deTijd
I Pokkengevaar in Engeland niet groot
Opstand in Nicaragua
oopt uit op bloedbad
ALLE
GELDZAKEN
GEKAAPT POOLS
VLIEGTUIG
TERUG
Situatie in Iran
blijft gespannen
Paus vraagt
kardinalen:
probeer mij
te helpen
Onderzoek naar
mogelijke spionage
in West-Duitsland
CRM snoeit niet
in kunstensector
Economisch herstel
in Denemarken
krachtig aangepakt
d(0ENE
HP
in* BUITENLAND
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 31 AUGUSTUS 1978
PAGINA
(Van c
correspondent)
LONDEN Het is zeer waarschijnlijk dat Britse toeristen
uit de omgeving van Birmingham zich zullen moeten laten
inenten tegen pokken. Mogelijk zullen alle Britse toeristen
dit moeten gaan doen. Landen als Malta en Jamaica eisen
nu al een pokkenbriefje van Britse toeristen. Maar gisteren
liet het zich aanzien dat het gevaar door een besmettingsge-
val in Birmingham niet bijzonder groot was en dat de
situatie daar onder controle was.
Op 12 augustus raakte de 40-jarige mevrouw Jane Parker in
Birmingham in een universiteitslaboratorium besmet via een
levend virus, dat daar gebruikt wordt voor wetenschappelijk
onderzoek. Er wordt door een onpartijdige commissie sinds
dinsdag een onderzoek ingesteld om vast te stellen hoe het
mogelijk was dat het virus kon ontsnappen.
Twee vrouwen, die direct met mevr. Parker in contact zijn
geweest en die thuis in quarantaine zaten, zijn inmiddels na
klachten dat zij zich niet lekker voelden, geïsoleerd. Tweehon
derd andere personen zitten in quarantaine thuis en krijgen
hun voedsel voor de deur van hun huis gezet in plastic zakken.
De twee vrouwen die zich in isolatie bevinden in een zieken
huis zijn mevrouw Millicet Rowly, een buurvrouw van Jane
Parker in King's Norton in Birmingham en een onderwijscolle-
ga van mevrouw Rowly, Patricia Muddyman In quarantaine
zitten zeventig stafleden van het ziekenhuis die mogelijk met
Jane Parker in contact zijn geweest en honderddertig zieken
huisbezoekers. Aangezien de pokken acht dagen na een con
tact besmettelijk kunnen worden zal pas over ongeveer een
week duidelijk worden hoeveel van de mogelijke contacten
van Jane Parker besmet zijn geraakt. De quarantaine kan
dan voor degenen die gezond lijken opgeheven worden.
Er zijn naar de Britse lucht- en zeehavens grote hoeveelheden
entstof verscheept. Het pokkenvaccin is in Engeland in ruim
voldoende mate voorradig. Het Britse ministerie van gezond
heid zei desgevraagd dat toeristen die van plan zijn naar
Engeland te reizen zich het beste voor hun vertrek met de
gezondheidsdienst in hun eigen land kunnen verstaan over
de wenselijkheid zich te laten inenten tegen de pokken.
Vandaag arriveren vertegenwoordigers van de Wereld Gezond
heids Organisatie (WHO) in Birmingham om een onderzoek
in te stellen. De WHO was van plan in oktober feest te vieren
op grond van het feit dat zich een jaar lang geen enkel geval
van pokken in de wereld had voorgedaan.
UTRECHT Het ministerie van Volksgezondheid en Milieu
hygiëne heeft bekendgemaakt dat Nederlanders die naar
Engeland willen, geen bewijs nodig hebben waaruit blijkt dat
zij tegen pokken zijn ingeënt.
„Nederlanders reizend van en naar Engeland kunnen zich
vrijelijk bewegen", aldus een woordvoerder van het ministerie.
Volgens de woordvoerder is van Engelse zijde meegedeeld dat
„de zaak daar onder controle is".
IANAGUA (UPI/AFP) - De zware
evechten in de op twee na grootste
tad van het Middenamerikaanse Ni-
aragua, Matagalpa, lijkt uit te lopen
ip een bloedbad. Een legertje van
uim 500 studenten, voor het raeren-
leel jonger dan 17 jaar, levert er slag
net de Nationale Garde die steun van
Kimmen en helikoptervuur uit de
ucht ontvangt. Een bestand van twee
lur, gevraagd om de doden en gewon-
len uit de straten te kunnen halen,
s door beide partijen genegeerd.
van ongeveer 25 doden en ruim 200 gewonden,
maar de gevechten maken het niet mogelijk een
juiste schatting te maken.
