TEMPTATIONS ZIJN NA
17 JAAR NOG SPRINGLEVEND
RcIIinPs mis in hei canto-stijl
„CannonltaU99
Adderley's beginjaren
weer op de plaat
Concert-agenda
JAZZ
KLASSIEK
POP
PLATEI
*•- *-■ "tTJ J:.:
De Temptations zijn aardig
op weg naar volwassenheid.
Zo'n zeventien jaar hebben de
heren de soulmuziek tot le
venszaak gemaakt. Zo'n lange
tijd op een constant hoog ni
veau opereren mag voor een
muziekgroep uniek heten. Wat
veroorzaakt dit succes van de
Temptations?. Het bij tijd en
wijle verse bloed dat via
nieuwe leden door de soul-
aderen stroomt?; de verande
ring van de aanpak van de
muziek, die zich met een re
gelmaat van steeds een jaar
of vier, vijf voltrok, of is het
gewoon geluk?
Glenn Leonard, de met een
diepbruine basstem uitgeruste
„Temp" geeft antwoord. Nip
pend aan zijn glas cola, gesto
ken in een opvallend maatkos
tuum, dat gezien de wijze
waarop hij er voortdurend
pluisjes en andere oneffenhe
den van af plukt, als een kost
baar relekwie wordt behan
deld.
„Wat het succes van de Temps
veroorzaakt, tja je zou het
misschien beter aan onze fans
kunnen vragen. Ik dacht in elk
geval dat onze „Sophisticated"
aanpak van de muziek, onze
individuele kwaliteiten bp vo
caal gebied en de eenvoudige,
maar geraffineerde presenta
tie de hoofdbestanddelen zijn
van ons succes. De muziek
spreekt niet alleen de soullief
hebbers aan, maar ook pu
bliek dat het meer in de easy-
listening-sector zoekt. Het suc
ces is inderdaad ook mede te
danken aan het feit dat wij in
die jaren talloze nieuwe groep
sleden hebben mogen verwel
komen. Dat geeft de hele
groep telkens weer een enor
me stimulans. Er worden nieu
we stijlen ontwikkeld rondom
iemands stem. De mogelijkhe
den breiden zich daardoor uit,
op een gegeven moment de
sociale aspecten van de negers
in Amerika door ons bezon
gen. Alhoewel deze nieuwe
aanpak zich voor mijn tijd
voltrok, want in '75 kwam ik
bij de Temps, heeft dat ons
geen windeieren gelegd. Niet
dat we daar op uit waren,
zeker niet, maar indertijd von
den we dat we niet om die
belangrijke issuesheen kon-
Glenn Leonard van The Temptations: ,.We gaan ons in de toekomst ook bezighou
den met andere veelbelovende groepen, óf zangers en zangeressen"
den van de ghetto's en zo. We
krijgen door die maatschappe
lijke opstellingen vaak te ho
ren "Tjonge, wel zingen over
de sociale wantoestanden, en
toch veel geld verdienen en in
mooie huizen wonen in Cali-
fornië. Inderdaad zet je dat
wel aan het denken, maar wij
geloven in wat we zingen en
dat is, dacht ik, het belangrijk
ste. En de mensen vereenzelvi
gen zich met wat we zingen,
dat mag toch ook een groot
compliment heten. Het is
vooral Otis Williams geweest,
die deze*en andere veranderin
gen heeft ingezet. Hij voelt
altijd feilloos aan wanneer wij
wat nieuws moeten brengen
en wat we dan moeten bren-.
gen. Kijk, het wemelt op dit
moment van soul- en funk-
groepen in Amerika. Het is
haast onvoorstelbaar. Dan
wordt je wel gedwongen een
andere richting op te gaan.
