BOEK VAN DE MAAND
Brits mengsel van
voetbal en geweld
it
TERUGBLIK
TELEVISIE VANAVOI
„DE AANDEELHOUDER WINT" SATIRE OP HET KAPITALISME
VERKIEZINGSAVOND OP RADIO EN TV
3jPark
)llege
TELEVISIE DONDERDA!
Dl
RADIO VANAVOND
RADIO DONDERDAG
RADIO/TELEVISIE
LEIDSE COURANT.
WOENSDAG 31 MEI 1978 paq
INTERNATIONAL BIJ NCRV
Niet toevallig zendt de NCRV
vanavond op Ned. II om 22.10
uur het televisiespel „Interna
tional" uit van de Engelse
schrijver en regisseur Barry
Bermange. Dragend onder
werp van dit spel is de voet
balwedstrijd tussen de gefin
geerde clubs Kalix FC en AC
Benivento, die op niet te be
schrijven wijze uit de hand
loopt, zowel in het veld als op
de tribunes. Met de Wereld
kampioenschappen voetbal in
Argentinië in het zeer nabije
verschiet kan men elke ge
dachte aan toeval vergeten:
Bermange en NCRV hebben
het bewust zo gewild.
Bermange had twee redenen.
- Hij wilde laten zien hoe agres
sie op een niet meer toe te
laten wijze in de huidige sa
menleving wordt geaccepteerd
en hij wilde de omstandighe
den aantonen waaronder in Ar
gentinië sport wordt bedreven.
De actualiteit van Argentinië
gebruikend, hielp de NCRV
Bermange een handje door de
reeds langgeleden opgenomen
beelden tot de dag vóór de
openingswedstrijd van het We
reldkampioenschap uit te stel
len.
Vermoedelijk hebben schrijver
en omroep hun doel voorbijge
schoten, omdat de uitzendda
tum al te nadrukkelijk aani
voetbal is verbonden; deze tak'
van sport heeft Bermange we
liswaar bewust aangegrepen
om zijn ideeën in breder ver
band te verspreiden, maar het
gaat Bermange om de toleran
tie van geweld in het algemeen
en niet om die van de agressie
op en rond de voetbalvelden in
het bijzonder. Daar staat dan
weer tegenover, dat Bermange
heeft willen wijzen op de ab
surditeit om een dermate groot
sportgebeuren als de Wereld
kampioenschappen voetbal uit
gerekend in Argentinië te situe-
Bermange met uw verslagge
ver in gesprek over zijn film:
„Een gesprek zoals wij nu voe
ren is in Argentinië onmoge
lijk. je kan en mag daar niet
van mening verschillen. We
zouden worden opgepakt en in
de gevangenis terecht komen.
Jij als eerste." En over zijn
tv-film: „Die zou in Argentinië
niet gemaakt kunnen worden.
Iedere betrokkene, ook de
script-girl, de belichter, iede
reen zou worden opgepakt; de
film zou nooit worden uitge
zonden".
Over zijn beweegredenen deze
film te maken schreef Berman
ge: „Geweld is een deel van ons
leven. Onze tolerantie is hoger
dan ooit. Op televisie zien we
hoe mensen en dieren worden
doodgeschopt en verbrand.
Sommigen van ons voelen de
pijn niet meer van de realiteit
die we te zien krijgen. We zijn
er immuun voor geworden,
hoewel we er persoonlijk bij
zijn betrokken".
Doel voorbij?
Het is niet onmogelijk, dat
Bermange en de NCRV hun
doel voorbij zijn geschoten,
juist door de uitzenddatum te
verbinden aan de Wereldkam
pioenschappen voetbal; mis
schien heeft Bermange met
één klap te veel vliegen willen
slaan, want in plaats van ge
weld in het algemeen krijgt de
kijker nu toch te veel voetbal
geweld te zien. En dermate
overspannen dat de kijker
minder geschokt dan geïrri
teerd zal raken. Al ligt de ko
medie er duimendik bovenop.
In het begin zullen de kijkers
nauwelijks vermoeden, wat
Bermange met hen voor heeft.
Twee elftallen komen het veld
op - amateurclubs in het Olym
pisch Stadion, die hun aandeel
voortreffelijk leveren - en Theo
Reitsma levert commentaar.
