Meer vrouwen op „mannenposten
4^
URN HUIS un
Ook schoolbehoeften
blijken modegevoelig te zijn
Antennes (zelf)
beveiligen tegen
blikseminslag
Rolgordijnen nu ook met uitzicht
Verjaardag
BINNENLAND
LEIDSE COURANT/
j j
Buiten Europa oefenden vrou
wen eerder mannelijke beroe
pen uit dan in Nederland of
de buurlanden „Dit is de me
ning van de heer J.G. Schu
macher, directeur van het Ar
beidsbureau te Leiden". Op
mijn reizen naar Canada en
Australië om Nederlandse
emigranten in bedrijven te
bezoeken zag ik al een jaar of
tien geleden heel wat vrou
wen, die in de industrie poti
ge mannelijke baantjes had
den".
Volgens een recentelijk rap
port van InterNationales uit
Bonn gaan echter in de
Bondsrepubliek meer vrou
wen „zwaar werk" doen. Ze
trekken een overall aan, wor
den elektricien," mecanicien,
machinist of metaalbewerker.
Deze vrouwen zijn evenwel in
de minderheid; in de onder-
houdssector bijvoorbeeld 2000
werksters tegen 244.000 wer
kers. In de andere sectoren
zwaardere arbeid ongeveer de
zelfde procentuele verhoudin
gen. Maar de aanzet is duide
lijk. Hun aantal neemt toe.
Mogelijk willen door het krim
pen van de arbeidsmarkt de
vrouwen hun werkterreinen
wat vergroten. Bovendien: ar
beid in de industriële sector
betaalt beter dan die in de
verzorgende of huishoudelijke
sectoren, terwijl de werktijden
geregelder zijn.
Voorzover de vrouwen niet
meedraaien in de ploegen
diensten, wat bij sommige be
drijven een onvermijdelijke
zaak is.
De werkgevers staan over het
algemeen niet onwelwillend te
genover vrouwelijke krachten
op mannenposten.
Bij de Volkswagenbedrijven te
München werden onlangs van
de 180 mannelijke gegadigden
twee vrouwen gekozen als au
tomonteur. Een van hen is Ka
ren A. Voorwaarde was dat ze
haar lange blonde haar in een
knoet op het hoofd draaide,
zodat ze niet door machines
konden worden gegrepen en
ze zou worden gescalpeerd.
Bij bepaalde werkjes mocht ze
hoge hakken dragen, wat haar
niet belet moeren los en aan
te draaien even handig als
haar collega's. Andere werk
zaamheden van Karen: lassen,
boren, auto spuiten.
Automonteur
Karen, die al als kind graag
loodgieterskarweitjes opknap
te, volgde een auto-monteur-
cursus te Stuttgart bij de Mer-
cedes-Benzfabrieken, die haar
afleverden als een volbloed
„werkman", aldus haar chef,
Herr Brachem, die al 23 jaar
in dienst is bij de VW. Karen
is vastbesloten binnen twee
jaar de diploma's te halen die
nodig zijn om als zelfstandig
mecanicien een benzinestation
te beginnen. „Anders", zegt ze,
„zijn de drie jaar waarin ik
moest zorgen mijn werk even
goed te doen als de mannen,
voor niets geweest". Neder
land blijft in deze sector van
emancipatie niet achter. Van
Noord tot Zuid werken vrou
wen bij een der 26 Centra
voor Vakopleiding van Vol
wassenen, die op „uitgekien
de" plaatsen in ons land de
deuren wijd geopend houden
en in nauwelijks 25 jaar al
75.000 mannen en vrouwen de
gelegenheid gaven hun per
soonlijke koerscorrecties aan
te brengen. Ze kunnen worden
geschoold, omgeschoold of bij
geschoold in een bedrijf. En
ook al moet daar geld op wor
den toegelegd de werkgever
hoeft het niet allemaal te beta
len omdat de overheid in deze
gevallen bijspringt. Jaarlijks
kunnen talloze vrouwen en
mannen dankzij deze bedrijfs-
scholenregeling de opleiding
volgen die hun moed geeft aan
Marlies Verkaik als eerste
KLM-vrouw iri d° wolken
-öj
\t6<*oe.
tiieis
'Jes
-Psoff,
v00f
hl
*cier
Inschrijving van een vrouwelijke kandidaat als Centrumcursist.
de slag te gaan, of hiaten in
de vakkennis aan te vullen.
