Keuze Botha betekent
voortzetting apartheid
ace
Het rommelt bij de
Italiaanse christen-democraten
modi
Bierdrinker Billy in drooggelegd Libië
Gaullisten
overwegen steun
Franse regering
in te trekken
Carter: Israël en Egypte
gereed voor vredesverdrag
Britse regering
achter Franse
overname Chrysler
Zwierig de herfst in.
159,-
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 29 SEPTEMBER 1978 PAGINA 11
^VEELZEGGENDE BUNAAM: „PIET WAPEN
Oud premier Vorster
groet de mensen buiten
het parlementsgebouw
nadat hij als president
skandidaat is aangewe
zen.
KAAPSTAD Als minister
van defensie heeft Pieter Wil
lem Botha de Zuidafrikaanse
militaire machine opgebouwd
tot een van de sterkste en best
gedisciplineerde strijdmachten
op het Afrikaanse continent
De 62-jarige minister staat be
kend als een „havik" op het
gebied van militaire en veilig
heidszaken en hij neemt een
strikt separatistisch standpunt
in ten aanzien van politieke
rechten voor de zwarten. Maar
hij staat positief tegenover het
verlenen van politieke rechten
aan Zuid-Afrika's kleurlingen,
op grond van het argument dat
zij van de blanken afstammen.
De nieuwe Zuidafrikaanse pre
mier is al meer dan 40 jaar
actief in de nationale partij van
Zuid-Afrika. Als 20-jarige stu
dent in de rechten werd hij in
1934 partij-organisator op de
Kaap, toen zijn partij nog in de
oppositie was. Zijn felle inzet
werd in 1946 beloond met het
voorlichterschap van de partij
en het secretarisschap van de
jeugdorganisatie. Hij werd be
last met de publiciteitscampag
ne voor de verkiezingen van
1948 die de nationale partij een
grote overwinning brachten en
het begin van een ononderbro
ken bewind van 30 jaar. Botha
zelf bemachtigde een zetel bij
De nieuwe premier Pieter Botha neemt de felicitaties in ontvangst na zijn verkie
zing.
die verkiezingen en heeft die
sinds die tijd ingenomen.
Onder premier Hendrik Ver
woerd fungeerde Botha aanvan
kelijk als onderminister van
binnenlandse zaken en later als
minister voor gemeenschaps
ontwikkeling en kleurlingenza
ken. In 1964 kreeg hij nog de
portefeuille van openbare wer
ken.
Twee jaar later werd hij minis
ter van defensie, een positie die
van toenemend belang werd
naarmate Zuid-Afrika verwik
keld raakte in zwarte pogingen
om een eind te maken aan
blanke overheersing in naburi
ge staten. Hij dirigeerde Zuida
frikaanse troepen Angola bin
nen in 1975 toen daar een burge
roorlog heerste, een campagne
die later werd omschreven als
een militair succes en een poli
tieke ramp. Achter Botha's mil
de voorkomen gaat een heftig
temperament schuil. Vrienden
zeggen dat hij de neiging heeft
„eerst te handelen en daarna te
denken" en zijn temperament
volle uitbarstingen zijn al bijna
legendarisch.
Daarnaast wordt hij echter er
kend als een van 's lands meest
getalenteerde bestuurders en
zijn eigen politieke apparaat in
de Kaapprovincie, dat hij 12
jaar lang heeft geleid, kent zijn
gelijke niet. Botha staat bekend
als een autoritair man, wat hem
als minister van defensie de
bijnaam opleverde van „Piet
Wapen".
Algemeen wordt verwacht dat
Botha pal staat tegen Westerse
druk om radikale veranderin
gen in het apartheidsbeleid en
men acht het onwaarschijnlijk
dat hij concessies doet inzake
het omstreden gebied van Na
mibië (Zuidwest-Afrika).
Een Panamese moeder neemt in tranen afscheid van haar zoon die als vrijwilliger
naar Nicaragua vertrekt. In Panama zijn vrijwilligers voor de oorlog tegen dictator
Somoza van Nicaragua geworven door de vroegere minister van gezondheid, dr.
Hugo Spadafora. De vrijwilligers zullen zich aansluiten bij het Sandinistisch bevrij
dingsfront.
WASHINGTON (UPI) President Carter
heeft van Israël en Egypte vernomen dat
deze landen klaar staan voor het sluiten van
hun afzonderlijk vredesverdrag en dat zij nog
slechts enkele kleine details moeten regelen.
