Wordt Nicaragua Amerika's tweede Cuba?
Hoea wekt woede van Bulgaren
Kardinalen begonnen
aan verkiezing paus
Uitbundig uitgeleide
voor bezetters van
parlement Nicaragua
Carter koopt stem voor energiewet
„Materieel brandweer
niet in orde"
Vrijheidsstrijders van het Sandinistische front verlaten de bus op de
luchthaven van Managua op weg naar het vliegtuig dat hen naar
Panama zal brengen.
Somoza, wiens familie Nicara
gua de afgelopen 40 jaar met
ijzeren hand heeft geregeerd,
staat onder druk van grote de
len van de Nicaraguaanse sa
menleving om op te stappen, al
sinds de moord eerder dit jaar
op krantendirecteur Joaquin
Chamorro, een van de grootste
critici van zijn bewind. De San
dinisten kondigden vorige
maand nog een gewapende op
stand tegen zijn regering aan.
WASHINGTON (DPA) President Carter
heeft gisteren tegen wil en dank ingestemd met
de uitgave van 1,55 miljard dollar voor de
ontwikkeling van een snelle kweekreactor om
de steun te krijgen van een senator voor een
belangrijk deel van zijn energiewet. Zijn steun
in een congres-commissie gaf de doorslag voor
de aanvaarding van een wet tot geleidelijke
vrijlating van de aardgasprijs
Carter is overigens tegen snelle kweekreactoren
omdat hierdoor verdere verspreiding van kern
wapens door middel van het geproduceerde
plutonium wordt mogelijk gemaakt. In 1977
sprak Carter er zijn veto tegen uit. Het nu
toegezegde geld betekent niet noodzakelijker
wijs dat de bouw van dergelijke reactoren door
gaat, maar dat het project niet definitief wordt
stilgelegd.
Christina heeft flat iri Moskou
MOSKOU Christina Onassis heeft dicht bij het centrum
van Moskou een flat gehuurd, verluidde gisteren uit
welingelichte kring. Het zijn twee wooneenheden die
samen zes kamers vormen. De flat is in een gebouw waarin
ambtenaren van ministeries wonen. De huidige bewoners
krijgen elders, een appartement. Christina Onassis heeft
nog geen intrek genomen in haar nieuwe huis. Zij zet,
ergens in de Sovjet-Unie haar wittebroodsweken met
Sergei Kauzov voort.
Lange rijen mensen staan dagelijks in Nairobi te wachten om het
opgebaarde lichaam van de zondag gestorven president Jomo Kenyat-
ta te kunnen zien. Het wachten werd deze vrouw gisteren te lang.
Zij zakte ineen en moest worden weggedragen.
Officieel rapport over Abadan:
TEHERAN (DPA) In een officieel onderzoek naar de bio-
scoopbrand in Abadan dat gisteren werd gepubliceerd, wordt
een reeks van oorzaken genoemd die tot het grote aantal
slachtoffers heeft geleid. Het heeft ontbroken aan „verantwoor
delijk, geschoold personeel in de bioscoop" en aan goede
wateraansluitingen alsmede goed uitgeruste brandweerlieden.
Bovendien was in Abadan ondanks eerdere aanslagen noch
politie, noch veiligheidspersoneel aanwezig geweest.
Volgens het rapport moet de brand zeer snel om zich heen
gegrepen hebben zodat bijna alle slachtoffers stikten. De daders
hebben brandbare vloeistof langs de toegangsdeuren gegoten
waarna de (houten) zaal zeer snel in lichterlaaie stond, aldus
het rapport. Eerder had de chef van de plaatselijke politie
verklaard dat in de hoeken van de zaal gelijktijdig bommen
waren aangestoken. De man is naar Teheran ontboden.
SKOPJE (AP/UPI) De Chinese par
tijleider Hoea Kwo-feng heeft tijdens
zijn bezoek aan Skopje, de hoofdstad
van de Joegoslavische republiek Mace
donië uitdrukkelijk het bestaan van het
Macedonische volk onderstreept, en
daarmee met name de Russen en Bulga
ren geërgerd. Terwijl de Joegoslavische
gastheren verzekerden dat het bezoek
van Hoea aan Skopje niet tegen een
ander land gericht is, sprak de Chinese
bezoeker over „het Macedonische volk
dat een lange traditie heeft van glo
rieuze en revolutionaire tradities".