De garde beheerst het centrum van de stad met
zijn 60.000 inwoners, maar tweederde van Mata
galpa was vannacht nog in handen van de
opstandelingen.
Zondag al hadden de studenten de binnenstad
afgesloten met prikkeldraad. Zij vormden toen
een soort niemandsland, waar leden van de
Nationale Garde zonder pardon werden neerge
schoten. De studenten zijn gewapend met eigen
gemaakte bommen, machetes (hakmessen) pisto
len en geweren, maar zij worden geconfronteerd
met pantserwagens en zware mitrailleurs.
Behalve in Matagalpa worden ook gewelddadige
protesten tegen dictator Somoza gemeld uit de
steden Diribamaba en Jinotepe.
F -t SH X
)e passagiers van het gekaapte Poolse vliegtuig gaan weer aan boord, om naar
5olen terug te vliegen. Tien passagiers gaven er de voorkeur aan om in West-Berlijn
e blijven.
(Te» WEST-BERLIJN (Reuter) Een Oostduits echtpaar met een
DejKind heeft gisteren de piloot van een Pools lijnvliegtuig, dat
/jc^ van Warschau via Gdansk op weg was naar Oost-Berlijn,
,Jj gedwongen te landen op het Amerikaanse militaire vliegveld
tempelhof bij West-Berlijn.
De kaping gebeurde tussen Gdansk en Oost-Berlijn. Na de
landing op Tempelhof vroegen tien Oostduitse passagiers om
politiek asiel in het westen. Zij bleven achter toen het toestel,
«en Tupolev-134, in de middag terugvloog naar de Poolse hoofd
stad. Het echtpaar waarvan de man gewapend was met een
pistool, wordt in West-Berlijn vastgehouden.
ot 21
Rode-Kruishelpers brengen een vrouw weg. die gewond is geraakt bij de gevechten
in Matagalpa.
TEHERAN Opnieuw is het
in verschillende Iraanse ste
den onrustig geweest en heeft
de oppositie weer nieuwe ei
sen aan de regering gesteld.
Het zwaartepunt van de onrust
lag in het winkelcentrum van
Teheran waar honderden beto
gers bioscopen en bankgebou
wen beschadigden. Alleen in
Teheran zijn de afgelopen da
gen rond 200 mensen gearres
teerd. In Qom, een heilige Mos
lim-stad ten zuiden van Teher
an, werd betoogd door rond
100 mensen die de terugkeer
naar Iran eisten van de in Irak
in ballingschap levende gods
dienstige leider Ayatollah Kho
meini. De betoging zou vreed
zaam zijn verlopen. De 76-jari-
ge Khomeini heeft zich inmid
dels uitgesproken tegen de re
geringswisseling en volgens de
oppositiekringen opnieuw aan
gedrongen op de val van de
monarchie van de Sjah.
Het in oppositie zijnde „Natio
nale Front" dat pas kort weer
in de openbaarheid is getreden,
eiste in een program van
twaalf punten de ontbinding
van de Iraanse geheime dienst
SAVAK, vrijlating van de poli
tieke gevangenen en opheffing
van de militaire rechtbanken.
Ook drong het aan op instel
ling van een onafhankelijke
justitie en toelating van alle
politieke partijen en groeperin
gen.
In Iran zullen alle sexfilms
worden verboden en op alle
geïmporteerde films zal stren
ger toezicht komen. Volgens
het dagblad „Kayhan", dat zich
beriep op het ministerie van
Godsdienstzaken, zal ook wor
den ingegrepen in de program
ma's van de Iraanse televisie.
Met de invoering van de film
censuur doet de Sjah klaarblij
kelijk een nieuwe concessie
aan de orthodoxe sji'itische
mohammedanen, die zich in de
oppositie geducht weren.
VATICAANSTAD (UPD - La
chend en sprekend van man
tot man heeft paus Johannes
Paulus gisteren een beroep op
kardinalen en bisschoppen ge
daan samen met hem voor de
wereld een „toonbeeld van
eenheid" te zijn.
De paus week af van de officie-
Ie tekst en vroeg de kardinalen
ronduit „Medelijden te hebben
met hem". „Probeer mij te hel
pen en laat ons samen de we
reld een voorbeeld van eenheid
geven, we hebben alles te ver
liezen als de wereld ons niet
vast verenigd vindt".
