Overeenstemming over
profiel" nieuwe paus
Schaatsplank niet meer te stuiten
Jallon-
raarders
pllen de
wereld
rond
Onderzoek ook
onge vrouwen op
laarmoederkanker"
Goudkoers keldert
na verhoging
rentevoet in VS
Stilte in
plaats
van de bede
Smith overweegt
conferentie met
guerrillaleiders
ilNNENLAND/BUITENLAND
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 19 AUGUSTUS 1978 PACIN A 7
„KINDER-VERMINKERS VLIEGEN DE WINKEL UIT
In Amerika tel je als „skater" pas echt mee als je een
„looping" door een tunnel kunt maken.
Den Haag— Bezorgde ouders duiden het ding
aan als „kinder-verminker". De ware liefheb
bers spreken van „een nieuwe dimensie in het
menselijk bewegen". En die commercie juicht:
„Kassa!", want de schaatsplank lijkt nu ook
Nederland definitief in zijn ban te krijgen. In
de Jaap Edenhal in Amsterdam worden mor
gen zelfs al officieuze Nederlandse kampioen
schappen gehouden.
Twee jaar geleden kwamen de eerste „skate
boards", zoals de Amerikaanse uitvinders de
gewielde plankjes destijds hebben gedoopt, in
ons land voor het eerst op de markt. Tot mei
van dit jaar bleef de belangstelling van de
Nederlandse jeugd tamelijk lauw. Maar deze
zomer raakte de animo in een stroomversnel
ling. In sportzaken, warenhuizen, speelgoedwin
kels, overal waren ze opeens te koop, tot in
wielerzaken toe.
De groothandel schat dat er inmiddels tussen
de 20.000 en 40.000 schaatsplanken over de
toonbank zijn gegaan. Vooral oudere voetgan
gers zijn met die verkoopcijfers minder geluk
kig. Skatebaords (15 cm breed, 65 cm lang en
met vier rubberachtige wieltjes eronder) zijn
bedoeld om er steppenderwijs vaart te maken
en er vervolgens de vreemdst haalbare caprio
len mee uit te halen. Op de openbare weg kan
dit streven gemakkelijk in conflict komen met
de bedoelingen van andere weggebruikers, „het
zijn loeigevaarlijke dingen", weet de voorzitster
van de Nederlandse Vereniging tot Bescher
ming van Voetgangers, mevrouw V. van der
Does. Vooral voor bejaarden een nachtmerrie.
Die mensen schrikken zich een hoedje als er
weer een plankrijder langssuist die hen op een
haar na mist. Komt zo'n tiener met zijn acroba
tische toeren in moeilijkheden, dan wordt de
situatie helemaal gevaarlijk. Remmen kan niet
dus de enig mogelijke ontsnapping is van het
plankje af te springen. Dat ding rolt dan met
hoge snelheid voort, maait een wandelaar of
een fietser neer öf komt in botsing met een
auto".
De Haagse politie heeft dit gevaar onderkend.
Een maand geleden kondigde zij aan dat plank
schaatsers die hun mede-weggebruikers in ge
vaar brengen op de bon zouden worden geslin
gerd. Hoeveel processen verbaal er sindsdien
zijn uitgedeeld is niet bekend, maar volgens een
woordvoerder van het Haagse korps kan wel
worden gesteld dat het plankschaatsen op de
meest riskante plaatsen in de stad (op hellingen
vooral) sterk is ingedamd. In de meeste andere
plaatsen van ons land is van een enigszins
gericht optreden nog nauwelijks sprake. De
voorzitster van de Nederlandse voetgangers
mevrouw Van der Does is blij met het Haagse
initiatief. Maar zij vindt dat dit niet ver genoeg
gaat: „hoe goed de politie ook haar best doet,
ze zal de situatie nooit voldoende onder contro
le kunnen krijgen. Plankschaatsen kan in een
bepaalde straat het ene moment tamelijk veilig
lijken en het volgende ogenblik, wanneer er wat
meer verkeer is, uiterst gevaarlijk zijn. Daarom
is er maar één oplossing: het gebruik van het
skateboard moet zowel op het trottoir als op
de rijbaan verboden worden. Tegelijkertijd die
nen de gemeenten speciale terreinen aan te
wijzen en in te richten waar de jeugd wèl zijn
gang kan gaan".
