fatuurbeschermers als levend
child tussen jager en walvis
Bewapening blijft
gevoelige kwestie
[anuela moet
iel land uit
Uitbreiding 'Almelo' aan
parlement voorleggen
Hawk-raketten geïnstalleerd
jtfNBOW WARRIOR OP BEZOEK IN ROTTERDAM
Staking bij Ferro
gaat nog door
Brailleboeken
doen niet
onder
geluidsbanden
de fabrikant van PETER STUYVESANT maakt bekend
dat van alle 165 onderzochte sigarettenmerken
PETER STUYVESANT ULTRAMILD
de allerlaagste* in 'teer' en nicotine is
Minder geld
opgehaald voor
Rode Kruis
eiL—
-nenland
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 17 MEI 1978 PAGINA 9.
een onzer verslaggevers)
TERDAM Met een 25
oude trawler naar het
delijkste deel van de At-
sche Oceaan varen,
stappen in een piepklein
erbootje. En dan uren-
in de kleumende kou je
lam als schild inzetten
de harpoenen die de
ndse vissers afvuren op
ronddartelende wal-
n. Je moet maar idealist
bemanningsleden (on-
jvie vier vrouwen) van de
bow Warrior zijn zulke
isten. De hele maand ju-
waarschijnlijk ook het
tste deel van de maand
gaan ze in de IJslandse
ren de walvisjagers op
jeschetste wijze voor de
varen om hen zoveel
ïlijk m hun activiteiten te
•sbomen. Voorafgaand
deze „anti-jacht" maakt
ainbow Warrior (Regen-
Strijder) een tocht langs
aantal Westeuropese ha-
Om voorlichting te ge-
over de dreigende uit-
ig van het zeezoogdier.
>m te trachten gelden in
imelen voor nieuwe ac-
In dat kader meerden de
derachtige durfals giste-
in Rotterdam af. Onder
de 46-jarige ex-miljonair
d McTaggart die zo'n ze-
jaar geleden met protes-
es tegen Franse kern
ven in de Stille Oceaan
de grondslag legde voor
ichting die eigenaresse is
de Rainbow Warrior,
enpeace" heet deze stich-
Zij verwierf behalve
haar kruistochten tegen
valvisvaarders ook inter-
inale faam door op te
en voor de bescherming
jonge zeehonden in Cana-
aankoop van de Rain-
in het begin van dit jaar,
ogelijk geworden", zo be-
itoont McTaggart niet
Ier erkentelijkheid, „door
gift van 200.000 gulden
we uit de opbrengst van
ictie Geef om de Natuur
>en ontvangen van het
ïld Natuur Fonds. De
is tot voor een jaar gele
door de Britse overheid
De Rainbow Warrior, een voormalige trawler die Greenpeace kon aankopen
dankzij een gift van 200.000 uit de opbrengst van de actie Geef om de Natuur.
gebruikt voor visserij-onder
zoek en verkeert ondanks zijn
25 jaren nog in redelijke
staat. Tot eind april zijn we
in de weer geweest met opka
lefateren en 1 mei zijn we
uitgevaren.
We komen nu uit Calais in
Frankrijk, doen van hier uit
Amsterdam en Harlingen
aan, gaan dan naar Duitsland
en Noorwegen om 5 juni in
de IJslandse Wateren de con
frontatie met de vissers daad
werkelijk aan te gaan".
De hardheid van de scher
mutselingen waarop een der
gelijke confrontatie kan uitlo
pen ondervond McTaggart in
1972 en 1973 in de Stille
Oceaan. Toen hij daar de
Franse atoomproeven bij het
eiland Murora trachtte te
voorkomen door met een pri-
véschip (waarin hij al zijn
kapitaal had gestoken) in het
proefgebied te blijven rond
varen, werd hij geënterd door
de Franse marine. „Mijn be
manning en ik werden op de
meest afschuwelijke wijze in
elkaar geslagen. De verwon
dingen die ik daarbij zelf op
liep hebben me aan één oog
vrijwel blind gemaakt". Bij
de in 1975, '76 en '77 door
Greenpeace georganiseerde
boycotacties van walvisvaar
ders vielen geen gewonden.
De voornamelijk Russische
schepen die door de natuur
beschermers werden lastig
gevallen, achtten het afvuren
van hun harpoenen dermate
riskant dat zij, hetzij wegvoe
ren om hun geluk elders te
beproeven, hetzij wachtten
totdat de leden van Greenpea
ce door brandstof- of voedsel
gebrek genoodzaakt waren
zelf te vertrekken om koers te
zetten naar de vaste wal.