Wij hebben nü dan gekozen
voor de'meer „sophisticated"-
muziek. Soul wil ik het niet
noemen, want we hebben met
zoveel verschillende muzikale
invloeden te maken, dat het
beslist niet meer de „soul" is
van vroeger. Die nieuwe stijl
willen we in de toekomst nog
verder uitbouwen. Hoe precies
jnoet je me niet vragen, want
ik weet het niet. Straks als we
na de Europese tournee weer
terug zijn in Amerika, zullen
we ons er over buigen. Het is
niet zo dat Otis dan de dienst
uit zal maken, maar we doen
dat gezamelijk".
Overigens zullen we ons in de
toekomst niet alleen met ons
zelf bezig gaan houden. Er zijn
al vergevorderde plannen om
als Temptations ook andere
veelbelovende groepen, of zan
gers en zangeressen een kans
op succes te bieden. Met onze
„know-how", achter de hand
moet dat sommigen wel luk
ken. We zullen elpees gaan
produceren en aan de acts
gaan sleutelenHet idee is ei
genlijk niet nieuw, want we
speelden al heel lang met die
gedachte. Door met anderen
bezig te zijn, helpen we ons
zelf ook. Het werkt zogezegd
verfrissend. In de vele jaren
dat wij nu bezig zijn, mag je
welstellen dat we heel wat
van de business afweten. Dat
willen we nu gaan uitbuiten.
„Dat er nooit wat van is geko
men, komt hoofdzakelijk door
onze oude platenmaatschap
pij, Motown. We kregen nooit
de kans door de strakke lei
ding van die' maatschappij
iets dergelijks te ontwikkelen.
Sinds we vorig jaar eenwe-
reldwijd contract met Atlantic
hebben - afgesloten, is er stuk
ken meer vrijheid gekomen.
Zo zullen we voortaan onze
eigen elpees gaan produceren.
Daartoe kregen we bij Mo
town ook nooit de kans. Ook
voelt Atlantic veel voor onze
plannen nieuwe groepen te be
geleiden, ja, moedigt ons zelfs
aan.
Dit alles heeft nu geleid tot
een nieuwe impuls. We zitten
weer boordevol plannen. Zo
zullen we in elk geval weer
proberen hits te gaan maken.
We willen het publiek laten
weten dat we er nog steeds
zijn. Eenvoudig is dat niet,
zeker met die sterke concur
rentie, maar we geloven er
helemaal in".
Lex Niggebrugge
Cheese Een band waarvan
de nieuwe eerste elpee waar
schijnlijk niet gemakkelijk te
krijgen zal zijn, is de \ijf-
mans-formatie Cheese. Dat is
jammer want de plaat van
■deze Amerikaanse band is
een uitstekend product. Elf
composities, waarvan het
grootste deel door gitarist/vo
calist Mike Redman geschre
ven werden, zitten goed in
elkaar. Mark Gingras neemt
het grootste deel van het
zangwerk voor zijn rekening
en doet dit op heel eigen
wijze met zijny jazzy
stemgeluid, dat hier en daar
overeenkomsten vertoont
met Boz Scaggs. Meerstem
mige achtergrondvocalen en
prima gitaarwerk zorgen er-
voor dat dit album een suc
ces is. Het slechtste nummer
is vreemd genoeg „Dallas",
het eerste nummer van kant
1. Tot de beste behoren „I
got love" en ..Man in love".
Een elpee waarvoor je gerust
wat moeite kan doen, want
dat is de plaat zeker waard
(Good Sounds/CBS).
