Conclaaf toch weer
in Sixtijnse kapel
Libanese president Sarkis
wil vorming nieuw kabinet
Eindelijk energiewetgeving in Amerika in zicht
Scotland Yard
verrast door
geheimzinnige
dood Bulgaren
Dagen van Callaghan
lijken geteld
VS opnieuw partner
bij uitwerking vredes
verdrag Israël-Egypte
Geleerden-
missie naar
Argentinië
mislukt
Doden na
onlusten
in Iran
Moordenaar
van moeder
en dochter
in Turkije
gepakt
LABOUR VALT EIGEN PREMIER AF
.BUITENLAND
LEIDSE C0URAN1
DINSDAG 3 OKTOBER 1978 PAGINA 7
(Van onze correspondent)
VATICAANSTAD Het conclaaf ter ver
kiezing van een nieuwe paus zal opnieuw
worden gehouden in de Sixtijnse kapel.
Het voorstel van drie kardinalen om bijeen
te komen in het departement van de missie,
elders in Rome, is door de meerderheid
van kardinalen afgewezen. Het idee om
het conclaaf buiten het Vaticaan te houden
was geopperd om redenen van comfort en
zuinigheid.
Ondanks zware regenval stonden gisteren
weer duizenden mensen in de rij om de
laatste eer te bewijzen aan de overleden'
paus. Het is overigens zeer de vraag of de
begrafenisplechtigheid morgen in de open
lucht zal zijn. De temperatuur in Rome is
plotseling met een graad of tien gedaald
en gisteren ontlaadde zich enkele malen een
wolkbreuk boven de stad.
Namens de Nederlandse regering zullen een
Kamerheer in buitengewone dienst van de
koningin, de ambassadeur bij de Heilige
Stoel en een hoge ambtenaar van de afde
ling protocol van het ministerie van Buiten
landse Zaken de begrafenis bijwonen. Op
verzoek van Rome zullen geen vertegen
woordigers van het kabinet aanwezig zijn,
vanwege de eenvoud van de plechtigheid.
In Den Haag heeft gisteren de grootmeester
van de koningin, mr. C. K. van Schelle,
een condoléancebezoek gebracht aan mgr.
Giacinto Berloco van de apostolische nun
tiatuur.
In veel reacties op het plotseling overlijden
van paus Johannes Paulus klinkt onbegrip
door over het feit, dat een man met een
zo grote verantwoordelijkheid niet voortdu
rend onder medische controle staat en dat
niet het instrumentarium van de moderne
geneeskunde ononderbroken voor hem
klaar staat.
Er bestaat nauwelijks twijfel over, dat de
medische verzorging van de paus ontoerei
kend is. Al bij de dood van paus Paulus
had onder andere de hartchirurg Christian
Barnard hierop scherpe kritiek geuit. De
gezondheid van de arts van het Vaticaan,
professor Mario Fontana, laat te wensen
over en daarom was als zijn vervanger
aangewezen professor Renato Buzzonetti.
Deze is echter verbonden aan een groot
Romeins ziekenhuis en komt pas naar het
Vaticaan als hij ontboden wordt. Trouwens,
de medische gegevens over paus Johannes
Paulus waren, toen hij overleed, nog niet
uit Venetië in het Vaticaan aangekomen.
PARIJS (AFP) Prof. Leon
Schwartzenberg, die met een
groep Europese geleerden naar
Argentinië was getogen om
daar vrijlating van gevangen
gehouden artsen en anderen te
bepleiten, heeft gisteren op een
persconferentie verklaard dat
deze missie is mislukt.
Andere leden van de groep zijn
de Amerikaanse prof. Kaplan,
de Brit Low-Beer, prof. Van
Bekkum uit Nederland en een
Franse advocate, Colette Auger.
De groep heeft geen officiële
functionarissen kunnen spre
ken. Schwarzenberg zei dat de
leden van de groep tijdens hun
Verblijf voortdurend door au
to's zonder kenteken en politie
mannen met radio-installaties
zijn gevolgd.
TEHERAN (Reuter) Tijdens
betogingen die in enkele Iraan-
se steden zijn gehouden, hebben
militairen op de demonstran
ten geschoten. Daarbij zouden
minstens zes betogers zijn ge
dood.
