SLAAPKAMER
CENTRUM
Herman
Gorter
de dichter
en strijder
belicht
zeg maar hoe u liggen wilt..
1288.-
sportprogramma
79,50
139,50
159,50
259,—
198,-
109,50
149,50
279,-
159,50
298,
'488,-en 548,—
DIT KAN ALLÉÉN BIJ HET
SLAAPKAMERCENTRUMJ
Groot voordeel in
linnen-opbergkasten
SLAAPKAMER
CENTRUM
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 5 OKTOBER 197t
Hoe komt het dat Herman
Gorter als de dichter van
Mei, werk dat hij als nog
geen 24-jarige student in 1888
voltooide, voor wat de rest
van zijn poëzie en leven aan
gaat vrijwel is vergeten?
Gorter was dichter op de
eerste plaats, maar ontwik
kelde zich later tot marxis
tisch activist. „Te zeggen dat
er twee Herman Gorters zijn
geweest, is misschien te
sterk. Maar het feit is onmis
kenbaar dat velen die de
dichter van Mei en Verzen
bewonderden, vreemd waren
aan zijn politiek.Voor hem
zelf bestond zo'n scheiding
alleen in de tijd: sinds hij
als dichter socialist was ge
worden, voelde hij zich ge
roepen als socialist dichter te
zijn". Dit schrijft de Neerlan
dicus Garmt Stuiveling op 15
september van het vorig jaar
bij het afsluiten van een kro
niek over het levén van Her
man Gorter. Het was toen
precies vijftig jaar geleden
dat deze uitgeput op reis van
Mürren, Zwitserland, naar
Bussum in een Brussels hotel
aan een hartaanval overleed.
Een jaar nadat Stuiveling
zijn kroniek had beëindigd,
bracht Uitgeverij Querido on
der redactie van Stuiveling
een achttal studies samen,
waaronder de kroniek, die op
een voortreffelijke wijze de
twee-eenheid van Gorter, de
dichter en de sociaal bewo
gen activist, belichten.
Herman Gorter werd in 1864
geboren als de zoon van de
doopsgezinde predikant Si
mon Gorter. Hij studeerde
klassieke talen in Amsterdam
en leerde Alphons Diepen-
brock kennen, die hoewel van
geheel andere afkomst en op
vatting, levenslang zijn vriend
bleef, en na de publicatie van
Mei in de Nieuwe Gids, de
Tachtigers.
In zuiver esthetische opvattin
gen kon Gorter zich echter
niet vinden. Zoals hij in een
brief aan zijn medestrijdster
Henriëtte Roland Holst op
merkte, omdat hij heel zijn
leven op zoek was naar een
waarheid waarin hij steun
kon vinden voor een levens
houding. Al bij zijn studie
klassieke talen koos hij voor
de „tendenz-dichters en schrij
vers" die hij om hun maat
schappelijke keuze hoger aan
sloeg dan de estheten. Na het
prijsgeven van zijn christelij
ke opvattingen vond Gorter
rust in de filosofie van Spino
za die hem zowel een moreel
als een helder logisch begin
sel schonk. In de jaren negen
tig toen de gelederen van
Tachtig definitief gespleten
werden door het debat tussen
schoonheidsminnaars en
maatschappelijk-bewusten
hield Gorter zich afzijdig. Er
is weinig fantasie voor nodig
om in te zien welke zijde
Gorter koos. Toen echter pas
begon hij aan een systemati
sche bestudering van het
werk van Marx dat hij in het
vervolg heel rechtlijnig zou
gaan interpreteren. Samen
met Frank van der Goes.
Henriëtte Roland Holst trad
hij toe tot de toen nog jonge
SDAP. Vanaf dat moment
stond zijn leven en poëzie uit
sluitend in dienst van de
overwinning van de marxisti
sche strijd. Zijn doctrinaire
standpunten brachten hem in
voortdurend conflict met
Troelstra die op de eerste
plaats politicus was en uit op
praktische machtsvorming.
Gorters opvatting over de
klassestrijd die volgens hem
teniet gedaan werd door de
compromissenpolitiek van de
SDAP, zouden uiteindelijk
uitlopen op een volledige
breuk met de partij die hij
met de groep rond Wijnkoop
- de latere communisten - in
1909 verliet. Zijn vele reizen
naar het buitenland en zijn
brochures waarin hij stand
punten van theoretici toelicht
te, maakten hem tot een in
ternationaal vooraanstaande
marxist die echter in zijn ei
gen land nauwelijk meer
werd gewaardeerd. Befaamd
is Gorters interventie bij Le
nin in 1920 toen de nieuwe
Russische leiders na het ver
krijgen van de macht hun
strategie plotseling wijzigden.