Het pleidooi van mevrouw Van der Does is de
directie van Hollandse Wegenbouw Zanen BV
uit het hart gegrepen. Deze firma verwacht dat
planschaatsen in ons land net zo populair zal
worden als in Engeland, Duitsland, Frankrijk
en vooral Amerika. „Wij hebben een studie
gemaakt van de schaatsplankparken zoals die
in het buitenland bestaan", aldus woordvoerder
G. Scholten van de HWZ. „Wat men daar kan
kunnen wij net zo goed. Wij hebben inmiddels
met tal van gemeenten contacten gelegd om
ook in ons land tot de aanleg van schaatsplank
parken te komen. Het verst gevorderd zijn de
plannen om in het recreatie-centrum De Honin
graat nabij Arnhem een dergelijk park aan te
léggen. Maar ook met de gemeenten Rotterdam
Amsterdam en Utrecht zijn de onderhandelin
gen zeer serieus". In Den Haag is eveneens het
initiatief voor een schaatsplankencentrum ge
nomen. B en W buigen zich momenteel over
een voorstel van dirëctuer Cor van den Ende
van manege De Ruygenhoek die op een duinter
rein aan de Enkhuizensestraat een park voor
schaatsplankers wil inrichten en exploiteren.
In Amerika, waar de halsbrekende toeren met
het skateboard na de introductie aan het begin
van de zeventiger jaren, spoedig tot een bloed
serieuze sport uitgroeiden, kent men al ruim
100 „skateparks". Compleet met steile wanden,
hele en halve tunnels, kraters en snelle goten.
De stunts die daar uitgehaald worden variëren
van het schansspringen per schaatsplank over
een aantal holle vaten tot het afdalen van een
heuvel met een snelheid die tot 90 km per urn-
kan oplopen.
Dat daarbij ongelukken, veel ongelukken ge
beuren, is duidelijk. Een plankschaatser die
ook maar iets verder gaat dan zijn behendig
heid toelaat, maakt gemakkelijk een smak van
heb-ik-jou-daar Schaafwonden, kneuzingen,
verstuikte polsen en enkels zijn de tol die de
acrobaten op het gewielde plankje met grote
regelmaat voor hun passie moeten betalen
Maar ook botbreuken en schedelletsel komen
regelmatig voor. Specialisten in de statistieken
turfden vorig jaar in de Verenigde Staten
71.438 ongelulcken die het gevolg waren van
onbehendig gebruik van het skateboard. Naar
schatting 20 procent van de slachtoffers was
tussen 5 en 10 jaar oud. De leeftijd van 40
procent van de gewonden varieerde van 11 tot
14. In Nederland kennen we nog geen statistiek
van de „kinder-verminker", maar dat deze ook
hier voor heel wat tranen verantwoordelijk is,
zullen weinig moeders bestrijden.
„Het is en blijft een gevaarlijke sport", beaamt
de 24-jarige importeur en fabrikant van
schaatsplanken Alex Engel. „Ik reken mijzelf
ook tot de enthousiaste beoefenaren, maar ben
tijdelijk uitgeschakeld door een ongelukkige val
op mijn stuitje. Het probleem is dat in het
plezier dat plankschaatsen biedt, het risico als
een vast element zit ingebakken. Je bent con
stant bezig kunstjes onder de knie te krijgen
die je tot nog niet beheerste. In die zelfoverwin
ning zit hem de kick. Je tracht voortdurend
hoger te springen dan je polsstok lang is en
dat moet je regelmatig bezuren. Dat vooral
jonge kinderen zo vaak vallen komt omdat het
voor hen nog veel moeilijker is als voor oude
ren om de risico-marge die ze bereid zijn te
nemen, juist in te schatten".