Als dan bovendien nog blijkt
dat Frans Derks, immer voor
een grap te porren, als scheids
rechter optreedt, de tienduizen
den supporters zingend en
vlaggen zwaaiend voor de juis
te sfeer zorgen, kan men zich
bij de aftrap wanen van een
heus voetbaltreffen. Volgens
Reitsma, die ook later alle om-
Barry Bermange.
roepcliché's gebruikt die een
voetbalwedstrijd plegen te be
geleiden, staat er veel op het
spel en zijn vermoeden dat het
wel eens een harde wedstrijd
kan worden, komt dan ook vol
ledig uit. Hoe hard, zal nie
mand zich aanvankelijk voor
kunnen stellen.
Het verhaal zelf is dan snel
verteld. Spelers worden tot
bloedens toe getrapt - iets min
der tomatenpuree had ook ge
kund - de supporters op de
tribunes raken slaags, een tri
bune brandt later geheel af en
dus.
Op on-Engelse manier heeft
Bermange te veel hooi op zijn
vork geprikt en niets aan de
fantasie van de kijker overge
laten. Aan het einde van de
film liggen de spelers als ver
brande insecten op het veld, al
proberen twee stoere knapen
de bal nog te spelen, alvorens
in te storten.
Bermange heeft naar een cli
max toegewerkt die de kijker
kon verwachten: het geweld
neemt hand over hand toe, tot
ook daaraan een einde is geko
men door gebrek aan man
kracht.
Een ogenblik lijkt Bermange
nog iets origineels te hebben
gevonden door een pannel van
deskundigen over de film te
laten discussiëren, maar al
spoedig blijkt ook dit gesprek
bij de nachtmerrie te behoren.
De pannelleden raken overver
hit en gaan met elkaar op de
vuist - zoals men te voren al
aan zag komen.
De overdosering van geweld,
tot in het absurde toe, laat
weinig heel van de oorspronke
lijke ideeën van Bermange. In
sommige gevallen wekken
bloedige beelden slechts de
lachlust op en kan men ook de
beelden naderhand nauwelijks
ernstig nemen.
Wel zijn ernstig te nemen beel
den die als terloops in het dra
ma zijn verwerkt en dat zijn
juist de beelden die aansluiten
bij de werkelijkheid. Zoals sup
poosten en officials ongeïnte
resseerd toekijken hoe de spie-
Iers op het veld elkaar naar het
leven staan; ook de hysterische
agressie achter de dranghek
ken, de machteloos schreeu
wende toeschouwers, samenge
perst tegen de tralies van het
hek.
Die hebben dan opeens ver
band met de situatie in Argen
tinië. waarop Bermange de
aandacht wilde vestigen: mach
teloos of ongeïnteresseerd.
Opmerkelijk is het werk van
Barry Bermange in elk geval
wel en kijkers die sensatie op
de voetbalvelden niet schuwen,
zullen aan deze film hun hart
voorgoed kunnen ophalen.
Maar groepen die het Neder
lands elftal bij wijze van pro
test liever thuis hadden gela
ten, zullen zich nauwelijks on
dersteund voelen door deze
film. Hetgeen in feite wel de
bedoeling van Bermange was,
die in zijn opzet een paar do
den en gewonden te ver is ge
gaan.
F. J. Bromberg
hou f
het lJ
scherm
in het
oog
Judy Holliday heeft een hoofdrol
in de film „De aandeelhouder
wint" (The solid gold Cadillac).
Terwijl op het eerste net de verkiezings
uitslagen worden, biedt Ned. 2 filmische
verstrooiing met „De aandeelhouder
wint", een Amerikaanse komedie met in
de hoofdrollen Judy Holliday en Paul
Douglas. Regisseur Quine was vroeger
zelf een respectabel acteur en bleek later
ook het regievak te beheersen. In deze
film ontpopt Judy Holliday zich tot een
gewiekst zakenvrouwtje, dat men inclu
sief Cadillac versiert. Tussen de bedrijven
door kan men in deze film een zachte
satire zien op het Amerikaanse kapitalis-
Kortweg
Ter inleiding van het Holland Festival op
de tv „Kortweg" aandacht voor wat er in
dat kader te beleven is. Men krijgt frag
menten van voorstellingen en gesprekken
met mensen die bij de verschillende activi
teiten zijn betrokken.
