Rome speculeert weer
over opvolging paus
iuisterlijnen
parlement
Troepen
macht naar
Namibië
iNa gevoelige js eincje Servan-Schreiber s
nederlaag politieke carrière in zicht?
Spoorlijn Schiphol-
A'dam 20 december
klaar voor gebruik
ijlNNbNLAIMÜ BUI I hINLANÜ
L,£ilJJö£- LUUftAIN 1
<5U ör^i-xji.jvj_ojt.rt ïttio KAOIIVA
0 VATIKAANSTAD (Rtr) Nog voordat
het overlijden van paus Johannes Paulus
in de gehele wereld bekend was, werd
in Rome al gespeculeerd over potentiële
ndidaten voor zijn opvolging. In de
1 eerste speculaties wordt het goed moge-
ijk geacht dat de toekomstige leider van
de 700 miljoen katholieken in de wereld
veel weg zal hebben van Johannes Paulus
een man met voornamelijk pastorale
jrvaring buiten het Vatikaan.
Toen Johannes Paulus' voorganger Paulus
VI overleed werden veel bekende kardina
len als mogelijke opvolgers beschouwd,
■olgens betrouwbare Vatikaanse
^bronnen hadden de 111 kardinalen die
Johannes Paulus kozen op voorhand be-
iloten dat ze een man wilden die de hele
wereld kpn „bereiken" en die kon commu
niceren in eenvoudige, verstaanbare taal.
Dit probeerde Johannes Paulus te doen,
'nt kal
)EERP e,
CHINE
1 -14**'
BAN!
en als de wensen van de kardinalen nog
steeds van kracht zijn, kan de keus dit
keer opnieuw vallen op een Italiaanse
aartsbisschop met een langdurige ervaring
buiten Rome, of zelfs een niet-Italiaan.
Tot de niet-Italianen die in dit beeld passen
behoren de kardinalen Eduardo Pironi
van Argentinië, Aloisio Lorscheider van
Brazilië en Joseph Cordeiro van Pakistan.
De keus onder de Italiaanse „pastorale
kardinalen" is beperkter. In dit verband
worden de namen genoemd van aartsbis
schop Salvatore Pappalardo van Palermo
op Sicilië en kardinaal Giovanni Colombo
van Milaan.
Als echter de kardinalen terugkeren naar
de traditie en een kardinaal verkiezen die
in een aartsbisdom heeft gewerkt, maar
de meeste tijd van zijn carrière in het
Vatikaan of de buitenlandse dienst door
bracht, hebben zij een brede keuzemoge
lijkheid.
Tot de „papabili" in deze groep behoren
kardinaal Sebastiano Baggio, hoofd van
het Vatikaans departement voor de bis
schoppen, die ook aartsbisschop van Cag-
liari (Sardinië) was, en Giovanni Benelli,
een van de topmedewerkers van Paulus
VI, nu aartsbisschop van Florence.
Andere namen die vaak vielen voor het
laatste conclaaf waren Sergio Pignedoli,
hoofd van het Vatikaans departement
voor de betrekkingen met de niet-christe-
nen en een veteraan op diplomatiek ge
bied, en kardinaal-staatssecretaris Jean
Villot. Als de kardinalen een deskundige
willen op oecumenisch gebied, kan hun
keuze vallen op kardinaal Willebrands,
hoofd van het secretariaat voor de eenheid
van de christenen, wiens naam ook voor
de opvolging van paus Paulus vaak werd
genoemd.
Leden van de Zwitserse Garde houden de wacht in de Vaticaanse
Clementine Zaal waar het lichaam van paus Johannes Paulus na zijn
overlijden werd opgebaard.
Rouwdiensten in Nederland
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Het overlijden van paus
Johannes Paulus zal ook in de Nederland
se bisdommen worden herdacht. In vijf
bisdommen zijn er dit weekeinde al ponti
ficale rouwdiensten, zoals morgen om elf
uur in de Rotterdamse kathedraal aan
de Mathenesserlaan. Deze wordt opgedra
gen door de bisschop van Rotterdam, mgr.
dr. A. J. Simonis, die ook de predikatie
zal houden.
In Utrecht zal dit eveneens morgen ge
schieden door kardinaal Willebrands en
wel in een eucharistieviering in de kathe
draal aan de Lange Nieuwstraat, die om
half elf begint en rechtstreeks zal worden
uitgezonden door KRO-radio.