Don Black Geoff Step
hens De nieuwe concept
elpee heet „Dear Anyone",
die door Don Black (tekst) en
Geoff Stephens (muziek) ge
schreven en geproduceerd
werd.Hoofdrolspeelstervanhet
verhaal is Pandora (de
prachtig zingende Maggie
Moone), die als journaliste
van een bekende New York-
se krant de problemen-pagi
na overneemt. Ze is al snel
erg populair en geliefd, maar
krijgt zelf huwelijksproble
men. Prachtig gearrangeerde
muziek (door Andrew Po
well, die ook piano speelt)
met vaak aangrijpende tek
sten en een grote variatie van
muziekstijlen zorgen ervoor
dat de plaat een van de bete
re concept-elpees is. Luister
naar het rock roll-achtige
„I don't know the answer" of
naar het sentimentele „What
about us" met Paul Da Vinci
als Danny haar man, die met
behulp van een mooi gear
rangeerd orkest met felle ko
perblazers. vraagt hoe het nu
met hun huwelijk moet. De
band bestaat uit een aantal
voortreffelijke sessie-muzi
kanten, die bijna een groep
vormen. Het zijn Jan Bair-
son, David Paton. Stewart
Elliot. Barry Morgan, Dun
can Mackay en Andrew Po
well, die ook de elpees van
Steve Harley, hij speelt op
„Dear Anyone" de rol van
Joe, Kate Bush en Alan Par
sons tot een succes maakten.
Oök vermeldingswaardig is
het goed verzorgde teksten
boek waarin niet alleen de
teksten staan, maar ook een
groot aantal tekeningen van
George Howbotten. Al met al
zit dus niet alleen de plaat
goed in elkaar (DJM/CBS).
Boston Twee jaar heeft de
Amerikaanse groep Boston
nodig gehad om de opvolger
van hun zo succesvolle de
buutelpee „Boston" op de
markt te brengen. Maar het
resultaat is er dan ook naar:
Dont't look back" heeft alle
kwaliteit om eveneens een
doorslaand verkoopsucces te
worden. De zang van Brad
Delp, het gitaarwerk van
De Amerikaanse groep Cheese.
Tom Scholz die alle num
mers op deze plaat heeft ge
schreven de perfekte
meerstemmige koortjes, het
is allemaal uitstekend op el
kaar afgestemd, lekker opge
nomen en het geheel loopt
als een trein. De meeste num
mers horen in het doorden-
der-genre thuis. terwijl
slechts twee nummers en een
instrumentaal tussenstuk wat
dramatisch-gevoèliger en
langzaam worden gebracht.
Boston pakt meteen al uit in
het openingsnummer („Don't
look back") van de langspe-
ler. waarna met name de af
sluiter van kant een „A man
I'll never be" een ongekend
klassestuk is. Na een rustig
intro met akoestische gitaar
loopt door het hele nummer
een zware gitaar-riff, waarbij
af en toe een indrukwekken
de orgelpartij te bewonderen
is. Kant twee van de plaat
laat rocknumfners horen die
jvat conventioneler, wat min
der origineel' van opzet en
uitvoering zijn. Tussen die
nummers valt vooral Used
to bad news" in goede zin,
op. (CBS)
Met de waardering voor Vin-
cenzo Bellini is het altijd berg
op, berg af gegaan. Zowel zijn
leven als zijn werk zitten vol
tegenspraak. In Catania, ha
venstad in Zuid-Sicilië, waar
bij in 1801 werd geboren, viel
de slanke, beeldschone jonge
man met zijn licht blond, dun
krullend haar, zijn matblau-
wc ogen, zijn ovaal gezicht al
sterk op. Toen hij stervende
was hij werd nauwelijks 34
jaar vochten de vrouwen
nog om bun idool, maar wie
van hen hem beter leerden
kennen, wisten dat de inne
mende charmeur egoïstisch,
arrogant,driftiè en wispelturig
was. Hij zelf koesterde vooral
sympathie voor wie hem
vooruit kon helpen.
Hoe moeilijk zijn biografen
het met hem hebben gehad,
blijkt uit twee recente publika-
ties. Zijn laatste Duitse bio
graaf Wertier Oehlmann praat
uit louter bewondering alles
goed maar de Amerikaanse
biograaf Herbert Weinstock
heeft lang geaarzeld of hij na
zijn uitstekende boeken over
Rossini en Donizetti ook nog
een paar jaar aan de hem
hartgrondig onsympathieke
Bellini zou besteden. Hij heeft
geprobeerd hem te behande
len alsof hij hem als persoon
net zo bewonderde als zijn
muziek, maar dat is hem niet
gelukt.
moet gezegd worden dat Belli- nachtegaal soms ook met be-
ni langzaam en zorgvuldig geleiding?".
werkte (op de leeftijd waarop
hij stierf, hadden Rossini en
Donizetti niet slechts tien
maar al meer dan dertig ope
ra's op hun naam staan!) en
Toen de componist op het con
servatorium in Napels stu
deerde en ook korte tijd daar
na, heeft hij kerk- en concert
vrolijk, soms op het frivole af.