Ned. 1 18.40 uur.
Van gewest
Jan van Peet uit Meerkerk geldt als de
laatste wagenmaker van zijn familie, die
dit vak al uitoefende tijdens de 80-jarige
oorlog. Van hem beelden in „Van gewest
tot gewest", waarin ook aandacht voor
Limburgse afgravingen. In „Agrarisch
nieuws" schapen uit Beieren en Canadese
tarwe,
Ned. 1 19.00 uur.
Jongen met bril
Wij schreven al over de Russische IKON-
film „De jongen met de bril", die zich bezig
houdt met de dromen en de werkelijkheid
van een 10-jarige jongen die het moeilijk
heeft met de acceptatie door zijn leeftijd
genoten.
Ned. 2 19.00 uur.
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM Zowel de
NOS-radio als televisie bren
gen vanavond na afloop van
de gemeenteraadsverkiezingen
speciale verkiezingsprogram
ma's met uitslagen, tussen
standen, analyses en kommen-
taren. De NOS-radio zendt dit
programma uit van 19.02 tot
plm. 24.00 uur via Hilversum
3, de NOS-televisie van 19.45
tot eveneens plm. 24.00 uur via
Ned. 1.
Het accent bij het verkiezing
sprogramma van de NOS-radio
ligt op het zo snel mogelijk
bekend maken van de beschik
bare uitslagen. Uit een onder
zoek is gebleken dat de radio
luisteraars aan een dergelijke
opzet van een verkiezingspro
gramma de voorkeur geven. De
NOS-radio heeft dit keer in
dertig verschillende gemeenten
in Nederland verslaggevers ge
stationeerd, die de uitslagen di-
rekt in de uitzending zullen
brengen. De uitslagen van an
dere plaatsen worden vanuit
het Centraal Computercentrum
in de raadszaal van het stad
huis aan de Groenmarkt in
Den Haag gepresenteerd door
de radionieuwsdienst van het
ANP. die tevens elk halt uur
de landelijke tussenstanden zal
geven. Verder bevat het pro
gramma reportages en kom-
mentaren op de uitslagen van
uit diverse plaatsen in het land,
zoals het Turfschip in Breda,
waar de VVD een bijeenkomst
houdt, NOS-televisiestudio 6 in
Hilversum (verslaggever is
daar Henk Enkelaar), een Pv-
dA-tent op het Museumplein in
Amsterdam en de foyer van de
raadszaal van het Haagse stad
huis, waar vertegenwoordigers
van verschillende politieke par
tijen bijeen zullen .komen.
Televisie
Het programma van de NOS-
televisie valt in twee delen ui
teen en wel van 19.45 tot 21.30
uur en na Ster/Journaal/Ster
van 21.55 tot plm. 24.00 uur. In
"het eerste deel zal de nadruk
worden gelegd op de uitslagen
van de kleinere gemeenten en
op een onderzoek, dat de NOS
door het bureau Intomart laat
houden, waarbij het gaat om
de bekendheid van Nederlan
ders met de gemeentepolitiek,
alsmede hun belangstelling
daarvoor. Voorts zal worden
getracht een inzicht te krijgen
in de motieven, die bij het
stemgedrag op 31 mei een rol
spelen. Ton Planken zal deze
gegevens in de uitzending pre
senteren en analyseren. Verder
worden in het eerste gedeelte
van het programma twee zgn.
themareportages uitgezonden.
De uitslagen van de grotere
gemeenten kunnen in het twee
de gedeelte van het program
ma worden verwacht. Voorts
zal worden overgeschakeld
naar diverse bijeenkomsten in
het land, te weten de WD-ver-
kiezingsavond in het Turfschip
in Breda (verslaggever Jan de
Graaf), de PvdA-tent op het
Museumplein in Amsterdam
(verslaggever Jaap van der
Ploeg) en de Burgerzaal van
het gemeentehuis in Eindho
ven, waar speciale aandacht
aan het optreden van het CDA
zal worden besteed (verslag-
gewver Cees van Drongelen).
