Toerisme naar
Spanje breekt
ille records
Ombuiging noodzakelijk van
Wereldgezondheidsorganisatie
Nota op komst
over politieke
delinquenten
Veel waardering
voor formulering
van "bede"
eer
ekengeld
itgekeerd
Amsterdam krijgt
negen wethouders
Kamerleden moeten bij stemming blijven
Wacht bij poort
NDSM
CHARLES PANNENBORG IN PROEFSCHRIFT:
uueer
UNA EEN MILJOEN NEDERLANDSE
AKANTIEGANGERS
INNEN LAND
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 20 SEPTEMBER 1978 PAGINA 9
N HAAG (ANP) Het buitenlands
risme naar Spanje zal dit jaar alle
ords slaan. Op grond van de cijfers
en met juli 1978 zullen aan het
de van dit jaar 37 miljoen buiten
ders hun vakantie in Spanje hebben
irgebracht tegen 34,5 miljoen in
3, het recordjaar tot nu toe, aldus
evens van het Spaanse nationale
■eau voor vreemdelingenverkeer in
li Haag.
bureau baseert zijn uitspraak op de volgende
b; van januari tot en met juli van dit jaar
ben ruim 20,6 miljoen buitenlanders Spanje
icht, hetgeen 14,9 procent hoger ligt dan in
ilfde periode van 1977. Wat de Nederlandse
toeristen betreft ligt dit aantal met ruim 930.000
bezoekers 15 procent hoger dan vorig jaar. In
augustus j.l. is het Nederlands toerisme naar
Spanje zelfs met 39,8 procent gestegen ten opzich
te van augustus 1977.
Het Spaans nationaal bureau voor vreemdelin
genverkeer tekent hierbij aan, dat de politieke
situatie van Spanje, die in de jaren 1974-1977
voor en dieptepunt in de toeristenindustrie zorg
de, thans geen belemmering meer vormt.
Spanje streeft niet meer naar een verdere groei
van het toerisme. Wel wil men een stijging buiten
het hoogseizoen, omdat in het hoogseizoen (ju
li—augustus) een verzadigingspunt is bereikt.
Men wil in de eerste plaats in Spanje komen
tot een verbetering van het toeristisch produkt,
omdat gebleken is dat de buitenlander daarom
in het algemeen wel meer wil betalen. Spanje
wil alles op alles zetten om dit te bereiken.
VLAM VAN CHARLES
Angela Lazansky, gistermiddag gefotografeerd bij
haar vertrek van Schiphol. Britse kranten melden
dat zij mogelijk de verloofde van Prins Charles
wordt.
KAMERVRAGEN PPR:
Geen gegevens
boekenleners
voor politie
DEN HAAG (ANP) PPR-
fractievoorzitter mevrouw
Beckers heeft minister Wiegel
gevraagd te bevorderen, dat
bibliotheekgegevens over uitle
ning van bepaalde boeken on
der geen voorwaarden aan der
den verstrekt mogen worden.
De vraag houdt verband met het
feit, dat bij een onderzoek naar
het te vondeling leggen van een
kind de politie in een kleine
dorpsgemeenschap de plaatse
lijke bibliotheek gevraagd heeft
naar een volledig overzicht van
hen, die de laatste maanden
bepaalde boeken over anti-con
ceptie, zwangerschap, abortus
en babyverzorging hadden ge
leend.
Vier
nieuwelingen
in Raad van State
DEN HAAG De Raad van
State wordt in verband met
de grote toeneming van de
werkzaamheden van dit colle
ge versterkt met vier staats
raden in buitengewone
dienst. Het zijn mr. O.W.A.
Baron van Verschuer te
Beesd, prof.mr. H.H. Maas te
Rotterdam, mr. F.W. ter Spill
te Den Haag en prof.dr. S.O.
van Poelje, eveneens te Den
Haag.
(van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - De nieuwe formulering van het slot
van de Troonrede blijkt in het algemeen zeer po
sitief gewaardeerd te worden, ook door hen die
enkele jaren gepleit hebben voor terugkeer van de
oude „bede".
De tweede ondervoorzitter van de CDA-frctie, de
uit de CHU afkomstige drs G. van Leijenhorst,
schrijft deze week in het CH-weekblad De Neder
lander dat hij over de nieuwe formulering „bij
zonder verheugd" is.