Bij Bellini komt er nog bij de
bel canto-opera-stijl, niet over
al (het „Kyrie" is zelfs al te
ingetogen). Met name bij de
feestelijke inzet van het „Glo-
muziek geschreven. Deze stuk- ria" en in het met een hoboso-
Ook over Bellini's muziek lo
pen trouwens de meningen
sterk uiteen, niet alleen tussen
de ene en de andere operalief
hebber maar ook tussen de Er zit dan ook veel moois en
bovendien wist hij heel veel ken, altijd afgedaan als van lo ingeleide, met een polyfone
an de menselijke stem en niet geen belang, worden door de koorzetting eindigende Cum
alleen van de acrobatische ef
fecten waarmee je indruk
kunt maken.
platenmaatschappijen weer sancto spiritu" missen wij
ene generatie en de andere.
Na de verafgoding tijdens zijn
leven, is hij een tijd vergeten,
ook omdat zijn zangrollen vo-
verrukkelijke vertolking van verwachten, maar dje zich ook
een vroeg hoboconcert en er in de Pausmars niet open-
imponerends in zijn opera 's en is ook een opname van inne- baart. De Italiaan belij' zijn
het lijkt mij de vraag of het mend_strijkkwartet. Nu heeft geloof nu eenmaal krachtens
zijn zuidelijke aard ep op zich
is de muziek van Bellini heel
mooi, subliem voor de stem
verwijt dat hij aan de orke- het Twents Philharmonisch
strale partijen zo weinig aan- Koor met het Overijssels Phil-
kaal en dramatisch zo'n groot dacht besteedde, wel terecht harmonisch Orkest onder Ber-
uitbeeldingsvermogen verei- is. Die partijen zijn relatief nard Burger voor Mirasound geschreven, woord voor woord
sen. De Amerikaanse Rose eenvoudig maar beslist niet (KS 7021) de plaatpremière ge-
Ponselle zette zich al in de primitief. Het is moeilijker een maakt van zijn ,Messa di Glo-
natuurlijke eenvoud te berei- ria". Naar Italiaanse gewoonte
jaren twintig sterk voor hem
in, maar de Bellini-renaissan-
ken dan te imponeren met is, net als bij Rossini en Pucci-
te verstaan en bij alle naar
buiten gekeerde expressie niet
oppervlakkig in zijn vloeiend
melos. Vertolking en opname
toonzet omdat de andere delen
wer, was het in zijn opera's daar altijd in het Gregoriaans
omdat de kracht van zijn bel
canto wortelt in de Italiaanse trouwens om de-stemmen te gingen.
doen, niet om de instrumen
ten. Ferdinand Hiller, een ver-
ni, alleen Kyrie en Gloria ge- zijn uitstekend, ook van de
solisten: de sopraan Nelly van
der Spek, de alt Sylvia Söhlu-
taal. Na Callas hebben Suther
land, Sills, Caballé zijn opera's
tot nieuw leven gewekt, eigen-
maard dirigent in de vorige de in een overigens andere
lijk alle tien met uitzondering eeuw, verdedigde Bellini's or- stijl geschreven missen van
van de zwakke „Zaïra". Nu kest met de vraag: „Zingt een Haydn en Mozart; vreugdig,
ter, de tenor Hein Meens en,
niet te vergeten, de bas Henk
Smit die in het als een aria
opgevatte „Domine Deus" ho
ge troeven uitspeelt
J. KASANDER
Julian „Cannonball" Adderley's carrière begonnen als tweede Parker.