Volgens persberichten vielen
vier doden in de stad Kermans-
hah en twee in Doroud, beide
in het westen van het land
gelegen. De botsingen vielen
samen met een vreedzame sta
king in Teheran en vijf andere
steden, waartoe de Islamitische
geestelijkheid had opgeroepen
om te protesteren tegen het
huisarrest van Ayatollah Ruhol-
lah Khomeiny, een religieuze
leider die in Irak in balling
schap leeft.
ANKARA (DPA) De moorde
naar van de echtgenote, mevr.
Verina Laube, en van de doch
ter der Oostenrijkse ambassa
deur in de Turkse hoofdstad
Ankara is in een dorp bij Fe-
thiye gearresteerd.
Het gaat om een kapper, Sener
Yigit, 28 jaar, gehuwd en vader
van een kind. Hij werd als de
moordenaar aangewezen door
de neef van de ambassadeur,
die de enige getuige was van
het drama zaterdag aan de
Turkse Middellandse zeekust.
„Ik wilde het meisje hebben",
zo zei Sener Yigit en „ik heb
ze gedood, omdat beiden zich
trachtten te verzetten".
In het oostelijk deel van de stad Beiroet rennen kleine kinderen een straat over
tijdens een gevechtspauze. Huisvrouwen kijken angstig toe hoe de kinderen pro
beren zo snel mogelijk weer dekking te vinden langs de huizen.
Enige bezetters van de Zwitserse ambassade in Guatemala tijdens hun gijzelingsactie Zij
staakten de actie nadat hun beloofd was dat de beide Zwitserse dochterondernemingen van
Eternit niet gesloten zullen worden.
Ambassa
deur in
Guatemala
weer vrij
GUATEMALA (AP)
De bezetting van
de Zwitserse ambas
sade in Guatemala
is gisteren beëind
igd nadat de bezet
ters de verzekering
hebben gekregen
dat de twee Zwitser
se dochteronderne
mingen van „Eter
nit" weer zullen
opengaan.
De arbeiders gingen
afgelopen vrijdag
over tot de bezetting
uit protest tegen de
sluiting van de beide
cementfabrieken. Ze
gijzelden ambassa
deur Berthound en
zes anderen, maar
deden dit wel op
zachtaardige wijze.
Zo werd de verjaar
dag van de ambassa
deur tijdens het
weekend gevierd
•met zang en dans.
BEIROET President Elias
Sarkis van Libanon heeft giste
ren bekendgemaakt dat hij een
nieuwe regering wil vormen
van politieke leiders om de
crisis in zijn land het hoofd te
bieden.
Hij maakte tevens een nieuw
veiligheidsplan bekend om een
eind te maken aan de steeds
fellere gevechten in Beiroet
tussen christelijke militie en
Syrische troepen.
Volgens de falangistische radio
zijn in de laatste twaalf uren
van beschieting door de Syriërs
zestig mensen gedood en drie
honderd gewond.
Sarkis had kritiek op beide
partijen. „Ik ben tot de overtui
ging gekomen dat dit soort on
derdrukking van groepen inwo
ners of hele gebieden, om welke
reden dan ook, geen doelmatige
remedie is op nationaal vlak,
maar de zaak slechts ingewik
kelder maakt en tragiek schept
zoals de wereld nog niet heeft
gekend".
den om plaats te maken
een kabinet van politici.
Enkele minuten na de toespraak
van Sarkis verklaarde de
rechtse oud-president Camille
Chamoun dat „voor Sarkis nog
maar een ding overblijft: aftre
den".
Sarkis wil dat het nieuwe veilig
heidsplan binnen tien dagen in
werking treedt. Hij ging er niet
nader op in, maar vermoed
wordt dat hij het optreden van
de Syrische strijdmacht wil be
perken.
Een grote groep kardinalen
heeft gisteren opgeroepen tot
een bestand in Libanon tussen
de voornamelijk uit Syriërs be
staande Arabische vredesmacht
en de Libanese christelijke mili
tie.
