m weekpuzzel door dr. Pluizer sterrenhemel postzegels DENKSPORTEN/HOBBY oplossing vorige puzzel Nr. 21 KRUISWOORDPUZZEL n n n e o rm H a .1 i p m 6 1 M?2"1libra LEIDSE COURANT ZATERDAG 27 ME11 >1 De prijswinnaars van de puzzel van deze week zijn: Vijftien gulden: Th. van Veen, Dorpstraat 119, Zevenhoven. Vijftien gulden: C. J. van de Meer. Goejestraat 63, Leiden. De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd. Horizontaal: 1. belegering; 6. broodsuiker; 11. wijn huis; 12. op alle plaatsen; 14. glan sloos: 15. vrouwelijke functie; 17. ge hakt varkensvlees; 19. verhindering; 21. herrie; 22. boom; 24. onbepaald hoofd telwoord; 25. geschikt om geplukt te worden; 27; troef-negen; 28. blad groente; 29. milli-ampère (afk.); 30. gewrichtsholte; 32. beroep; 33. uiting van genegenheid; 34. soort schop; 35. universiteitsstad in Engeland; 37. ge graven diepte; 39. insekt; 40. appel soort; 42. bangheid; 44. gedeeltelijk; 45. witruimte tussen getypte woorden; 46. lange, puntige degen; 47. combina tie van cijfers; 49. zinnebeeld van de marine; 51. guit; 54. de gezamenlijke edelen; 56. arm v.e.-boom; 58. deel van Marokko; 59. door, met (Latijn); 60. orgaan v.e. vis; 61. saai (fig.); 63. plukje; 64. oude lengtemaat; 65. hak- werktuig; 66. gewas; 68. drank; 70. muzieknoot; 71. opstandeling; 73. inte rest; 75. metaal, 77. voordeel; 78. vreesachtig persoon; 80. vreemde titel; 81. kloosterling in zijn proeftijd; 83. rang bij de getitelde edelen; 85. tel woord; 86. deel v.e. stoommachine. Verticaal: 1. zuivelprodukt; 2. en dergelijke (afk.); 3. deel v.h. oor; 4. stekelhuidig dier; 5. gesponnen draad; 6. vrucht; 7. deel- baar door 2; 8. onderricht; 9. titel (afk.); 10. dans; 11. danspartij; 13. hoeveelheid vlas die men tegelijk zwin gelt. 14. honingklaver; 16. fraaie laan; 18. balk tegen een sluisdeur; 19. vrou welijk beroep; 20. grove stof; 22. verge lijkend voegwoord; 23. hoge schoen; 26. wijfje v.e. kanarie; 28. goedbloed; 31. gedrochtelijk wezen; 34. voorwerp tot versiering; 36. land in Azië; 37. indruksel van wild; 38. rivier in Rus land; 39. gemene weide; 41. ex-wereld kampioen schaken; 42. over, langs; 43. plaaggeest; 44. verhoogde toon; 47. uithangteken bij drogisterijen; 48. stand in de middeleeuwen; 50. soort vleermuis; 52. bekende eilandengroep; 53. mannelijk dier; 55. vogel; 57. ring vormig handvat; 60. staafvormig werk tuig; 62. windvlaag; 65. bouwmateriaal; 66. bedoelen; 67. krachtig; 69. voor beeld; 72. bewaarplaats voor vis; 73. snelheidswedstrijd; 74. stad in de V.S.; 76. stoot; 78. jong varken; 79. insekten- dodend middel (afk.); 82. van een (afk.); 84. lidwoord. Oplossingen onder vermelding van puzzel 21 dienen uiterlijk woens dagmiddag in het bezit te zijn van: Leidse Courant, Postbus 11, Leiden. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 H25 26 27 28 H29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 H65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 78 79 80 81 82 83 84 85 8b In het onderstaande spel heeft de leider diverse mogelijkheden om zijn contract te maken, maar in feite is er maar één die tot het gewenste resultaat leidt. Het (aloude) stramien is. op het juiste moment die speler aan slag te brengen, die de ontbrekende slag moet komen inleveren. In de praktijk hadden de tegen standers niets geboden, waardoor de zuidspeler op eigen taxatie was aangewezen en dat bleek geen succes te hebben. Hoe zou het u vergaan zijn? Zuid was de gever en opende met 1 schoppen, noord verhoogde tot 3 schoppen en zuid maakte er vier van. West kwam uit met ruitenvrouw, gedekt door heer en aas. waarop oost met ruiten 8 vervolgde (een Lavinthalsignaal: de hoogste kaart vraagt om het naspelen van de hoogste kleur, buiten de troef) en west deed dat zonder manke- 98642 C A V 9 o H 2 H98 B 3 o 7 5 0743 ia# n oHB8 o VB 10 6 W7U C A87 5 4 107 62 z B 5 4 A H V 10 <310632 093 A V 3 ren. De leider legde in noord de 9, oost nam met de boer en vervolgde met troef. Zuid had inmiddels drie slagen verloren en toen later de snit op hartenheer mislukte ging het spel een down. De leider had in dit spel weinig geluk, maar zijn speelplan was wel een beetje primitief en er was wel wat beters te bedenken. Hij heeft negen vaste slagen (als de troefkleur zich redelijk ge draagt) en de tiende zal uit een van de rode kleuren moeten ko men. Het ligt dan voor de hand de troeven te trekken, de ruiten en klaveren uit de noord-zuid spellen te elimineren en vervol gens oost aan slag te brengen om in de hartenvork of dubbele re nonce te spelen. Een zeer belang rijke vraag herbij is: wie heeft ruitenaas? Gelet op de uitkomst is het veel waarschijnlijker dat oost die heeft dan west. want het uitkomen onder een aas in een kleurcontract is weinig gebruike lijk. En dat leidt tot de oplossing van het probleem: zuid moet de eerste slag duiken! Het verschil met de gang van zaken in de praktijk ligt hierin, dat west aan slag blijft en oost eventueel later met ruiten aan slag kan worden gebracht. Stel dat west harten naspeelt, dan wordt in noord het aas gelegd. de troeven getrokken en de klave ren geïncasseerd, waarna ruiten wordt gespeeld en oost aan slag komt en de gewenste positie is bereikt. Oost moet in de dubbele renonce spelen of de harten vrouw een slag laten worden. Zou west in de tweede slag ruiten naspelen, dan komt oost aan slag en moet iets zwarts naspelen. Zuid neemt, haalt de troeven, in casseert de klaveren (eindigend in de hand) en speelt harten na, waarbij de door west gespeelde kaart zo laag mogelijk wordt ge dekt. Ook dan zit oost in het beoogde eindspel. Als oost in de dubbele renonce speelt moet natuurlijk wel in zuid worden getroefd (de korte troef kleur). omdat de leider er anders nog niets mee opschiet. Het is de moeite waard na te gaan waarom het duiken van de eerste slag zo'n geweldig verschil in resultaat te zien geeft. Nu vraag ik me toch af of we echt een landskampioen schaken heb ben. Vóór dat de laatste ronde werd gespeeld werd er in de pers al geopperd dat Timman en So- sonko wel eens gelijk konden eindigen Maar dat zou dan een verlengstuk betekenen, want zo wel die beide spelers als de spon sor hadden wel oren naar een korte match daarna, om dan on der elkaar op het bord uit te maken wie dan de kampioen zou zijn. En wat gebeurt er nu beiden gelijk eindigen en er wordt niet verder