Zoals gebruikelijk zal er in Den Haag ook
een officiële rouwdienst voor burgerlijke
en kerkelijke autoriteiten worden gehou
den in de Haagse dekenale kerk van de
Heilige Jacobus aan de Parkstraat. De
precieze datum is nog niet vastgesteld,
CELAM-conferentie in
Puebla uitgesteld
MEXICO (Rtr) De conferentie van
Latijnsamerikaanse bisschoppen (CE-
LAM) die op 12 oktober te Puebla in
Mexico zou beginnen, is voor onbepaalde
tijd uitgesteld in verband met het overlij
den van paus Johannes Paulus.
Een woordvoerder van het aartsbisdom
Mexico (stad), die dit gisteravond bekend
maakte, zei dat het onmogelijk is de
conferentie op de eerder vastgestelde data
te houden, omdat ze dan samenvalt met
het conclaaf dat een nieuwe paus moet
kiezen. De nieuwe paus, aldus de woord
voerder, zal verzocht worden zijn fiat aan
de conferentie te geven en nieuwe data
vast te stellen.
Aan de conferentie in Puebla, zullen zeker
350 r.k. bisschoppen uit tweeëndertig lan
den deelnemen. Zij moeten de gedragslijn
van de kerk in Latijns-Amerika voor het
komende tiental jaren bepalen.
Het is niet waar,
zei Luca Locei
ROME (ANP) Luca Locci, de Italiaanse
jongen van zeven jaar die door zijn ont
voerders in vrijheid werd gesteld twaalf
uur na een beroep op hen van paus
Johannes Paulus, zal deelnemen aan de
begrafenis van de overleden opperherder
van de rooms-katholieke kerk.
Luca, zoon van een autodealer in Nuoro
op Sardinië die 94 dagen lang in handen
van zijn ontvoerders is geweest, heeft heel
lang geweigerd te geloven dat paus Johan
nes Paulus dood was.
„Non vero, non vero", (het is niet waar)
zei hij maar telkens tegen zijn moeder.
maar zal liggen in de tweede week van
oktober.
In de pauselijke nuntiatuur aan de Came-
gielaan 5 te Den Haag ligt tot 3 oktober
een condoleance-register ter tekening en
wel van tien tot één uur en van twee tot
vijf uur.
KRO-ENQUETE
Veel vertrouwen bij Nederlanders in overleden paus
Drie veelgenoemde kandidaten voor het pausambt: Colombo. Pappalardo en Benelli.
|Van een onzer verslaggevers)
In opdracht van de KRO-televisie is door
het bureau Intomart onderzocht hoe de
keuze van de nu overleden paus Johannes
Paulus bij Nederlanders van vijftien jaar
en ouder is gevallen. Summiere resultaten
van dit recente onderzoek onder 923
Nederlanders zijn bekendgemaakt in de
extra Brandpunt-uitzending van gister
avond. X
De overleden paus bleek ruim bekend te
zijn. Van alle Nederlanders noemde 68
procent spontaan Johannes Paulus 1 als
naam van de paus. Van alle katholieken
deed 79 procent dit
Ook is gevraagd naar een eerste indruk
van de persoon van de nu overleden paus.
Johannes Paulus boezemde 55 procent van
alle Nederlanders veel vertrouwen in.
Weinig of geen vertrouwen had dertien
procent, geen mening had achttien procent
en veertien procent zei geen interesse te
hebben.
Onder katholieken bleek nog aanzienlijk
meer vertrouwen aanwezig: 75 procent
had veel vertrouwen in de paus; slechts
zes procent weinig of geen. Geen mening
had dertien procent en drie procent had
geen interesse.
ondeling peilt behoefte
Van onze parlementaire redactie)
HAAG Tweede-Kamervoorzitter Vondeling zendt begin
Igende week een brief aan ongeveer 750 instellingen in het
e land waarin hij vraagt of zij belangstelling hebben voor
aanleg van een „luisterlijn" met de Tweede Kamer,
geruime tijd wordt in de Kamer gesproken over de mogelijkheid
n de instelling van een stelsel permanente geluidsverbindingen
or heel Nederland. De afnemers kunnen daarmee de Kamerde-
tten direct volgen. Er wordt naar gestreefd de abonnementsprijs
or deze „luisterlijnen te beperken tot rond 75 gulden per
nsluiting. De PTT zorgt, als het kan doorgaan, voor huurlijnen
contactdozen, de afnemers voor de luidsprekers.