Alex Engel die in zijn zaak geholpen wordt
door zijn vrouw en een aantal part-time krach
ten, hecht dan ook het grootste belang aan een
solide bescherm-uitrusting. Op de eerste plaats
een goede helm, die in de winkel te koop is
voor 25 a 30 gulden. Verder arm- en kniebe
schermers (samen 50 a 60 gulden) en een paar
handschoenen (25 a 50 gulden)
De kampioenschappen in de Jaap Edenhal
beginnen zondagmorgen om tien uur. Zo'n hon
derd jongens en meisjes zullen elkaar de eer
betwisten in twee categorieën: slalom en free
style. Bezoekers betalen 2,50 entreegeld.
AR IJS (AP) - Nog op-
ewonden over hun
ransatlantische zege-
ocht. hebben de drie
Amerikaanse ballon-
aarders gisteren gezegd
lat zij hopen de wereld
n30 dagen in een bal-
on rond te gaan. Ben
Ibjuzzo vertelde op een
ersconferentie dat zo'n
nderneming wel duur
zijn maar in ieder
etfal goedkoper dan bij-
oorbeeld een beklim-
ïing van de Mount
Ivprest.
.1® d£ juiste ballon zouden
i*i i grotere hoogtes kunnen
rifcn en de wereld in 30 da-
iln-nd kunnen gaan" aldus
flizzi
Ihiïizzo zei dat het idee de
De drie ballonvaarders poseerden gisteren in Parijs,
samen met hun echtgenoten, voor de Franse kopie van
het Vrijheidsbeeld. Van links naar rechts de echtparen
Newman, Abruzzo en Anderson.
avond voordat zij in het Franse
weiland 75 kilometer ten west
en .an Parijs landden, bij hem
was opgekomen.
Op de vraag wat zij nu eigen
lijk bereikt hebben, zei Abruz
zo ..er zijn bepaalde uitdagin
gen. die als zij niet af en toe
worden aangenomen, stilstand
in de maatschappij betekenen"
De ..Double Eagle II". de eerste
luchtballon die de tocht over
de Atlantische Oceaan heeft
gehaald, zal worden terugge
vlogen naar de Verenigde Sta
ten. waar die in het Smithso
nian Museum in Washington
bij de Spirit van St Louis van
Charles Lindbergh zal worden
tentoongesteld
'LEIDOOI ENSCHEDESE
iPECIALISTEN
TRECHT (ANP) „Wil men bij de opsporing van baarmoeder-
alskanker het maximale profijt uit het bevolkingsonderzoek
rekken, dan lijkt het beter om geen ondergrens aan de leeftijd
f stellen of om te beginnen bij 25 jaar".
Vrouwenarts K. Verschoof en de patholoog-anatoom A. de la
'uente uit Enschede, stellen dit in het' Nederlands Tijdschrift
oor Geneeskunde.
Toen in 1977 in Nederland een begin is gemaakt met het
levolkingsonderzoek op baarmoederhalskanker is de leeftijd van
onderzoeken groep vrouwen gesteld op 35 tot 55 jaar.
ferschoof en De la Fuente citeren verschillende buitenlandse
iiuteurs die tot de conclusie zijn gekomen, dat de eerste verschijn
selen, van baarmoederhalskanker zich al op jeugdiger leeftijd
toordoen. Zelf hebben zij dat in hun polildiniek in Enschede
Beroep dissident
Ginzburg
verworpen
MOSKOU (Rtr) Een recht
bank in Moskou heeft het be
roep van de Russische dissi
dent Alexander Ginzburg te
gen zijn veroordeling van acht
jaar werkkamp en vijf jaar
verbanning verworpen.
De dissident zelf was tijdens de
zitting niet aanwezig. Zijn 70-
jarige moeder woonde de zit
ting wel bij.
De 41-jarige Ginzburg werd op
13 juli van dit jaar veroordeeld
wegens anti-Sovjet propagan
da. Hij was lid van de „Helsin
ki Groep", die de naleving van
de besluiten over de rechten
van de mens, overeengekomen
in Helsinki, in de Sovjet-Unie
wil controleren.
Herstructurering
van wolindustrie
is mislukt
DEN HAAG (ANP) - De her
structurering van de wolindus
trie is mislukt. Dit heeft mi
nister Van Aardenne van eco
nomische zaken met zoveel
woorden bevestigd in een
mondeling overleg met de vas
te Kamercommissie van eco
nomische zaken, waarvan nu
het verslag is gepubliceerd.