Paus Johannes Paulus vroeg
de kardinalen ook samen met
hem leiding te geven aan de
curie, het centrale regeringsap
paraat van de kerk. Van het
Vaticaan en de curie weet ik
niet veel, aldus de nieuwe paus.
„Ik ken alleen maar het Vati
caanse jaarboek".
Puur gemakkelijk, al uw geldzaken
in één hand. Sparen,
lenen, beleggen en
'verzekeren. Voor alles
kunt u terecht bij de
Spaarbank op maar liefst
80 kantoren .waar men u
met goede raad en
snelle service steeds
van dienst is.
«H LEIDSE SPAARBANK
KARLSRUHE (DPA) Het
bureau van de federale procu
reur-generaal in Karlsruhe
heeft bekendgemaakt, dat er
een onderzoek wordt ingesteld
naar een mogelijk nieuw spio-
nagegeval in Bonn
Naar de sociaal-democratische
regeringspartij (SPD) in de
Westduitse hoofdstad heeft me
degedeeld, heeft de naar het
Westen overgelopen Roemeen
se politicus Ion Pacepa inlich
tingen verstrekt, die hebben ge
leid tot een onderzoek naar
Joachim Broudre-Gröger, de
naaste medewerker van Egon
Bahr die het werk van de SPD-
fractie in de Bondsdag organi
seert. Volgens het blad „Die
Welt" zouden behalve Broudre-
Gröger nog zes personen ver
dacht worden onder hen zou
zich een medewerker van de
voorzitter van de SPD-fractie,
Herbert Wehner, bevinden.
Het blad meldde dat ambtena
ren van de federale politie
dinsdag al de woning van
Broudre-Gröger hebben door
zocht. Daarbij zouden echter
geen bewijzen zijn gevonden
voor de verdenking van spiona
ge. Broudre-Gröger heeft zich
ter beschikking van de betrok
ken autoriteiten gesteld. Vol
gens Bahr behoudt hij voorlo
pig zijn functie.
De kunstensector zal op de be
groting 1979 van CRM tenmin
ste een gelijk aandeel behou
den en niet hoeven in te leve
ren in het kader van de bezui-
ningen. Dit heeft minister me
vr. Gardeniers (CRM) gisteren
gezegd in een gesprek met het
bestuur van de Federatie van
Kun stenaarsveren igingen
Volgens een verklaring van de
federatie deelt de minister het
standpunt dat het werkgelegen
heidsprobleem onder kunste
naars om een bijzondere oplos
sing vraagt. Hierover heeft de
minister al enkele malen ge
sproken met haar collega Albe-
da (Sociale Zaken). Resultaten
zijn er echter nog niet.
De bewindsvrouwe wilde geen
toezegging doen over het leen
recht voor letterkundigen. Zij
onderschrijft het principe wel,
aldus de federatie, maar ziet
grote problemen bij de finan
ciële „vertaling" ervan. Ook
een ander pleidooi van de fede
ratie, een meerjarenplan van
het Rijk voor de kunsten, leid
de niet tot een toezegging: het
departement heeft er nu de
mankracht niet voor.
KOPENHAGEN De gisteren officieel benoemde regeringscoa
litie van liberalen en socialisten heeft vandaag een aantal
ingrijpende maatregelen aan het Deense parlement voorgelegd
die de stokkende Deense economie weer in vlotter vaarwater
moeten brengen. Liberalen en socialisten zullen een voorstel
indienen tot verhoging van de BTW met twintig procent. Verder
worden alle prijzen en winstmarges bevroren om de automati
sche prijscompensatie in de lonen een halt toe te roepen. Dit
heeft de Deense premier Anker Jorgenson meegedeeld.
Begin deze week slaagde hij er in socialisten (zijn eigen partij)
en liberalen te winnen voor een nieuwe coalitie die het econo
misch herstel hoog in zijn vaandel heeft geschreven. De verho-
"Èing van de BTW en de bevriezing van de prijzen zijn volgens
de Deense premier een voorwaarde voor de verbetering van de
Deense betalingsbalans. Volgend jaar zou het tekort op die
balans wel eens ruim drie miljard gulden kunnen gaan bedragen.
Door de nieuwe maatregelen hoopt men het tekort te beperken
tot ongeveer twee miljard. De belastingverhoging zal op de lage
termijn leiden tot een verbetering van de economie en de
werkgelegenheid. De regering is van plan ruim een miljard uit
te geven aan programma's die nieuwe arbeidsplaatsen moeten
opleveren. Op het ogenblik is 7,9 procent van de beroepsbevol
king in Denemarken beroepsloos.
