l&rondstoffenhandelideaal werkterrein voor speculant Zonne-zeppelin biedt goedkope oplossing transportproblemen Reorganisatie sigarensector D.E.: 200 banen minder >BEURS0UERZICHT laagse Nutsspaarbank: Toei vorig jaar 13% ilmere krijgt stadsverwarming Vietnam krijgt lening wereldbank NANCIËN LEIDSE COURANT DONDERDAG 10 AUGUSTUS 1978 HSHINGTON (ANP) - Uitgekeken de voetbaltoto of de paardentota- jtor? Waarom het dan niet gepro- erd met bevroren varkensvlees of caobonen? Het spelletje heet jndstoffenspeculatie en de bedoe- goederen te kopen op een Wijnmarkt in de hoop dat deze ederen tegen de tijd dat ze gele- d worden duurder zijn geworden, ug verkopen als u niet werkelijk interesseerd bent in een paar wa- iladingen katoen en de winst is men. zwak hart is geen goed uitgangs- voor degene die zich in de grond- ffenspeculatie wil storten. Er is zelf makelaar, die de werkelijke trans- e op bestelling uitvoert, die wei- t weduwen en wezen te woord te ian. De internationale grondstoffen- irkten hebben de afgelopen jaren rme vlucht genomen met een iromzet van in totaal ruim één mil- d dollar. t leukste van de termijnmarkt zijn prijsschommelingen, die kans ge ven op snel voordeel - of verlies. De grondstoffenprijzen kunnen snel en heftig veranderen. Een plotselinge storm kan enorme gebieden waar tar we of maïs wordt verbouwd verwoes ten. De prijzen schieten dan omhoog omdat over enige tijd gerekend kan worden op een tekort aan aanbod. Mooi weer daarentegen leidt vaak tot het tegenovergestelde effect. De boe ren kunnen dan immers rekenen op een goede oogst. Een revolutie in een land dat metalen produceert als koper of tin zorgt er voor dat de regelmatige aanvoer op de wereldmarkt in gevaar komt. De prijzen stijgen. Dit gebeurde onlangs met de inval in Zaïre en de daaropvol gende strijd rond de mijnstad Kolwe- zi. Daar bevinden zich enorme koper mijnen. De prijzen op de Londense metaalbeurs en op de metaalbeurs van New York stegen. Het is niet de bedoeling van de ter mijnmarkt om tot werkelijke ont vangst of levering van grondstoffen te komen. Er worden goederen gekocht en verkocht voor levering op een toe komstig tijdstip. Is dat tijdstip aange broken dan wordt de zaak ongedaan gemaakt door het betalen van het in de loop der tijd opgetreden prijsver schil tussen de oorspronkelijke en een nieuwe tegengestelde actie. Het klinkt ingewikkelder dan het is. De Koffiefabrikant die nu koffie koopt voor levering in pakweg mei volgend jaar, neemt een risico. Mis schien vriest het wel in de Braziliaan se koffiestaat Parana of breekt er burgeroorlog uit in Guatemala. Dan stijgen de koffieprijzen enorm. Hij stapt daarom naar de termijnmarkt en koopt daar een aantal contracten koffie, eveneens voor levering in mei. Is de prijs in mei volgend jaar geste gen, dan verkoopt hij zijn termijncon tracten weer met winst. Deze winst gebruikt hij nu om de prijsstijging op de echte (effectieve) markt te compen seren. Als de prijs op de koffiemark- ten daalt dan verliest hij op zijn ter mijncontracten. Het verlies wordt ech ter goedgemaakt door het feit dat hij op de echte markt goedkoper terecht kan. Dit heet hedge. Speculanten lopen er in grote getale rond op de termijnmarkt. Zij kopen zodra ze denken dat de prijzen laag zijn en verkopen als de prijzen naar hun mening niet verder stijgen. Waar wordt nu mee gespeculeerd? De mogelijkheden op het gebied van le vensmiddelen zijn vrijwel onbegrensd en lopen uro 022112302 aasappelsap tot bevroren varkensmagen, zoals