NEDERLAND 1
NOS
18.40 Kortweg (Holland Festival
magazine)
18.50 Fabeltjeskrant
18.55 Journaal
18.59 Van gewest tot gewest
19.45 Gemeenteraadsverkiezin-
I gen
21.37 Journaal
21.55 Gemeenteraadsverkiezin-
j gen
NEDERLAND 2
Teleac
18.20 Geologie, les 11
NOS
18.50 Toeristische tips
18.55 Journaal
IKON
18.59 De jongen met de bril,
jeugdserie, afl. 1
IKON/KRO/RKK
19.24 Kenmerk
NOS
20.00 Journaal
Socutera
20.27 Rode Kruis
NCRV
20.32 The solid gold Cadillac,
speelfilm (1956)
22.10 International, agressie in
voetbal
22.55 Tot besluit
NOS
23.05 Journaal
DUITSLAND 1
18 Der 35. Mai, TV-spel naar Erich
Kastners boek (schooluitvoering).
18.50 Journaal. 19 Jean Christop-
he, TV-serie (die Freundinnen).
20.15 Hier und Heute
20.45 Danke Kapt'n. von
Bord der Tricolor
21.00 Journaal
21.15 Die Eisern, TV-spel van Al-
do Nicolaj
Werner Hinz en Sigfit Stei-
ner als twee eenzame be
jaarden, die van dezelfde
militaire lichting zijn en sa
men plannen voor de toe
komst smeden.
22.35 Titel, Thesen, Tempera-
mente, kunstmagazine
23.30 Tagesthemen
DUITSLAND 2
18 Journaal. 18.10 Barrier Reef,
TV-serie (Steve Gabo als Goldsu-
cher). 18.40 Die Drehscheibe.
19.20 Bühne Frei für Peter Kraus.
20.00 Journaal
20.30 Beunos Dias Argentinia,
WK voetbal
21.15 Bilanz, bedrijfsmagazine
22.00 Journaal
22.20 Starsky Hutch, TV-serie
23.05 Sehr recih, sehr fromm.
(Saoedië-Arabië)
23.50 Die Affare Eulenburg, TV-
spel
De éénmanskruistocht van
de journalist Maximilian
Harden tegen de hofintri-
ges rond keizer Wilhelm II
in 1906/1907.
01.25 Journaal
DUITSLAND 3
WDR: 18 Schooltelevisie. 19
Sesamstrasse. 19.30 Cursus En
gels, les 60.
20.00 Journaal
20.15 Medische rubriek
21.00 Journaal
21.15 Rosinen im Betonl
nativen im sozialei
nugsbau)
22.00 Momente
22.15 Tüftler, Spieier ui
(Fortschritt durch
gen)
23.00 Der 7.Sinn
23.05 Karawane der
speelfilm van Ha
tomsky over „b<
den", deel 1 (Wai
Handlung)
00.40 Journaal
ENGELAND
EIDEN -
Fabriek»
porting England. 19.20
de, regionieuws. 19.45 Tl
Birds, TV-serie (The Strui
20.15 World Cup
WK voetbal
21.25 Dave Allen at Largi
(Zilveren Roos in
reux)
22.00 Journaal
22.25 Junior Bonner, Ami
speelfilm (1971
k.Ai
EI
ioriteit
Isbeleid.
Kamer
worden
tien gei
drijfslev»
>actie op I
de
Sam Pecinpah
McQueen als doortafege
rodeo-virtuoos.
00.05 Tonight, actualiteiteir
BBC 2:
20.00 Journaal
20.05 Mr. Smith's Flower
(The mixed Border)
20.30 Newsday, actualiteit!
21.00 Dance Month (Ro;
nish Ballet)