De Groene Amsterdammer
over de pauskeuze: „Er is wei
nig reden om de beweerde
openheid van de nieuwe paus
voor zoete koek te slikken en
te delen in de algehele euforie.
De houding dit het Vaticaan
gaat innemen ten aanzien van
de politieke situatie in Latijns-
Amerika en in de context van
de Italiaanse politiek zelf zal
een eerste test-case zijn".
Een ander artikel constateert,
dat in de PvdA nieuw rechts
in opmars is. „De indruk is
onontkoombaar dat de PvdA
de uit het mislukken van de
formatie voortgevloeide kater
bijna een jaar na dato minder
dan ooit heeft verwerkt. In de
interne discussie over strategie
en organisatie manifesteert
zich een krachtige stroming en
die vindt dat Barbertje moet
hangen. Barbertje staat in dit
geval voor het nadrukkelijk
streven naar een progressieve
meerderheid. Bij de debatten
rond het vaststellen van een
nieuwe lijn sluipt er een teneur
in van: Misschien toch maar
iets minder democratisering,
iets behoudender, iets meer
naar het midden toe; uitkijken
dat we het CDA niet teveel van
ons vervreemden.
Voorts kritische kanttekenin
gen bij de „Tweeslachtige be
zuinigingsvoorstellen van Den
Uyl. „De vakbeweging heeft
geen zin in een fopspeen, waar
voor het eerst de melk mag
inleveren".
Elsevier maakt zich zorgen
over de bouw en vraagt zich af
of tienduizend woningen min
der tienduizend nieuwe werklo
zen zullen opleveren. „De be
zuinigingen moeten niet wor
den gezocht in de aantallen te
gouwen woningen, maar meer
in de stichtingskosten en de
subsidieverleningen. Zitten die
subsidies wel overal goed?
Moeten we niet meer kijken
naar de man die in zo'n gesub
sidieerd huis woont en wat
minder naar het soort huis?
Het is duidelijk dat daarvoor
politieke moed nodig is".
Over Bestek 81 zegt CDA-Ka-
merlid drs. B. Beumer: „Het
gat dat er nu ligt, lijkt me te
groot. Het zal moeilijk worden
om die tien miljard in 1981 te
halen. Ik denk dat we meer tijd
nodig zullen hebben".
Een commentaar over deze ma
terie stelt: „Als de oppositie en
een groot aantal economen be
twijfelen of Bestek 81 voldoen
de effect zal hebben, dienen ze
zich wel te realiseren dat de
gevoerde politiek van het kabi
net-Den Uyl ter bestrijding van
de werkloosheid niet succesvol
is geweest. In tegendeel".
Bij het topoverleg in Camp Da
vid over het Midden-Oosten
waarschuwt het blad: „De be
doeling is niet om terstond een
spectaculaire doorbraak te for
ceren, maar om de vastgelopen
dialoog weer op gang te bren
gen. Anders zit er weinig an
ders op dan de Geneefse weg
weer in te slaan. Hetgeen zou
inhouden dat Moskou een ste
vige vinger in de pap zou krij
gen. Wie dat wil, mag het zeg
gen".
Elders nog een profiel van de
„Lachende Paus en veel
nieuws over de Firato
De Haagse Post analyseert de
•strubbelingen rond het buiten
lands beleid van de PvdA.
Voorzitter Ien van den Heuvel:
„Al die verhalen... En praatjes
over elkaar zijn we goed in
deze partij". En internationaal
secretaris mr. Wim Bogaard:
„Het is hier wildwest Zo'n par
tij is een geruchtenmachine".
Een commentaar over Bestek
81 merkt op: $Zo rijst er in
voor de linkervleugel van de
CD A-fractie een dilemma van
een heel andere orde dan de
gewetensoprispingen waar de
loyalisten tot nu toe last van
hebben gehad. Het aandringen
op minder bezuinigingen zon
der gelijktijdige loonsverlaging
is economisch misdadig".
Bij de pauskeuze de waarschu
wing: „Voor de niet-katholiek
is het niet zozeer van belang op
welke manier de katholieken
hun kerk inrichten. Buiten de
kerk telt alleen dat de Paus een
politicus is, en dat deze nieuwe
politicus op grond van zijn,
door ons als politiek opgevatte
verleden, met dik wantrouwen
gevolgd moet worden".
Een interview ook met de ge
vangenispsychiater Bart de
Smit „Als iemand de bewaker
een dreun geeft, dan gaan ze
heus niet de psychiater bellen;
zo van: kunnen we nog een
beetje conflictoplossing doen?
