk steen voor steen weer is opgebouwd. Als je daar staat en kijkt naar de duiven, die een sierlijke buiklanding op je hand maken voor een stuk bruin brood, begrijp je iets van de geestkracht van het Poolse volk. Die gids heb ik daarna haastig een bruin lokaal binnengeloodst, waar de wodkafles van hand tot hand ging. En toen ik hem eindelijk die cruciale vraag durfde te stellen: Roze sneeuwbal gewerkt. Ook langlaufers komen in Zakopane volop aan hun trekken: de omgeving leent zich bij uitstek voor deze wintersport en goed gemarkeerde trajecten leiden sportieve trimmers kilometers lang van de ene fotogenieke prentbriefkaart naar de andere. IKOPANE Een vakantie in een tatblokland is voor de meeste tderlanders nog steeds een grimmig imes-Bond-avontuur, waaraan zij hun jigers niet wensen te branden. „Niks lor mij", is de voor de hand liggende lnclu8ie van de recreërende iderlander, die alles achter de Muur tachouwt als grijs, grauw bmandsland. En door dat te denken doet [zichzelf en Polen tekort. Want reken fop, dat het een belevenis is om in de bekoelde ochtendmist rond te dolen rer de uitgestorven Jagolonska en de iKkine Upcowege in Krakow. En dat het lel best wodka drinken is in dat ndeloos golvende land tussen Tatra en Bltische Golf, dat bewoond wordt door felancholteke Tsjechov-figuren met gijpte Kremlinknevels, die droef dampen bven kamerbrede pelzen. Pckermann Reizen is tot nog toe de fjige touroperator in Nederland, die het feeft aangedurfd om Polen op de Intersportmarkt aan te bieden. En dat pbeurt dan in de allesbeste ambiance, fe royaal kan wedijveren met de ijzige pgwezers naar favoriete bestemmingen Oostenrijk, Zwitserland en Frankrijk. De ek in Polen is Zakopane, dat strategisch [gedropped in de huidplooien van de Wra-reuzen. Daar, op een hoogte, die ïrieert van 800 tot ruim 2000 meter vindt en uitgelezen pisten in alle loeilijkheidsgraden, die ook in het pogseizoen vaak een verlaten indruk •eden. Er zijn volop skiliften, er is een ebelbaan en in de skischool van het dorp 'ordt volgens de modernste methoden Eén ding: ik voel me niét geroepen om ex cathedra mede te delen, wat er zo allemachtig goed is aan het politieke systeem van Nederland en zo allemachtig beroerd aan het Poolse. Daar hebben wij Nederlanders overigens wel een handje van. Drie dagen zijn we in China en dan hoeft het van ons al niet meer. Dan schrijven we gelijk een roodboek over onze ervaringen, waarin we Peking voor de allerlaatste maal waarschuwen. Ik vraag me af. waar dat mallotige trekje vandaan komt. Van wie hebben we nou eigenlijk die neiging geërfd om elkaar altijd maar vliegen af te vangen? En dat, terwijl we toch veel beter uit de verf zouden komen, als we met onze medemensen een eind zouden willen mee vliegen voorbij de grens van vooroordeel en eigendunk. Ik heb wel met eigen ogen gezien, dat Polen een geweldig land is met geweldige mensen, die het vuur uit hun bontschoenen lopen om het hun gasten naar de zin te maken. Ik had het natuurlijk moeten weten, want Neckermann-boss Fritz Aronson is immers zelf in de voormalige vrijstad Dantzig geboren en is het prototype van een romantische, dubbelgebeide, gulle Pool. Een winters uitje in Polen is op zich al spotgoedkoop (vergeleken althans met de aanbiedingen in andere landen), maar wie op een absoluut koopje uit is, kan zijn vakantieduiten kinderlijk eenvoudig verdriedubbelen via een wisseltruc. Ik zeg, erbij; het is ten strengste verboden om met zwarthandelaren in zee te gaan en als je gesnapt wordt ben je er gloeiend bij. Maar ja, het is wel gauw verdiend: een zloty, die op de erkende wisselmarkt 6 centen waard is, wordt je voor 2 cent aangeboden door de wisselaars, die je gelijk na aankomst in Kasprowy hongerig bestormen. Of je gebruik moet maken van die opdringerige diensten moet ieder voor zich maar uitmaken. Mijn naam is en blijft Haas. Ik vond het al een ongehoorde belevenis om voor de officiële koers een pracht van een karper op mijn bord te krijgen, die l vier-vijftig kostte. En voor een forel uit de kunst moest je dertig cent neertellen en voor een gezinsportie caviaar nog geen tientje. In de wetenschap, dat wintersportgenoegens zeer hongerig maken, raad ik daarom Nederlanders met een gezonde eetlust van harte aan om eens aan Zakopane te denken. Want Polen is een uitgelezen ski-hap. De gast heeft in Zakopane de keus uit twee logiesmogelijkheden: de pensions Lipowy Dwor met dependance (een verrukkelijk typisch Pools huis, dat binnen zijn doorrookte houten wanden een dolromantische sfeer gevangen houdt, vanaf 435 gulden, één week vol-pension) en het moderne hotel „Orbis Kasprowy" met vijf lounges, een grillbar, snackbar, koffieshop, overdekt zwembad, bowlingbaan, winkelcentrum, kindercrèche en comfortabele kamers met bad-douche, toilet, televisie, radio-en roomservice, vanaf 530 gulden voor èên week half-pension. Goeie Poolse soep Een kapitale toeristische vondst in Zakopane was voor mij dat houten hotelletje, dat ook in de wintergids van Neckermann wordt aangeboden en waarvoor je nog geen 500 gulden betaalt, een week uit en thuis met meer dan vol- pension. Je klimt de gladde stoep op en ruikt gelijk de Bigos, die dikke Poolse goeie soep, waar een volwassen blaarkop zijn ganse achtervoet voor heeft opgeofferd. Mensen, is dat een feest der herkenning of niet? Hier in dat authentieke Dostojevsky- decor staat de tijd niet eens stil, hier is hij resoluut teruggedraaid tot een stil. verloren gewaand moment waarop de mensen nog te gast waren in het huis van een vreemdeling. In het grote hotel Kasprowi verderop heeft Vadertje Staat duidelijk bij ontstentenis van moeder haar rol ook maar overgenomen. Maar in Lipowy Dwor, ergens in een besneeuwde straat in Zakopane, loopt nog steeds een echt moedertje rond met een pot vol dampend En dan de prijzen, die men voor de wintersportfaciliteiten betaalt: dat is een plezierig hoofdstuk apart. Zakopane is momenteel het goedkoopste wintersportoord van Europa en dat zal de reden zijn, waarom het zo in trek is bij Nederlanders: vier jaar geleden begon Neckermann uiterst voorzichtig en werden 700 avonturiers in brullende lljoesjin- machines van de Poolse luchtvaartmaatschappij Lot naar Krakow gevlogen, in de komende winter hoopt men er 1500 naar toe te brengen in DC9- toestellen van MAC. En van dat heirleger bestaat twintig procent uit terugkomers. Roomse dreumes Op zondagmorgen ging ik naar een kerkje, dat ver buiten de dorpskom van Zakopane ligt weggemoffeld op de kronkelweg naar de bergen. Je hoorde LEOTHURING

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1978 | | pagina 21