:t is de bedoeling dat de resultaten van deze enquête uiterlijk
ïovember bekend zijn. Daarna kan met de PTT overleg gepleegd
jrden over de exploitatiemogelijkheden.
kringen rond het Kamerpresidium wordt aangenomen dat er
nk wat belangstelling voor deze luisterlijnen zal zijn. Onder
eer wordt gedacht aan griffiés en secretarieën van de lagere
rerheden, ziekenhuizen en bedrijven die in Kamerdebatten
"durende enige tijd ter sprake zijn, alsmede verscheidene andere
stellingen.
s de eerste onderzoekresultaten positief zijn zal rond 15 februari
79 een definitieve beslissing vallen over de instelling van deze
nen. Het is de bedoeling dat deze communicatiemogelijkheid
oktober 1979 (bij de algemene beschouwingen) in werking treedt.
torster president Zuid-Afrika
AAPSTAD (AP) De afge-
eden premier van Zuid-Af ri-
fc, John Vors ter, is door het
irlement formeel benoemd tot
esident, een in hoofdzaak ce-
moniële functie.
I-jarige Vorster trad op 20
september af om gezondheids
redenen. Met zijn twaalfjarige
ervaring als premier word van
Vorster een belangrijke Krol
achter de schermen verwacht in
de Zuid-Afrikaanse politiek.
oen mensen
Overstromingen
India treffen 15
milj
Calcutta (AP) In de Indische
staat West-Bengalen waar zich
voor de tweede maal binnen
korte tijd grote overstromingen
voordoen, zijn deze week al 125
mensen omgekomen in het wa
ter of in huizen die instorten,
aldus is in Calcutta meege
deeld. Bijna vijftien miljoen
mensen in West-Bengalen heb
ben te lijden onder de overstro
mingen.
De meeste slachtoffers zijn ge
vallen in het district Birbhoem,
150 kilometer ten noorden van
Calcutta.
Sinds de grote regens begonnen
in India, in juni, zijn er nu naar
schatting 2.100 mensen verdron
ken.
In Calcutta, de dichtstbevolkte
stad van het land, was gisteren
voor de derde dag nauwelijks
vervoer mogelijk. Er heerst een
groot gebrek aan drinkwater.
De levering van electriciteit is
al dagen geleden uitgevallen.
Ook in Vietnam worden zware
overstromingen gemeld als ge
volg waarvan voedseltekorten
zijn ontstaan.
Een beeld van de overstro
mingsramp die India's
grootste stad. Calcutta,
heelt getroffen. Een man
waadt met zijn dochtertje
door het water op zoek naar
een schuilplaats.
verkiezings-
(Van onze correspondent Jan Drummen)
ARIJS In de vijf nederlagen die de regering
in president Giscard d'Estaing in tussentijdse
kiezingen een half jaar na de maart-overwin-
ing op de linkse oppositie geleden heeft, is
ie van de „hansworst van de politiek" Jean-Jac-
les Servan-Schreiber de meest opvallende.
juni 1970 werd hij in Lotharingen in een
issentijdse verkiezing met een aanzienlijke
eerderheid tot Kamerlid gekozen: in maart
haalde hij maar vier stemmen meer dan zijn
nkse concurrent hetgeen uiteindelijk tot een
erkiezing leidde. En daarin is hij met ongeveer
egenduizend stemmen door zijn socialistische
genstrever verslagen en zijn parlementszetel
ivijtgeraakt. Ofschoon nog niet duidelijk is of
ij het voorzitterschap van de conservatieve tak
an de radicale partij (in feite een soort liberale
irtij) als gevolg daarvan zal neerleggen, „is
J. S. S. niet meer helemaal J. J. S. S.", zoals
ffl Parijs' blad schrijft. Met zijn nederlaag is
i elk geval het probleem gesteld van zijn
pvolging aan bet hoofd van zijn partij.