gespeeld maar we hebben ineens twee landskampioenen. En dat is dan toch wel een onverteerbare zaak. Stel u voor dat in de Sovjet-Unie gespeeld wordt om de landstitel, dat er twee gelijk eindigen en dat dan niet verder wordt gespeeld om de titel. De eerste prijs was liefst vijfduizend gulden en daar de berichten waren dat beide spe lers nu elk vierduizend gulden toucheerden moet ik wel conclu deren dat de tweede prijs bestond ut drieduizend gulden. Maar dat is misschien wel te weinig voor een week schaken? Hoe dat nu precies in elkaar zit weet ik niet, maar bevredigend is zoiets niet. Donner liet zich in de laatste ronde niet beroven van zijn ongeslagen meespelen en haalde een fraaie derde plaats. Ree en Baljon waren tesamen vierde en vijfde gedeeld met pre cies vijftig procent score. Maar zelfs de laatste had toch nog op 1 AHA diagram nr. 1. een fraktie na een „Meisterdrittel" in dit sterke veld. Hier is nog een partij van de hekkesluiters. Langs gebaande wegen gaat alles goed tot ineens zwart een steek laat vallen, Wit: P.Scheeren Zwart: P.van der Sterren I. d2-d4, e7-e6 2. c2-c4. Pg8-f6 3. g2-g3. c7-c5 4. d4-d5, e6xd5 5. c4xd5, b7-b5 6. Lf1-g2. d7-d6 7. Pg1-f3, Lc8-b7 8. 0-0, g7-g6 9. Lc1-f4. Lf8-g7 10 Pbl-c3, a7-a6 II. e2-e4. 0-0 12. Tf1-e1. b5-b4 13. Pc3-a4, a6-a5 14. Dd1-c2, Tf8-e6 15. Lf4xd6, D8xd6 16. e4-e5, Dd6- d8 17. e5xf6Lg7xb18. Pa4xc5. Te8xe1| 19. Pf3xe1. Lb7-c8 20. Ta1-d1. Lc8-f5 21 Lg2-e4, Lf5-g4 22 Le4-f3. Lg4-f5 23. Dc2-e2. Pb8-d7 24. Pc5xd7 Dd8xd7 25. g3-g4. (Zie diagram nr. 1) Door het schijnoffer op de vijf diagram nr. 2. tiende zet had zwart een pion ingeboet, en misschien heeft hij even gedacht door zijn volgende zet die pion terug te winnen, maar: 25 Ta8-e8? 26. De2- a6!,doet direkt een stuk verlo ren gaan. Zwart gaf dan ook op. Meester Vonk zond me het onder staande partij-eindspel: (Zie diagram nr. 2) Hij merkt daarbij op: Zwart had al zijn hoop gevestigd op: 1 b3-b2, met, aanval op het paard. Als nu wit een dame haalt is het pot-remise. Maar zwart kwam van een koude kermis thuis, al ging dat niet zo gemakkelijk voor wit.' Ziehier wat er volgde: 2. Pc1-e2!, Ke4-d3 (gericht tegen Pc3t) 3. g7-g8D, b2-b1D 4. Dg8-g6t, Kd3- c4! 5 Dg6-f7f, Kc4-b4 6. Df7-b7f. Kb4-c4! 7. Db7-a6t. Kc4-b3 8. Da6-b5f. Kb3-c2 9. Pe2-d4f. Kc2- d2 10. Dc4-e2t. Kd2-c3 11. Pd4- diagram nr. 3. b5f. Kc3-b3 12. De2-e3. Kb3-b2 13. De3-c3t Kb2-a2 14. Dc3-a3. mat. Er zitten nog meer mooie varian ten in en zelfs een pat mogelijk heid voor zwart als wit het ver keerd doet. Maar dat vinden de lezers zelf wel. denk ik. Ik heb, door de witte koning naar f2' te verplaatsen een andere pat mogelijkheid doen ontstaan: (Zie diagram nr. 3) Wit: Kf2, Pc1; pion: g7 - Zwart: Ke4; pion: b3. Zwart begint en wit wint. Die andere patmogelijkheid ont staat na: 1b3-b2 2. Pc1-e2, Ke4-d3 3. g7-g8D, b2-b1D 4. Dg8- g6t. Kd3-e2 en weer is het pat als wit de dame neemt. Het is me niet gelukt in deze variant de zwarte koning mat te jagen, maar tóch kan wit winnen. Kunt u dat vinden? door B. J. Nuys De oploswedstrijd nadert de fina le. Volgende week of de week daarop hoop ik de eindstand van de eerste oploswedstrijd te kun nen