Nee, dan gaat iemand met mu
ziek naar achteren drie, vier
man grijpen hem en smijten
hem in de isoleer. Als ik dan
kom, is het alleen om een klein
toerekeningsvatbaarheids ad-
viesje te geven".
Vrij Nederland over Bestek 81:
„De Haagse Katechismus van
Van Agt puilt uit van de cij
fers, maar één gegeven becij
fert hij niet: zijn vernietiging
van werkgelegenheid". CNV-
voorzitter Van der Meulen:
„Het parlement moet nu even
goed naar ons luisteren. Wij
zijn tenslotte sociale partners,
die operationeel zouden moe
ten worden in het kader van
het bezuinigingsbeleid. En ze
kunnen ons moeilijk maatrege
len opleggen die we zelf niet
wensen". Wim Kok: „Ik moet
de Kamer nog zien die verant
woordelijkheid accepteert voor
een levensgroot vertrouwens-
conflict metA de vakbeweging.
Dat is de belangrijkste beleids
vraag die nu in Den Haag aan
de orde is".
Een artikel over de pauskeuze
suggereeert: „De snelle afloop
bevestigt het vermoeden dat
het conclaaf al begonnen was
veertien dagen voordal de pre
laten zich feitelijk opsloten. De
vraag is,w aarom het Vaticaan
zoveel moeite deed om de my
the van het blanco openen der
heilige stemmingen te handha
ven. Om te beginnen: het staat
natuurlijk nogal slordig als er
rond de opvolging van Petrus
blijkt te worden gekonkeld".
Tenslotte een vraaggesprek
met Gerrie Knetemann. „Ik
moet alleen de ploegmaats be
talen. Ik moet volgens afspraak
25.000 gulden in de pot doen.
Alle renners hebben nu vijfdui
zend gulden verdiend. Kijk,
voor voetballers is dat niets,
maar wij wielrenners verdie
nen dat niet zo gauw op één
dag".
De kleurenbijlage beschrijft de
geschiedenis van de Moluk-
kers.
Ook in de Tijd veel aandacht
voor de nieuwe Paus. Kardi
naal Francois Marty, aartsbis
schop van Parijs: „Hij moet
naar Azië en met name naar
China gaan. Paus Johannes
Paulus moet een nieuwe mis
sionaire stap durven zetten.
Een klein miljard mannen en
vrouwen bouwen dar een nieu
we maatschappij op die het
marxisme als fundament heeft.
Deze situatie betekent een
enorme uitdaging aan de bood
schap van het evangelie".
Voorts een interview met de
journalist Arie van Dam, die
de oorlogsmisdadiger Sierdt
Bruins opspoorde. „Ik ben. en
wil dat trouwens ook niet zijn.
geen Nederlandse of tweede
Wiesenthal. Als Bruins gepakt
wordt en vast komt te zitten,
is het voor mij voorbij. Wij
willen alleen weten waar mijn
zwagers liggen. Zelfs dat weten
we met eens. Als we hun graf
hebben gevonden, dan kunnen
we ze tenminste nog een begra
fenis geven. Die gegevens moet
Bruins aandragen. Ook daar
om moet hij gepakt worden".
Een vraaggesprek tenslotte met
Stepfan Felsenthal, chef cultu
rele programma's TROS-televi-
sie. „De Nederlandse televisie
beleeft de stilte voor de storm.
Voor die storm ben ik doods
bang, maar ik ben nog banger
voor de stagnatie in de stilte,
voor dat verstikkende wegzak
ken in het moeras van de mid
delmatigheid".
Het blad heeft een boekenex-
tra.
Hervormd Nederland over de
pauskeuze: „Het is de vraag of
kerk en wereld in dit tijdsbe
stek op zo'n aardige, de boel
drijvend houdende kerkvader
zitten te wachten. Men kan zich
voorstellen dat een krachtige
persoonlijkheid, die onver
vaard kiest voor vernieuwin
gen of het gezag dat het paus
schap nog rest, radicaal inzet
voor een rechtvaardige samen
leving, meer beantwoordt aan
de eis van dit ogenblik".
Voorts een interview met de
Leidse hoogleraar wijsbegeerte
prof. C. Van Peursen. „Ik vind
het gevoel van onmacht dat
mensen hebben, heel begrijpe
lijk. We kunnen onze hand niet
meer op het lek krijgen. Als we
de tweehonderd van Mertens in
de kraag grijpen, staan er weer
tweehonderd anderen klaar om
de touwtjes in handen te ne
men".