Volgens Gorter moest de re
volutie in de rest van Europa
ook worden voorbereid door
arbeidersraden, zoals in Rus-
la(nd de sovjets hadden ge
daan. Gorter kreeg echter
toen al van zijn kameraden
uiterst onzachtzinnige kritiek.
De kansen op nieuwe revolu
ties direct na de wereldoorlog
van '14-'18 ebden spoedig weg
en Gorter raakte meer dan
ooit gëisoleerd, van de meeste
tachtigers nog voor de eeuw
wisseling, van de socialisten
voor de oorlog en van de
toen gevormde communisten
daarna. Hij concentreerde
zich weer op poëzie waarin
hij het grote arbeidsideaal op
utopische wijze tot uitdruk
king bracht, maar zijn ge
zondheid, van nature goed,
had zeer geleden onder het
onrustige en onregelmatige le
ven dat hij sinds de eeuwwis
seling had geleid.
De acht studies die Stuiveling
tezamen bracht - Fresco over
de classicus Gorter, Endt over
de relatie tot de Tachtigers,
Constandse en De Jong Edz
over Gorters verhouding tot
het werk van Spinoza en
Marx, en Brandt Corstius en
Borrie over respectievelijk
zijn medestrrijdster - Henriët
te Roland Holst - en zijn te
genstander - Troelstra, geven
tezamen met de afsluitende
studie van De Liagre Böhl
over Gorters polemiek met
Lenin een beeld dat moeilijk
te overtreffen zou zijn ge
weest indien slechts een man
- Stuiveling - zich aan die
taak had gezet. Diens met
liefde getekende portret van
Gorter waarin men verwant
schap bespeurt met dat van
Stuiveling zelf - ook hij is im
mers de zoon van een doops
gezind predikant die andere
wegen ging, is aangevuld met
deelstudies m de diepte die
Gorter, ruim een halve eeuw
na dato, de plaats geven die
hem toekomt zowel in de lite
raire geschiedenis als in die
van de sociale beweging.
PAUL VAN VELTHOVEN
„Acht over Gorter".Een reeks
beschouwingen over poëzie
en politiek onder redactie
van Garmt Stuiveling. Uitga
ve E.M. Querido, Amsterdam.
Herman Gorter tijdens een uitje op de heide bij
Bussum. Geheel links Gorter die vergezeld is van
zijn vrouw Wies
BETAALD -
VOETBAL
EREDIVISIE
NEC-MW
Sparta-FC Utrecht
FC Den Haag-PEC
AZ67-NAC
Haarlom-FC Twente
Go Ahead Eagles-Volendam AMATEURS
PSV-Roda JC
FC VW-Feyenoord
Ajax-Vitesse
EERSTE DIVISIE
AFDELING C
FC Groningen-Veendam
FC Twente-GA Eagles
PEC-De Graafschap
FC Utrecht-Heerenveen
Wageningen-Heraclas
SCCambuur-
SC Amersfoort
HOOFDKLASSE A
EDO-RVC
DHS-DWV
Aalsmeer-Neptunus
FC GroningervWageningen CWAFC
Exrelsior-FCMaardingon Blauw Wit-I
Heerenvee r>Telstar
Fortuna SC-Helmond Sport
Heracles-FC Amsterdam
2?,9S?5ïySCLCaml",ur Hoogewaefi-Achilles '29
sw-rrrw,»»!, OuirtZMmman
llpendam-Elinkwijk
HOOFDKLASSEB
Rohda-Rheden
JEUGD BV
AFDELING A
