tijden
herleven
vliegveld
op
Zestienhoven
Bretagne
wacht in
spanning
op
toeristen
OLIE VERKNOEIDE
STRAND EN SEIZOEN
Originele
Blériot XI
hoogtepunt
^fyieke show
ptterdamsche
%o Club
tdel
'et uifojr
jskunt d'
De stranden van Bretagne
weer zo goed als schoon. Ruim twee
|1 laanden geleden werden zij over een
(stand van enige honderden kilometers
ekt onder een dikke laag olie. Een
line stinkende brij die afkomstig was
de tanker Amoco Cadiz, die tijdens een
(orm verging voor de kust van het vis-
jrsdorp Portsall. Verbijsterd hebben de
is peik-etons gezien hoe met de vloedgolf de
et vol ie op hun kust terecht kwam. Zij hebben
ilirlg.ihuild, geraasd en getierd. Maar uiteind-
lijk hebben zij het enige gedaan wat
oudenvol was: zij hebben de mouwen opge-
brutcroopt en zijn aan de slag gegaan om
6ór het toeristenseizoen in elk geval de
tlangrijkste stranden van hun modderige
n toejeed te ontdoen. Met een grimmige vast-
cradenheid en met de hulp van duizen-
en vrijwilligers en zesduizend militairen
3 apijn zij daarin geslaagd,
etko* toeristische stranden zijn schoon en
istenileen een zwart spoor op de rotsen die
pd en strand van elkaar scheiden doet
pg herinneren aan de tweede olieramp
e Bretagne in elf jaar tijds heeft geteis-
rd. De stranden zijn schoon, maar de
retons lijken nauwelijks te worden be-
)ver lond voor hun harde werk. De brieven
aa9 pjven binnenstromen van mensen die hun
bu" larlijkse hoeveelheid zonnestralen toch
(aar elders gaan opdoen. En de afzeggin-
'71- m komen niet alleen binnen bij die hotels
aarvan de stranden inderdaad door de
ie werden besmeurd (ruwweg tussen
ies ïimpol in het oosten en Le Conquet in
cht :t westen), nee, heel Bretagne wordt ge
en aagd door annuleringen. Zelfs reserve-
35, ngen ver in het binnenland van bijvoor-
peld vakantiehuisjes worden afgezegd
et als reden de olie. Velen schijnen te
enken dat heel Bretagne één groot olie-
l/Td is-
W laar een rondrit door Bretagne en langs
I e kust van St. Malo in het westen tot
^jénodet in het zuiden van dit Franse
I thiereiland leert het tegendeel.
ji St. Malo, waar evenals in de rest van
ïze prachtige landstreek, de annuleringen
innenstromen, is de marrée noire, de
'arte vloed, niet geweest. Het witte zand
:hittert in de zon en de zee produceert
N' echts wit schuim. Een beeld dat zich al
irder rijdend in westelijke richting her-
aait en herhaalt In Perros-Guirec waar
Ie zeemeeuwen en aalscholvers vlak na de
lieramp verdwenen waren of aan de brij
in offer waren gevallen, is het dierenleven
leer hervat als was er niets gebeurd. Luid
phreeuwend scheren zij over de kust en
jj hebben opnieuw hun nest gebouwd in
et kleine natuurreservaat op de rotsen
pak voor de kust.
n het aangrenzende Trégastel hebben
phelpdieren zich weer vastgezogen op de
bze granieten rotsen. Het strand is schoon
i alleen een zwarte schaduw op de rotsen
loet nog worden verwijderd. Toch heeft
en hotelhouder hier al voor 35.000 gulden
an annuleringen ontvangen. Niet alleen
oor mei en juni, maar tot ver in septem-
het volgende dorp, Trébeurden, zijn
ilitairen bezig met heet water onder hoge
ruk de laatste olie weg te spuiten van de
wering. In Roscoff waar de blubber niet
leen het strand, maar ook de boulevard
de daarop geplante struiken «overspoel-
Gerrit Visscher, voorzitter van de RAC, met zijn favoriet toestel. Een zelf gemaakt modelletje
van de Piper Cherokee, (foto Milan Konvalinka)
de, heeft het leven zich ook weer zo goed
als mogelijk hersteld. In de eerst van olie
druipende struiken zijn de eerste groene
scheuten weer waar te nemen. Blijkbaar
kan de natuur meer hebben dan over het
algemeen wordt aangenomen. En net als
je je begint af te vragen of het allemaal
nou zo erg wel is geweest, ontwaar je de
eerste stinkende oever (op zo'n 10 km van
de rampplaats Portsall). Een moeilijk be
reikbare plaats, maar tevens een plaats
waar weinig toeristen komen.