De cafrière van alt-saxofonist tal langspelers op de markt later gemaakt, tijdens zijn as-
Julian CannonballAdder- gekomen, die elkaar wat een sociatie met Miles Davis. I
ley begon in 1955 even abrupt aantal nummers betreft welis- maar ook die allereerste zijn
als hij in 1975 eindigde toen waar overlappen, maar die interessant. Broer Nat Adder- j
een hartaanval het leven nam erg goed die eerste jaren van ley speelt dan cornet in zijn
van de zware musicus. In Cannonballsamenvatten steeds wisselende formaties
1955 wandelde hij als zo goed tot het moment dat hij deel voor de plaat, waarbij 'grote j
als onbekende bij het jazz-pu- uit gaat maken van het be- namen als Paul Chambers
bliek het New Yorkse Café roemde Miles Davis Quintet (bas). Cecil Payne (bariton- L
Boyemia binnen, waar saxo- dat dan een Sextet wordt. Het sax). Kenny Clarke (drums).
fonist Jerome Richardson on- meest compleet is de dubbe- Uit '56 dateren opnamen met
verwacht niet van de partij Ielpee „Beginnings" (op een stevig orkest (zeven bla-
kon zijn in het combo van Emarcy 6641576). „Julian zers) waarin heel duidelijk
bassist Oscar Pettiford. Ad- Cannonball Adderley" (Emar- het bop-idioom de overhand
derley nam zijn plaats in, op cy 6336702) maakt voor een heeft Een drietal nummers
aanbeveling van een paar mu- deel van dezelfde oude opna- uit 1957 (de dübbelelpee hoes
sici die z'n naam wel eens men (in mono) gebruik, en maakt er ergens foutief 1975
gehoord hadden, maar eigen- voegt daar maar vijf num- van), laten al een steeds vrije
lijk tegen de wil van Pettiford mers uit Adderley's eerste re en ongecompliceerd bla-
die het niet zo zag zitten. Van- grote jaar. 1955 aan toe. Op zende Adderley zien, eh .ei-
daar dat, om de nieuweling zichzelf al merkwaardig, dat genlijk het meest interessant
uit te proberen, het nummer een net ontdekte musicus me- zijn de twee opnames uit fe-
„I'll remember April" op ra- teen al een grote serie-platen bruari 1959, tevens de laatste
ce-snelheid werd ingezette maken krijgt in z'n eerste in tijd van de plaat Adderley
„Cannonball" later: „Ze wilde jaar. maar de entree van Ad- speelt dan al bij Miles Da\is.
me voor gek zetten, maar toe-derley was zo overweldigend, heeft John Coltrane op de
vallig kende ik dat nummer dat hij op aanbeveling van tenorsax daar naast zich
door en door. Dus ik nam hen mensen als Quincy Jones en staan en diens ritmisch vrije-
in de maling". Het grote ge- Clark Terry direct een platen- re, minder voor de hand lig-
.mak waarmee Adderley zijn contract kreeg bij Emarcygende notenseries beinvloe
saxofoon hanteerde en boven- zonder dat iemand hem daar den Adderley duidelijk Op
dien nog eens uitgebreid een ook maar gehoord had. Zui- Beginningszijn Limehou-
solo nam, bleek zo hard aan ver het gevolg van het „Par- se Blues" en ..The sleeper"
te fymen bij publiek en ken- ker-effect" dat Adderley te-eigenlijk nummers van dat
ners, dat zijn naam in feite na weeg bracht. Deze historische Miles Davis Sextet zonder Mi-
dat ene dramatische optreden Emarcy-opnamen verraden les. Jimmy Cobb op drums,
gemaakt was. overigens dat het wel losliep Paul Chambers op bas. Wyn-
Vooral ook omdat er in de met de muzikale gelijkenis ton Kelly aan de piano en
jazz-scene een hevig gat was tussen Parker en Adderley. Cannonballop alt met John
gevallen na de dood, enkele Natuurlijk ontkom je niet bij Coltrane op tenor, maken
maanden daarvoor, van altist snelle nummers als (dat be- twee nummers lang prima
Charlie Parker. Publiek en faamde entree-nummer) I'll jazz, waarbij de confrontatie
critici die hun held niet koh- remember April" en „Hurri- Coltrane-Adderley een uit-
den vergeten, bestempelden can Connie" aan Parker-remi- schieter is. Coltrane is nog
Julian Adderley, toen 27 jaar' niscenties. Maar in 1955 ont- niet aan zijn latere vernieu-
oud, als de „nieuwe Parker" kwam eigenlijk [geen enkele wingen toe. hij wisselt een
Terecht of niet, het was het saxofonist daaraan.Adderley prachtige „chaser" van ieder
begin van een vruchtbare car- bekende ook grif dat Parker vier maten taet Adderley af.