Carter verwacht dat de historische vredeson-
dehandelingen over een week of twee kunnen
beginnen, waarbij de Verenigde Staten 'als
volwaardige partner' zullen deelnemen. Het
voortsudderende conflict over de Israëlische
nederzettingen op de bezette Jordaanoever
zal volgens Carter geen spaak in het wiel
steken. Hij noemde dit conflict tussen hem
en premier Begin „niet meer dan een eerlijk
verschil van mening".
De persconferentie waarop Carter dit bekend
maakte, werd niet alleen rechtstreeks in Ame
rika, maar ook in Egypte uitgezonden. Hij er
kende dat het succes van Camp David de oor
zaak was geweest van de plotselinge stijging
van zijn populariteit. Hij kreeg de lachers op
zijn hand door te zeggen dat de opiniepeilin
gen van de afgelopen week veel nauwkeuriger
waren geweest dan daarvoor.
De onderhandelingen tussen Israël en Egypte
zullen beginnen na de Israëlische Jom Kip
poer (Grote Verzoendag), die dit jaar op 11
oktober valt. De Israëlische onderhandeling
sdelegatie zal onder leiding staan van -defen
sieminister Ezer Weizman, de Egyptische dele
gatie onder leiding van Weizmans collega
Mohammed Gamassy. Weizman kreeg woens
dag het groene licht van het Israëlische parle
ment, de Knesseth.
De Israëlische minister van handel en indus
trie, Jigal Horowitz, is gisteren afgetreden uit
protest tegen de aanvaarding door de Knes
seth van de akkoorden van Camp David. Hij
is leider van een van de groeperingen binnen
het Likoedblok, waarop de regering Begin
steunt.
BEIROET (UPI) Billy Carter, de
bierdrinkende broer van president
Jimmy Carter van de Verenigde Sta
ten, blijkt in de Libische hoofdstad
Tripoli te zijn om de betrekkingen
tussen Libië en de Verenigde Staten
te verbeteren.
„Nou zal ie wel afslanken", gniffelde
een Amerikaan in Beiroet, zinspelende
op het feit dat Billy Carter beter bekend
is als promotor van bier dan als promo
tor van betrekkingen en dat Libië een
puriteins moslimland is waar alcohol
taboe is.
Maar het Libische persbureau Jana
deelde gisteren mee dat een Ameri
kaanse delegatie onder leiding van Billy
en met onder anderen twee leden van
het Congres, op uitnodiging van het
Libische departement voor contacten
met het buitenland, in Libië was aange
komen.
De delegatie was in juli uitgenodigd
door kolonel Moammar Gaddafi, die
zich heeft gezet aan het bevorderen van
goede betrekkingen met de buitenwe
reld. Niet zodra was Gaddafi in 1969
aan de macht gekomen, of hij vaardigde
een verbod uit op de handel in alcoholi
sche dranken, bier incluis. Ook diende
hij in de Verenigde Naties een resolutie
in die opriep tot drooglegging van de
hele wereld.
„Alcohol vergiftigt de hersenen. Als
iedereen naar de Islam leefde zouden
alle wereldproblemen opgelost wor
den", zei de 40-jarige kolonel eens.
(Van onze correspondent ROGER SIMONS)
LONDEN Hoewel zij er oorspronkelijk niet erg gelukkig
over was, heeft de Britse regering gisteren haar goedkeuring
gehecht aan de Franse overname van alle Chrysler-fabrieken
in Groot-Brittannië. De groep Peugeot-Citroën komt voor het
bedrag van slechts 117 miljoen pond in het bezit van Chry
slerSpanje, Chrysler-Frankrijk en Chrysler-Groot-Brittannië
(vroeger Rootes).
Tegen dit koopje werd van Britse zijde nogal verzet aangete
kend. De 27.000 Britse Chrysler-arbieders vreesden voor hun
baan en dreigden met algemene staking. In regeringskringen
dacht men aan de 80 miljoen pond uit de schatkist, die Chry
sler opgeslokt heeft sinds 1975, het jaar waarin de Amerikaan
se Chrysler Corporation haar Britse fabrieken dreigde te slui
ten, omdat ze wegens herhaalde stakingen en lage produktie
ernstig verliesgevend geworden waren.
Chrysler-Amerika had die fabrieken overgenomen van de gro
te Britse automobielmagnaat Rootes, die in de jaren-60 failliet
gegaan was. Spoedig bleek, dat de Amerikanen geen goede
koop gedaan hadden. In de helft van de jaren-70 dreigden ze
ifiet complete sluiting. Uit politiek opportunisme werden hen
toen door de Britse regering, die nadelige sociale en economi
sche gevolgen vreesde, royale subsidies en goedkope leningen
aangeboden. Chrysler is echter zwaar verliesgevend gebleven.