Gedurende de leertijd wordt
een loondervingsvergoeding
gegeven (ongehuwden vanaf
35 jaar 276,91 per maand
plus vakantietoeslag van 8%).
In dezelfde tijd bouwt men
een WW op als het met het
vinden van een permanente
baan (waarbij het Centrum
helpt) niet direct wil lukken.
„We krijgen de laatste tijd veel
aanbod van vrouwen die man
nenwerk willen doen", zegt de
heer S.A. Schwarz, Arbeidsbu
reau te Dordrecht. „Op de af
deling Machinale Houtbewerk
ing hebben we momenteel
twee dames, die het timmer
vak onder de knie willen krij
gen". Ook voor metaal- en
plaatbewerking zijn er liefheb
sters. Sommige vrouwen ech
ter zitten al permanent in het
mannelijk zadel. Bij de vlieg
tuigfabriek Fokker, afd. plaat
bewerking is vrouwelijk per
soneel te werk gesteld, dat
zich goed in de samenbouw
thuisvoelt. „In de midden
standssector vind je ook vrij
veel vrouwen", vertelt de heer
Suyker, directeur van het Ar
beidsbureau te Rotterdam:
„vrouwen die wagens laden en
vrachtauto's besturen. Ook de
Rotterdamse Scheepswerven
zijn allerminst gekant tegen
werving van vrouwelijk perso
neel voor eertijds „mannelij
ke" beroepen". Wat de indus
trie betreft, aldus de heer Suy
ker, „is de vrouw door de
bouw van de vingers beter
geschikt voor fijn montage
werk dan de man".
Steeds meer vrouwen in Nederland gaan een mannelijke functie
bekleden. Niet alleen in de lichtere ook in de zwaardere beroepen
is dat het geval. De recente voorbeelden van Marlies Verkaik als
eerste KLM-pilote en de drie meisjes die voor beroepsofficier in
opleiding zijn waren voor Tiny Francis aanleiding dieper op deze
materie in te gaan in „Van Huis Uit".
Aspiraties
De directeur van het Gewest-
lijk Arbeidsbureau Den Haag:
de heer A. Stroosnijder meent
ook een toenemende belang
stelling waar te nemen van de
zijde van vrouwen voor man-
nenklussen. „Er worden ook
steeds meer projecten aange
zwengeld om vrouwelijke
krachten gelegenheid te bie
den mannenwerk te doen.
Waarom ook niet? Als je nu
eenmaal aspiraties in die rich
ting hebt dan moet het kun-
Waarom zou de vrouw geen goede automonteur kunnen worden, nen". Op de Rotterdamse Me
tro zitten twee vrouwelijke be
stuurders resp 46 en 36 jaar
oud. Ze waren beiden reeds
als tram bestuurster bij de
Rotterdamse Electrische
Tramwegmij (RET) in dienst
totdat ze een gooi deden naar
de baan in de bestuurcabine
van de ondergrondse tram.