De Bulgaren ontkennen het bestaan van
een afzonderlijk Macedonisch volk en
stellen dat de Macedoniërs Bulgaren
zijn. Hoea sprak echter van de heldhaf
tige strijd van de Macedoniërs tegen de
fascistische bezetters (Bulgarije had in
de oorlog de zijde van de fascisten
gekozen) met de steun van de andere
Joegoslavische volkeren. Hoea wees
erop dat in China meer dan 50 nationa
liteiten bestaan, die gezamenlijk gestre
den hebben voor de revolutie.
Terwijl de Joegoslaven proberen de na
delige gevolgen van het bezoek van
Hoea voor de betrekkingen met de Rus
sen zoveel mogelijk te beperken, is dit
de Russen echter niet voldoende. Het
Russische persbureau Tass viel de pers
in Joegoslavië aan vanwege de - naar
Russisch oordeel - overmatige aandacht
voor Hoea's anti-Russische uitspraken.
Zambia: actie
Zuid-Afrika
tegen school
LUSAKA (Rtr) Het Zam
biaanse persbureau Zane heeft
gemeld dat Zuidafrikaanse
vliegtuigen gisteren een school
in de Zambiaanse ambiaanse
grensplaats Sesjeke hebben ge
bombardeerd. Een woordvoer
der van het Zuidafrikaanse
ministerie van defensie zei
niets te weten van een locht-
aanval op een school in Sesje
ke. „Wij bombarderen geen
scholen. Wij beantwoorden
slechts het vuren".
Het Zambiaanse perbureau
sprak vein een Zuidafrikaansè
wraakoefening voor de artille
riebeschieting die GuerriHat
strijders van de Namibisch^
onafhankelijkheidsbeweging
SWAPO woensdag hadden usC
gevoerd op Zuidafrikaanse mi
litaire posities in Noord-Nami-
bië. Zuid-afrika had Zamhoa
ervan beschuldigd dat het zajn
artillerie inzette bij deze be
schieting waarbij negen zuida
frikaanse militairen omkwa
men. Zambia ontkende dit
Een Zambiaanse regering»
woordvoerder heeft meege
deeld dat 12 Zambiaanse bur
gers omkwamen en zes werden
gewond bij de Zuidafrikaansè
vergeldingsactie. De Zuidafri-
kanen noemen de slachtoffers
guerrillastrijders.
VATICAANSTAD
Na een ongewoon lange
wachttijd van twintig
dagen zijn honderdelf
kiesgerechtigde kardi
nalen vanmiddag onder
het zingen van het „Ve-
ni Creator Spiritus"
(Kom Schepper Heilige
Geest) de Sixtijnse ka
pel binnengetrokken
om daar in volstrekte
afzondering te komen
tot de aanwijzing van
een nieuwe paus. Zij
hebben zich vanoch
tend op hun moeizame
taak voorbereid met
een plechtige concele
bratie in de Sint-Pieter,
waarbij als voornaam
ste concelebrant fun
geerde de camerlengo,
kardinaal Villot.
Hoe lang zij in hun weinig
comfortabele afzondering zul
len blijven is moeilijk te zeg
gen, maar aannemelijk is wel,
dat deze tot in de loop van
de volgende week zal duren.
Te beginnen met morgen wor
den vier stemmingen gehou
den. Twee in de zitting des
ochtends die om half tien be
gint en twee in de middagzit
ting, die om half vijf aan-,
vangt. Verwacht wordt, dat
elke zitting drie uur zal du-
Over de uiteindelijke keuze
viel naarmate het conclaaf
dichterbij kwam steeds min
der definitiefs te zeggen. De
speculaties lopen nu zover ui
teen, dat het bijna gemakke
lijker is om degenen die nog
niet genoemd zijn op een rij
te zetten, dan degenen die wel
genoemd zijn. Het Londense
weekblad „Catholic Herald"
heeft nu de Britse kardinaal
Basil Hume, aartsbisschop
van Westminster gesugge
reerd. Het blad vernacht een
impasse in de pauskeuze en
als die zou komen, zo meent
het blad, zou kardinaal Hume
(55) veel kans maken. „Hij
heeft geen vijanden en veel
bewonderaars", aldus het
blad.