het bacon-contract in Chicago wordt ge noemd. Koffie, suiker, eieren, tarwe, maïs, haver en binnenkort kan er in Chicago ook „gegokt" worden met rijst. Er kunnen kapitalen worden verdiend en verloren. Een aantal jaren geleden hoorden piloten die regelmatig over de Amerikaanse staat Florida vlogen op de radio het bericht dat het in Florida op korte termijn zou kunnen gaan vriezen. Een koufront naderde de kust. Zodra de vliegtuigen geland waren werd op de termijnmarkt van New York een aantal contracten be vroren geconcentreerde jus d'orange gekocht. Het vroor inderdaad in Flori da. Een groot deel van de sinaasap pels kon op de vuilnishoop en de prijzen schoten omhoog. De piloten waren binnen. Enige jaren geleden stonden veel des kundigen verbaasd te kijken toen de termijnnoteringen van cacao op de Londense markt plotseling snel ste gen. Later bleek de oorzaak de dood te zijn van een Afrikaans stamhoofd en de bekendmaking van een twaalf dagen durend begrafenisritueel. Het toeval wil dat een paar speculanten wisten dat de stam in een cacaogebied woonde. Twaalf dagen treuren bete kent twaalf dagen geen cacaobonen plukken, en dat net op een moment dat de bonen rijp waren. Een groot deel van de oogst zou weg kunnen rotten. Uiteindelijk waren de leden van de stam toch bereid het plukken voort te zetten, maar tijdens de korte hevige prijsstijging hadden een paar speculanten de slag van hun leven geslagen. ze sociaal-economische lactie N HAAG Het aantal re- ningen bij de Haagse Nuts- larbank, waarin opgenomen Scheveningse Nutsspaar- ik en de Leidse Spaarbank, het afgelopen jaar met 000 tot 658.000 gestegen. Een ntal dat de banken in '77 een egoverschot van 149 mil- opleverde (was 95 mil- Het totale overschot daardoor op 1.872 mil- tn, hetgeen een groei bete nt van 13% (in '76 was dat g 10,2%). De directie van de ie banken heeft de resulta- over het vorig jaar in het steren verschenen jaarver- g bekend gemaakt. ewel de directie in haar toe- iting op het verslag in ui- st sombere bewoordingen beeld schetst van de huidi- economische situatie, wijst in daarnaast ook op de da- in het inflatietempo. Voor de doorgaans kleinere spaarders die het overgrote deel van de klantenkring van de drie banken uitmaken, een positieve ontwikkeling, zo meent de directie. In vergelijking met '76 zijn de reserves vorig jaar met 13,7% toegenomen tot een totaalbe drag van ruim 141 miljoen gul den. De drie banken, die in totaal 397 mensen in dienst hebben, openden vorig jaar twee nieu we kantoren. Eén in Leiden en één in Zoetermeer. In totaal hebben de banken nu 78 vesti gingen. De directie is overigens van plan de voorlichting over het dienstenpakket dit jaar uit te breiden. Aan de hand van een marktonderzoek is gebleken dat veel mensen bekend zijn met de naam van de bank, maar veel minder met de diensten die worden aangebo den. ndonesische ambassade beeft weer handelsafdeling EN HAAG (ANP) - De handelsafdeling van de Indonesische tmbassade, die zes jaar geleden werd gesloten, is.heropend. Er handelsattaché benoemd, juffrouw Kustarinah, die on- in Den Haag is aangekomen en over een eigen kantoor ide ambassade beschikt. e handel tussen Nederland en Indonesië is de laatste tijd lortdurend toegenomen. Vorig jaar importeerde Nederland voor 0,2 miljoen gulden, tegen 314,3 en 364,2 miljoen in 1975 en 176, en exporteerde het voor 624,1 miljoen (408,6 en 566,1 iljoen) gulden. WF-Fokker dl 200 man intslaan REMEN (ANP) De West- litse tak van de Nederlands- cstduitse