Geen „zwaar" maar toch niet
bepaald 'n „vrouwelijk" baan
tje. Ze draaien gewoon mee in
het rooster, zijn beiden ge
huwd en werken „normaal,
precies als de mannen" aldus
een woordvoerder van het be
drijf. „We hebben ook een jon
ge weduwe, die buschauffeuse
is. Vroeger bezat zij een rij
school, maar na de dood van
haar man was het harder zelf
aanpakken geblazen. Ik kan u
wel zeggen dat onze afd. Ver
voer bijzonder goed te spre
ken is over de manier waarop
deze dame rijdt. Ze springt er
zelfs tussen de mannelijke be
stuurders als een bijzonder
goed chauffeur uit". Wilton
Fyenoord, de grote scheeps
werf heeft zes vrouwelijke to
renkraanmachinisten in
dienst, die het werk intern
leerden op de binnenkranen,
gewoon in de praktijk. Toen
de wens van vier vrouwelijke
machinisten naar voren kwam
de torenkraan te beklimmen
om hoog boven het gewoel in
een hokje bovenop de naar de
hemel reikende ladder goede
ren uit de loodsen te plukken
en met een grote grijper in de
schepen te laden, stemde de
directie toe. De dames vinden
het werk prettig en doen het
uitstekend. Een campagne van
Wilton Fyenoord om vrouwe
lijke lassers te werven leverde
echter geen kandidaten op.
„Op onze advertenties kwam
geen enkele reactie". Meer
succes heeft de Nedlloyd (Rot
terdam) bij vrouwelijk perso
neel dat al gemotiveerd is.
Vanaf 1975 staan bij dit be
drijf ook vrouwen „aan het
roer". In 1975 kwam de eerste
vrouwelijke stuurman aan
boord, die nog steeds haar be
velen geeft Zij heeft er nu
negen dames-collega's bij, on
der wie vier eveneens aan de
Zeevaart-school afgestudeerde
roergangsters, die 1.1. juli 1978
werden aangenomen als
„stuurvrouw". Ze kiezen met
z'n tienen met veel plezier en
kundig het ruime sop. Machi
nale houtbewerking raakt ook
„in" bij de vrouwen. De wo-
ninginrichtingfabrieken van
De Klerk heeft diverse „tim-
mervrouwen" in dienst.
Het vak zit in de lift. Dat er
een grote vraag naar timmer
lieden is blijkt uit het feit dat
onlangs op zekere zondag bo
ven Beverwijk een aantal re
clamevliegtuigjes aandacht
trokken boven mudvolle stran
den met een oproep van een
Bouwbedrijf aldaar aan tim
merlieden om alsjeblieft bij
hen te komen werken. Een tip
voor houtbewerkende vrou
wen. Elke Centra-cursist krijgt
een degelijke opleiding. „Van
de honderd timmerlieden kan
nauwelijks één een moeilijke
trap maken", aldus een
woordvoerder van een Ar
beidsbureau. „Voor iemand
die de timmer-opleiding aan
een Centrum heeft gevolgd
vormt die ingewikkelde con
structie geen bezwaar. Ze kun
nen het allemaal. Ook de vrou
wen! Door het werken in de
praktijk, vaak als aanzet in
het bedrijf van vader of echt
genoot, na een interne oplei
ding in een of andere bedrijf
stak, of na een leertijd bij een
der Centra voor Vakopleiding
van volwassenen blijken de
dames hun „vrouwtje" best te
staan.
Hebt u ook wel eens genoeg
van bet uitzicht op dat woud
van televisie-antennes, het
onopgeruimde platje van de
buurman-achter of van die
grote auto's die ze uitgere
kend altijd voor üw deur
neerzetten? In een klein Am
sterdams winkeltje weet men
er iets op: rolgordijnen, be
schilderd met het uitzicht dat
li wilt.
Dat kan een eenvoudig land
schapje zijn, een kikker in de
sloot, duiven op het terras, een
ondergaande zon, een woeste
samoeraj, een vaas tulpen op
de vensterbank of een veld vol
madeliefjes, om een paar stan
daardvoorbeelden te noemen.
Het winkeltje heet Blind Alley
en is in Amsterdam te vinden
aan de Prinsenstraat nummer
2, een van de verbindings
straatjes tussen Prinsen- en
Keizersgracht (ter hoogte van
de Brouwersgracht).
