NCRV - tv
brengt
nieuwe
serie „De
Bellamy's"
3
NOS - documentaire
over koningskwestie
Leven met een kunstnier
belasting voor het leven
TERUGBLIK
TELEVISIE VRIJDAG
RADIO VRIJDAG
RADIO/TELEVISIE
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 28 SEPTEMBER 1978
Jean Marsh speelt de rol van dienstbode Rose.
Vanavond start de NCRV (Ned.II, 20.27 uur) s
weer met nieuwe afleveringen uit de serie
„Upstairs, downstairs", die hier „De familie
Bellamy" wordt genoemd. Het gaat om de
laatste serie afleveringen die gwmaakt zijn.
Nog voor het einde van dit jaar valt defini
tief het doek voor deze succesvol gebleken
David Langton als Richard Bellamy,
De eerste aflevering uit deze vijfde en laatste
serie speelt zich af in 1919, na de Eerste We
reldoorlog. Richard Bellamy is met zijn kers
verse echtgenote Virginia op huwelijksreis
naar Parijs en James en Georgina blijven
achter in het huis op Eaton Place.
Edward en Daisy komen een dagje op bezoek
en merken dat hun plaatsen zijn ingenomen
door respectievelijk Frederick Norton en het
knappe meisje Lily.
James vindt het wat al te stil in huis en pro
beert zijn vader, na diens terugkomst uit Pa
rijs, over te halen met vrouw en kinderen op
Eaton Place te blijven wonen. Virginia voelt
er evenwel weinig voor te moeten wonen in
een huis, waar de herinneringen aan haar
voorgangster, Lady Marjorie, nog zo levend
zijn.
Marianne Spierenburg aan de dialyse in het ziekenhuis.
De NOS zendt vanavond -
zoals we eerder al schreven-
een documentaire uit over de
Belgische koningskwestie.
Toen in 1940 het Belgische
leger kapituleerde, vluchtte
koning Leopold niet. Hij
werd gearresteerd door de
Duitsers en gevangen gehou-
den. Dit schiep na de oorlog
Wereldcircus
j In KRO's „Wereldcircus" o.m.
hoogtepunten uit het Ringling
Brothers, Barnum Bailey
1 Circus.
Ned.1,19.00 uur.
i Shirley MacLaine
i Shirley MacLaine zingt en
danst in haar eigen show, te-
gen een achtergrond van opti-
sche effecten. De show won
hou 1
het lJ
scherm
in het
oog
dit jaar op het Televisie Fes
tival te Montreux de Gouden
Ned.1,20.40 uur.
Zo moeder, zo
dochter
Minister drs. Jan de Koning
is de speciale gast in het spel
letje „Zo moeder, zo dochter".
Hij brengt namelijk geld mee.
Dat geld is bestemd voor de
bouw en inrichting van een
keuken in de binnenkort te
bouwen nieuwe middelbare
meisjesschool in Djokjakarta
in Indonesië. De panelleden
proberen de rest van het geld
bijeen te quizzen.
Ned.II, 19.00 uur.
Stenen tijdperk
Vanavond het laatste experi
ment van een groep mensen
ergens in Nederland, die pro
beerden te leven als in het
stenen tijdperk.
Ned.II, 19.25 u
Kojak
Als er een mislukte aanslag
wordt gepleegd op een zaken
man herkent Kojak de dader.
Hij weet dat de man niet zal
rusten voor hij zijn doel be
reikt heeft.
Ned. II, 21.40 uur.
De belangrijkste uitscheidingsorganen in ons
lichaam zijn naast de zweetklieren, de nieren.
Wanneer de twee nieren ieder minder dan
vijf procent functioneren en er geen hulp aan
de drager geboden wordt, zal deze binnen
zeer korte tijd overlijden. Het bloed wordt
dan namelijk niet gezuiverd van afvalstoffen.
Deze blijven in het lichaam aanwezig waar
door er dodelijke vergiftiging ontstaat. Voor
de oorlog stierven de meeste nierpatiënten.