Namens het comité „Bede in de Troonrede", dat enkele
honderdduizenden handtekeningen verzamelde onder een
petitie die onlangs aan premier Van Agt is overhandigd,
verklaarde de hervormde predikant ds W. Arkeraats uit
Katwijk aan Zee dat de vreugde over de gevonden for
mulering prevaleert boven de kritiek. „Wij zijn dankbaar
voor de woorden „bidden om zegen". Dit zijn typisch bij
belse uitdrukkingen", aldus ds Arkeraats, die daaraan
toevoegt dat het comité nog verheugder zou zijn geweest
als God expliciet in de slotzin was vermeld.
De praeses van de synode van de Gereformeerde Kerken
in Nederland, ds C. Mak, zei dat dit compromis onder de
gegeven verhoudingen in het Nederlandse volk op de be
staande werkelijkheid past. „Het is een goed slot."
Oud-premier Den Uyl, die regeringsleider was toen de
bede uit de Troonrede werd gehaald, toonde zich gisteren
content over de nieuwe formulering. Minder tevreden
was SGP-leider ds Abma.
Premier Van Agt behoorde gisteren tot de vele honder
den, die de door de kerken van Den Haag georganiseer
de gebedssamenkomst in de Grote Kerk bijwoonden. De
gebedssamenkomst is een traditie geworden die in het
parlement en daarbuiten steeds meer gewaardeerd wordt.
rijstelling
enst sneller
nvragen
HAAG (ANP) Een aan-
ag om vrijstelling van mili-
e dienst wegens kostwin-
schap, persoonlijke onmis-
rheid of bijzondere omstan-
leden moet voortaan wor-
ingediend binnen veertien
en na ontvangst van de
tnaamde waarschuwings-
oep, aldus een mededeling
het ministerie van Defen-
_nu toe kon een dergelijke
rraag nog op een later tijd-
worden gedaan, namelijk
lijk binnen veertien dagen
de definitieve oproep
opkomst in werkelijke
stwas ontvangen. Deze wij-
g van het dienstplichtbe
is noodzakelijk, omdat het
het ministerie stéeds moei-
_r wordt een lichtingsploeg
nen te stellen. Het moet na-
jk bijtijds rekening houden
de aantallen werkelijk op-
e» lende dienstplichtigen en
1 m verdeling over de functies.
:S'i
j
m iTERDAM (ANP) - Vorig
r is door de vjjftien bij het
eenschappelijk Admini-
5Vi tiekantoor (GAK) aangeslo-
.fi bedrijfsverenigingen voor
-kt a 2,3 miljard gulden aan
e engeld uitgekeerd. Vergele-
b01 met 1976 is dat een stijging
1.7,9 procént, aldus het jaar-
Slag over 1977 van het GAK.
631977 werden ruim 2,35 mil-
El! l ziekmeldingen geregi-
IIW erd. Dat is 2,5 procent hoger
het jaar daarvoor. De ge-
'elde ziekteduur vertoonde
ichte daling van 16,7 dagen
16,4 dagen. Het totale aan-
fitkeringsdagen bleef gelijk:
Lj m 31,6 miljoen,
aantal aanvragen om werk-
lidsuitkering nam af van
0 tot 219.000 (een daling
22 procent). Het aantal uit-
n~5 igsdagen ging met 20 pro
lomlaag tot 8,2 miljoen. Het
~k; le uitkeringsbedrag daalde
15 procent tot 607 miljoen
eede Kamer:
rtheine minder
trek als
dervoorzitter
onze parlementaire
redactie)
HAAG Bij de giste-
Jn de Tweede Kamer ge-
j den stemmingen over de
dracht voor voorzitter en
«"voorzitters van de Ka-
1 heeft zich een opmerke-
feit voorgedaan. De kan
tot voor het tweede
«Voorzitterschap, mr. F.