De linnen rolgordijnen wor
den allemaal met de hand be
schilderd naar ontwerpen van
de Londense kunstenares Ja-
net Semmens. Janet gaf jaren
lang les aan de kunstacademie
in de Londense hoofdstad en
met zes van haar afgestudeer
de oud-leerlingen houdt zij
zich nu bezig met het maken
van steeds nieuwe ontwerpen
voor haar rolgordijnen. Zij be
gon daarmee vijf jaar geleden
in een klein atelier waar zij nu
nog steeds zit. Nederland is
het eerste land buiten Enge
land waar haar gordijnen wor
den verkocht.
De standaardmodellen zijn al
lemaal te zien in het Blind
Alleywinkeltje en een aantal
daarvan weer in de filialen
van de Bijenkorf waar rolgor
dijnen met ongeveer vijftien
vaste „uitzichten" worden ver
kocht tegen dezelfde prijzen
als in Amsterdam.
Maar het kan best zijn dat
iemand geen genoegen neemt
met een standaard-ontwerp.
Dat men liever een eigen „uit
zicht" op het rolgordijn wil
hebben. Van het park verde
rop bijvoorbeeld of van de
duinen, de zee of de bossen.
Een foto en Janet Semmens
zorgt dat het op het rolgordijn
komt.
Daar alles met de hand wordt
geschilderd kunnen, zo wordt
gewaarschuwd, de wachttij
den zes tot acht weken bedra
gen. En van bedragen gespro
ken: een door Janet Semmens
vervaardigd rolgordijn kost
325 - 1250 gulden, afhankehjk
van de afmetingen. De doeken
zijn met een zodanige verf be
schilderd, ddt ze met een lapje
kunnen worden afgenomen,
opdat een helderblauwe hemel
niet langzaam verandert in
een dreigend-grijze onweer-
slucht
Patty Kuppens, die de leiding
heeft over het winkeltje in
Amsterdam is graag bereid
om een ieder die daarom
vraagt, advies te geven. Ze is
bovendien genegen om men
sen, die wel van uitzicht willen
zou passen, thuis op te zoeken
veranderen, maar niet weten 'om hen het juiste rolgordijn
wat het best bij hun interieur aan te bevelen.
Bij een rondgang door ver
schillende afdelingen voor
schoolbenodigdheden seizoen
1978/79 in warenhuizen, groot
winkelbedrijven en school
boekhandels zou men kunnen
denken, dat schoolgaan louter
lol is.Zo fleurig zien de
cahiers, de ringbanden, de
dictaatschriften tot en met de
gummetjes voor de rekensom
metjes eerste klas basisschool
eruit
Van de schriftkaft gluurt de
hoofdfiguur uit een stripver
haal of er trapt een midvoor
juist „het leder" in het doel.
Vooral de cahiers tonen een
onwaarschijnlijke verschei
denheid. Bij de Bijenkorven
voor romantische meiskes al-
lerbeeldigste schriftkaften
voor nog geen gulden met
overdadig bloeiend bloempa-
Stickers om in de agenda te
plakken. „De leraar is een...",
is jarig". „SPORT dag".
„Proefwerk DUITS". 1 een vel
troon in wit/aubergine op
bruin fond naar Italiaans mo
tief (bijpassende ringband met
23 ringen 6,95; folio met har
de kaft 4,95). Artistiek: glan
zend zilveren popart ringband-
cahiers (ƒ7,95) met bijbeho
rende schriften 2,95). Op de
ringband een grammofoon
plaat, op de schriften een stra
lende zilveren zon. De kaften
zien eruit als mat, maar glan
zend gewreven zilveren platen,
gebruikt voor industriële doe
leinden. Voor HAVO en
VWO ook cahiers bedrukt met
internationale (Italiaanse, Ara
bische, Duitse) krantenkoppen
0,60). Dan is er een basket
ball-serie (23 rings 7,50) en
een „Botanie Garden" serie in
groen/beige/oranje. Voor de
basisschool-leerling ontzettend
leuke schriften met groente-
opdruk: een groene kool met
een stout „gezicht", een la
chende ui, een boze tomaat;
"Sarah Kay" schriften 1.95)
in combinatie met spiraal, te
kenboek en plakboek netjes in
serie; ouderwetse kaftjes in
écru en bruin: meisje met plu
en konijntje. Ook tekenfiguur
tje „Snoopy" is present. In de
Haagse Bijenkorf treft men
een beeldige oosterse griffel-
doos aan niet fijn gestyleerde
bloem of -landschap erop, vo
gels of oosterse gebouwen. De
voorstellingen al even oud als
het begrip „griffeldoos" waar
mee het kind begin 1900 naar
school toog.