publiceren. De eerste wed strijd, want er komt een tweede. Het enthousiasme daarvoor is zo groot, dat ik er gewoon niet on deruit kan, gesteld dat ik het al zou willen. Om toch nog even in de sfeer te blijven, vandaag aandacht voor de problematiek. Niet voor een oploswedstrijd, maar voor een compositiewedstrijd. De Kring voor Damproblematiek heeft iets nieuws ontdekt: een telefonische compositiewedstrijd. Een van de leden geeft op een bepaalde dag een bepaald thema op, gaat naast de telefoon zitten en noteert in de loop van de dag de binnenko mende vraagstukken. De eerste wedstrijd speelde zich af op het thema wit: dam op 6. zwart: 27. De tweede wedstrijd ging om het bekend^ motief Canalejas met n een extra moeilijkheidsgraad: de witte dam moet eerst tegen een van de drie motiefschijven slaan en op de volgende zet naar twee. de laatste slag. Diagram 1 toont een prijswinnend probleem uit de eerste wedstrijd, van L. Springer. De oplossing is niet moeilijk: 47- 41 36x47 28-22 47x49 20-15 49x20 25x3 27x38 15x4 13x22 4x7 2x11 2x6. De winnaars van de tweede wedstrijd zijn mij nog niet be kend. Dank zij het damblad DB. kan ik de lezer wel een fraaie compositie voorschotelen, zie tweede diagram. De oplossing: 17-11 30x48 22-18 31x13 11-7 45x34 7x9 26x17 32-27 4x13 47- 42! 48x29 33x4 36x47 4x11 (de opgave) 47x22 11x2. Nu eerst de oplossingen van de problemen uit de zestiende en- laatste ronde van de oploswed strijd: Hauschild (31): 24-20 15x35 34-30 36x47 39-34 35x24 33-28 22x33 38x18 47x12 44-39 27x38 37-31 26x37 39-33 38x29 34x3 12x45 3x1, Hauschild (32): 44-39 11x22 37-32 26x28 50-44 22x31 .21-17 12x21 47-41 36x47 38-32 47x40 34x45 23x43 32x3 20x29 3x49 16-21 49x16 6-11 16x7 2x11 38-42! De eindstand is verre van fraai. Toch een knap stuk werk dat de oplossers vele zweetdruppels zal hebben gekost. Het aantal oplossers dat bijoplos singen vindt neemt hand over hand toe. De Rooij (28): 50-44 28x26 44x35 21x32 43-38 32x43 49x40-. en met een serie varianten wordt winst aangetoond: Hau schild (29): het simpele 33-29 24x31 36x7; Hauschild (30): 37-32 en zwart verliest een schijf zonder compensatie. L. SPRINGER Libra, ofwel Weegschaal, is. hoe wel geen dier, toch een van de sterrenbeelden van de Dieren riem. De naam is. gegeven door Ptolemaeus, maar het beeld stond voordien al bekend onder de naam „Chelae Scorpionis de Klauwen van de Schorpioen". Met de naam Weegschaal heeft Ptolemaeus Mochis willen eren. de uitvinder van de maten en de gewichten. Bovendien is Weeg schaal het symbool van de herf- stevening, als dus de zon door het herfstpunt gaat en dag en nacht ongeveer even lang duren. Libra is een niet zo duidelijk sterrenbeeld. Het is gelegen tus sen Spica, de hoofdster van Virgo (Maagd) en Antaras. de hoofdster van Scorpio (Schorpioen). Het be vat enkele sterren van de derde en vierde grootte en kan het best gezien worden tijdens de avon den aan het begin van de zomer. Het vierkant van Libra is de enige figuur in het sterrenbeeld, die enigszins opvalt, hoewel men er wel een beetje naar moet zoeken. De hoofdster a heeft een begelei der van de vijfde grootte, die tijdens gunstige omstandigheden met het ongewapende