Iheine (WD) kreeg slechts
van de 126 uitgebracht
men.
fractiegenote mevrouw
A. Kappeyne van de Cop-
verwierf er veertig. Ken-
zijn veel Kamerleden
tevreden over de wijze
top mr. Portheine tot dus-
van tijd tot tijd - de Ka-
vergaderingen voorzat:
te tolerant voor veel- en
sprekers.
het overige verliepen de
dingen overeenkomstig
verwachtingen. Dr. A.
leling (PvdA) werd weer
op de voordracht (124
de 135 uitgebrachte stem-
J voor het voorzitterschap
de CD A-er C.F. Kleisterle'e
te voor het eerste onder-
gttershap (122 van de 131
Nen).
DEN HAAG (ANP) Minister de Ruiter van Justitie zal
de Tweede Kamer op korte termijn in een nota uiteenzetten
welke mogelijkheden hij ziet om voortvluchtige politieke
delinquenten op te pakken. Schriftelijke vragen van het
PvdA:kamerlid Haas-Berger over de recente onthullingen
ten aanzien van twee Nederlandse oorlogsmisdadigers, Bos
en Bruins, die in Duitsland verbleven.
De bewindsman ontkent dat justitie onvoldoende actie zou hebben
ondernomen ten aanzien van het tweetal. Hij wijst erop dat
Nederlandse opsporingsambtenaren in het buitenland niet zelf
standig onderzoekingen kunnen doen naar de mogelijke verblijf
plaats van een verdachte of veroordeelde.
olgens VOM:
Weddeverlaging
dienstplichtigen
niet houdbaar
UTRECHT (ANP) - Volgens de
Vereniging van Dienstplichtige
Militairen (VVDM) kunnen
zelfs topambtenaren van De
fensie geen goed argument vin
den om de wedde van de dienst
plichtigen te verlagen.
Dit zou volgens de vereniging
blijken uit een vertrouwelijke
ambtelijke nota aan staatssecre
taris Van Lent. De WDM heeft
deze nota in handen gekregen.
Als motivering zouden de to
pambtenaren de wijziging in de
opkomst gebruiken. Deze op
komst is namelijk gewijzigd in
18, 19 en 20 jaar en staat niet
vast, zoals de staatssecretaris
zegt, op jongere leeftijd.
Voorzitter
Thurlings:
Senaat heeft een
nuttige functie
DEN HAAG - De voorzitter
van de Eerste Kamer, prof.
Thurlings, heeft gistermiddag
in de eerste vergadering van
het nieuwe parlementaire
jaar, opnieuw het bestaans
recht van de Senaat
verdedigd.
„Het bestaan van een Kamer
van reflectie en revisie is bij
zonder nuttig, maar ook wat
betreft het beinvloeden van
toekomstige wetgeving en toe
komstig beleid vervult de Eer
ste Kamer een belangrijke
taak,", aldus de heer Thur
lings, die maandag herbe
noemd werd tot voorzitter
van de Senaat.
HAARLEM (ANP) Gedeputeerde Staten van
Noord-Holland zijn er gister - dinsdagmiddag mee
akkoord gegaan, dat Amsterdam een negende wet
houder krijgt.
Amsterdam had onder meer naar voren gebracht, dat verzwaring
van de bestuurstaken in de hoofdstad uitbreiding van het college
rechtvaardigen. De fracties van WD en de PSP in de gemeente
raad zijn echter van mening, dat de negende wethouder om
politieke redenen nodig is. Bij de onderhandelingen voor een
nieuw programcollege claimden PvdA, CDA, CPN en D'66 samen
negen wethouders.
De extra zetel in het college is bestemd voor mr. H. Spoelstra.
Als tweede CDA-wethouder in het nieuwe college krijgt hij de
post van openbare werken (zonder stadsontwikkeling) en perso
neelszaken.
Erewacht Prinsjesdag vliegensvlug naar Saxon-drive
SOLT AU Het detachement grenadiers uit Brunssum dat
dinsdag een deel van de eremacht heeft gevormd ter gelegen
heid van Prinsjesdag, doch node gemist kon worden bij de
legerkorpsoefening in Duitsland, heeft een enerverende dag
gehad. Per bus zijn de militairen 's-morgens vroeg naar Den
Haag gereisd waar zij zich in de Frederikkazerne in het
ceremoniële tenue staken. Na de opening van de Staten-gene-
raal haastten de mannen zich weer naar de kazerne waar het
beste pak verwisseld werd voor het gevechtstenue. Daarin
gestoken ging het per bus naar Ypenburg vanwaar zij in drie
transportvliegtuigen van de luchtmacht naar een vliegveld
aan de rand van het oefengebied werden overgevlogen. Het
overstappen in de gevechtswagens was toen nog maar een
kwestie van routine.