Maar is dan verder, op die enkele kilome
ters na, héél Bretagne van olie gezuiverd?
U Conquet
De Amoco Cadiz, die op 16 maart verging voor de kust van Bretagne. De vogels waren na de ramp korte tijd verdwenen, maar zijn inmiddels weer op de Bretonse
kusten teruggekeerd.
Nee, zo wordt ons verzekerd door de kolo
nel die de leiding heeft over de ploeg
schoonmakende militairen. „We zijn te
hulp geroepen om het toeristenseizoen te
redden. Vandaar dat we ons allereerst
hebben geworpen op het reinigen van de
stranden van de bekende badplaatsen en
de stranden die van het land af bereikbaar
zijn. Anders ligt het met de vrij moeilijk
bereikbare kreken en inhammen in de
grillige kust. Het zijn plaatsen waar zelden
of nooit iemand komt. Deze plekken moe
ten nog van hun olielaag worden ontdaan
evenals de kleinere eilandjes voor de kust.
Reden waarom er van tijd tot tijd nog wel
wat losgespoelde olie aan land zal komen.
Dat geldt eveneens voor olie die indertijd
naar de zeebodem gezonken is en die door
Depaaide stromingen weer wordt losge
woeld.
De militairen zullen zeker tot eind juni
blijven. Zonodig zullen zij na het seizoen
terugkomen om de laatste hand te leggen
aan de schoonmaak. „Tijdens het seizoen
is het ongewenst als wij aan het schoonma
ken slaan. We zouden dan de toeristen
maar in de weg lopen".
De eerste olie in zee zagen we bij Portsall.
Bruine koppen lieten ook nu nog zien dat
hier twee maanden geleden een olietanker
230.000 ton van haar besmettende inhoud
in zee liet stromen. Het vissersdorp Port
sall dat ondanks alle mogelijke inspannin
gen deze zomer nog niet het aanzien waard
zal zijn. De haven ziet er nog treurig zwart
uit. Het strand is zo goed mogelijk gerei
nigd maar het duin dat het strand om
zoomt draagt zwart helmgras.
Verder rijdend langs de zuidkust en langs
de kusten van het schiereiland van Crozon
wordt het duidelijk dat dit gebied ge
spaard is gebleven. En dat geldt zeker voor
de nog zuidelijker gebieden zoals die waar
Bénodet, Loctudy, Guilvinec, Pnte. de Pen-
march en St. Guénolé zijn gelegen.
Bretagne werd getroffen door een ramp.
Veel vissen en vogels zijn aan de „marée
noire" ten slachtoffer gevallen. Vele stran
den werden bedolven onder een dikke laag
„gesmolten drop". Maar de Bretons zijn
niet bij de pakken neer gaan zitten, hebben
de handen uit de mouwen gestoken en
hebben in korte tijd een enorm karwei
geklaard. Of al deze inspanning door de
toeristen zal worden beloond zal Bretagne,
dat momenteel door de bloeiende brem in
een gele gloed is gehuld, aan het eind van
het zomerseizoen kunnen berekenen.
LONNEKE VAN KOOT
klein mogelijk maken. Vliegen vereist ook
een bepaalde mentaliteit. Als ik in mijn
auto stap, zal ik nooit controleren of mijn
achterlichten branden, ot ik werkelijk stop
als ik op het rempedaal trap. Maar een
vlieger zal nooit mogen starten voordat hij
alles tot in de puntjes heeft gecontroleerd.
En dan mogen ze soms nog zo'n grote
mond hebben, ik ben ervan overtuigd dat
de leden op het moment dat ze in hun kist
stappen zich volledig van hun verantwoor
delijkheid bewust zijn".