Dr. Kolff vond tijdens de oorlog een dialyse
machine uit, een apparaat, dat het mogelijk
maakt het bloed te zuiveren. Nederland telt
momenteel meer dan twaalfhonderd nierpa
tiënten. Deze patiënten kunnen slechts leven
als zij een aantal keren per week aan de di
alyse gaan. Hoe te leven met een kunstnier is
te zien in de KRO-documentaire „Leven met
een kunstnier", die vanavond (Ned.I, 19.40
uur) wordt uitgezonden.
Hoofdfiguur in de film is de 17-jarige Marian
ne Spierenburg, die tweemaal per week in het
St. Franciscusziekenhuis in Rotterdam dialyse
ondergaat. Dat betekent voor haar tweemaal
vijf uur in het ziekenhuis aan een apparaat
„gebonden" zitten om in leven te blijven. Het
eerste deel van de film werd vorig jaar door
Thys Ockersen in opdracht van de Nederland
se Nierstichting gemaakt. De maker was ech
ter niet tevreden over het resultaat, omdat in
dit deel niet genoeg aandacht werd besteed
aan de gevaren en gevolgen van niertrans
plantatie. Thys Ockersen kreeg van de KRO
de kans een tweede deel te maken, waarin
Marianne opnieuw gevolgd werd. Beide delen
worden door de KRO tegeli jk uitgezonden.
In de documentaire zitten o.m. historische op
namen van het eerste dialyse-apparaat zoals
dat door dr. Kolff in de oorlog werd gebruikt.
Na de oorlog is hij naar Amerika verhuisd en
heeft daar de machine vervolmaakt. Hij werkt
nu aan de universiteit van Utah en zijn aller
laatste uitvinding is de WAK (Wearable Artifi
cial Kidney), de draagbare kunstnier. Een di
alyse, die op de buik gedragen kan worden,
meer vrijheid geeft, maar alleen door zeer
sterke mannen gebruikt kan worden. „Twee
vrouwen, die het apparaat om kregen, waren
niet in staat om er mee te lopen", aldus de
maker van de documentaire.
Het is tegenwoordig ook mogelijk om de di
alyse thuis te hebben. In het Diatelcentrum in
Buitenveldert krijgt de patiënt een opleiding
zodat hij met een huisgenoot de thuisdialyse
kan bedienen en niet meer naar het zieken
huis hoeft te komen. Wat de voordelen hier
van zijn vertelt Frits Beerse. Hij heeft zijn
twijfels over de niertransplantatie. Marianne
en haar ouders keken echter met spanning uit
naar de dag dat het ging gebeuren.
„De wekelijkse dialyses zijn een belasting
voor het hele huisgezin", zegt de moeder van
Marianne. „Je kan niet op vakantie doordat je
gebonden bent aan het ziekenhuis. Je bent
ook constant bang dat er iets zal gebeuren".
In het tweede deel, opgenomen in augustus
1978, komen we Marianne tegen op het
strand. Ze heeft inmiddels een niertransplan
tatie ondergaan. „Ik ben heel blij", zegt ze.
„Ik ben actiever en geestelijk vrijer. Ik hoef
nu niet meer voor iedere stap die ik doe ver
antwoording af te leggen. Iedereen thuis is
ook veel vrijer."
Door de werking van de medicijnen, die nodig
zijn om afstoting van de nier te voorkomen is
ze dikker geworden. Ze heeft ook last gehad
van haaruitval en pijn in haar knieën, waar
door je invalide kan worden. Blind worden of
staar is ook een van de verschijnselen als ge
volg van de medicijnen en dan nog kan de
nier afstoten.
Dr. Kalff, hoofd van de afdeling dialyse en
niertransplantaties van het Academisch Zie
kenhuis in Leiden, vertelt: „Er wordt alleen
getransplanteerd als iemand al aan de kunst-
nier zit. Van die transplantaties is 60 procent
goed verlopen, de afgelopen twee jaar."
Dit is een fictief getal, want als men later in
valide wordt, behoort men toch tot de ge
slaagde gevallen. Een van die „geslaagde"
niertransplantaties heeft Job van Bremen on
dergaan. Hij heeft sinds drie jaar een nieuwe
nier, maar die gaat hij waarschijnlijk als ge
volg van afstoting verliezen. Hij heeft dus
weinig aan de operatie gehad. Hij is er zelfs
slechter aan toe, omdat hij door aantasting
van de botten min of meer invalide is gewor
den. Daarbij werd hij destijds slecht voorge
licht over wat de gevolgen konden zijn.