Minister Van Aardenne stelde
de Franse wolindustrie, die een
betere bedrijfsstructuur heeft,
ten voorbeeld. Hij zei can oor
deel te zijn. dat de Nederlandse
industrie naar het Franse voor
beeld moet worden gemoderni
seerd en gebundeld.
De concurrentie uit het buiten
land. waarvan de Nederlandse
wolindustrie zo te lijden zou
hebben, is volgens de minister
niet afkomstig uit lagelonen
landen. maar uit Frankrijk en
Italië. Er is volgens hem even
min sprake van dumping van
Franse produkten.
Een van de oorzaken \an de
mislukking is volgens an Aar
denne. dat bij de herstructure
ring niet snel genoeg en te
QOizichtig te werk is gegaan
door de r
rheid
VATICAANSTAD (UPI)
In Rome verluidde
gisteren dat de kardina
len die straks een nieu
we paus moeten kiezen,
een grote mate van over
eenstemming hebben be
reikt over de figuur van
de opvolger van Paulus
VI.
De nieuwe paus zal vrijwel ze
ker een Italiaan en theologisch
gematigd zijn, zoals Paulus dat
was. Kardinalen die als uitge
sproken conservatief of pro
gressief te boek staan, maken
weinig kans om gekozen te
worden, zo verluidde.
Kardinaal Alois Lorscheider,
een 53-jarige Braziliaan, voor
spelde gisteren een kort, vlot
verlopend conclaaf. Volgens
hem zal het hooguit vier dagen
duren het begint op 25 au
gustus „omdat er geen echte
scheiding in de kerk is".
De vicaris van de paus voor
het bisdom Rome, kardinaal
Ugo Poletti, heeft gisteren mee
gedeeld dat zodra er witte rook
uit het schoorsteenpijpje op de
Sixtijnse kapel komt ten teken
dat er een nieuwe paus is, de
klokken van alle ruim 600 ker
ken in Rome gedurende tien
minuten zullen luiden.
Vaticaanse kringen verwachten
dat het conclaaf zijn werk ruim
voor de achtste of vijftiende
september data waarop de
kerk grote Mariafeesten heeft
zal hebben afgesloten, zodat
de nieuwe paus op een van de
twee dagen gekroond kan wor
den.
Als die nieuwe paus meegaat
met de traditie tot aan Paus
Joannes de drieëntwintigste,
kan de secretaris van het colle
ge van kardinalen, de 71-jarige
mgr. Ernesto Civardi, rekenen
op een kardinaalshoed.
In het verleden hebben veel
pausen direct na hun verkie
zing hun rode solideetje (sche
delkapje dat alleen voor God
„soli deo" wordt afgeno
men) gezet op het hoofd van de
conclaafsecretaris, waarmee ze
aangaven hem in hun eerste
consistorie voor de creatie van
kardinalen, in het heilig college
op te nemen.
De schrijver van bijgaande
beschouwing, mr. H. K. J.
Beernink, is voorzitter van
de Kiesraad, het college dat
de minister van Buitenlandse
Zaken van advies dient in
alle aangelegenheden die het
kiesrecht betreffen. De
Kiesraad treedt op als
centraal stembureau voor de
verkiezing van de leden van
de Eerste en Tweede Kamer.
Van 1967 tot 1971 was hij
minister van Binnenlandse
Zaken en daarvóór (sinds het
einde van de Tweede Werel
doorlog) lid van de Tweede
Kamer voor de CHU. Hij
was ook vele jaren gemeen
tesecretaris van Rijswijk en
secretaris en voorzitter van
de CHU.