„En ach, hoe meer mensen gaan vliegen,
des te groter is de druk die wij in georgani
seerd verband op de overheid kunnen
uitoefenen. Want hoe je het ook went of
keert, het blijft voor de sportvliegers in het
westen een moeizame zaak. Naast Zestien
hoven is er geen enkele accommodatie
beschikbaar. En het is natuurlijk waar dat
dit vliegveld niet op de meest geschikte
plaats ter wereld ligt, maar in tegenstelling
tot wat actiegroepen wel eens beweren
heeft het wel degelijk een functie. Ik ben
er zeker van dat dat tijdens de Fly-in weer
eens erg goed bewezen zal gaan worden".
Een tip voor mogelijke bezoekers tot slot.
Wie de Holland Fly-in wil bezoeken (en
echt, het is de moeite waard) kan het beste
daarvoor de zaterdag uittrekken. Niet al
leen omdat dan het programma met ver
schillende spectaculaire stuntjes (waaron
der een ballonvaart) wordt opgeluisterd,
maar ook omdat veel deelnemers zondag
in de loop van de middag al weer huis
waarts keren. „Mensen die nog naar Dene
marken, Frankrijk of Engeland moeten
kun je niet verplichten tot vijf uur te
blijven. Ook voor de deelnemers moet het
een feest blijven".
Over dat laatste hoeft overigens geen twij
fel te bestaan. Ook zij zijn verzekerd van
een paar welbestede dagen. En niet voor
niets besluit Gerrit Visscher zijn betoog
met de opmerking: „Er wordt nergens zo
goed gevlogen als achter een welgevuld
glas aan de bar". PAUL HOVIUS
nv..w«a 3 juni één van de attracties: een aantal ballonnen zal boven Zestienhoven opstijgen.
Bénodet
De stranden zijn sfihoon, maar de hotels dreigen leeg tehlijven.
Waarschijnlijk straks ook in Rotterdam.
extra werk van deze mensen vraagt Tij
dens de showdagen (zaterdag en zondag
van 10.00-17.00) zal er ook wel het nodige
van hen gevraagd worden. Ik kan mij zo
voorstellen dat als enkele toestellen vlieg-
demonstraties geven daar voor wel het
nodige improvisatietalent om de hoek
komt kijken. Trouwens, het hele personeel
van de luchthaven is wild enthousiast Ze
hebben twee jaar geleden al meegemaakt
wat voor een sfeer zo'n feest geeft. Ik ben
ervan overtuigd dat iedereen wil meewer
ken aan het slagen van dit bij voorbaat
al zo grandioze gebeuren.
Daarbij tekent Gerrit Visscher als terzijde
aan dat de gehele vliegsport zich in een
stijgende belangstelling mag verheugen.
„Die hysterische vliegtuigen, sorry histo
risch maar de mensen die zich er mee
bezig houden doen altijd zo hysterisch,
lopen als een trein. De RLD werkt ook
mee. Langzaam maar zeker valt er tenmin
ste te praten over de normen waaraan
opgeknapte toestellen moeten voldoen.
Ook de mensen die zelf een kist bouwen,
krijgen de laatste tijd iets meer zekerheid".
„Al dat soort zaken werkt mee aan een
verbetering van het image van de vlieg
sport. Als ik mensen hoor zeggen dat het
een elitaire sport is, dan baal ik daar van.
Goed, toegegeven, het is niet goedkoop.
Maar je kunt het ook net zo duur maken
als je zelf wilt.- De grootste klap is meestal
nog het halen van het beperkt vliegbrevet.
Dat kost je zo'n vijf- zesduizend gulden.
Na vijftig vlieguren (en elk vlieguur kost
honderd vijf tig gulden) bestaat de mogelijk
heid het volledig vliegbrevet te halen. Voor
mensen die er een gedeeltelijke broodwin
ning van willen maken bestaat dan nog de
gelegenheid op te komen voor het commer
cieel B3 brevet Daarbij vind ik dan dat
iedere vlieger in het bezit moet zijn van
een radiobrevet
Het is niet meer zo dat vliegen een exclusi
viteit van de vogels is, maar wij zijn daar
boven wel te gast. Je moet de risico's zo
ïbimpol
De Pou du Ciel, ook een van de antieke beestjes.