Ook in schoolbehoefte geldt,
dat oud wper nieuw wordt.
Dankbaar object is ook de
agenda. Hiermee wordt dag in
dag uit geleefd! Ernstige en
minder ernstige afspraken
krijgen er een plaatsje in, „da
tes" met een klasgenoot, rotti
ge repetities, bingo-avonden,
huiswerkopdrachten. Mag zo'n
agenda er dan een beetje ap
petijtelijk uitzien? Steeds
meer aandacht van de papier
(agenda-)fabrikant zijn pro
duct zo aantrekkelijk mogelijk
te maken. Goede kansen heeft
de Rebelagenda (Bijenkorf),
die loopt als een trein. Hij
behelst sport, muziekpraatjes,
rebellenverhalen tussen de
nog lege, onbeschreven blad
zijden die in de loop van
1978/79 zullen worden volge
krabbeld. Rijam in pop (V&D)
kost ƒ4,50, in linnen 5,95 in
Lois (nieuw) ƒ3,50. Agenda's
met prints van David Bowie
en andere popsterren staren
bij dit warenhuis in de specia
le school-campus de langs de
rekken slenterende kopers
aan. Kaftpapier is ook een ge
wild artikel. Een rol, bedrukt
met krantenkoppen, 5 m. voor
2,95. Verder pennezakjes,
pennenstandaards in gekleurd
hard plastic ƒ5,- en een bloe-
menpers, ook terug van weg
geweest 12,50. Chef school-
campus V&D weet te vertel
len, dat de auto-rally motieven
het dit jaar uitstekend zullen
doen. John Player Special-se-
rie, bestaande uit klein borst-
tasje, pennenétui, multomap,
kaftpapier, ringbanden in
zwart met glanzend goud, over
welke onderdelen de coureur
in vol ornaat aan het racen is,
verrukt Grand-Prix-fans. Gou
den Ferrari's daveren straks
over gekafte cahiers vol wijs
heid over staatsrecht, de val
van Nero of de geschiedenis
van de Tweede Wereldoorlog.
Wie een hekel heeft aan de
schooltas, kan een enorm gro
te tas met hengsel versterkt
met leer langs bovenkant en
op de bodem, voorzien van rits
aan de voorkant, kopen voor
21,95. Gekleurd kneedgum
voor de kleintjes, in alle vor
men te kneden ƒ2,95. Apart
onderdeel van de schooluitzet
vormen de mappen. Voor
8,95 kijkt de grote Einstein
de leerlingen aan vanaf de
kaft, een sportheld of een dui
delijke figuur uit de Jugend
stil in lange lijzen vormen.
Zo'n map in effen jeans uit
voering met kangeroezak aan
de voorkant kost 12,95.
(V&D). De Amerikaanse em
blemen, vlaggen, de military-
look in de schoolbehoeften,
die vorig jaar zo „in" was
blijkt lichtelijk uit de gratie te
zijn. Sport en natuur (pop),
heldendom, stripfiguren, artis
tieke afbeeldingen en het in
ternationaal maatschappijge-
beuren (krantenprints uit alle
windstreken) verheugen zich
voor komend seizoen meer in
de belangstelling van school
gaand Nederland. En niet in
bescheiden tinten. Neen, in
schreeuwend blauw, groen,
rood, paars, één of meerkleu-
rig.