23.45 William Wilson,
naar E. A. Poe
00.15 Journaal
BELGIË
NEDERLANDS 1
18.15 Bereboot. 18.20 0|
naar de schat va
TV-serie. 18.45 De
lantis, TV-serie. 19.35 M<
19.45 Journaal.
20.15 Happy Days, TV-
20.40 Het geldeiland,
21.05 Spel zonder grenzen
22.25 Persona (componist
Cage) H
22.50 Journaal
BELGIË frabr
NEDERLANDS 2 t
P
sterren
2 :fk;
nee
(Feterl
20.15 Drie
Montreux)
21.05 Kon. Elisabethweitinnenst
voor piano jv'erp st«
BELGIË FRANS 1 fep
irumfur
18.25 Sophie la Sorcière, ;e verst
kleuters. 18.30 Zig-zag, sp^aar zal
gramma. 18.45 La pensée
hommes, lekenfilosofie en^oais
raai. 19.15 Antenne-Soir, %iaarler
nieuws. 19.30 Journaal. Goorst
Contacts, verkeerstips. Let me
19.55 Réveillez-moi Quanc^ej.encj
guerre sera finie (Wake me teeft h
the War is over), AmerikaLppen
speelfilm van Gene Nelsonle ver{
Eva Gabor en Ken Berry. Lum
21.05 Spel zonder grenzen
22.25 Nationale loterij
22.30 Journaal
BELGIË FRANS 2
18.45 Interwallonie, voor
gezen. 19.50 Kon. Elizabetl
strijd voor piano.
V(
NEDERLAND 1
NOS/NOT
11.00 Schooltelevisie
I 14.00 Schooltelevisie
ADVERTENTIE
Ruim 300 wilde plantesoorten die in ons land voorkomen,
kunt u vinden in het Boek van de Maand Plantenrijk. Stuk voor
stuk afgebeeld op juweeltjes van kleurenfoto's. U wilt natuurlijk
meer weten dan de naam van een bepaalde plant.
Een logische vraag is: „Waarom groeit juist dïe plant op dïe
plaats?" Opeens kan een bijna vergeten plant op een onverwachte
plek weer opduiken. Hoe is dat mogelijk?
Plantenrijk geeft u het antwoord.
Plantenrijk is leerzaam, zonder belerend te worden.
Het is overzichtelijk en de tekst is helder en plezierig
leesbaar. Een uniek boek voor iedereen, die interesse
heeft voor de
PLANTENRIJK IN SPECIALE BOEKVANDEMAAND-
OPLAGE:F19,50. NA1JULIF 35,-.
De aanbieding is geldig t/m 1 juli 1978. Echter zolang de voorraad strekt.
Jeroen Krabbé
heeft zijn naam
mogen bijschrij
ven op het fust
van de Amster
damse sherry-bo
dega, waar nog
meer nationale
beroemdheden
hun handtekening
DUITSLAND 1
11 Journaal. 11.25 lm Reich des
weissen Baren, documentaire.
12.30 Rheinschiffahrt. 12.40 Bi
lanz, bedrijfsmagazine. 13.25
Umschau. 13.55 Presseschau. 14
I Journaal. 17.10 Journaal. 17.15
I Nicht so passiv wie man denkt,
documentaire serie (Keiner
schiebt uns weg).
DUITSLAND 2
Vandaar deze
zoekplaat met
Conny Stuart.
Mies Bouwman,
Jeroen Krabbé
met vrouw, Mary
Dresselhuys, Wim
lbo, Louis van
Dijk, Albert Mol
en Rogier van Ot-
terloo.
ENGELAND
BBC
On the
gramma,
testmatch
14.30 i
Journaal. 15.10 Cricket (testit
ch). 16.55 Play School, voor Iff he€
ters. 17.20 Sinbad and the FIPJ ei'
Carpet (tekenfilm). 17.30 Hefd.
and Tails, natuurfilm (QuiclFcm,<
Slow). 17.45 Laff-a-Lympics,noes\
kenfilmserie (Egypt and f"; J
land). f*?