(Door mr. H. K. J. Beernink)
In 1973 heeft het kabinet-Den
Uyl besloten geen bede in de
troonrede op te nemen. Ik
heb dat besluit betreurd. Het
betekende voor mij een grote
verarming en een belangrijke
verschraling van de troonre
de. Ik stond en sta daarin
bepaald niet alleen. Velen uit
de kring van de KVP, de
ARP, de CHU en de kleinere
confessionele partijen dach
ten en denken er net zo over
en ook kerkelijk meelevende
leden van de PvdA en de
WD hadden gaarne gezien
dat, evenals in vroeger tijden,
de bede een plaats in de
troonrede had gevonden. Een
zeer groot gedeelte van ons
volk gelooft gelukkig nog in
God. Van de voorstanders
van de bede legt de een de
nadruk op het feit, dat de
overheid Gods Naam dient te
belijden, terwijl het op de an
dere diepe indruk maakt
nze Koningin, te-
i de vertegenwoor-
ns volk, God om
'oor het werk van
n staten-generaal
midden va
digers var
een zegen
regering
vraagt.
Het ziet e
uit, dat on
danks gevoerde acties, ook in
1978 geen bede in de troonre
de zal worden opgenomen. Ik
hoop dat ik met deze uit
spraak ongelijk krijg, maar ik
houd rekening met twee fac
toren.
In de eerste plaats moet be
dacht worden dat enkele le
den van het huidige kabinet,
onder wie de minister-presi
dent, ook deel uitmaakten
van het kabinet-Den Uyl. Zij
hebben destijds meegewerkt
aan het niet opnemen van een
bede en zullen zij nu van
standpunt veranderen? Ik ge
loof het niet. In de tweede
plaats: velen zijn van mening
dat de bede onder geen be
ding voorwerp mag worden
van partij-politiek of electo
raal steekspel met het oog op
de kiezersgunst. Aldus het
standpunt van de meerder
heid van de CDA-Tweede-Ka-
merfractie.
Verwezen wordt wel eens
naar de kerkdienst die vóór
het uitspreken van de troon
rede in de St. Jacobskerk in
Den Haag wordt gehouden. In
deze dienst wordt wel dege
lijk de zegen van God voor
het werk van regering en sta
ten-generaal gevraagd. Vele
bewindslieden en parlement
sleden plegen deze dienst bij
te wonen. Ik zou-het een goe
de zaak achten, wanneer deze
dienst via radio en televisie
zou worden uitgezonden. Wie
neemt hiertoe het initiatief?
Uitgaand van het feit dat de
bede dit jaar wel niet in de
troonrede zal voorkomen, wil
ik nog een suggestie doen.
Met grote nadruk wil ik daar
bij verklaren dat ik realise
ring van deze suggestie niet
zie als een alternatief voor de
bede. Maar als de bede niet
haalbaar is, wat ik, zoals ge
zegd, zou betreuren, zou ik
willen suggereren dat de Ko
ningin, alvorens de zitting van
de staten-generaal te openen,
verzoekt om enige ogenblik
ken stilte. Dat zou kunnen
gebeuren door het uitspreken
van ongeveer de volgende
woorden: „Alvorens de zitting
der staten-generaal te openen,
verzoek ik de leden der sta
ten-generaal en alle hier in
deze zaal aanwezigen, enige
ogenblikken van stilte in acht
te nemen, waarin gelegenheid
is voor ieder persoonlijk aan
Cod om een zegen te vragen
dan wel andere goede gedach
ten te ontwikkelen". Ik geef
deze tekst voor een betere.
Wellicht ten overvloede her
haal ik: deze suggestie houdt
geen alternatief in voor de
bede, maar als de bede er
toch niet komt, heb ik liever
deze ogenblikken van stilte
dan helemaal niets. Ik ben me
er van bewust dat ook deze
ogenblikken van stilte verge
leken bij vroeger een verar
ming betekenen. Zij houden
geenszins in het publiekelijk
belijden van Gods Naam.
Maar het idee verdient naar
mijn mening wel de aan
dacht! Beter iets dan niets!
Nazi bestrijdt
echtheid dagboek
Anne Frank
HAMBURG (CDPA) In
Hamburg staat sinds donder
dag een voormalige Gestapo-
agent die nu lid is van de
Neo-Nazistische partij NPD,
de 74-jarige Ernst Roemer, in
hoger beroep terecht omdat hij
in een pamflet had beweerd
dat het dagboek van Anne
Frank door haar vader zou
zijn vervalst.