Leven met een kunstnier is een hele opgave
zoals uit de documentaire zal blijken. Maar
voor men overgaat tot een niertransplantatie
is het aan te raden eerst goed na te denken
over eventuele gevolgen. De documentaire laat
zien waarom.
Hans Piët.
Shirley MacLaine met haar Gouden Roos - show.
Veronica gaat minister dwingen
(Van onze radio- en tv-re- sing te nemen over het toe-
dactie) kennen van de zendtijd, die
HILVERSUM Het bestuur aan de C-status is verbon-
van de Veronica-omroepor- den.
ganisatie heeft besloten mi
nister Gardeniers van CRM Mocht de minister niet in-
te sommeren alsnog vóór gaan op deze sommatie dan
zondag 1 oktober een beslis- wil Veronica opnieuw een
procedure aanspannen bij
de afdeling rechtspraak van
de Raad van State, waarbij
gevraagd zal worden de mi
nister te dwingen op zeer
korte termijn de eerdere uit
spraak van de afdeling uit
te voeren.
Met uitzondering van een
vreugdevolle vooruitblik van
Willem Duys bij de AVRO op
het komend seizoen van deze
omroep was er gisterenavond
bar weinig om zich over te
vermaken. NOS en IKON we
dijverden met elkaar in het
laten zien van de keerzijde
van de welvaart. -De eerste
deed dat met de onlangs met
de Prix Italia 1978 bekroonde
Britse productie, zoals we in
dit genre meer gewend zijn
half documentaire en half
speelfilm, Op kosten van de
Gemeenschap, welke titel als
de oorspronkelijke was aange
houden zoiets als De Klaplo
pers of De Parasieten had
moeten heten.
IKON-Kenmerk toonden weer
gezamenlijk de derde en laat
ste aflevering van Met pijn en
moeite, over de erhulde ar
moede in Europa, dit keer in
het eigen zo hoog op de lad
der der sociale voorzieningen
prijkende land. Er bestond
gelegenheid beide producties
achter elkaar te zien, hetgeen
het totale effect van dezelfde
narigheid, zij het met plaatse
lijke verschillen, nog versterk
te. Beide waren het voortref
felijk tot de kijker gerichte
betogen. Bij IKON bovendien
toegesneden op de actualiteit.
De gezinnen die in Helmond,
Leiden of Zevenaar benau
wend van het minimumloon
(plus minus 250 gulden in de
week) met een grote kinder
schaar moeten leven, werden
aan het slot als druppel die
de emmer doet overlopen,
ook nog geconfronteerd met
een volgens „Bestek'81" te
verwachten verdere, inlevering
in hun schamele verdiensten.
Dat was ook even politiek
commentaar. Opvallend wa
ren de verschillen in reacties
op hun situatie bij de onder
vraagde gezinnen. Zeker als
men er ook de Engelse film
bij nam. Vergeleken met de
door haar man in de steek
gelaten Engelse vrouw Pauli
ne, die voor haar vier kinde
ren een bittere maar vergeef
se strijd voert met de sociale
bureaucratie, schikte het Hel-
mondse gezin zich nog met
zekere tevredenheid in zijn
lot. Dat de vrouw nog nooit
nieuwe meubels had kunnen
kopen, alle kleren voor de
kinderen zelf moest maken,
nooit biefstuk op tafel kon
brengen, altijd als in groot-
moederstijd sokken zat te
stoppen, het was vervelend,
maar er was nu eenmaal
niets aan te doen. Het opstan-
digste wat dit gezin opbracht,
was dat het allemaal niet
rechtvaardig was, niet goed
verdeeld en dat ze de wel
vaartsstaat alleen buitenshuis
tegenkwamen. Ook de aan
het woord gelaten huisvrouw
uit Leiden zat er gelaten bij.