De tweede oefendag was er één die in het teken stond van de
laatste voorbereidingen voor de grote slag "Jammer,dat jullie
niet wat meer geld hebben,anders zouden jullie ieder jaar zo'n
oefening kunnen houden, inplaats van om de vijf jaar".
Dat was het eerste commentaar van de
commandant van het Eerste Amerikaanse Legerkorps generaal
E.Ott, die een bezoek aan Saxon-drive bracht.Ook de comman
dant van het hoofdkwartier van dex geallieerde troepen in
Centraal Europa te Brunssum generaal Schulze kwam zich
gisteren op de hoogte stellen van de gasng van zaken. Onder
de bezoekers waren ook twintig leraren van de Koninklijke
Militaire Academie te Breda,die de theorie toetsten aan de
praktijk van deze grote oefening
DEN HAAG De leden van de vaste
kamercommissie voor Defensie zijn giste
ren door hun collega-Kamerleden voor het
blok gezet toen besloten werd de stemmin
gen over de herziening van de wet op de
ondernemingsraden op morgen te plaatsen.
In totaal 26 Eerste- en Tweede-Kamerleden mingsraden is afgerond. Het ligt nu in de
hadden zich aangemeld om morgen de grote bedoeling de leden van de Eerste Kamer
legeroefening Saxton Drive bij te wonen, morgenochtend naar Duitsland over te
De Tweede-Kamerleden kunnen nu echter brengen waarna het vliegtuig terugkeert om
niet weg voordat de stemming over het de Tweede-Kamerleden op te halen zodra
politiek hete hangijzer van de onderne- de stemming zal zijn beëindigd.
Bakkers
mogen op
hun 64-ste
stoppen
UTRECHT (ANP) Bakkers en
banketbakkers van 64 jaar kun
nen per 1 oktober vervroegd»
uittreden. De voedingsbonden
FNV hebben met de werkge
vers overeenstemming bereikt
over een aparte cao „vervroegd
uittreden voor het brood- en
banketbakkersbedrijf".
In aanmerking voor vrijwillige
vervroegde uittreding komen de
64-jarige brood- en banketbak
kers die al zeker tien jaar wer
ken in de bakkerssector en die
geen uitkering hebben van ziek
tewet, WAO, WWW of WWV.
AMSTERDAM (ANP) Leden van de drie industriebonden en
van de Unie BLHP zijn gistermiddag om drie uur begonnen
met een permanente wacht bij de poort van de Amsterdamse
werf NDSM. Dit om te voorkomen dat er onherstelbare dingen
gebeuren op de werf, voordat minister Van Aardenne van
Economische Zaken een beslissing heeft genomen over de
toekomst van de Amsterdamse scheepsbouw. Aldus een woord
voerder van de industriebond NVV.
Er zal dag en nacht een man van de bonden bij de poort staan,
totdat een besluit is gevallen. Een beslissing wordt vandaag
verwacht, al de minister de vaste Tweede Kamercommissie voor
Economische Zaken op de"hoogte stelt van zijn standpunt.
De wachters bij de poort hebben onder meer tot taak erop toe
te zien, dat geen belangrijke materialen bij de werf worden
weggehaald, aldus de vakbondswoordvoerder.
In het kader van het streven naar
een nieuwe rechtvaardiger werel
dorde zou het tot stand komen van
een nieuwe internationale gezond
heidsorde niet mogen ontbreken.
Dat is de eerste stelling van het
proefschrift waarop Charles Pan
nenborg (29) gepromoveerd is aan
de Groningse universiteit. Het is
tegelijkertijd feitelijk de stelling
waar alles om draait. Een ombui
ging van beleid is absoluut noodza
kelijk, concludeert Pannenborg.