De oproep weerspiegelt de grote
zorg die men in Rome voelt voor
Libanon, het land dat door het
Vatikaan vaak wordt omschre
ven als een deel van het Heilig
Land.
Callaghan.
(Van onze correspondent ROGER SI-
MONS)
BLACKPOOL De Britse premier Jim
Callaghan heeft gisteren een totale en
vernederende nederlaag geleden met zijn
omstreden loonbeleid. Het congres van
de Britse Labourpartij heeft de socialis
tische politiek van streng beperkte
loonsverhogingen - momenteel mogen de
werknemers slechts vijf percent extra
krijgen compleet veroordeeld.
Een massale meerderheid van de Britse
socialisten wil niets meer te maken heb
ben met een loonbeleid, dat alle eisen in
zake verhogingen aan banden legt. Cal-
laghan's loonpolitiek is nu al meer dan
drie jaar oud. Zij heeft geleid tot een
forse daling van de inflatie en een indi
recte verbetering van de levensstand
aard. Maar de vakbeweging heeft er ge
noeg van.
Het startschot voor de aanval werd afge
lopen week gegeven door de 57.000 ar
beiders van de Britse Ford-fabrieken. De
klap op de vuurpijl kwam echter giste-'
ren na de opening van het jaarlijkse
partijcongres in de badplaats Blackpool.
Een militante delegatie van Liverpool
had een motie ingediend tegen Callag-
han's loonpolitiek. Hoewel enkele minis
ters van de socialistische minderheidsre
gering het Labour-congres bezwoeren die
motie niet te steunen, werd ze uiteinde
lijk aanvaard met een meerderheid van
ruim 2 miljoen zogeheten blokstemmen.
Meteen is voor iedereen de verdeeldheid
duidelijk geworden tussen de regering
Callaghan en haar gematigde supporters
enerzijds en het grootste deel van de
vakbonden, gesteund door de politieke
linkervleugel anderzijds. Premier Jim
Callaghan had zondagavond tijdens een
bijeenkomst van het partijbestuur ge
dreigd, dat hij ontslag zou nemen als de
uitslag van de stemming op de eerste
dag van het partijcongres negatief zou
zijn.
De afgevaardigden hebben hem niet op
zijn woord geloofd. Premier Callaghan
zou vanmiddag het woord voeren op het
Labourcongres. De dagen van zijn be
wind zijn nu geteld.
Geen gefiets
als de optocht
langs komt
Een wat opgewonden
straattoneeltje in de Fifth
Avenue in New York. Een
politieman was van mening
dat een meisje op de fiets
wat al te wankel lans de
menigte reed, die was sa
mengestroomd om de op
tocht ter gelegenheid van
Pulaski Dag gade te slaan.
Hij maakte korte metten,
dwong de fiets tot stoppen
en bracht het meisje met
flets en al door de menigte
heen waarna zij haars
«eegs kon gaan.
Arrestatiegolf
treft Italiaanse
Rode Brigades
MILAAN (UPU - In Milaan
zijn bij politionele acties in
het afgelopen weekeinde acht
mensen gearresteerd, onder
wie Nadia Mantovani, de
vriendin van de eerste leider
van de Rode Brigades, Rena
to Curcio. De politie deed in
vallen in vier schuilplaatsen
en nam daarbij een arsenaal
aan wapens, explosieven, po-
Iitieuniformen, gasmaskers,
kogelvrije vesten en electro-
nïsche apparatuur voor het
volgen van de politieverbin
dingen in beslag.
Twee weken geleden was de
Rode Brigades al een zware
slag toegebracht door de ar
restatie van Corrado Alunni,
de opvolger van Curcio als
leider van de Brigades. Hij
wordt verdacht van mede
plichtigheid aan de moord op
oud-premier Aldo Moro.
WASHINGTON De Verenigde Staten hebben
opnieuw een rol als volledig deelgenoot in het
onderhandelingsproces tussen Egypte en Israël
aanvaard. Zij nodigden gisteren Israël en Egypte
uit voor besprekingen over de uitwerking van
het vredesverdrag tussen beide landen. Egypte
en Israël zijn akkoord gegaan met het Ameri
kaanse voorstel om op 12 oktober in Washington
de onderhandelingen te beginnen.