Hoe dan ook, zevenhonderd
telefoontoestellen rond de
Sixtijnse kapel zijn losgekop
peld van de Vaticaanse cen
trale, waarop normaal vijf
duizend toestellen zijn aange
sloten. Behalve één „hot line"
voor noodgevallen wordt de
enige verbinding met de bui
tenwereld nu gevormd door
het rookkanaal van de
schoorsteen in de Sixtijnse
kapel, waarop aller ogen nu
zijn gericht in afwachting van
de witte rook, die de keuze zal
bevestigen.
De oecumenische kloosterge
meenschap van Taizé in
Frankrijk zal de wachttijd
doorbrengen met ononderbro
ken gebed, waarmee vandaag
is begonnen. Broeders van de
communauteit en jongeren
zullen elkaar daarbij afwisse-
Het opmerkelijke voorwerp rechts, nu nog op ene parkeerplaats, vervult inmiddels een materiële maar
belangrijke rol tijdens het conclaaf. Het wiel, zoals het wordt genoemd, dat hier op zijn kant ligt,
is, (een kwart slag gedraaid,) gemonteerd voor de hoofdingang van de Sixtijnse kapel. Het voedsel
voor de conclavisten wordt erin geplaatst. De trommel is draaibaar, zodat de Zwitserse zusters, die
voor de huishouding zorgen het voedsel kunnen ontvangen zonder contact met de buitenwereld.
BUITENLANDLEIDSE COURANT' VRIJDAG 25 AUGUSTUS 1978 pagina ii
Een opname tijdens de gijzelingsactie in het Nationaal Paleis in de hoofdstad Managua. De gegijzelden
liggen op de vloer tijdens een schietpartij.
wapens voor
Libanese
christenen
TEL AVIV (AFP) De chrfc-
telijke- Falangetreepen in de
Libanese hoofdstad Beïrofet
hebben de afgelopen dagen iQt
Israël tanks, pantserwagens,
artillerie en allerlei soorten
munitie ontvangen. Dit
schrijft het dagblad Jedïoth
Aharonoth te hebben verna
men uit „buitenlandse broli-
De wapens zijn bedoeld om de
christenen te helpen xich ie
verdedigen tegen mogelijke
aanvallen door Syrische troe-
Andere dagbladen in Israel
schrijven dat de „onbekende
Libanees" die woensdag op be
zoek was bij premier Begin,
niemand anders was dan Ca
mille Chamoun, een van de
voornaamste rechtse leiders iri
Libanon. Aan de ontmoetirjg
tussen deze Libanees en Begm
namen ook twee ministers
de Israëlische staf-chef deeL
Dit is echter van christelijifie
Libanese zijde categorisch ont
kend.
(Van onze correspondent Richard Gott)
Washington Hoe lang zal president
Anastasio Somoza van Nicaragua het nog
kunnen volhouden terwijl de guerrilla
strijders van het Sandinista Bevrijdings
front zijn sinds lang gevestigde dictatuur
aan het wankelen brengen? Het antwoord
op deze vraag moet in Washington gezocht
worden, want het Nicaragua van Somoza
o maar een kleine bananenrepubliek
(er zijn niet zo veel bananen in Nicaragua)
maar het belangrijkste bolwerk van de
Verenigde Staten in Centraal Amerika.
Als Nicaragua zou vallen (om in de stijl
de dominotheorie uit de jaren zestig
te spreken) dan zouden de militaire regi-
van Honduras, El Salvador en Guate
mala evenmin lang standhouden. De Cen-
traalamerikaanse landengte, die meer dan
eeuw al het persoonlijk leengoed van
de Verenigde Staten vormt, zou in dat
geval gevaar lopen in handen van revolu
tionaire nationalisten te vallen. De commu
nistische dreiging, die tot nu toe geïsoleerd
wordt als een bacil in een pot, zou plotse
ling vaste voet krijgen op het continent,
is het spookbeeld dat de ambtenaren
de bureaus van het Amerikaanse mi
nisterie van buitenlandse zaken voor ogen
zweeft, terwijl zij trachten een samenhan
gend, aanvaardbaar beleid voor de rege
ring-Carter te ontwerpen om haar betrek
kingen met Centraalamerikaanse dictatu
ren voort te zetten.