Bij zijn onderzoek is Charles Pan
nenborg uitgegaan van de bestaan
de gegevens. Er is een feitelijk stre
ven naar een nieuwe economische
orde, een rechtvaardige verhouding
tussen rijk en arm. Wil je dat goed
op poten zetten dan zul je niet
slechts het economisch aspect moe
ten aanpakken. Een nieuwe werel
dorde zal 'niet zonder een nieuwe
gezondheidszorg kunnen. De ge
zondheidssituatie van de mensen is
een probleem dat zich over de hele
wereld uitstrekt. De welvaartsziek-
ten nemen hand over hand toe:hart-
en vaatziekten, stress, overgewicht.
Bij de benadering van de proble
matiek onderkende Pannenborg
vier sectoren van de gezondheids
zorg die hij nader uitwerkte.
De eerste noemde hij het historisch
functionalisme, de toestand in het
verleden. Pannenborg: de medicus
had altijd een strikte pathologische
benadering van de ziekte. Hij hield
zich volledig aan de medische kant
van hét probleem en bemoeide zich
niet met de resultaten naar buiten.
Daardoor werd de medische stand
een soort ge-isoleerde cel in de sa
menleving. Dat is aan het verande
ren. De algemene rol van de medi
cus is kleiner geworden. Vroeger
was een minister van Volksgezond
heid een medicus. Die eis geldt
reeds lang niet meer. De arts is
naar het micro-niveau verhuisd.
Was het eerder zo dat de huisarts
van de rijke en arme landen elkaar
uitstekend konden vinden door een
zelfde benadering van het beroep,
tegenwoordig zijn de lijnen uit el
kaar gaan lopen.
Pannenborg zelf meent dat een op
lossing voor deze problematiek niet
zo moeilijk zal zijn. Hij: als je met
elkaar om de tafel gaat zitten en
zegt waar willen we heen, gerekend
over een periode van 25 jaar, dan
moet er wat te bereiken zijn. Eerst
inventariseren dan in Genève bij
voorbeeld rond de tafel. Dat lukt
nooit,wordt er dan gezegd. Dat wil
ik dan wel eens zien. Het is nog
nooit geprobeerd. De systemen in
de wereld ontlopen elkaar niet zo
veel.
Het tweede punt is dat van de
structuur van de hulp. De relaties
tussen Nederland en Opper-Volta
om maar eens een voorbeeld te
noemen zijn uiterst schaars. De eni
ge ontmoetingsfactor is de ontwik
kelingshulp. Wat de gezondheids
zorg betreft gaat het dan vaak om
het sturen van artsen. Die werken
dan hard in een klein districtshos
pitaal. Op de lange duur hebben ze
daaraan echter niets. Het is uitslui
tend verantwoord om mensen te
sturen die daar opleidingen geven
aan bewoners van het land. Oplei
dingen die gericht zijn op hun situ
atie. Het is nu bijna zo dat je zegt
het zonde van het werk te vinden.
De opleidingen zijn vaak te weinig
praktisch gericht.
Veel dingen werken averechts.
Neem Zaire, het voormalig Belgisch
Congo. Per jaar komen er zo'n 400
buitenlandse artsen binnen. Tegelij
kertijd worden er ook Zairesen op
geleid tot arts. Als die klaar zijn
gaan de meeste naar België en
Frankrijk om ervaring op te doen.
Vorig jaar verlieten er 520 het land.
Nederland doet daaraan mee. Stu
denten mogen hier komen om hun
studie af te maken. Er is echter
geen bepaling gemaakt dat ze terug
moeten naar het land van her
komst. Velen blijven hier. Daar
komt nog bij dat het sturen van
artsen naar de ontwikkelingslanden
vaak niet nodig is. Veel beter zou
het zijn het geld te besteden om
een voorbeeld te noemen, aan een
goede watervoorziening. Alleen
daardoor zou je veel ziekten kun
nen voorkomen.
Het derde punt in het proefschrift,
de multisectoral dependency ge
noemd. Pennenborg: de gezond
heidszorg heeft met veel sectoren te
maken. Bijvoorbeeld de oliecrisis.
Dat is een van de allerergste ram
pen voor de gezondheidszorg in de
arme landen geweest. Bepaalde te
korten op de begroting werden uit
het budget Volksgezondheid ge
haald. Bovendien is er een relatie
tussen de gezondheidssutuatie in de
rijke en die in de arme landen.