oog zicht baar is. Van ster b kan worden gezegd, dat het de enige ster is die met het blote oog als groen achtig gezien kan worden. Libra bevat verder nog een bol vormige sterrenhoop namelijk NGC 5897 (45000 lichtjaarafstand) en een planetaire nevel Me 2-1. Vis. Abs. Afstand Hoofdsterren Magn.;Magn. (Ij) al 5.33 3.43 78.2 a2Z. Elgenubi 2.90 1.52 61.6 b Z. Elschemali 2.74 -0.53 146.6 c Z. Elakrab 4.02 1.49 1 04.3 d Z. Elakribi var. 0.95 202 t 4.34 1.22 136.8 s 3.41 0.88 104.3 T 3.80 -1.68 407.3 u Z. Hakrabi 3.78 0.66 136.8 Dubbelsterren (boogsec.) 5.8/6.7 7» 8.8/61 10 7" Variable sterren 274.74 491-5 96 7.60-14.7 7 0-7.4 75-J30 192.37 7.0-13.0 217.65 74-142 316.93 9.5-10.5 1.99 Melkwegstelsels Foto- Ooor- (boog- magn snee 1 min.) Libra (Weegschaal) symbool herfstevening e .3^6885 /^S£SA1.# R!® ®>097 5595 5728 5861 5878 1.1 os Conjuncties Bolv. Cluster NGC 5897 Fotomagn. 7.3, vis.- magn. 10.9, doosnee 7.3 bgmin. afstand 45000 lichtj. Planetaire nevel Me 2-1 Doorsnee 6 bgsec., foto- magn.nevel 12.0 Planeten in juni Mercurius: deze maand nog niet zichtbaar. Venus: des avonds tot twee uur na zonsondergang zicht baar aan noordwestelijke hemel. Mars en Saturnus zijn des avonds te zien in het sterrebeeld Leo (Leeuw), dichtbij de hoofdster Re- gulus. Jupiter verdwijnt halverwe ge deze maand in de avondgloed. 5 juni 0 u. Mars in conj. met Saturnus in de Leeuw, vlak bij Regulus. Mars staat 0°06 ten zuid en van Saturnus. 7 juni 24 u. Maan in conj. met Jupiter 5° ten zuiden van de pla neet. 8 juni 23 u. Maan in conj. met Venus 7° ten zuiden van Venus. 10 juni 24 u. Venus 5° ten zuiden van Pollux in de Tweelingen. 11 juni 21 u. Maan in conj. met Saturnus 5° ten zuiden van de planeet. 12 juni 3 u. Maan in conj. met Mars 4° ten zuiden van Mars. 12 juni 17 u. Mars 0°50 ten noord en van Regulus. 24 juni 8 u. Mercurius 1°46 ten noorden van Jupiter. 29 juni 10 u. Mercurius 5° ten zuiden van Pollux. Zomer 1 21 juni 18.10 u: solstitium; dat zeggen dat het middelpunt van zon door het zomerpunt van ecliptica gaat en zijn grootj noordelijke declinatie, 23°26'2 bereikt. Maan verlich Op Onder gedeel 1 juni 01.37 15.07 0.21 6 juni 04.19 20.09 0.00 11 juni 08.53 23.06 0.23 16 juni 14.30 00.45 0.71 21 juni 20.20 04.18 1.00 26 juni 23.18 10.35 0.66 LK 29 mei 03.30 NM 5 juni 19.02 EK 13 juni 22.44 VM 20 juni 20.31 LK 27 juni 11.44 Op 1 juni a.s. zal de PTT een serie van twee bijzondere postze gels zonder toeslag in de verkoop brengen. Het gaat hier om twee zegels die de „sport" als thema hebben. Een zegel in de waarde van 40 cent is gewijd aan het schaken. Deze zegel zal door de PTT offi cieel worden aangeboden bij de opening van het 18e IBM-schaak- toernooi, dat op 12 juli a.s. in Amsterdam begint. Als tweede is daar een zegel van 45 cent met als onderwerp korfbal. Deze zegel zal op 2 juni a.s. worden aange boden bij de viering van het 75-ja- rig bestaan van de KNKV. Op de „Schaakzegel" ziet men een schaakbord met enige schaakfiguren, alsmede aandui dingen van schaakzetten. Deze in de kleuren geel. blauw, bruin en zwart gedrukte zegel werdt ont worpen door Hans Kruit uit 's- Gravenhage. De zegel van 45 cent werd ont worpen