„Maar de IJslanders zijn ge
vaarlijker", vreest McTag
gart. „Die hebben in de visse
rij-oorlog met Engeland laten
zien dat ze bereid zijn hard
te knokken om hun inkomen
veilig te stellen".
Dat de Rainbow Warrior toch
en juist de IJslanders gaat
opzoeken komt omdat dezen
het gemunt hebben op de gro
te vinvis. Een soort walvis
(maximaal 25 meter lang en
100 ton zwaar) die bij uitstek
bedreigd wordt. „Om dat te
voorkomen ben ik bereid be
paalde risico's te accepteren",
reageert de 36-jarige Londen-
se Denise Bell die haar kan
toorbaan eraan gaf om met
de Rainbow mee te kunnen
en net als het merendeel van
de bemanning over geen en
kele zee-ervaring beschikt.
„De roofbouw die landen als
Rusland, Japan, Noorwegen
en IJsland op het walvissen-
bestand plegen is zó ingrij
pend, dat er om uitroeiing te
voorkomen op korte termijn
een halt aan moet worden
toegeroepen. Initiatieven
daartoe langs vriendelijke
weg helpen niet. De Interna
tionale Walvis Commissie
wekt door het jaarlijks vast
stellen van de aantallen die
ren die de walvisjagende na
ties mogen vangen wel de
schijn dat zij de ontwikkelin
gen in het oog houdt, maar
dat is gezichtsbedrog. De
vastgestelde aantallen zijn zó
groot dat je de vangst net zo
goed vrij zou kunnen laten.
I Welnu, dan zit er niets anders
op dan in een rubber bootje
te kruipen en de walvissen
met je eigen lijf en leden te
beschermen". „Precies", valt
het enige Nederlandse be
manningslid Simon Hollander
die als eerste machinist mee
vaart haar bij. „Als we zo
doorgaan is er binnen enkele
jaren geen walvis meer over.
Een vangstverbod van 10 jaar
is de enige mogelijkheid om
deze zoogdieren de kans te
geven zich te herstellen. Wij
zullen met het ontregelen van
de walvisvangst dan ook niet
stoppen voordat de Interna
tionale Walvis Commissie met
de afkondiging van zo'n
maatregel akkoord js ge
gaan".
Simon Hollander behoort tot
de kern van de bemanning,
die bestaat uit wèl ervaren
zeebonken. Hij heeft nog niet
eerder voor de Greenpeace-
organisatie gevaren, maar is
over zijn ervaringen tot nu
toe bepaald enthousiast
„Waarschijnlijk omdat we al
lemaal hetzelfde ideaal koes
teren is de stemming prima",
weet hij. „Er treden wel eens
kleine misverstanden op na
tuurlijk. Tenslotte is niet al
leen de Nederlandse, de En
gelse, de Canadese nationali
teit aan boord vertegenwoor
digd, maar ook nog eens de
Franse, de Amerikaanse, de
Zuidafrikaanse, de Zwitserse,
de Australische en de Nieuw-
zeelandse. Dat geeft wel eens
taal- en mentaliteitsverschil-
len. Maar alles bijeengeno
men geloof ik toch dat ik het
prima getroffen heb. En
mochten er straks ongeluk
ken gebeuren: we hebben een
dokter en een verpleegster
aan boord".
Gisteren zijn in Al
melo eindelijk de
grondwerkzaamhe
den begonnen
voor de omstreden
uitbreiding van de
verrijkt-uraniumfa-
briek in Almelo.
Een definitieve
goedkeuring voor
de bouw is overi
gens nog altijd niet
binnen, maar deze
wordt nog ver
wacht voordat met
de eigenlijke bouw
een aanvang wordt
gemaakt.
OPPOSITIE IN MOTIE:
DEN HAAG (ANP) - Oud-mi
nister Trip heeft gisteren in de
Eerste Kamer een motie inge
diend namens PPR- en PvdA
waarin de regering wordt ge
vraagd mogelijke plannen
voor verdere uitbreiding van
de productie van verrijkt ura
nium eerst aan het parlement
voor te leggen voordat zij wor
den uitgevoerd.