SW-FC Dordrecht
Feyenoord-Ajax
Telstar-FC Den Haag
FC Vlaardingen-AZ'67
Volendam-Haarlem
FC Amsterdam-Exceisior
AFDELING B
Vitesse-FC VW
NAC-MW
Eindhoven-PSV
Roda JC-Fortuna SC
Willem ll-NEC
Achilles '12-Steenwijk
De Treffers-Ede
Haaksbergen-DOS'19
Germanicus-Sneek
HOOFDKLASSE C
Longa-Panningen
Voerendaal-DESK
SVN-Geldrop
BW-Wilhelmina'08
RKC-TOP
Limburgia-Heer
EHC-Almania
WEST II
EERSTE KLASSE B
VlOS-Unitas
HION-Hermes-DVS
Helmond Sport-FC Den Bosch Roodenburg-Olympia
Wilhelmue-Oe Musschen
DBGC-Papendrecht
DHC-HOV
Gouda-LENS
TWEEDE KLASSE A
Delft-DHL
LFC-Westlandia
Lugdunum-HW
Naaldwijk-Verburch
Blauw Zwart-LDWS
Texas/DHB-ONA
TWEEDE KLASSE B
Nievwenhoom-Leonidas
DRL-DCV
Overmaas-EBOH
Spartaan'20-Zwijndrecht
CKC-COAL
Oud-Beijerland-Hellevoetsluis
DERDE KLASSE A
Teylingen-Spoorwijk
Van NispervBEC
Vredenburch-Hillegom
Delfia-HBS
Rijswijk-WSB
Docos-SC Lisse
DERDE KLASSE B
Woerden-PDK
Wadd i nxveen-Scheveningen
Quick-Celeritas
De Hollandiaan-Groeneweg
Haastrecht-RKAW
VELO-RFC
DERDEKLASSEC
Full Speed-EDS
VFC-Schiedam
RAVA-Excelsior'20
Fortuna VI.-SMV
HMSH-De Postduiven
Martinit-Postalia
DERDE KLASSE D
Leerdam Sport-Sparta
ODS-SSW
Sliedrecht-Puttershoek
Tediro-DFC
DHZ-Emma
Alblasserdam-Fluks
VIERDE KLASSE A
Bemardus-Wassenaar
MMO-Voorburg
Foreholte-ASC
SJC-ADO
Meerburg-De Valkeniers
UDO-Graaf Willem
VIERDE KLASSE B
Archipel-Hoek van Holland
GDS-SVLV
Laakkwartier-Alphen se Boys
Randstad Sport-DOSR
Rijpwetering-VCS
Alphen-Altior
VIERDE KLASSEC
Donk-Unio
DSO-GSV
.Moerkapelle-Moordrecht
Tonegido-VVP
Concordia (D)-WSE
8MT-RKSVM
VIERDE KLASSE D
TOGB-SFC
VOC-Schiebroek
SOA-RKDEO
Oliveo-Paraat
SC Feyenoord-St. Lodewijk
ODB-Den Hoorn
VIERDE KLASSE E
Floreant-Het Noorden
Nieuwkoop-Zwervers
ESTO-TDC
DEH-B odegraven
Lekkerkerk-RKNSV
LMO-VEP
VIERDE KLASSE F
PFC-FIOS
WCR-Flakkee
St. Volharden-Wit Rood Wit
Meeuwenplaat-RKWIK
VDL-Poortugaal
Ursus-Hekelingen
VIERDE KLASSE G
Alexandria'66-DCL
Slikkerveer-SCR
FC Zuiderster-ASW
Zwart Wit'28-Vroomsh. Boys
RCL-Huizen
RWH-Kozakken Boys
TWEEDE KLASSE A
Altena-SSC'55
Amemuiden-De Zwervers
Gelukvogels-Hardinxveld Oranje Wit-WHS
Merweboys-Hillegersberg AZW-Lyra
SIOD-Raptim (G) Excelsior (M)-SSS
VIERDE KLASSE H NEO'25-Krabbendijke
"s-Gravenz-SV-PPSC
TWEEDE KLASSE B
Jodan Boys-
.Nw. Lekkerland
ASWH-Lisser Boys
Spirit-Rijsoord
SV'35-Bolnes
Ter Leede-Katwijk
Heerjansdam-Be Fair
Zaalhandbal
Eredivisie dames: Idem Hellas V
en K; DVO Gewa Ancora; HMS
Mora Swift; V. d. Voort Quintus
Sittardia; Swift (A) AMC Niloc. Heren:
AHC'31 PSV; Dump House Blauw
Wit De Gazellen; V en L-Mora Swift;
V. d. Voort Quintus Sittardia; Swift
(A) Duijvestein Hermes.