J. S. S. is ongetwijfeld als medestander van
resident Giscard d'Estaing het slachtoffer ge
worden van de algemene ontevredenheid ten
evolge van voortgaande inflatie, werkloosheid
Ti aanzienlijke temeergeslagenheid in het land.
|ok de andere kandidaten van de regeringsmeer-
irheid in de tussentijdse verkiezïfigen zijn het
slachtoffer van deze situatie geworden. Met een
en ander wordt de basis van de regering in het
parlement niet bedreigd, maar de resultaten zijn
niettemin een alarmsignaal. Temeer daar ditmaal
de ongeschreven wet dat een eerder gekozen
kandidaat, die als gevolg van een of andere
omstandigheid zijn zetel in een tussentijdse ver
kiezing in de waagschaal moet leggen „altijd"
herkozen wordt. M.a.w. zijn eerste keuze wordt
in een tussentijdse verkiezing „altijd" bevestigd.
Servan-Schreiber's nederlaag is ongetwijfeld gro
tendeels het gevolg ervan, dat juist in zijn
kiesdistrict in het Lotharingse hoogoven- en
staalgebied de werkloosheid onrustbarend stijgt.
Als vertegenwoordiger van de regering, wil de
ontevreden en ongeruste bevolking een duidelijke
waarschuwing laten horen. Daarnaast is J. J.
S. S. mogelijk ook als gevolg van zijn veelomstre
den persoonlijkheid ten val gebracht Zijn „poli
tieke wispelturigheid", zijn „gebrek aan ernst"
en zijn „politiek playboy-schap" zijn vermoede
lijk elementen die een zeker gewicht in de schaal
gelegd hebben. Dit, en het feit, dat hij niet onder
stoelen of banken stak dat hij de hoogste positie
in den lande ambieerde. Daarbij werkte zijn
„Kennedy-imitatie" (wijlen Francois Mauriac
noemde hem al ,Je Kennedillon,, moeilijk
vertaalbaar maar spottend „de kleine na-aper
van Kennedy") irriterend, terwijl zijn aanzienlij
ke gefortuneerdheid in Lotharingen meer kwaad
bloed zette dan bijvoorbeeld in Parijs of Zuid-
Frankrijk. Hij verwierf een jaar of tien een zekere
internationale bekendheid met zijn boek over „De
Amerikaanse uitdaging", waarin hij uiteenzette
dat de Amerikaanse investeringen in Europa de
hele economie van het oude werelddeel dreigen
te beheersen. Hij had destijds het vooraanstaande
weekblad „L'Express" gesticht, waarvan hij ja
renlang zowel eigenaar als hoofdredacteur was
en dat sedert enige tijd verkocht is aan de Britse
Jimmy Goldsmith-groep.
Zijn gevoelige nederlaag, die hem toegebracht
werd door de socialistische kandidaat (een hoogo
ven-arbeider), betekent in verregaande mate niet
alleen het einde van zijn politieke ambities en
dromen maar oók van zijn politieke rol. Zijn
tegenstanders, die hem „komediant, grapjas en
hansworst" noemen, schuiven hem „en de lieden
van zijn generatie de vele verantwoordelijkheid
voor het economisch fiasco" van het Lotharingse
gebied in de schoenen, terwijl velen zijn neder
laag als die van de gezamenlijke regeringsmeer
derheid willen aanzien. Hijzelf erkent zijn „ecla
tante nederlaag" en. zegt, dat deze „vanzelfspre
kend veel verder gaat dan persoons-kwesties".
Hetgeen zowel waar als onjuist is. Of liever: zijn
nederlaag is zowel het gevolg van de economische
omstandigheden waarvoor de regeringsmeeder-
heid die hij steunt immers verantwoordelijk
gesteld wordt, als van zijn eigen veelomstreden
sj* talloze irriterende en „weinig serieuze" per
soonlijkheid. Bij deze laatste beoordeling moet
niettemin opgemerkt worden, dat deze kwalif ika-
tie de interpretatie van velen is, als gevolg van
een nogal opportunistisch gedrag van een man,
wiens opmerkelijke intellectuele en organisatori
sche en psychologische kwaliteiten men niet
ontkennen kan.
Dit zal mogelijk niet kunnen beletten dat Servan-
Schreiber, die een van de onstuimigste maar ook
een van de meest veelbelovende jongere Franse
politici was (men gewaagt daarvan al in de
verleden tijd), een man met ideeën (zij het
voornamelijk ten voordele van hemzelf), zijn
kansen verspeeld heeft. Want ook velen die zijn
onbetwistbare gaven erkennen, zijn huiverig voor
zijn wispelturigheid, zijn onstuimigheid, zijn on
berekenbaarheid en zijn impulsiviteit. Eigen
schappen die destijds al na een halve week een
einde aan zijn ministerschap gemaakt hadden,
omdat president Giscard zich genoodzaakt zag,
hem als gevolg van een „enormiteit" aan de dijk
te zetten.