(Van onze correspondent Jan
Drummen)
PARIJS De Franse politieke
barometer, die sinds enige tijd
„veranderlijk" aanwees is gis
teren naar „onweersachtig"
doorgeslagen, toen oud-premier
Michel Debré de vraag stelde
of het voor de gaullisten niet
de tijd is hun steun aan de
regering van president Giscard
d'Estaing in te trekken.
Zonder dat iemand dit had kun
nen voorzien, stelde Debré op
de bijeenkomst van gaullisti
sche Kamerleden in Biarritz de
sensationele vraag, of de gaul
listen nog langer in de rege
ringsmeerderheid kunnen blij
ven. „De tijd is gekomen om
niet langer tijdelijk toe te zien",
zo riep hij uit, „als men niet
naar ons luistert, moeten wij
misschien onze vrijhei herne
men".
Het is niet de eerste keer, dat
de RPR (de neogaullistische
partij) bittere kritiek op de rege
ring uitoefent, maar gisteren
werd de maat praktisch vol
gemaakt. In de loop van de
laatste dagen was weliswaar
veel op de regering „gekan
kerd". Chirac, burgemeester
van Parijs, oud-eerste minister
en leider van de neogaullisten,
had de economische politiek
van premier Barre aan de kaak
gesteld, gezegd dat er een cam-
pagne ontketend zou worden
om de Fransen op de hoogte
te stellen van de ware inzet en
betekenis van de verkiezingen
van het Europese parlement,
waartegen de gaullisten veel
bezwaar hebben, maar niemand
had de bom verwacht, die Mi
chel Debré tot ontploffing ge
bracht heeft.
Als de RPR zich inderdaad ut
de regeringsmeerderheid terug
zou trekken, zou dit voor deze
rampzalig zijn, omdat de partij
daarvan het grootste onverdeel
de blok uitmaakt. De neogallis-
ten zijn met name hoogst onvol
daan over de algemene politiek
van de regering, met name om
dat deze de nationale belangen
van het land niet voldoende zou
behartigen. Debré gewaagt van
een periode van nationale angst
en beklemming, en deze periode
wordt volgens hem nog niet
begrepen en uiteraard evenmin
als zodanig „behandeld". Vol
gens hem hebben de kiezers in
maart voor Frankrijk de goede
keuze gemaakt, maar de mee-
derheid die voor een bepaalde
politiek gekozen is, heeft deze
goede keuze niet gemaakt, zo
zei hij.
Carter: terug
naar
volksmuziek
WASHINGTON (AFP) Presi
dent Carter heeft de maand
oktober uitgeroepen tot de
„maand van de volksmuziek",
om de Amerikanen de gelegen
heid te geven de smaak van de
simpele dingen des levens terug
te vinden.
De country- en westernmuziek
waarvan Carter zelf een fan is,
maakt in de Verenigde Staten
een nieuwe bloei door.
„Deze vorm van expressie", zei
de president, „maakt deel uit
van de ziel en het geweten van
onze democratie en vertolkt de
goedheid die ons volk en zijn
leefwijze aangeboren is".
Gevangen
dissident
stervende
DEN HAAG (ANP) - Volgens
Amnesty International is de
Russische dissident Danylo
Sjöemoek stervende aan maag
kanker. Hij zit momenteel een
straf uit in een speciaal werk
en opvoedingskamp in Mordo-
vië, een van de strengste in zijn
soort.
Danylo Sjoemoek zou in 1987
worden vrijgelaten, is nu 64 jaar
oud en heeft al 34 jaar gevange
nisstraf achter de rug.
Amnesty International is een
spoedactie voor zijn onmiddel
lijke vrijlating begonnen, op
medische gronden zoals be
paald in artikel 100 van de
Russische wet op correctieve
arbeid.
(Van onze correspondent Piet Tummers)
ROME De 70-jarige veteraan van de Democra-
zia Cristiana in Italië, Amintore Fanfani, heeft
een eerste duidelijke poging gedaan om de macht
binnen de partij aan zich te trekken. Voor de
televisie heeft de voorzitter van de Senaat, die
in het verleden ettelijke keren minister en
premier van meer of minder kortstondige kabi
netten is geweest en die ook Europese bekend
heid geniet, een scherpe aanval gedaan op het
beleid van zijn partijgenoot premier Andreotti
en partij-secretaris Zaccagnini, dat gericht is
op samenwerking met de tweede partij in Italië,
de communisten. „De christen-democraten", zei
Fanfani, „moeten zelf weer het heft in handen
nemen en niet langer een speelbal vormen voor
andere politieke richtingen".