Op het moment is men het er in Washing
ton niet over eens wat er gedaan moet
worden en op die manier houden de Sandi
nista guerrilla's de toüwtjes van het poli
tiek initiatief stevig in handen, zoals de
buitengewone publiciteitsslag rond het ge
gijzelde parlement in Managua van afgelo
pen dinsdag heeft bewezen. Maar strenge
maatregelen zoals in 1961, toen CIA-
agenten opdracht kregen Leonidas Trujillo
van de Dominicaanse Republiek te ver
moorden kunnen nu eigenlijk niet lan
ger worden uitgesteld.
Het kleine, arme, maar uit strategisch oog
punt belangrijke Nicaragua (het heeft lan
ge tijd als tweede keus op de lijst gestaan
voor een kanaal door Midden-Amerika) is
het meest veramerikaanste land in Latijns-
Amerika. In 1856 werd een Amerikaanse
huurling, William Wallace, tot president
benoemd maar deze werd later in Hondu
ras vermoord. In de twintigste eeuw is de
Amerikaanse invloed even duidelijk merk
baar gebleven.
In 1912 landde het Marine Corps en bleef
er twintig jaar lang met tussenpozen. Maar
nog voor de mariniers het land verlieten,
eruit gepest als ze waren door de guerrilla
leider generaal Augusto Sandino, benoem
den ze nog even snel Anastasio Somoza,
de vader van de huidige dictator, tot com
mandant van de Nationale Garde.
Dat gebeurde in november 1932. Generaal
Sandino werd op bëvel van Somoza drie
maanden later vermoord en het land leef
de nog lang en ongelukkig, hoewel Somoza
senior op zijn beurt in 1956 werd ver
moord.
De laatste jaren waart de geest van Sandi
no weer rond om het de Somoza-dynastie
lastig te maken. Een paar jaar geleden
werd het Sandinista Nationaal Bevrij-
eveneens zwaar getroffen en hun leiders
uit de weg geruimd.
Maar het beeld is onlangs veranderd. Een
nieuwe generatie van revolutionairen is
opgestaan, die niet alleen in staat is om
gewaagde militaire operaties te onderne
men en vol te houden, maar ook om
politieke bondgenootschappen over de hele
lijn te sluiten. Dit betekent dat de guerril
la's de kans krijgen te ontsnappen uit hun
geïsoleerde positie.
Het afgelopen jaar is president Somoza
geconfronteerd met een breed oppositie
front, bestaande uit studenten, arbeiders,
boeren, veel zelfstandigen en een groot
deel van de intellectuele middenklassen.
Dit doet in hoge mate denken aan het
oppositiebondgenootschap dat Fidel Ca
stro twee jaar voor de geslaagde revolutie
van januari 1959 kon vormen.
Het is deze verontrustende overeenkomst
die in de VS stemmen doet opgaan welke
aansturen op beëindiging van de Ameri
kaanse steun aan Somoza voordat hij het
zelfde lot ondergaat als de overleden, on-
beweende Fulgencio Batista van Cuba.
De moeilijkheden voor Somoza begonnen
rond Kerstmis 1972, toen er een aardbe
ving plaats had die groot genoeg was om
de hoofdstad Managua te verzwelgen. Het
bewind was niet opgewassen tegen de cri
sis die daarop volgde en er werden evenals
zestig jaar eerder troepen ingezet, schijn
baar om de puinhopen op te ruimen, maar
in werkelijkheid om de politieke oppositie
in de kiem te smoren, ontstaan na de
ontoereikendheid en onbekwaamheid van
de regering. Een nieuw bewijs van de
zwakke positie van het regime werd in
december 1975 geleverd. Toen overmees
terden Sandinista-guerrillastrijders de fbp
van de society van Nicaragua op een
nieuwjaarsfeest en eisten met succes de
vrijlating en vrije aftocht naar Cuba van
politieke gevangenen.
Maar de oppositie tegen Somoza kwam op
volle kracht in januari van dit jaar nadat
Petro Joaquin Chamorro, uitgever van de
oppositiekrant La Prensa, vermoord was.