Blikseminslag in een onbeschermde antenne kan het aangei
ten apparaat vernielen.
Veel gezinnen
zijn aangesloten
op een gemeen
schappelijke- of
een centrale an
tenne-inrichting.
Hun aantal is
stijgende. Toch
zal een aantal
radioluisteraars
en tv-kijkers
daarvan versto
ken blijven, om
dat buiten de be
bouwde kom of
op het platteland,
de aanleg van
een dergelijke
gemeenschaps
voorziening eco
nomisch geen
haalbare kaart is.
Gemeenschappe
lijke- en centrale
antenneinrichtin
gen bieden naast
ongestoorde ont
vangst van de
Nederlandse zen
ders natuurlijk de
mogelijkheid bui
tenlandse pro
gramma's te vol
gen. Ook de be
zitters van radio-
en tv-toestel, die.
toevallig wat bui
tenaf wonen, zijn
niet minder geïn
teresseerd in dit
soort uitzendin
gen. Voor hen
zijn dië echter
alleen weggelegd
als ze zich verze
keren van een
hoge antenne.
Maar - en hierin
schuilt een adder
onder het gras -
diezelfde hoge
antenne is bijzon
der aantrekkelijk
voor de bliksem.
Bij een hevig on
weer is bliksem
inslag geen denk
beeldig gevaar als
er zo'n piek op
het dak staat.
Antenne en an
tennemast zijn in
hun omgeving
een hoog punt, zo
niet het hoogste
in sommige geval
len. Daar het
aantal van die
hoge toestanden
de laatste jaren
in behoorlijke
mate is toegeno
men is het Neder
lands Normalisa
tie Instituut in
het geweer geko
men. Het is na
melijk niet onop
gemerkt gebleven
dat het aantal
schadegevallen
als gevolg van
blikseminslag in
de hoge antennes
de laatste jaren is
gestegen. Het
Normalisatie In
stituut rekent het
tot haar verant
woordelijkheid
het publiek voor
die gevaren te
waarschuwen. De
schade kan sterk
verschillen en
zich soms beper
ken tot hier en
daar brandplek-
jes en beschadi
ging aan radio- of
tv-toestel. Dit kan
dan bij de vuil
nisbak worden
©-
gezet. De kans od
schade kan wor-
den verkleind
door - zoals be
kend - de aanleg
van een bliksem
inslaginstallatie.
Men kan het hele
huis en de anten
ne ermee be
schermen, maar
ook alleen de an
tenne. Deze in
stallaties worden
door een daartoe
gespecialiseerd
bedrijf aangelegd.
Dit is echter geen
goedkoop karwei.
Veel gezinnen
zullen er door de
kosten niet toe
overgaan. Thans
heeft het Neder
lands Normalisa
tieinstituut de
norm NEN 1014
een mogelijkheid
voor de doe-het-
zelver geschapen
om voor een aan
zienlijk geringer
prijs en met een
voudige middelen
eigenhandig een
bliksemafleider
voor de antenne
te maken. De ma
terialen zijn 4 m.
koperen waterlei
dingbuis (stan-
daardmaat, dus
geen zagen, etc.),
een aantal meters
(naar de hoogte
van het huis) 6
mm3 doorsnee
vertind koper
draad en wat
schroefjes. De
buis gaat in de
grond en staat in
verbinding met
de antenne door
een uiterst dunne
draad. Voor de
aanleg is echter
wel wat doe-het-
zelf-ervaring no
dig. Gratis te be
stellen: brochure
„Blikseminslag in
antennes", P.R.
Normalisatie-insti
tuut, Postbus
5810 2280 HV,
Rijswijk Z-H.
Briefkaart is vol
doende.
De beste plaats voor een antenne: een metalen klepkast op
enige afstand buiten de woning in tuin of op werf.