Aan een samenwerking tussen christen-democra
ten en communisten viel na de verkiezingen van
twee jaar geleden niet te ontkomen. Onder
aanvoering van partij-voorzitter Aldo Moro, die
later werd ontvoerd en vermoord, kwam toen
het „historisch compromis" tot stand. Weliswaar
kregen de communisten geen ministerszetels
toebedeeld, maar in ruil daarvoor kregen ze
grotere invloed in het parlement en de parlemen
taire commissies.
Fanfani, leider van de rechtervleugel van de
christen-democraten, heeft dat nooit kunnen
verkroppen. Hij was een verklaarde vijand van
Aldo Moro en diens beleid dat, gedwongen door
de volkswil, een opening naar links heeft ge
maakt. De ambitieuze Fanfani is ook een teleur
gesteld man. Twee keren is hij gepasseerd bij
de presidentsverkiezingen, niet alleen omdat hij
geen steun kreeg van links maar ook als gevolg
van de bezwaren die een deel van zijn eigen
fractiegenoten tegen zijn kandidatuur had.
Op een bijeenkomst van bijna uitsluitend aanhan
gers van Fanfani in Fiuggi heeft hij uitgehaald
tegen de huidige partijleiding van de Democrazia
Cristiana. Hij verweet haar dat ze haar eigen
identiteit opoffert door teveel toe te geven aan
de communisten. Fanfani stelde zich geheel
achter de visie van Giuseppe Bartolomei, de
leider van de „Fanfaniani", die zijn aanhangers
had opgeroepen tot het vormen van een pressie
groep binnen de partij om te komen tot een ruk
naar rechts. Binnen de groep parlementaire
afgevaardigden van de DC bestaat al een „club
van honderd" die Fanfani steunt. De club staat
onder aanvoering van de Turijnse afgevaardigde
Luigi Rossi di Montelara en Massioo de Carolis.
Daarnaast begint zich binnen de DG nog een
andere groep te roeren.
Aanvankelijk heeft deze Andreotti en Zaccagnini
gesteund nadat de partij stemmenverlies had
geleden als gevolg van corruptieschandalen van
een aantal van de kopstukken en na de nederlaag
van Fanfani tijdens de volksstemming over de
echtscheidingswet. Deze groep, onder aanvoering
van Aldo Moro's oude boezemvriend Vittorio
Cervone, is van mening, dat Apdreotti en Zaccag
nini niet goed gelaveerd hebben na de ontvoering
van hun partijleider. Evenals de socialist Craxi
zijn zij van mening, dat kostte wat het kostte
onderhandeld had moeten worden met de Rode
Brigade om Moro vrij te krijgen. Het koppel
Andreotti-Zaccagnini, gesteund door de commu
nisten heeft zich daar krachtig tegen verzet. Niet
alleen zouden in het verborgen opererende terro
risten dan voortaan kunnen eisen wat ze maar
wilden, maar ook politie en justitie hebben zich
verzet tegen een eventuele vrijlating van leiders
van de Rode Brigade in ruil voor Aldo Moro.
Zij hebben op een gegeven moment zelfs met
een staking gedreigd als, nu het om het vrijkopen
van een hooggeplaatst politicus ging, terroristen
begenadigd zouden worden.
Vittorio Cervone, die zichzelf beschouwt als de
geestelijke erfgenaam van Aldo Moro, heeft
verklaard in Fanfani de man te zien die de
eenheid binnen de Democrazia Cristiana zou
kunnen en moeten herstellen. Dat lijkt parado
xaal, omdat juist Fanfani altijd een felle tegen
stander is" geweest van Aldo Moro's politieke
denkbeelden.
Zou Fanfani erin slagen de macht binnen de
partij van de Italiaanse christen-democraten te
heroveren, dan kan hij op forse tegenwind
rekenen. Niet iedereen is vergeten dat hij minis
ter-president is geweest toen zich ettelijke schan
dalen hebben afgespeeld die de part.j geen goed
hebben gedaan. De journaliste, Camilla Cederna,
die met haai- bestseller over „Giovanni Leone,
de carrière van een president" rechtstreeks aan
leiding heeft gevormd voor het aftreden van
president Leone, omdat diens drie zonen volgens
haar verwikkeld waren in enkele minder frisse
zakelijke affaires, heeft zich thans ook al laten
horen. Zij heeft aangekondigd over voldoende
materiaal te beschikken voor een tweede boek,
dat ditmaal gewijd zou worden aan de handel
en wandel van Amintore Fanf ani.