TTERDAM-^VIenselijkerwijs gesproken
i er niets meer fout gaan; toch zitten
Organisatoren van „Holland Fly-in Rot-
flam" een week voor aanvang van dit
fctse festijn meer dan ooit in hun piep-
j. Met een blik op de grijze hemel waar
«kere wolken zich samenpakken, stelt
jrit Visscher, voorzitter van de „Rot-
damsehe Aero Club", vast, dat juist
odere weersomstandigheden het geheel
jh nog welhaast op een fiasco kunnen
jn uitlopen. „Vooral veel wind zou
lest zijn", mijmert hij somber voor zich
„met al die oude, windgevoelige kis-
l kun je dan veel minder doen",
jee jaar geleden organiseerde de RAC
gelegenheid van haar vijftigjarig jubi-
m voor het eerst op beperkte schaal een
[w van oude vliegtuigen. Min of meer
grote verbazing van de initiatiefnemers
iedden zich ruim vijftigduizend belang-
ilenden naar het vliegveld Zestienhoven
nuiSj hun hart op te halen aan een stuk
teit vjhtvaarthistorie. Volgende week zater-
al p<£ en zondag (3 en 4 juni) is het Rotter-
rek #se Zestienhoven wederom het toneel
een voor Nederlandse begrippen zeer
,t opgezette show. In nauwe samen-
-king met de Nederlandse Vereniging
i Amateur Vliegtuigbouwers en de Ne-
)[landse Vereniging voor Historische
jegtuigen is de Rotterdamsche Aero
lib er in geslaagd niet minder dan ruim
1 VOfhtig vliegklare oldtimers en eigen-bouw
r E.Gegtöêstellen naar de Maasstad te krij-
|t onbetwiste hoogtepunt van de presen
te van antiquiteiten op luchtvaartgebied
Jzonder meer de originele Blériot XI.
\/r! w*e ^at nog n'ets zegt' ^et 's
iVO-4stel waarmee de bekende Franse lucht-
i Oplfcrtpionier Louis Blériot op 25 juli 1909
et wf>r het eerst zijn historische vlucht over
t Kanaal maakte. Gerrit Visscher: „Het
ïstel wordt over de weg naar Rotterdam
Hvoerd en daar weer in elkaar gezet. Het
U een te zware belasting betekenen om
De Blériot XI vliegt nog steeds.
het hele stuk vanuit Frankrijk vliegend te
overbruggen". Andere hoogtepunten waar
van de naar een voorzichtige schatting
tachtigduizend bezoekers van kunnen
genieten zijn een authentieke Pou du Ciel
en het oudste nog bestaande Nederlandse
vliegtuig, de Fokker Tri-plane. In de rij
van vliegende oudjes zal ook de overbe
kende Tigermoth waar te nemen zijn".
„Ik hoop", zo gaat een enthousiaste Gerrit
Visscher verder, „dat wij in onze opzet
slagen om een breder publiek met deze
vliegtuigjes kennis te laten maken. Veel
mensen beseffen het niet, maar wij leven
eigenlijk in een unieke tijd. De ontwikke
ling van de luchtvaart is zo verschrikkelijk
snel gegaan. Het lijkt mij voor iedereen
de moeite waard om kennis te maken met
deze oude toestellen. Vooral onder jonge
ren blijkt een grote interesse te heersen.
Zij zijn nu in staat om toestellen te zien,
die zij anders alleen maar in boekjes kun
nen waarnemen".
Door Gerrit Visscher worden ook woorden
van waardering gesproken aan het adres
van vele instanties die zich actief inzetten
bij de voorbereiding teneinde Holland Fly
in Rotterdam tot een groot succes te ma
ken. „Ik hoef in dat verband alleen maar
de medewerking die wij van de gemeente
Rotterdam mochten ondervinden aan te
stippen. Dank zij hen kunnen wij ons
bepalen tot het heffen van een bescheiden
entree, (volwassenen 2,50, kinderen ƒ1,-
red.)". Woorden van dank ook aan Fred
Zandvliet van de Koninklijke Nederlandse
Vereniging voor de Luchtvaart („de kennis
van deze man is werkelijk ongelooflijk")
en de leerlingen van de Anthony Fokker-
school uit Den Haag, die onmisbare hand
en spandiensten verrichten.
Onmisbaar voor het welslagen van het
festijn is ook de inzet van de verkeerslei
ders van de Rijks Luchtvaart Dienst op
Zestienhoven. „Op de vrijdag komen er
binnen twee uur ongeveer tachtig toestel
len binnen. Het is logisch dat dat wel wat