vliegtuigfabriek FW-Fokker wil ruim 200 van 1005 werknemers van de stiging in Speyer ontslaan. ft betreffende bedrijf is nau- elijks betrokken bij de pro- iktie van de Europese Lucht- die in andere vestigingen VFW-Fokker juist voor leer werk heeft gezorgd, zo et de bedrijfsleiding in Bre- weten. msterdam (ANP) B en W Amsterdam hebben de aad gevraagd om een krediet 23,6 miljoen gulden voor uitbreiding van het RAI- engrescentrum. Het is de be- oeling, dat volgend jaar maart :ordt begonnen met de bouw zalen: een voor 700, een voor 400, en vier 100 DOLLAR IETS GESTEGEN De koers van de Amerikaanse dollar is iets gestegen als gevolg van wat handelaren omschreven als een technische reactie op de koersval van de afgelopen dagen. In Frankfurt werd gisteren levendig gehandeld en gesloten op 1,9825,40 mark per dollar vergeleken met het record dieptepunt van 1,9732 markt (zie foto) bij het vaststellen van de officiële koers voor de middaghandel. Winstnemingen van de zijde van specu lanten en Westduitse importeurs die zich „indekten" zorgden voor het herstel. Op de Londense valutamarkt sloot de dollar op 1,9812.27 mark, ongeveer een pfennig hoger dan de notering die in de middag tot stand kwam. Ook in Londen werd gesproken van een technische reactie op de wel zeer uitgesproken zwakke stemming van de dollar gedurende de afgelopen dagen. LONDEN (Reuter) De transportproblemen waar de tropische ontwikkelingslanden mee kampen, kun nen worden opgelost door het inzetten van zeppelins die voorzien zijn van zonnecellen. Dit is de vaste overtuiging van Gabriël Choury, een Jordaanse inge nieur die is verbonden aan hef Imperial College in Londen. Choury's mening wordt gedeeld door dr. Edwin Mowforth, een geleerde van de universiteit van Surrey. Het basisidee is afkomstig van de Jordaanse deskun dige. Het moment waarop hem "een lichtje opging" was alleen niet zo geschikt, namelijk 10 jaar geleden toen alle brandstof nog spotgoedkoop was. De tijden zijn echter veranderd en de kans is groot dat Choury binnenkort zijn ontwerp ook werkelijkheid ziet wor den. Het ligt in de bedoeling een gewone zeppelin te bouwen. Deze wordt dan uitgerust met zonnecollecto- ren over de hele oppervlakte van de ballon. Daarmee wordt energie opgewekt die de motoren kan aandrij ven. Choury ziet het schip als bijzonder geschikt voor de ontwikkelingslanden die veel zon hebben. Vaak hebben deze landen grote transportmoeilijkheden door een gebrek aan wegen en spoorlijnen. Transport door de lucht is vaak de enige mogelijkheid, hoewel een peperdure. Het was het koninklijke Britse genootschap voor luchtvaart dat Choury in contact bracht met dr. Mowforth, een geleerde die al geruime tijd probeerde het idee te doen herleven dat zeppelins uitstekend geschikt zijn om als luchtvrachtschip te dienen. Aan de samenwerking tussen de twee deskundigen ont sproot het ontwerp van een grote Z „zonnezeppelin". Het tweetal heeft berekend dat hun 80 meter lange ontwerp onder optimale omstandigheden 10 uur lang een snelheid van ruim 100 kilometer per uur kan halen. Zijn de omstandigheden zeer slecht, dan nog kan het schip zes uur lang deze snelheid halen. Daarbij is uitgegaan van een lading van tussen de drie en vijf ton. Het luchtschip heeft een geringe hoeveelheid wind nodig om te kunnen vliegen. De zonnecellen moeten zonlicht hebben om hun werk te kunnen doen. Deze omstandigheden komen overvloedig voor in Noord- Afrika en het Arabisch Schiereiland, en in mindere mate in grote delen van Zuid-Amerika en