Eerder op de dag had president Sadat op een
speciale bijeenkomst van de volksassemblee (par
lement) een uiteenzetting gegeven over Camp
David. Hij noemde de akkoorden van Camp
David een „unieke, historische gelegenheid voor
vrede". Hij zei dat het alternatief niets anders
dan verdere conflicten voor tientallen komende
jaren zou betekenen.
In zijn toespraak zwaaide president Sadat veel
lof toe aan president Carter. Hij nodigde hem
uit naar Egypte voor mede-ondertekening van
een vredesverdrag tussen Egypte en Israël.
Sadat richtte een bittere aanval op Irak en het
tegen Sadat gerichte „standvastigheidsfront"
van Syrië, Algerije, Libië, Zuid-Jemen en de
Palestijnse bevrijdingsorganisatie om hun
kritiek op Camp David. Hij daagde elke andere
Arabische staat uit meer voor vrede te doen en
beloofde tot het uiterste elk Arabisch land te
volgen dat met een betere oplossing zou komen.
(Van onze cor
respondent RO
GER SIMONS)
LONDEN De
anti-terroristen
brigade van
Scotland Yard
onderzoekt de
omstandigheden
waaronder giste
ren een goede
vriend en colle
ga van de drie
weken geleden
vermoorde Bul
gaarse vluchte
ling Georgie
Markov om het
leven is geko
men in Oost-
Londen. Vladi
mir Simeonov
(30), zelf ook
Bulgaar, werkte
net zoals Markov x
internationale dienst
BBC in Londen's Bush Hou-
Toen hij gistermiddag zon
der reden niet op kantoor
verscheen, werd een secreta-
>r de het licht gebracht, dat Sime- huis bevond. In het licht
de onov van de trap gevallen van de geheimzinnige moord
was. Hij had daarbij de op Markov houdt Scotland
neus gebroken en was ge- Yard voorlopig rekening met
stikt in zijn eigen bloed. In de mogelijkheid, dat Simeo
nov van de trap geduwd is.
Zijn vrienden achten het on
waarschijnlijk, dat hij zelf-.
van de Oosteuropese jes. Zijn vriend Markov
zijn huis ge- werd vermoord door iemand moord heeft gepleegd.
die dergelijke bolletjes in Simeonov was in 1!
zijn rechterdij geschoten toerist
had. men. B
Het staat nog niet vast, dat asiel ei
Simeonov zich op het ogen- nationaliteit. Sinds 1972 was
zijn dood alleen i L
WASHINGTON De vraag was allang
niet meer hoe een Amerikaanse energie-
wetgeving er uit zou gaan zien, maar of
er eigenlijk ooit nog wel een dergelijke
wetgeving zou komen. De ban is vorige
week door de Senaat gebroken via het
aanvaarden van een nieuwe prijsregeling
voor het aardgas, door president Carter
„het hart van de energiewetgeving" ge
noemd. Er komt een energiewet, zo staat
nu wel vast, maar de inhoud daarvan zal
zeer schamel afsteken bij de ambitieuze
plannen, die in april van het vorig jaar
door de toen kersverse Amerikaanse presi
dent werden ontvouwd.
Carter dwong zeventien maanden geleden
met zijn energieverhaal vooral buiten zijn
eigen land grote bewondering af. In eigen
land was er vrij snel hevige kritiek, maar
ook daar overheerste toch een gevoel van
respect voor de man, die het aandurfde
voluit op de gevoelige energietenen van de
Amerikanen te gaan staan. Met wat in
Amerika wordt verspild, zou tweederde van
de wereldbevolking van energie kunnen
worden voorzien. Die verspilling wordt
bovendien duur betaald, want 50 procent
van de in Amerika verbruikte olie moet
worden ingevoerd.
Aanvankelijk ging het Carter voor de wind.
Het huis van Afgevaardigden aanvaardde
zijn plannen snel en zonder al te grote
wijzigingen. De Senaat, het honderdkoppige
college, waarin elke staat twee afgevaardig
den heeft, liet vervolgens van Carter's
plannen echter geen spaan heel. Sedertdien
is de parlementaire loop van de energiewet
geving een martelgang geweest, vooral voor
Carter, wiens leiderschap en prestige nauw
met de energieperikelen waren verbonden.