Het portret van mensen die al
niet beter meer weten. Het
was wel met toevallig dat
Helmond en Leiden met hun
grote sociale problemen m
deze documentaire model
moesten staan voor de betrek
kelijkheid ook van de vader
landse welvaart. Al die ellen
de bij elkaar, de Engelse en
de Nederlandse, deed je weer
even de bril oppoetsen om
beter zicht te krijgen op de
werkelijkheid.
HAN JONKERS
NEDERLAND 1
18.55 Journaal
KRO
18.59 Wereldcircus
19.40 Leven met een kunstnier,
documentaire
20.40 Shirley MacLaine Show
NOS
21.37 Journaal
21.55 Den Haag Vandaag
22.10 De Belgische Koningsk-
NEDERLAND 2
NOS
18.55 Journaal
NCRV
18.59 Zo moeder, zo dochter
19.25 Als in het stenen tijdperk,
TV-serie, slot
NOS
20.00 Journaal
NCRV
20.27 De Familie Bellamy, TV-se-
21.20 Minivoetbal
21.40 Kojak, TV-serie
22.30 Mensenkinderen, docu
mentaire serie, afl. 5
NOS
22.50 Journaal
DUITSLAND 1
18.00 Wilde Tiere (WarumderWa-
schbar Waschbar heisst).
18.20 Ailiag (Autobahnge-
schichten). 18.50 Journaal.
19.00 Musik und gute
Laune (Berliner Stachel-
schweine). 19.15 Abenteuer
der Landstrasse (Das Mil-
lionenwrack).
20.15 Hier und Heute
20.45 Spiel um 4tel vor 8 (Lieben
Sie Kishon? Die Perle)
21.00 Journaal
21.15 Auf der Suche der Welt von
morgen (Weltraum
Schlachtfeld der Zukunft?,
afl. 1).
22.00 Alles oder Nichts, quiz
22.45 Pop 78
23.30 Tagesthemen
24.00 Die schone Marianne, twee
verhalen (Finkei will ster
ben; Die Leute aus dem
Wald)
00.50 Journaal
DUITSLAND 2
18.00 Journaal. 18.10 Sindbad, te
kenfilmserie (Abenteuer
auf der schwimmenden In-
sel). 18.40 Die Drehscheibe.
19.20 Die Tony Randall-
Show (Der Gefangnis-Re-
port).
20.00 Journaal
20.30 Charisma Filipino, folklore
van de Philippijnen (pre
sentator Vico Torriani).
21.30 Notizen aus der Provinz,
satirisch magazine
22.00 Journaal
22.20 Die Bonner Runde, discus-
23.30 Spielraum, TV-spel
gang met autoriteitei
01.20 Journaal
DUITSLAND 3
WDR pdi,
18.00 Schooltelevisie. 18.3( ,itr^
kolleg. 19.00 Sesamst
19.30 Cursus geschie
les 2.
20.00 1st was?, voor de jeuj
20.45 Journaal
21.00 Journaal
21.15 Emma Mae, Amerikjipai
speelfilm (1976)
Fanaka over n
dorp aan Mississippi
Los Angeles niet kar
is len
de
den.
22.50 Familienrat
23.20 Ende offen (Gemem
gress over schoolkwi
01.00 Journaal
BELGIË
NEDERLANDS 1
18.00 Kuifje. 18.05 Rondt
18.30 Sporttribune.
Isr. uitzending.
19.30 Verkeerstips.
19.35 Morgen.
19.45 Journaal.
20.10 The mayor of Casterb
TV-serie, afl. 2
21.00 Panorama
21.25 Standpunten
21.50 Filmpremières
22.40 Journaal
BELGIË
NEDERLANDS 2
20.10 Moeilijke tijden, TVj1
afl. 1
21.00 Het levende lijk, TV-S|
21.50 Private Car, Private l
ness, Finse show j
Montreux).
BELGIË FRANS
18.00 Ivor, la petite loconj
18.05 1, 2, 3. A
kinderprogramma. ISia^
Folie des Bètes, TV-je"
afl. 21. 18.45 Speqt
19.15 Antenne-Soir, Ihel
nieuws. 19.30 Jou»
19.50 Suggestions, J
grammatips.