door Marte Röling uit Amsterdam en toont het woord „Korfbal" diagonaal in het beeld werk. Deze zegel werd gedrukt in de kleuren rood en blauw. Het drukken werd verzorgd door Joh. Enschedé en Zonen te Haarlem, de 40 cent-zegels in rasterdiep- druk, de 45 cent-zegel in offset. De zegels zullen verkrijgbaar zijn zolang de voorraad strekt. Ter gelegenheid van het 40-jarige regeringsjubileum van Franz Jo sef II, Vorst van Liechtenstein, zal de postadministratie van het vor stendom op 1 juni vier blokjes van ieder acht zegels uitgeven. Achtereenvolgens nu de waarde en de afbeelding: 40 rappen: Kas tel Vaduz, 50 rappen: Binnen plaats. 70 rappen: trappenhuis en 80 rappen: hoogaltaar van de slotkapel. De blokjes hebben als randschrift: „Fürstentum Liech tenstein" en „40 Regierungsjubi- laum Fürst Franz Josef II". Hetv ontwerp werd vervaardigd door Otto Steffer! uit Oostenrijk en het drukken was in handen van de Oostenrijkse Staatsdrukkerij in Wenen. Eveneens op 1 juni verschijnt een serie van zes zegels als aanvul ling op de gebruiksserie „Gebou wen". Ook hiervan nu achtereen volgens de waarde en de afbeel ding op de zegels: 10 rappen: Meierij Triesen, 20 rappen: Trie- sen Oberdorf, 35 rappen: Stall- gruppe Balzers. 40 rappen: Klos- terbau Bendern, Fr. 1.50: Raad huis Triesenberg en tot slot Fr. 2.-: Landesmuseum und Verwe- Schaken en korfbal serhaus. Deze zegels werden ge drukt in blokjes van zestien stuks door Courvoisier SA, te La Chaux-de-Fonds. Het .ontwerp was van Georg Malin uit Mauren. Voor ,,Europa"-zegels deze week naar België, waar op 8 mei twee zegels in de verkoop kwamen. Op een zegel in de waarde van 8 fr. ziet men de kathedraal van Ant werpen, naar een gravure van Hollar uit Praag. In 1352 werd een aanvang gemaakt met de bouw van een nieuwe grote kapittel kerk. Het vrijwel voltooide bouw werk werd in 1533 door een zwa re brand getroffen. Onder de Franse bezetting aan het einde van de 18e eeuw ontkwam deze grootste Brabantsgotische kerk ternauwernood aan de slopersha mer. Toen de kerk na 1801 weer voor de eredienst beschikbaar kwam, diende er wel enig op- knapwerk verricht te worden. Sinds 1961 is de Onze-Lieve- Vrouwekerk opnieuw kathedraal geworden van het her-opgerich' bisdom Antwerpen. Het provincii bestuur heeft in 1965 de taak c zich genomen het monument aa een degelijke restauratie te oi derwerpen, een werk wat ve jaren in beslag zal nemen. C tweede zegel heeft een waarc van 14 fr. en toont de „Pont d< Trous" te Doornik, naar een ouc gravure. Deze brug maakte de uit van het verdedigingswerk ror de Schelde, waarvoor een begi werd gemaakt in het einde va de 13e eeuw. Het vestingswei „Pont des Trous" was het tone van vele gevechten tijdens lanc belegeringen. In 1940 werd c stad Doornik zwaar beschadig door luchtaanvallen. Een boe van de brug werd bij de terui tocht van de geallieerde legei vernield. Momenteel vormt c „Pont des Trous" weer een a spiegeling van een machtig histi risch verleden Het ontwerp voor de zegels wei vervaardigd door O. Bonneval en het drukken was in hande van de Zegeldrukkerjj te Mechi len.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1978 | | pagina 20