Australië. De aanloopkosten van de zonnezeppelin zijn vrij hoog. Zonder aandrijving kost een schip 1,6 miljoen dollar. De meerkosten in vergelijking met een conven tioneel aangedreven zeppelin kunnen echter binnen drie jaar worden terugverdiend, waarna het schip door het minieme energieverbruik alleen maar winst oplevert. Tevens menen de deskundigen dat een zonnezeppelin net zoveel vracht kan vervoeren als drie doorsnee vliegtuigen die nu in de ontwikkelingslanden worden gebruikt. Choury en Mowforth zijn nu op zoek naar mensen of bedrijven die een prototype van de zeppe lin willen financieren. Choury hoopt daarbij gebruik te kunnen maken van zijn contacten in het Midden- Oosten, in het bijzonder in Saoedi-Arabië en Libië. Overigens wijst het tweetal erop dat het schip welis waar is ontworpen voor zonnige streken, maar in aangepaste vorm mogelijk ook is te gebruiken in Europa en Noord-Amerika. 'EN HAAG (ANP) - Almere-stad in Flevoland krijgt stadsver- inning. Dit hebben de ministers van verkeer en waterstaat n economische zaken besloten. De keuze voor dit systeem zal en besparing aan aardgas van ongeveer dertig miljoen kubieke oeter per jaar opleveren. Dat is vier vijfde deel van de ebruikelijke benodigde hoeveelheid aardgas. De investering die oor het project nodig is wordt geraamd op 255 miljoen gulden. >e bewindslieden hebben besloten tot stadsverwarming op grond *n rapporten van de Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders MJP) en van de Nederlandse Energie Ontwikkelingsmaatschap- «j (NEOM). De NEOM en de Provinciale Gelderse Electriciteits- naatschappij (PGEM) hebben opdracht gekregen om in nauw •verleg met de RIJP, een concreet plan voor een en ander op e stellen. Men zal beginnen met een project dat een grootte •eeft van vijftienduizend woningen. Of ook de eerste woningen f Almere-stad al op de stadsverwarming kunnen worden aange goten moet nog worden onderzocht. De uiteindelijke omvang van •et systeem kan nog niet worden aangegeven, let ministerie van economische zaken heeft voor het plan een e van 25 miljoen gulden toegezegd. Utrecht Douwe Egberts is van plan om een ingrijpende reorganisatie in haar D.E. Si garen BV door te voeren om uit de ernstige verliesgevende situatie in dit bedrijfsonder deel te geraken. Deze reorgani satie zal volgens Douwe Eg berts tot en met 1980 uiteinde lijk een vermindering van on geveer 200 arbeidsplaatsen tot gevolg hebben.Thans telt de sigarensector ca. 350 man per soneel. D.E. Sigaren bestaat uit de Panter Sigarenfabrieken in Yeenendaal en Sigarenfa briek Smit en ten Hove (Bal moral) in Kampen. Douwe Egberts gaat er van uit dat door herplaatsing in ande re bedrijfsonderdelen, ver vroegd uittreden van oudere medewerkers en natuurlijk verloop er geen gedwongen ontslagen zullen zijn. In het opgestelde reorganisatie plan komt verder tot uitdruk king dat Douwe Egberts ge bruik zal maken van de samen werkingsmogelijkheden met de Agio sigarenfabrieken en van de know-how van dit bedrijf op het gebied van sigaren. Een verdere samenwerking met Agio, waarbij deze onderne ming een belang zal kunnen verwerven in D.E. Sigaren, blijft tot de mogelijkheden be horen, aldus Douwe Egberts. Douwe Egberts zal echter in ieder geval een meerderheids belang behouden. De betrokken medewerkers, de ondernemingsraad en de va korganisaties zijn inmiddels op de hoogte gesteld. De overle gorganen zullen op korte ter mijn hun reacties kenbaar ma ken. Utrecht De voedingsbonden FNV vinden dat Douwe Eg berts (D.E.) de vakbonden voor het blok zet. „Een paar maan den geleden kwam de D.E.