20.00 Autant sevoir (Tilburg^
residentielle)
20.20 Une belle fille
Frans speelfilm (197^
Francois Truffaut
nadette Lafont e
Brasseur.
22.00 Journaal
22.15 Le Carrousel des Ir
filmpremières
23.05 Journaal
BELGIË FRANS 2
19.55 Molière pour rire el
pleurer, Tv-serie, afl.
dood van Molière).
20.50 Promenadeconcert i
Royal Albert Hall ii
NEDERLAND 1
10.30 Schooltelevisie
DUITSLAND 1
11.00 Journaal, Tagesthemen.
11.25 Das Lamm des Ar
men, TV-spel maar Stefan
Zweig. 13.05 Querschnitt
(Hatte Darwin recht?). 13.50
Presseschau. 14.00 Jour
naal. 17.10 Journaal. 17.15
Die grauen Panther (over
oude mensen).
DUITSLAND 2
17.15 Leben mit chemie, afl. 2
(Vom Kreislauf der Stoffe).
17.45 Journaal. 17.55 Schu
ier-Express.
DUITSLAND 3
WDR
09.05 Schooltelevisie.
18 00 (S) De kerk vandaag. P P. 18.19
Uitzending van DS '70. 18.30 Nws
NCRV 18.41 (S) De wereld zingt Gods
(S) Leger des Heils kwartier
ma over onderwijs en opvoeding. 21.40
Bij de tijd. 22.00 (S) Rondom het Woord.
22.25 Zojuist verschenen. 22.30 Nws
22.40 (S) Politiek weekoverzicht. 22.50
(S) Van onze correspondenten. 23.00
(S) De liederen van Franz Schubert.
HILVERSUM 2
NOS 18.00 Nws 18.11 radiojourr
ENGELAND
10.30
13.00 Bui
World. 13.45 Journaal.
Pebble Mill. 14.45 T
ton, kinderserie. 15.(
cursussen. 16.55
School, voor kleuters.
Hong Kong Phoey,
serie, afl. 3. 17.45 Cj
07.38 TV-cursussen. 12.00
School. 15.00 Racing
Ascot. 17.55 TV-c
BELGIË
NEDERLANDS 1
en 2
19 02 (S) Poster. 20 02 (S) Soulb
Gelderen Show. 1.02 (3) Del
HILVERSUM 1
.30 Nws. 7.41 Echo) 8.30 Nws. 8.36
ym. voor de vrouw. 8.15 (S) Gevar.
(10.30 Nws.) 11.00 Gesprek. 12.00
I) Gevar. progr. (12.26 Meded. 12.30'
12.41 Echo.) 14.00 (S) Licht progr.
D Nws.) 16.00 (S) Spreekuur. 17.00
Nws. 17.32 Echo
f5?Ê
Nws
I ingelichte Kringen; politiekeL
liteiten. 17.45 SYMBIOSE. 17.55 Af
HILVERSUM 3
EO: 7.02 (S) Ronduit op III. 8^
Tijdsein. 9.03 (S) De mu;
mand. 10.03 (S) Te elfder
(S) Souvenirs. 17.
magazine.
HILVERSUM 2
NCRV: 7.00 N»s 7.11 Ochlendgym. H"Paradc
7:HOpdelLnaa?SSÖ!ieiZZr HILVERSUM 4
en nu. 8.25 Vandaag.vri|dag; gevar
progr. 9.00 Politiek en samenleving.
NOS: 9.10 Spiegel van België. 9.35
Waterst. 9.40 Schoolradio. 10.00 De
Taaishow. 10.30 NOS-jazzportret. 11.00
Nws. Meer over minder. 12.30 Rechtop-
recht. OVERHEIDSVOORLICHTING:
12 49 Uitz. voor de landb. 13.00 Nws.
NCRV: 13.11 Hier en nu. NOS: 13.30 (S) Op vleugelen
Vonken onder de as. 13.45 Ondei mÉjjjm
NOS 7.00 Nws. 7.02 (S) Vroeg
9.00 Nws. 9.02 (S) Nederlandse t
muziek. 10.00 (S) Vrijdagmori,
12.20 (S) Van het Nede