In eerste instantie was de be
jaarde nazi wegens laster tot
een boete van 1500 mark ver
oordeeld. Op de eerste dag van
het proces in Hamburg legde
de vader van het in het concen
tratiekamp Bergen-Belsen ver
moorde meisje, de 89-jarige Ot
to Frank, de originele dagboe
ken van zijn dochter over. De
verdachte beschuldigde de pre
sident van het hof van voorin
genomenheid. Hierover zal
maandag een beslissing wor
den genomen.
BULAWAYO (AP) De Rhodesische premier Ian Smith heeft
gisteren bevestigd dat zijn overgangsregering besprekingen
voert met Amerikaanse en Britse vertegenwoordigers om een
nieuwe ontmoeting tot stand te brengen met nationalistische
guerrillaleiders.
Hoewel Smith zich nog nooit eerder zo soepel heeft betoond over
de door het westen voorgestelde conferentie met alle partijen
zei hij er wel bij dat zijn regering hier nog geen definitieve
beslissing over heeft genomen.
„We zijn niet tegen zo'n conferentie", aldus Smith, „maar we
willen er zeker van zijn dat het geen destructieve aangelegenheid
wordt".
Een van de drie zwarte leden van de Rhodesische overgangsrege
ring, Jacques Chirau, verklaarde donderdag dat het merendeel
van de 6,7 miljoen zwarten en 260. blanken in Rhodesië wel een
conferentie met alle partijen wil. „Wij moeten naar hen luiste
ren", aldus Chirau.
Joshua Nkomo, één van de twee leiders van het Patriottisch
Front heeft zich tegen een conferentie met de huidige overgangs
regeling uitgesproken. „Zo'n conferentie is achterhaald, want we
hebben de guerrilla-oorlog tegen Rhodesië vrijwel gewonnen",
zo verklaarde hij in een interview met de Financial Mail in
Johannesburg. Bisschop Abel Muzorewa, lid van de overgangsre
gering ziet in de bijeenkomst evenmin heil.
Bewoners van bejaardentehuis
schakelen rechter in
MAARHEEZE (ANP) De bewonerscommissie van het bejaar
dentehuis Marishof in Maarheeze heeft zich tot de rechtbank
in Den Bosch gewend met het verzoek, een gerechtelijke voorzie
ning te treffen die moet leiden tot de aanstelling van een
bestuur dat het vertrouwen van de bewoners geniet.
Het bejaardentehuis kwam eind mei in het nieuws, toen bleek
dat bestuursvoorzitter De Smet die voor zijn partij op een
verkiesbare plaats stond, bewoners van het tehuis had overreed
aan hem volmachten te geven voor de raadsverkiezingen De
Smet trad daarop af als voorzitter van het bestuur van Marishof
De andere bestuursleden volgden zijn voorbeeld, maar verklaar
den. zelf
de beu-
hoogst onvt
moet draait
bestuur te
veroordeeld
bestuur aan te zullen wijzen. Hiertegen kwa
het geweer De bewoners noemen het
■rantwoordelijk. dat het tehuis nu zonder bestuur
•n Zij zeggen, het vertrouwen in het voormalige
hebben verloren, omdat het De Smet niet heeft
Ziekenhuisraad wil ombudsman
in psychiatrische ziekenhuizen
l'TRECHT (ANP) De Nationale Ziekenhuisraad (NZR) stelt
zich voorlopig op het standpunt dat er in elk psychiatrisch
centrum een vertrouwensman voor de patiënten zou moeten
zijn. Een werkgroep zal hierover nadere voorstellen formuleren.
Dat zal waarschijnlijk acht a tien maanden duren.
De NZR onderscheidt twee categorieën klachten. Enerzijds klach
ten die voortkomen uit een gevoel van onv rede over de persoon
lijke behandeling of bejegening En anderzijds klachten die
voortkomen uit het feit dat de patient meent dat er onrechtmatig
of niet zorgvuldig genoeg is gehandeld en dat daardoor schudt
is ontstaan die hii wil verhalen of waarvoor hij genoegdoening
eist
ral nut dt