Sinds de moord op Chamorro verkeert het
land praktisch in een staat van burgeroor
log. Er zijn steden die wekenlang geïso
leerd zijn door stakingsacties. Guerrilla
strijders zijn aan het werk geweest langs
de grens met Costa Rica, en de afdelingen
in de stad zijn in toenemende mate actief
geworden in Managua zelf. Als het Somoza
mocht lukken de steun van de Verenigde
Staten te behouden, hoopt hij waarschijn
lijk dat de oppositie zonder bezielende
leidersfiguur verscheurd zal worden
door ideologische geschillen en ruzies tus
sen de verschillende groepen. Op dit mo
ment kan hij slechts vertrouwen op de
Nationale Garde, het leger waarop zijn
familie al meer dan 45 jaar haar hoop
heeft gevestigd. Maar dat leger is opgericht
en opgeleid door Washington.
Er is slechts een telefoontje van president
Carter voor nodig om een verandering van
richting in Nicaragua tot stand te brengen.
Hij heeft nu nog maar kort de tijd om zijn
beslissing te nemen. Anders zullen het de
Sandinista's zijn die hem opbellen.
Copyright The Guardian
Israëlische
IJslandse
formatie
mislukt
REYKJAVIK (AP) De po
gingen om in IJsland een nieii-
we regeringscoalitie onder lei
ding van een communistisch
I georiënteerde premier te vor-
I men zijn gisteren op niets oit-
f gelopen.
1 Ludvik Josefsson, de leider
van dè volks alliantie-partij
f zag zijn pogingen om met de
sociaal-democraten en de voor-
I uitstrevende partij van Olafur
j Johannesson, minister van jus-
j titie van het vorige kabinet»
mislukken op het door de nieu-
5 we regering te volgen buiten-
1 lands beleid.
j De partij van Josefsson wil de
j Amerikanen laten vertrekken
van de door hen gerunde lucfat-
basis bij Keflavik, een belang-
- rijke schakel in de Noordatlao-
1 zeggen.
Rellen zijn aan de orde van de dag in Nicaragua. Hier worden vrouwelijke demonstranten
verjaagd voor het kantoor van de Verenigde Naties nadat zij geprotesteerd hebben tegen
de geheimzinnige verdwijningen in hun land.
dingsfront opgericht, wat typerend is voor
de'vele Latijns-Amerikaanse revolutionai
re bewegingen die razendsnel ontstonden
in het kielzog van de succesvolle guerril
laoorlog in Cuba. Jarenlang hadden de
Sandinista's even weinig succes als hun
bondgenoten elders op het continent. Hun
strijders op het platteland werden verdre
ven met behulp van de Amerikaanse troe
pen uit Panama. In de steden werden ze
gegijzeld hadden. Een tweede
menigte brak door de ramen
van het toeschouwersplatform
op het vliegveld en werd door
de nationale garde met dé kolf
van het geweer teruggeslagen.
Op het vliegveld lieten de San
dinisten drie gijzelaars vrij en
gingen ze aan boord van twee
toestellen een Panamees vei"-
keersvliegtuig en een Venezo-
laans Herculesc- 130 transport
vliegtuig voor de korte vlucht
naar Panama.
Somoza riep later een perscon
ferentie bijeen om Cuba de
schuld te geven van de bezet
ting. In een commentaar op de
plannen van de oppositie met
ingang van vandaag nog een
algemene staking af te kondi
gen om kracht bij te zetten aan
de eis dat hij zal aftreden, zei
Somoza: „Ik wens ze veel suc-
PANAMA-STAD (AFP/UPI/R-
TR) Na een ware triomf
tocht naar het vliegveld van
Managua zijn gisteravond de
25 Nicaraguaanse guerrillo's in
Panama aangekomen. In hun
gezelschap waren 59 politieke
gevangenen die door president
Somoza waren vrijgelaten,
plus de vijf gijzelaars, onder
juichende afscheid dat de be
zetters van de zijde van duizen
den sympathisanten ten deel
viel, een pijnlijk einde van het
dramatische protest tegen het
dictatoriale regime van presi
dent Anastasio Somoza. Jonge
ren, die „Weg met de dicta
tuur" riepen, omstuwden de
bus toen deze op het vliegveld
van Managua aankwam met de
guerrillastrijders en acht van
de vele tientallen Nicaraguaan
se functionarissen die zij sinds
dinsdag in het nationaal paleis