Overmatig suiker gebruik is schade
lijk voor de gezondheid van veel
Amerikanen en Europeanen. Maar
het stimuleert de suikerproduktie in
de ontwikkelingslanden waardoor
velen zich kunnen voeden en ge-
zondhouden.
De vierde factor is de kloof in de
gezondheidszörg-rijke en arme lan
den. Daarmee kom je in een vrij
moeilijk gebied, meent Pannenborg.
Er is een kloof maar of die groter
of kleiner wordt is niet te zeggen.
Bij mijn onderzoek ben ik uitge
gaan van een nieuw punt, de aan
vaardbare ongelijkheid. Je kunt
zeggen dat er in. Nederland verschil
is in gezondheidszorg maar die ver
schillen zijn aanvaardbaar. Als je
dit als uitgangspunt neemt voor de
.wereldsituatie zou je moeten stre
ven naar niet alleen minimum
maar ook naar maximumniveaus
van gezondheid. Als dat niet gebe
urt dan blijkt de situatie onaan
vaardbaar en zal het streven ge
richt blijven op het hoogst
bereikbare gezondheidsniveau.
De situatie is rijp om in de rijke
landen een maximum in te voeren.
Feitelijk kan je zeggen dat er stil
zwijgend al bepaalde maxima zijn
ingevoerd. Men is echter bang om
dit in het openbaar te zeggen. Ik
twijfel aan de waarde van medi
sche technologie waarin men steeds
verder gaat om nog hogere gezond
heidsniveaus te bereiken. Pannen
borg voelt meer voor het stimuleren
van de pharmacie. Hij bepleit een
supranationale aanpak door de We
reldgezondheidsorganisatie en wijst
op de middelen die de Wereldge
zondheidsorganisatie bezit om rijke
en arme landen op het gebied van
de gezondheid dicht bij elkaar te
brengen.
Zijn conclusie is dat de mogelijkhe
den om te komen tot een rechtvaar
diger wereldgezondheidsorde in
principe binnen de WHO aanwezig
zijn. Hij hoopt dat de eerste stap in
Alma Ata zal worden gezet waar
wereldgezondheidsconferentie is ge
houden.
-5"
Droog weer met zonnige perio
den. Middagtemperaturen om
streeks 18 graden. Weersvoor
uitzichten in cijfers gemiddeld
over Nederland voor morgen:
Aantal uren zon: 4 tot 12.
Min. temp.: omstreeks 8 graden.
Max. temp.: omstreeks 18 gra
den.
Kans op een droge periode van
minstens 12 uur: 95 procent.
Kans op een geheel droog et
maal: 90 procent.
Voor donderdag wordt meer
bewolking Verwacht maar het
blijft droog. Het weer in onze
omgeving wordt nog steeds be
paald door een kraphtig hoge-
drukgebied, waarvan het cen
trum zich vanmorgen boven
Zuidwest-Engeland bevond. Op
de west- en noordflank van dit
hogedrukgebied is gedurende
de afgelopen dagen tamelijk
vochtige en zachte lucht in de
richting van Ierland en Schot
land gestroomd. Een zwakke
frontale zone die de voorste
begrenzing vormt van deze
lucht, bevond zich woensdag- I
morgen boven Engeland en
Schotland. Deze zone beweegt
langzaam naar het oosten en zal
donderdag over ons land liggen.
Het ziet ernaar uit, dat het
centrum van het Engelse hoge
drukgebied in de komende 24
uur langzaam in de richting van
Frankrijk zal trekken. Het zal
daar en in Spanje voor rustig
nazomerweer zorgen met mid
dagtemperaturen van rond 18
graden in de omgeving van Pa
rijs tot 30 graden en hoger in
Midden- en Zuid-Spanje.
Weerbericht van vanmorgen 7 uur
Deelen
EeWe
Eindhoven
Den Helder
Luchth. R'dam
Aberdeen
Barcelona
Brussel l.bew.
Franklort mist
Genève onbew.
Helsinki geh.bew.
Klagenfurt onbew.
Kopenhagen l.bew.
Lissabon onbew.
Londen h.bew.
Luxemburg l.bew.
Madrid onbew.
Malaga n. ontv.
Mallorca h-bew.
München h.bew.
Nice onbew.
Casablanca
Istanboel
Las PaJmas
Now York