Victoria Tweeds Idasse: Leonid»
Te Werve; VCL Delft Stud.; Polld
Asvion; Spirit AMHC'56; Roonv
burg Groen Geel; HBS Echtropj
Soest Kraaien; Kameleon Voc
daan; Pinoke My ra; Alkmaar A
foort.
Rolhockey
DZB-RCD
RIOS-Bloemhof
IFC-OSS
Dubbeidam-DRZ
HWD-Eureka
's-Gravendeel-Transvalia
REGIONALE JEUGD
KLASSE A
HOV-CW
UVS-Sparta
DFC-ADO
VUC-SC Feyenoord
De Musschen-Xerxes
Katwijk-Excelsior
KLASSEB
Roodenburg-Olympia
Hermes-DVS-Quick Boys
DHL-SC Lisse
Rijswijk-Unitas
ONA-Neptunus
DHC-Zwijndrecht
ZATERDAG -
VOETBAL
EERSTE KLASSE A
NSW-Zwaluwen VI.
Quick Boys-Nuns peet
DOVO-IJsselmeervogels
DOSK-Bennekom
SHO-Spijkenisse
SDCP-Noordwijk
WHC-ON
EERSTE KLASSE B
ACV-Vitesse (D)
Tafeltennis
WEST II
OERDE KLASSE A
Rozenburg-SVPTT
Unicum-Zuidland
Schoonhoven-Capelle
Koudekerk-ARC
DUNO-Die Haghe
DOTO-DSO
DERDE KLASSE B
Sunlight-Groote Lindt
Groot Ammers-Heinenoord
SC Voome-Piershil
De Alblas-Phoenix
De Zwervers-HVO
VIERDE KLASSE A
Monster-MW'27
HBSS-'s-Gravenzande
Hoekse Boys-Naaldwijk
Vlaardingen-Maasdijk
Semper Altius-DEVJO
VIERDE KLASSE B
De Sleutels-SVOW
SC Lisse-SDVP
Harkemase Boys-Volendam Randstad Sport-JAC
DETO-Go Ahead (K) Loosdu inen-Hazersw. Boys
Spakenburg-Barendrecht SVGEB-KMD
Ereklasse dames: Tempo Team St.
Aloysius; Amsterdam'78 Scylla;
AvantiTanaka Hoofdklasse: Koning-
slust Middelburg Zuid; Gispen
Irane; Hoonhorst 't Hooge Huys.
Ereklasse: Tempo Team Avanti; De
Korenbeurs Ravensteijn; Veluwe
Midstars; Promotieklasse: Scylla
Phoenix; 't Hooge Huys Docos; Evro
SalamandersJCV
Hockey
Hoofdklasse heren: Bloemendaal KI.
Zwitserland; Tilburg Amsterdam;
MEP Hattem; HGC Schaerweijde;
Kampong Leiden; Laren Oranje
Zwart. Eerste klasse dames: Kieviten
KI. Zwitserland; HGC Hilversum;
Bloemendaal Amsterdam (alle op
zaterdag). Hoofdklasse heren (zondag)
Oranje Zwart Bloemendaal; KI. Zwit
serland Tilburg; Amsterdam MEP;
Hattem HGC; Schaerweijde Kam
pong; Leiden Laren. Eerste klasse
dames: Amsterdam Kieviten; Schaer
weijde HGC; PinokeBloemendaal;
KI. Zwitserland Hilversum. Heren:
Nijmegen HIC; HTCC Hilversum;
Wageningen HDM; SCHC Emmen.
Rotterdam 's Hertogenbosch; Hurley
Zwolle; Kieviten EMHC; Geel
Zwart DKS; GHBS Be Fair; Uden
Team-SI. Korfbal
a: Allen Weerbaar Blauw
Wit; Ons Eibernest PKC (7/10)
Deetos Fortuna; Luto Archipel
Rapiditas Westerkwartier. Over.
gangsklasse: DTV De Danaiden;
Pams Steeds Hooger; AKC Deto;
ZKV Rohda; Wordt Kwiek Trek
vogels; Die Haghe Asko; KVS -
Stanfries; Het Zuiden HKV; Promotie
klasse: VEO Klimop (7/10); PSV -
BEP; HKC Samos (7/10); Rust -
Geldrop (7/10); Achilles Sperwers;
Excelsior SOS (7/10); Oost Arnherr
DOS; Fides Pacta VES (7/10)
Veldhandbal
Eerste klasse dames: fJmond Attila;
HMS BDC; Volewijckers Aalsmeer;
Wings V. d. Voort Quintus; Westland
ia PI. Poreholte; Idem Hellas -
Hercules; Heren: Idem Hellas Hercu
les; Heren: Idem Hellas V.d.Voor)
Quintus; Snelkwiek EHC; AHC '26
Animo.