BBC 2: 7.38 TV-curssussen.odf
Play School. 17.30 Cricket (tP.e!"kt
match). »'Jksi
BELGIË l
NEDERLANDS 1 eiT-
14 Schooltelevisie.
LE
De omroepster van de TROS
had het in het begin van de
avond over de vrouwen van de
spelers van het Nederlands elf
tal die "een eenzame tijd tege
moet gaan". Ik moet u eerlijk
bekennen, dat ik daar niet zo
bij stil had gestaan, vooral ook
niet gezien de waarschijnlijk
heid dat het aantal vrouwen
dat geregeld en dagelijks ge
confronteerd wordt met het
feit dat hun mannen een week
of drie op reis gaan geheel niet
meer te overzien is. Maar Ivo
Niehe had dan toch een troos
tend feestje voor de Oranje-da-
mes ingericht ten huize van
Truus van Hanegem, wier man
als ik goed ben ingelicht
wel thuisgebleven is, maar dan
toch niet thuis was. Afijn, het
was dan ook een helemaal to
taal overbodige toestand, met
allerlei niet terzake doende
prietpraat en gegiechel. Maar
in ieder geval had Jan Blaaser
nog wel een aardig liedje: de
„de Voetbalmatch" van Louis
Davids aangepast aan de mo-
TROS Aktua besteedde (haast
iets te) grote aandacht aan die
53 wadlopers en wadloopsters
die dezer dagen ternauwernood
aan grote gevaren zijn ont
snapt en die per helicopter ge
red moesten worden. Het ver
haal van een jongedame die er
bij was geweest werd wel wat
erg lang uitgerekt. Maar goed,
als er nou maar van deze re
portage een preventieve werk
ing uitgaat, dan is het allemaal
niet voor niets geweest. Ad
Horvers was naar Israël ge
reisd om daar reacties te ver
nemen op het arrest van de
Hoge Raad, waarbij het Am
sterdamse vonnis de zaak-Men-
ten werd vernietigd wegens
„vormfouten". Ietwat merk
waardig deed de reactie van de
heer Shaviv Kanaan aan, die er
dunkt mij te weinig rekening
mee hield, dat er wel degelijk
een nieuw proces komt.
Herman Hofhuizen
HILVERSUM I
P.P.: 18.19 Uitz. DS'70. 18.30 Nws.
Tros- 18 41 (S) After diner met het
22.30 Nws. 22.40 Aktua 23.00 (S) Swin
ging and Dreaminq. 23.55 Nws.
HILVERSUM II
Vara: 18.00 Nws. 18.11 Tussen sport
en politiek. 19 30 (S) Brassbank Maga
zine. 20.00 Nws. (S) Vara-klas
20.55 (S) De gordel van smarag1 I
proza en poëzie. 21.25 (S) Klass
nomuz. Nos: 22.15 Open school. 2
Met het oog op morgen. 23.55 I
HILVERSUM III
Nos: 18.03 De vakaturebank. 18.1tj
Avondspits. 19.02 Verkiezingspn
0 02 (S) Take it easy. 1.02 (S) Mi
kuul. 2.02 (S) Dat wordt weer naf
werk. 4.02 De achternacht.
HILVERSUM I
NCRV 7.00 Nws. 7.02 Het Levende
Woord. 7.08 (S) Te Deum Laudamus,
gewijde muz. 7.30 Nws. 7.41 Hier en
nu. 7.55 NOS-journaal WK voetbal.
8.05 (S) Vandaag, .donderdag, geva-
- J progr. 8.24 Lichtsein. 8.30 Nws.
8.36 Gymnastiek voor de huisvro
Onder de hoogtezon. 10.30 Nws. 10.33
(S) In "t zilver, programma voor oude
ren. 12.00 (S) De Kilima Hawaiians
14.15 (S) NCRV-Globaal. geva
rieerd magazine. (15.30 Nws.) 17.30
Nws. 17.32 Hier en nu.
HILVERSUM II
AVRO 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymnas
tiek 7.20 AVRO-klok. (8.00 Nws. 8.11
Radiojournaal). 8.45 De Groenteman.
(11.00 Nws. 11.03 Radiojournaal) 1V30
HILVERSUM III
leder heel uur nws. TROS 7.02 i I
Vaak 's ochtends. 9.03 (S) De Hnf
van Gelderen show. 11.03 (S) Gerf1
de Vries draait op verzoek. 12.031
Boter, Klaas en prijzen. 14.03 (S) 1
je's Gouden van dagen Club. 15.03
TROS top 50. 1
HILVERSUM !V
KRO 7.00 Nws. 7.02 (S)
klassieke kamer- en orkes
Nws. 9.02 (S) Aan woordt
9.10 (S) Hedendaagse mu:
Nws. 14.02 (S) Kollage van alledag
en zeldzaam. 15.00 Bij voorkeur.
zoeken van jong en oud.