-di- rectie nog met plannen die volgens ons neerkwamen op liquidatie van de sigarenpro- duktie en overdoen van de produktie aan Agio. Nu is die liquidatie dan gelukkig van de baan, maar moeten we binnen de kortste keren ja of nee zeg gen op de vraag of er 200 arbeidsplaatsen moeten ver dwijnen", aldus een woord voerster van de voedingsbon den FNV. Ze wees erop dat de vakbon den is gevraagd om al op 25 augustus hun oordeel klaar te hebben over de jongste plan nen en dat D.E. al op 1 septem ber met overplaatsingen van werknerAers wil beginnen. „Dat is wel heel erg kort dag". Damrak licht verdeeld AMSTERDAM - Het Damrak heeft zich woensdag niets aan getrokken van een hoger Walll Street en een snel verder afkal vende dollar. Bij hervatting van de handel was er sprake van een licht verdeelde stem ming met als uitschieter Van Ommeren, die 2 hoger begon op 141. Van de internationale waarden was Koninklijke Olie 0,90 la ger op 131 en Hoogovens 0,30 op 37,50. Unilever was een dubbeltje op 118,50, maar Akzo en Philips moesten een dubbeltje prijsgeven op 30,50 resp. 25,50. KLM be gon 0,20 lager, Heineken ver loor 0,70 op 101,30, terwijl Nationale Nederlanden onver anderd 105,50 noteerde. Van de cultures was Deli onveran derd, maar, HVA op 58,90 0,30 beter. Koninklijke Boot en Nedlloyd moesten enig ter rein prijsgeven. Van de grote banken was ABN iets lager, maar kon Amro-bank zich op de koers van dinsdag handha ven. De staatsfondsenmarkt gaf een zeer licht verdeeld beeld te zien. Op de lokale markt bleef het kalm en de verschuivingen, die naar beide zijden optraden, bleven meestal weer gering. Reiss kreeg echter weer een laatkoers, en wel een 3 lagere op 124. Schuttersveld kwam met een verlies van 2 onder pari terecht, terwijl ook Borsu- my Wehry en Bergoss aangebo den lagen. Aan de andere kant werd Arnhemse scheepsbouw tevergeefs 2 hoger gevraagd op 130. Beers rukte eveneens 2 op, terwijl ook fondsen als Oce-Van der Grinten, Assel- bergs, Ned. Nontweverij en In- terlas het goed deden. Op de actieve markt liep de koers van Van Ommeren gedu rende beurstijd verder op. Ook de rest van de markt kon zich over het algemeen ruimschoots handhaven. INCOURANTE FONDSEN 58 Nat. Borg 50% 172 Nat. Grondbezit 6000 Nat. Gr.bez. 100 8550 85.00 Holl. Sea Search Immofund 1962 Kon. Maastr. Z.wit 1510 1520 VAT BUITENLANDS GELD Belgische fr (100) (Prijs in guldens) 106.25-109.25 Deense kroon (100) 25,00- 28.00 Oostenr. sch (100) 4.35- 5,60 Spaanse pes. (100) 1.89 1,99 Griekse drachme (100) 48.75- 51,75 Finse mark (100) 127.50-130.50 Joegosl dinar (100) 47.50- 50.50 39.75- 42.75 38.25- 41.25 14.90- 15.20 2.75- 3.05 5.65- 6.90 51.50- 54.50 10.50- 12.75 BEURS VAN NEW YORK 11 1/8 271/8 23 1/4 47 5 3/8 61 3/8 15 7/8 27 3/4 23 5/8 126 3/4 65 3/8 47 3/8 46 1/2 Rep.Steel Royal Dutch S. Fè Sears R Shell Oil South. Pac. St. Brands Stud. Worth Uniroyal Unilever Un. Brands Un. Techn. U.S Steel Westinghouse 321/8 28 3/8 67 1/2 33 3/4 32 1/8 28 5/8 Gen. Electric Gen. Motors Goodyear 55 3/4 65 7/8 18 1/2 16 1/8 29 7/8 29 1/8 289 1/2 288 3/4 39 1/8 38 7/8 16 3/4 33 1/2 22 3/4 71 1/2 16 3/4 33 1/9 DOW JONES INDEX 891 63 2 42 249 90 0 29 107 48 0 50 308 02 0 31 WASHINGTON (AP) - De wereldbank heeft goedkeuring ver leend aan een renteloze lening van 60 miljoen dollar aan Vietnam om de rijstproduktie in het door de afgelopen oorlog geteisterde gebied rond Saigon, nu Ho Chi Minh stad genoemd, te