Ook zouden contracten van het
Urenco-concern voor de uit
voer van meer dan 2000 ton
verrijkt uranium met het parle
ment moeten worden bespro
ken. Minister Van der Klaauw
(buitenlandse zaken) verklaar
de dat deze kwestie in de eerste
plaats zijn collega Van Aarden-
ne (Economische Zaken) aan
gaat, maar meende dat de rege
ring, als belangrijkste aandeel
houder, niet voor elke uitbrei
ding naar de kamer hoeft te
gaan.
Het grootste deel van de pro
ductie van Almelo is bestemd
voor Westduitse krachtcentra
les, aldus de minister, die hie
raan toevoegde zich te kunnen
voorstellen dat wanneer deze
centrales worden uitgebreid,
Almelo „er een stuk bij zal
moeten nemen".
Inmiddels heeft de Westduitse
bondskanselier Helmut Sch
midt gisteren de brief beant
woord die premier Van Agt
hem had geschreven over de
Urenco problemen (de uitbrei
ding van de fabriek voor ver
rijkt uranium in Almelo wordt
afhankelijk gesteld van garan
ties tegen eventueel misbruik).
De woordvoerder van Buiten
landse Zaken die dit meedeel
de, wilde zich niet uitlaten over
de inhoud van deze brief, die
in het kabinet zal worden be
sproken. Bij de ontvangst van
de brief van de Engelse pre
mier James Callaghan, ruim
een week geleden, werd ge
zegd, dat de reactie van de
Engelsen op de Nederlandse
voorstellen redelijk positief
EINDHOVEN (ANP) De bewapening van de
politie is een heet hangijzer, omdat het hier
gaat om een onderwerp met veel gevoelige
kanten. Het gaat niet alleen om bewapening,
maar ook om beveiliging. En niet alleen de
veiligheid van de politie is in het geding. Ook
de veiligheid van de burgers speelt een rol. Dit
zei voorzitter H. Teeuwen van de Katholieke
Politiebond „St. Michael" vanmorgen op het
bondscongres in Eindhoven.
De bond eist van de overheid dat deze haar
verantwoordelijkheid snel in daden omzet. „Het
gaat in diepste wezen om de ethische verant
woordelijkheid van de overheid tegenover de
burgers in zaken van veiligheid en bescherming.
Maar ook om de bedienaars die deze taak van
de overheid uitvoeren", zei de heer Teeuwen.
Er moet nu ook maar snel iets worden gedaan
aan uitbreiding en versterking van de politie,
aldus Teeuwen.
De ministers Wiegel en De Ruiter willen behalve
het wegwerken van de nog bestaande onderbe
zetting (Amsterdam, Den Haag, rijkspolitie) ook
de sterkte opvoeren. De regering wil in vier jaar
in totaal 4.000 man werven. Maar of dit finan
cieel haalbaar is, hangt volgens minister Wiegel
af van de prioriteiten die de regering stelt. „Hier
is sprake van politieke touwtrekkerij", aldus de
heer Teeuwen. Aan de ene kant stelt de regering
schone voornemens in het vooruitzicht, maar
aan de andere kant komen deze voornemens
weer op de tocht te staan door het stellen van
die prioriteiten.
NDS ADVOCAAT:
.AG (ANP) Landsadvocaat Mr. E. Drooglever For-
idt dat het zestienjarige Kaapverdiaanse meisje Manue-
ia Cabral zo snel mogelijk moet worden uitgewezen,
urde dat dit nog niet eerder kon gebeuren, omdat het
dat illegaal in Nederland verblijft, een kort geding heeft
pannen tegen de staat.
vocate van Manuela, mevrouw mr. V. M. Weski, eiste van
it dat Manuela toestemming krijgt in Nederland te blijven
beroepsprocedure af te wachten die zij heeft aangespan-
[en de weigering haar een verblijfsvergunning te verlenen,
eski betoogde dat de Nederlandse staat er geen enkel
bij heeft Manuela weg te sturen. Mr. Drooglever Fortuijn
verigens ook dat de hulpverleners die zich met Manuela
i bemoeid meer kwaad~dan goed hadden gedaan. Door
'Sident van de rechtbank zal morgen reeds uitspraak
igedaan.
Verdwaalde
woestijneend
SCHIERMONNIKOOG (ANP)
- Op het eiland Schiermonni
koog is een voor West-Europa
zeldzame Casarka-eend gesig
naleerd. Het betreft een gans
achtige vogel, die thuishoort
in de steppen van Azië.