riate, die in de zestiger jaren een groot voorbeeld voor hem maakt Adderley's muziek dui
zel fs ongekende toppen Van was, maar hij voegde daar delijk losser er vrijer door
populariteit haalde. Cannon- ook de naam van Benny Car- zijn invloed en je kan je al-
ball" scoorde met zijn quintet ter aan toe, en vooral in „bal- leen maar voorstellen hoe
in die dagen hit na hit, had lads" is diens invloed sterk te mooi het allemaal was ge-
zich bekeerd tot de soul-jazz, horen. Mag de zware Adder- weest als die twee elkaar wa-
en liep met de keuze van pia- ley, wiens bijnaam „Cannon- ren blijven beïnvloeden
nisten als Joe Zawinul (later ball" een verbastering was Voordat de omvangrijke
oprichter van Weather Re- van z'n high-school-bijnaam „Cannonball" in '75 stierf,
port") en Herbie Hancock „Cannibal" Vanwege zijn heeft hij tegen Leonard Fea-
vooruit »op de grote nieuwe enorme eetlust, dan in 1955 ther nog eens zijn vertrouwen
ontwikkelingen van de jazz zeker niet meteen egn tweede m de jazz-muziek uitgespro-
naar „fusion" - en jazz-rock Parker geweest zijn, hij hadken: „Zoals het leven comple-
toe. Hits uit die dagen waren een opmerkelijke vrijheid, xer wordt, verfijnder ook.
Bobby Timmöns' „This here", een steeds soepeler wordende verandert de muziek mee
Zawinuls „Mercy, Mercy, toon die later steeds uitbundi- Jazz zal zijn zoals de mensen
Mercy" en ..Why am I treated ger zal worden, bijna gulzig die het spelen De toekomst
so bad?". expressief met de speciale ex- van de jazz? Die hangt af-van
Die latere Adderley is bekend tra ademstoot tijdens het bla- hoe wijs wij er nu mee om-
H genoeg Van de vroege Adder- zen van een noot. Zijn beste springen"
ley zijn via Emarcy een dpe- platen heeft Adderley zeker BERT JANSMA
Zondag 3 september Udo Jiirgens geeft
een exclusief Haags optreden in het Neder
lands Congresgebouw. Aanvang 20.15 uur.
City Boy treedt op in de Sonesta Koepelzaal
te Amsterdam. Aanvang 20.00 uur.
Optreden van Flairck in het Appeltheater in
Den Haag. Aanvang 20.30 uur.
•onderdag 7 september De Amerikaanse
irmatie Blondie treedt op in de Doelen te
Genesis is te zien in het Ahoy Sportpaleis
te Rotterdam. Aanvang 20.00 uur.
Zondag 10 september Gratis Popfestival
in het Rotterdamse Zuiderpark met de Ad
vertisers, Tradition, The Smirks, The Darts,
Gruppo Sportivo, Herman Brood and his
Wild Romance, Steve Gibbons, The Cira-
mons en Only Ones.