vergroten. De Verenigde Staten stemden tegen de lening, maar konden hierin geen medestanders vinden. De andere leden van de 20 man tellende raad van bestuur stemden allen voor. De Wereldbank staat onder presidium van de voormalige Ameri kaanse minister van defensie Robert S. Mcamara, de man die mede betrokken was bij het inzetten van Amerikaanse troepen in Vietnam Vietnam komt na de oorlog als een van de armste landen ter wereld nu in aanmerking voor een lening van de internationale ontwikkelings associatie, een onderafdeling van de Wereldbank die haar fondsen voor ongeveer 20 procent uit de Verenigde Staten ontvangt. Formeel gaat het om een lening, maar de afbetalingsregeling is zo soepel dat het meer een soort schenking is. Volgens de standaardvoorwaarden moet het bedrag binnen 50 jaar zijn terugbetaald, terwijl daar pas na de eerste 10 jaar mee hoeft te worden begonnen. De Wereldbank maakte ook bekend dat Vietnam nog een extra lening van 30 miljoen dollar krijgt voor het rijstproject. 10 miljoen daarvan is afkomstig van Nederland, 10 miljoen van het Koeweitse fonds voor Arabische economische ontwikkeling en 10 miljoen van het speciale fonds van de organisatie van olie exporterende landen (OPEC). De totale kosten van het project bedragen 110 miljoen dollar, waarmee onder meer een irrigatie- dam in de rivier Saigon bij het dorp Dau Tieng zal worden aangelegd. MARKTEN KAASMARKT WOERDEN, 9 aug. Aanvoer 48 partijen. Prijzen in guldens per kilo gram: 1ste kw. 6,50-6,85, 2e kw. 6,35-6,49 en zware kw. 6,86-7,42. De handel was kalm. VEEMARKT DEN BOSCH - Aanvoer 7763 stuks, waarvan 2243 runderen, 230 graskalve ren, 76 vette kalveren, 2117 nuchtere kalveren, 2131 scha pen, 41 geiten, 925 slachtvar- kens en 1210 slachtrunderen. Prijzen in guldens: melk- en kalfkoeien 1975-3100, guiste koeien 1550-2450, kalfvaarzen roodbont 2275-3125, zwartbont 1725-2475, klam vaarzen 1875- 2300, guiste vaarzen 1725-2000, pinken 1350-1650. graskalveren 925-1250, nuchtere kalveren voor fok of mesterij roodbont 425-640, zwartbont 390-560, wei- deschapen 150-180, zuiglamme- ren 140-185, vette schapen 175- 220 en vette lammeren 200-245. Prijzen per kilogram geslacht gewicht: stieren le kw. 7,15- 7,75, 2e kw. 6,40-7,10, vaarzen le kw. 6,95-8,00, 2e kw. 6,40- 6,85, koeien le kw. 6,65-7,85, 2e kw. 6,10-6,60, 3e kw. 5,80-6,05 en worstkoeien 4,95-5.59. Prij zen in guldens per kilogram levend gewicht: vette kalveren le kw. 5,20-5,30. 2e kw. 5,00- 5,15, 3e kw. 4,75-4,95, nuchtere slachtkalveren 1,45-1,65, slacht- zeugen le kw. 2,35-2,40, 2e kw. 2,30-2,35, 3e kw. 2,22-2,28 en slachtvarkens 2,48-2,55. Overzicht: (resp. aanvoer han del en prijzen) melk- en kalfkoeien groter - redelijk - ongeveer gehand haafd; guiste koeien ruimer - redelijk goed - vrijwel stabiele; graskalveren groter - traag - moeizaam of niet te handha ven; nuchtere kalveren minder groot - rustig - duur; schapen en lammeren groter - redelijk vlot - stijf prijshoudend; slacht vee even ruimer - redelijk goed - prijshoudend en slachtzeugen groot - kalm - iets aflopend. Bloemenveiling Chrysanten tros iaarrondc 41-69. Chrysanten gepl jaarrondc. 44-111; Chrysanten tros normaaic per bos 152-185; Chrysanten gepl normaaic 48-94. Euphorbia 50-64. Freesia enkel 24-57; Freesia dubbel 34-140; Gerbera 38-103; Gladiolen 13-25. Irissen 25-47. lelietakken 34-285; lehekelken 28-84. Orchideëen 96-620; Rozen groot 28- 90; Rozen klein 23-49. Strelizia 355-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1978 | | pagina 13