Volgens vogelkenners is het de
eerste keer dat een dergelijke
vogelsoort op het eiland is
waargenomen. Het dier is
waarschijnlijk op zijn vlucht
van de voet van het Himalaja-
gebergte naar Madagascar de
koers kwijtgeraakt.
Pauzeconcert - In de Klooster
kerk, Lange Voorhout 2, wordt
op 18 mei een concert gegeven
door organist Robert Theissen.
Het concert begint om kwart
voor een en duurt een half uur.
damevliegers
jgen nieuwe
tructies
I HAAG De Raad
de Luchtvaart is van
eel dat er een eind ge
kt moet worden aan de
rtijk van veel reclame-
[ers die een van hun
ïdstoftanks tijdens hun
kt laten leegvhegen.
Raad deed zijn uit-
ak naar aanleiding
een ongeluk met een
imesleepvliegtuig in de
rt van Otterloo vorig
Toen de vlieger merk-
it zijn motor als gevolg
een leeggevlogen
idstoftank onregelma-
•egon te lopen, schakel
lij tevergeefs over op
vleugeltanks. Bij de
dlanding werd het
[tuig vernield, de vlie-
bleef echter ongedeerd.
sleepvliegbedrijven
en momenteel een
dboek op in samen-
met de Rijkslucht-
rtdienst naar aanlei-
van de vele gevaarlij-
situaties die zich de
ste jaren1 met betrek-
tot het reclamesleep-
gen hebben voorge-
n. Sommige daarvan
den-een fatale afloop.
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM De staking
bij het chemische bedrijf Fer
ro Holland m Rotterdam is
nog niet beëindigd. Tijdens
een vergadering van de indus
triebonden hebben de leden de
voorstellen van de directie
verworpen.
voorgesteld werd door de
werknemers als onaanvaard
baar bestempeld.
De staking werd zondag uitge
roepen omdat na maanden on
derhandelen nog geen overeen
stemming over een nieuwe
CAO was bereikt. De directie
stelt dat de voorstellen van de
bonden financieel niet haal
baar zijn en de werkgelegen
heid in gevaar brengen.
ünrthovpn IANP1 T)p ulipchacpc fiihp-Rlipti pn Tmpnfp
Eindhoven (ANP) De vliegbases Gilze-Rijen en Twente
beschikken sinds vorige week donderdag over Hawk-raketten.
Het ligt in de bedoeling de komende maanden ook de operatio
nele vliegvelden Eindhoven, Soesterberg, Leeuwarden, Volkel
en De Peel met dit nieuwe luchtverdedigingssysteem uit te
rusten.
Invoering van dit nieuwe systeem is volgens de Koninklijke
Luchtmacht noodzakelijk geworden toen de luchtmachten van
hét Warchau-pact enige jaren geleden sterk verbeterde vliegtui
gen in gebruik namen. De Hawk-raketten, die nu in Nederland
worden geplaatst, zijn verbeterde versies van de al geruime tijd
in West-Duitsland in gebruik zijnde systemen.
Die verbeteringen houden onder meer in dat de reikwijdte, de
snelheid en de manoeuvreerbaarheid van de raket zijn vergroot.
De reactietijd van het wapen is bovendien aanzienlijk verkort
door de inschakeling van een computer.
Het verbeteringsprogramma startte in januari 1974. De Ameri
kaanse firma Raytheon, de producent van het oorspronkelijke
Hawk-systeem voerde het management van dit project uit, terwijl
de produktie van de benodigde nieuwe onderdelen bij firma's
in Europa werd uitgevoerd.
Op elk van de genoemde vliegvelden met uitzondering van De
Peel zijn oefenopstellingen geconstrueerd, waar het personeel
zich in vredestijd zal gaan bekwamen in de bediening van de
apparatuur en de hantering van het systeem.
Eenmaal per twee jaar zal elke Hawk-bemanning op Kreta het
daadwerkelijk afvuren van de Hawk-raketten beoefenen.
Een batterij Hawk-raketten op de vliegbasis Gilze-Rijen
ERMELO De op
komst van gespro
ken boeken voor
blinden en slecht
zienden heeft geen
afbreuk gedaan aan
de vraag naar brail-
lelectuur.