Volleybal
Eredivisie dames: Quick Orc«*.Kati-
pult; Starlift APB Lycurgus; DVCt-
Bouwlust Orawi; Delta Lloyd Internta
kel; Texoclean Energo; Van Santin
Leyland Van Houten VCH.
I W ^JhSuSgg;
D^OMV^nh8^"Car,,kü''ere"
VeELGEML£p»D,ENruo|flEKT
is de naam, van de meest
omstreden, door ons
gepresenteerde, wel te rusten
kollektie van Nederland
EXTRA
AANBIEDING
IDEAAL
zit-slaapelementen
in leuke vlotte bekleding
1-persoons v a 99,-
2-persoons 260js
3-zits/2-persoons
HELE HANDIGE FIJNE SLAAPBANKEN
2-persoons 2-zits
diverse uitvoeringen
KOMPLEET NU
KIJK EN VERGELIJK
n droom kamer in wit - Dbruin
'leverbaar met kooi ledikant of in standaard
uitvoering
2-persoons 140 x 200, 2 nachtkastjes en
komplete opbouw. NU VOOR 549,-
Als kooi ledikant NU 798,-
Ook leverbaar in lits-|umeaux uitvoering.
Bijpassende 3- en 4 deurs linnenkasten.
Een uitgekiende kollektie
BURO'S
i uiiiiiiy h rueuieii, Mdieii
Draka Tienermatrassen
Patchwork 80 br.
geen 95- Nu
Patchwork 90 br
geen 109.-maar Nu
Draka Escapade 80 br
geen 109 - maar
Draka Speedway 80 br
geen 129- maar
Draka Speedway 90 br
geen 149-maar
Draka Goldstar 80 br.
geen 149-maar
Draka Goldstar 90 br
geen 175 - maar
Geen 1489 - Maar nu tezamen
Kiezen uit de grootste en meest
omstreden slaapkamerkollektie van
Nederland en direkt 200 - gulden
verdienen op de komplete berken-
kleurige slaapkamer "R0SALINDE".
Bestaande uit een royaal 2
persoons ledikant, riante
nachtkastjes en een fraaie opbouw,
gekompleteerd met een praktische
3 deurs linnenkast
INBOUW - OMBOUW - OPBOUW - OVERBOUW - kollektie 78-79
DE GROOTSTE EN VEELZIJDIGSTE KOLLEKTIE VAN NEDERLAND
Dubbeldeurs
schuifdeurenkasten
100 breed. 175 hoog. 55 diep
Grenen EENMALIG NU
Extra voordelig
1 -deurs v/it - Pol
50 breed. 53 diep, 172 hoog
leurs wit - Pol
1 breed, 53 diep, 172 hoog
Het grote sukses.
Onze 1V2 deurs-kast 99 breed
200 hoog, 55 diep
In diverse kleuren leverbaar
NU v a.
KOMPLETE SLAAPKAMERS
"CAROLINE"
Bestaande uit royale 2 persoons ledikanten,
achterbouw, nachtkastjes en toiletspiegels.
Nu geheel kompleet met "ideaal" inlegbodems
en een doorgestikte. DRAKA MATRAS
SAMEN 845,-
Konstrukhef slapen; onbeperkt bouwen aan uw slaapkamer in elke gewenste ruimte, i
elke smaak, naar elk budget. 58 modellen - 17 senes in 5 verschillende uitvoenngen
Tienerkasten
gr/gr 2-deurs extra uitvoering
53 diep. 177 hoog
HEEMSTEDE
Cruquius-lndustrieterrein
Spaarneweg 75b Tel. 023-289033
Koopavond vrijdag
LISSE
WADDINXVEEN
RUIM EN VRIJ PARKEREN
VOOR DE GEHELE RANDSTAD
DE GROOTSTE SLAAPKAMERSHOW VAN NEDERLAND
Otf. Dealers: AUPINGtaDRAKA*NORMA«ZAALBERG«
IDEENS# SPRING SET •KOMFORT ABEL#
BOX SP RING •SPRING BOX#