De energiewetgeving werd het symbool van
Carter's falen in het realiseren van zijn
mooie plannen.
Het opmerkelijke is, dat ook zonder een
concrete wetgeving door Carter's energie
impuls een ontwikkeling in de door Carter
gewenste richting op gang is gekomen. De
invoer van olie daalt in relatieve zin, er
worden aanzienlijk zuiniger auto's geprodu
ceerd, de produktie van alternatieve ener
giebronnen (vooral zonne-energie) heeft een
enorme stijging ondergaan en in het alge
meen is Amerika veel energiebewuster ge
worden. Het zou zo best eens kunnen zijn,
dat deze zonder wetgeving in gang gezette
ontwikkelingen de gevolgen van de uiteind
elijke wetgeving qua omvang zullen over
treffen.
Het belang van de doorbraak, die deze week
werd bereikt, schuilt echter in de eerste
plaats in het tonen aan de buitenwacht,
dat de Verenigde Staten ernst maken met
het energieprobleem. Gewichtige zaken als
het prestige van de Verenigde Staten in
de wereld, de toenemende inflatie en de
wankele positie van de dollar worden bij
voortduring in verband gebracht met Ame-
rika's falen in het tot stand komen van
een energie wetgeving. Vor Carter betekent
het kort na Camp David opnieuw een
„smaakmaker" van jewelste.
De beslissing van de Senaat om de aardga-
sprijzen flink te verhogen en de prijscontro
le over zeven jaar los te laten, kan tegen
1985 een besparing van anderhalf miljoen
barrels (vaten) olie per dag opleveren.
Daarbij wordt ervan uitgegaan, dat de
verhoogde prijs een sterke toename van de
aardgasproduktie zal veroorzaken. Het be
tekent ook een gevoelige aanslag op de
portemonnee van de consument. Als de
nieuwe wet van kracht wordt, wellicht over
enkele maanden, gaat de prijs onmiddellijk
omhoog van 1,5 dollar (circa 3,30) per
duizend kubieke voet (ruim 250 m3) tot 2
dollar (circa 4,40). Aardgas vooziet voor
circa 27 procent in de Amerikaanse energie
behoefte. Ruim de helft van de Amerikaan
se huizen wordt er door verwarmd.
Hoewel het Huis van Afgevaardigden zich
nog moet uitspreken over dit compromis
(Carter wilde de prijs ook na 1985 onder
controle houden), worden geen grote proble
men meer verwacht Ook voor drie andere
onderdelen van Carter's energieplannen ligt
de weg naar aanvaarding door het Congres
nu open, zij het in sterk afgezwakte vorm.
Het programma om bedrijven ertoe te
bewegen over te schakelen op het gebruik
van kolen in plaats van olie of gas, zal
waarschijnlijk het sterkst uit het Congres
tevoorschijn komen. De door Carter voorge
stelde extrabelasting op benzineslurpende
auto's wordt vervangen door het geven van
zuinigheidsrichtlijnen aan autoproducen
ten. Een bezuinigingen-bevorderend tarie
venstelsel zal voorts niet verplicht worden
gesteld, zoals Carter wilde, maar slechts
zoveel mogelijk worden aangemoedigd.
Maatregelen om betere isolatie van wonin
gen en gebouwen en het gebruik van zonne-
energie te bevorderen, zijn intussen al door
Huis en Senaat aanvaard. De belastinghef
fing op ruwe olie, ook een belangrijk geacht
onderdeel van Carter's oorspronkelijke
plannen, lijkt in ieder geval voorlopig van
de baan. Dit plan is intussen ook uit het
pakket gelicht, dat binnenkort aan het Huis
van Afgevaardigden zal worden voorgelegd.
Zoals de zaken er nu voorstaan, kan Carter
nog dit jaar zijn handtekening zetten onder
een pakket energiemaatregelen. Die maat
regelen zullen weliswaar ver af staan van
zijn oorspronkelijke plannen, maar het doel
heeft hier de middelen allang geheiligd.
DICK TOET