Volgens directeur
H. Fidder van de
Christelijke blinden
bibliotheek in Erme-
lo, komt dat doordat
bij het „lezen" van
gesproken boeken en ander materiaal er altijd iemand tussen
staat: de vrijwilliger die de lectuur op de band inspreekt. De
braillelezer heeft dit kennelijk onderkend en is toch weer over
gaan op het lezen van brailleschrift.
De heer Fidder zei dit gisteren naar aanleiding van de opening
van een nieuwe blindenbibliotheek in Ermelo.De nieuwe biblio
theek krijgt als eersteAn Nederland een zogenaamd braille-thuis-
werkstation waarmee vrijwilligers thuis, met gebruik van onder
andere een beeldscherm en geluidscassette, zelf brailleboeken
kunnen maken.
Den Haag In de
jaarlijkse collecte
week van het Ne
derlandse Rode
Kruis is in 1977 7,1
miljoen gulden op
gehaald. Dit is hon
derdduizend gulden
minder dan in 1976
toen na een voort
durende stijging
van de opbrengsten
(in 1974 4,9 miljoen
gulden, in 1975 6,2
miljoen) een record-opbrengst van 7,2 miljoen gulden werd
behaald. Dit deelde directeur O. Cram winkel voor Algemene
Zaken van het Nederlandse Rode Kruis gisteren mee aan de
vooravond van de landelijke inzamelingsactie die dit jaar van
22 mei tot en met 3 juni zal worden gehouden.
Vrijwilligers zullen huis-aan-huis geld ophalen, echter niet in de
steden wegens een tekort aan collectanten. Als speciale activiteit
tijdens de inzameling zullen de bakkers op 2 juni een brood
met toeslag verkopen (vijftig cent) die ten goede komt aan het
Rode Kruis. De hulporganisatie besteedde het afgelopen jaar 5,8
miljoen gulden aan buitenlandse hulp (waaronder 1 miljoen voor
conflicten in Ethiopië, 1 miljoen voor gevangenen in Zuid-Afrika
en een half miljoen voor de stormramp in India). Dit jaar gaat
de helft van de inzameling naar binnenlandse activiteiten.
Achttien maanden voor uitgeven
valse honderdjes
UTRECHT (ANP) De recht
bank in Utrecht heeft gisteren
de 37-jarige importeur W. ter
H. uit Wageningen wegens het
uitgeven van vals geld veroor
deeld tot een gevangenisstraf
van een jaar en zes maanden.
De eis was twee jaar en zes
maanden.
De man heeft enige honderden
valse biljetten van honderd
gulden uitgegeven voor het be
talen van zakenrelaties en het
in Ede.
Bij zijn aanhouding begin dit
jaar in Utrecht vond de politie
bijna vijfduizend valse hon
derdjes in zijn auto.
Als reden voor zijn bedrog
noemde Ter H. de zich steeds
hoger opstapelende schulden.
Bij het faillissement van zijn
wolimportbedrijf kort geleden,
bleef er een schuldenlast van
ruim twee miljoen gulden over.
Ter H. is de eerste verdachte
die in deze valse-honderdjes-
Het rustige, vrij zonnige en over
wegend droge weer zal morgen
voortduren, al neemt de kans op
een lokale onweersbui in het
zuiden van het land toe.
Het hogedrukgebied, dat ons dit
fraaie weer bezorgt en waarvan
het centrum zich boven de
Noordzee bevindt, neemt echter
in betekenis af. Vanuit Scandina
vië dringt een depressie, die voor
al in Zuid Zweden veel bewolking
met regen bracht, naar het zuiden
op, maar zal het weer in ons land
niet onmiddellijk beïnvloeden.
Een tweede storing bevindt zich
in Zuid-Frankrijk en veroorzaakt
daar onweersbuien. Dit weersys
teem koerst langzaam in noord
oostelijke richting, maar blijft
morgen ten zuiden van Neder
land.
Vooruitzichten voor vrijdag.
Vrij zonnig. Kans op een lokale
onweersbui. Middagtemperaturen
tussen 17 en 23 graden.
Vooruitzichten in cijfers gemid
deld over Nederland voor vrijdag:
Aantal uren zon: 515
Min. temp.: omstreeks 10 graden
Max. temp. omstreeks 19 graden
Kans op een droge periode van
minstens 12* uur: 90 procent.
Kans op een geheel droog et
maal: 80 procent.
Max. Naar-
Luchth R'da
Vlissmgen
Z.-Limburg
Lissabon
Londen
Luxemburg
Mallorca
München