Indien hij inderdaad zijn voorzitterschap van zijn
partij zal neerleggen, hetgeen niet goed anders
mogelijk is, betekent dit vermoedelijk het einde
van zijn politieke aspiraties. Ofschoon het juist
één van de elementen van het fenomeen Servan-
Schreiber is, dat men dat met hem nooit weet,
en dat voor hem dingen die anderen onvoorstel
baar voorkomen, hem niet alleen normaal maar
ook mogelijk lij kei#
Veiligheidsraad besluit:
NEW YORK De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties
heeft in een resolutie secretaris-generaal Kurt Waldheim gisteren
opdracht gegeven zijn plan uit te voeren dat moet leiden tot
een onafhankelijk Namibië. De raad negeerde de bezwaren van
Zuid-Afrika, dat het gebied nu bestuurt.
De pas afgetreden Zuidafrikaanse premier John Vorster had nog
voor zijn vertrek duidelijk gemaakt dat het VN-plan wat hem
betreft kon worden „doorgespoeld" en dat Zuid-Afrika eenzijdig
voorbereidingen zou treffen voor de verkiezingen in Namibië.
Het plan van Waldheim komt neer op het zenden van een
troepenmacht (maximaal 7.500 man), die toezicht moeten houden
op vrije verkiezingen. De ministers van buitenlandse Zaken van
de vijf westelijke leden van de veiligheidsraad zullen wellicht
binnenkort naar Pretoria reizen om een laatste beroep op
Zuid-Afrika te doen, om akkoord te gaan met het Namibië-plan
van de Verenigde Naties. Dit is in de omgeving van VN-secretaris
generaal Kurt Waldheim vernomen.
De Verenigde Staten, Frankrijk, Engeland, West-Duitsland en
Canada werkten de afgelopen maanden een plan uit om Namibië,
via vrije verkiezingen onder toezicht van de volkerenorganisatie,
naar onafhankelijkheid te begeleiden.
ANWB tegen altijd
geldig rijbewijs
DEN HAAG (ANP) De
ANWB wil niet dat de overheid
na het afleggen van het rijexa
men en de afgifte van een
rijbewijs alle relaties met de
weggebruikers verbreekt. De
geld- en tijdrovende admini
stratieve rompslomp die de
vernieuwing: om de vijf jaar
van een rijbewijs met zich mee
brengt, mag best verdwijnen,
maar daar moet tegenover
staan dat chauffeurs behalve
een regelmatige medische keu
ring tevens na een bepaald
aantal kilometers over hun ge
maakte en geregistreerde ver-
keersfouten worden onderhou
den.
De ANWB reageert hiermee op
door het ministerie van verkeer
en waterstaat in de toelichting
op de begroting aangekondigde
plannen om een rijbewijs onbe
perkte geldigheid te geven en
de vernieuwing om de vijf jaar
te laten vervallen.
SCHIPHOL (ANP) Met maar weinig feestelijk vertoon is
gistermiddag de eerste trein met passagiers met bestemming
Schiphol op het nieuwe NS-station Schiphol gearriveerd. De
passagiers waren tien kamerleden van de vaste kamercommissie
van Verkeer en Waterstaat, die in gezelschap van de president-di
recteur van de Nederlandse Spoorwegen mr. M. G. de Bruin,
een werkbezoek brachten aan Amsterdam en Schiphol om de
vorderingen aan de Schiphollijn te bekijken. Op 20 december
zal het NS-station Schiphol officieel in gebruik worden genomen.
Het Tweede Kamerlid L. M. de Beer (WD) wil in zijn fractie
bespreken of het via een amendement mogelijk is, het doortrekken
van de Schiphollijn via Amsterdam-west naaf het Centraal Station
te bespoedigen. De Schiphollijn eindigt nu in Amsterdam-Zuid.
Het probleem van de doortrekking is, dat kosten ervan, ongeveer
130 miljoen, niet zijn opgenomen in de meerjarenraming van
de regering en dat met de aanleg financieel dan ook geen rekening
is gehouden.