Nieuws uit
de bedrijven
ANKER KOLEN - De Anker
Kolen Groep heeft samen met
Vitol Trading Groep alle aande
len overgenomen van de Anker
Holding (nu Hendrik's Holding
geheten) die betrokken zijn bij
de handel in of de winning van
kolen.
REMMERT BV Wanneer de
plannen van de BASF-griep
voor de reorganisatie in Neder
land doorgaan, zullen er bij de
dochteronderneming Remmert
Holland BV in Apeldoorn dertig
arbeidsplaatsen wegvallen.
Aanvankelijk bestond de vrees
dat er 140 man personeel zonder
werk zouden komen te zitten.
HEYBROEK EN CO - Gedu
rende het eerste halfjaar van
1978 is de gang van zaken bij
Heybroek en Co Handelmaat
schappij NV bevredigend ge
weest. De omzet bedroeg in de
eerste zes maanden van dit jaar
f 86,2 min tegen 182 min over
geheel 1977. De nettowinst was
295.000 tegen 538.772 voor
geheel 1977.
Sandinisten
mogen niet
meepraten
WASHINGTON/MANAGUA
(Reuter) Een woordvoerder
van het Amerikaanse ministe
rie van buitenlandse zaken
heeft verklaard dat de Sandi-
nistische Guerrillerais in Nica
ragua niet mogen deelnemen
aan de onderhandelingen tus
sen het regirae-Somoia en de
oppositie.
„Als we over de Sandinisten
spreken, praten we over een
politiek van gewapend verzet
om de Nicaraguaanse regering
omver te werpen. Daar zijn wij
niet voor. Wij zoeken een vreed
zame oplossing in Nicaragua",
aldus woordvoerder Ken
Brown.
Proces tegen
nazi-agenten
BOCHUM (Reuter) Voor een
rechtbank in de Westduitse
stad Bochum zijn zes voormali
ge leden van de „sicherheits-
dienst" er van beschuldigd, dat
zij in de jaren 1942 en 1943 in
de omgeving van de Russische
stad Minsk meer dan 4.000 jo
llen hebben doodgeschoten.
Volgens de aanklacht verbrand
den zij de lijken en wierpen zij
kinderen in de vlammen.
De verdachten zijn de nu 67-ja-
rige zakenman Karl Förster en
vijf leden van het commando
dat hij leidde. Het was hun taak
de bezette gebieden in Rusland
te zuiveren van „qua ras min
derwaardige elementen".
Wilson: Fransen
ontdoken
oliesancties voor
Rhodesié
LONDEN (AFP) Sir Harold
Wilson heeft de verantwoorde
lijkheid voor de olievoorzie
ning van Rhodesië, in weerwil
van de VN-sancties, naar Fran
krijk afgeschoven.
Dit blijkt uit een interview dat
de Britse BBC had met sir
Harold, het eerste publieke
commentaar van de voormalige
Britse minister sinds de publi-
katie van het geruchtmakende
rapport Bingham.
Carter grijpt in
in treinstaking
WASHINGTON (AFP-Reute-
r) —President Carter heeft be
sloten het stakende spoorweg
personeel te gelasten voor 60
dagen het werk te hervatten.
Hij nam dit besluit nadat onder
handelingen tussen werkgevers
en vakbonden na 26 uur onafge
broken vergaderen op niets wa
ren uitgelopen.
Sinds drie dagen is een kléine
staking die twee maanden gele
den in Virginia was begonnen,
uitgegroeid tot een actie waar
aan het personeel van 73 maat
schappijen in het gehele land
deelneemt. Hierdoor waren niet
alleen duizenden passagiers ge
strand, maar waren ook belang
rijke takken van de industrie
verstoken van de aanvoer van
essentiële goederen.
Deze zwierige mantel
met capuchon is van een
bijzondere kwaliteit bouclé.
In de maten 361
t/m 44.
Volop loden valt wijd om \F\\
u heen. Deze mantel met ^2»,
er in écru,
amel. In de
tncot-gamering is er in écru,
berber, roest en camel. In de
maten 34 t/m 46.
Leiden: Haarlemmerstraat 163a
(donderdag-koopavond)
Leidsenhage: Jasmijnhof 8
(donderdag-koopa vond)
Meer dan 50 vestigingen.
