I en oerkracht
Met Piet Muyselaar
stierven Snip en Snap
:0 VAN DIJK (61) OVERLEDEN:
weer
e blierdag j.l. is Ko van Dijk
leden. Volkomen onver-
t, in zijn woning in Den
nadat hij die avond had
:ten afzeggen voor de voor-
lling van „Herfst in Riga"
krin hij samen met Mary
^sselhuys zelfs de vrijdag-
id daarvoor in Amersfoort
een ontroerend staal van
rkunst had laten zien. De
toedelijke oorzaak van
dood is een zwaar ver
loosde longontsteking
daarbij een snel opgeko-
darmvirus. Een dood in
harnas op 61-jarige leef-
En hoe afschuwelijk dat
is, het 'is tekenend voor
man die in feite zijn hele
ière voor toneel en voor
1 alléén geleefd heeft.
idood van Ko van Dijk is
1 enorm verlies voor de Ne-
jfandse toneelwereld. Van
was een van die aller-
fttsten, zoals Louis Bouw-
§ster er een was, een mens
theatervlees en theater-
in wiens stem je zelfs
lens het miniemste gesprek
I schouwburgen van Neder-
hoorde meegalmen. Een
die als weinigen door-
fog tot alle lagen van de
lerlandse bevolking, of het
i was met tot tranen dwin
dle vertolkingen, of met pu-
ikolder. Grenzen waren er
1 voor hem. Toneel was to-
I. Een heilige Muze waaraan
Izijn leven moest offeren. Je
L je ook nauwelijks voorstel-
dat je dat markante ge
ilt. die „oerkracht van ta-
Jl" (zoals Paul Steenbergen
stelde toen hij hem de Al-
"it van Dalsum-ring overhan-
«e, na de première van Sto
p's „Ter ere van"), die onge-
■ikelijke stem (Eduard Ver
sie noemde het „een zware
{noide vegetatie in de keel"
Kaan hij zich moest laten
;ren), niet meer zal zien en
planken van Nederland zul-
na dit weekeinde een tra-
l^h stuk leger zijn.
11a"]
iriklvan Dijk werd in 1916 gebo-
ntel uit een toneelfamilie. Zijn
Ier was Ko van Dijk sr., zijn
eeeder Jetty Riecker. En al
cof vader nogal gekant tegen
Jlindpogingcn van zijn zoon ook
;er J het toneel te gaan, het zat
er van het begin af aan on
danks alles onmiskenbaar in.
Balthasar Verhagen, directeur
van de Toneelschool schreef
vader Van Dijk, dat het „ons
met den besten wil niet heeft
kunnen blijken, dat hij over
zoveel talent, phantasie en le
vendigheid van geest beschikt,
dat daarin aanleiding gevon
den kan worden over de grooi
ste bezwaren van zijn te jeugdi
gen leeftijd en, vooral, van zijn
gebrekkige algemeene ontwik
keling heen te stappen". Een
afwijzing die zich voor de ma
gere, plat Amsterdams praten
de slungel die mislukte in de
ULO-klas driemaal zou herha
len, maar die hem niet tegen
hield. Hij ging volontairen,
mocht zich in een pij hullen op
de achtergrond van Gijsbreght,
kreeg zijn eerste minieme rolle
tje in Cissy van Marxveldt's
,,De Kingsfordschool", en be
gon zich langzaamaan in de
praktijk te ontwikkelen tot een
van theater bezielde jongen die
door niets of niemand viel te
stuiten op weg naar vakman
schap, roem en voldragen ta
lent. Goede kritieken waren er
al dadelijk voor hem, zelfs in
piepkleine rolletjes naast zijn
vader, voor wie hij een grote
bewondering koesterde, een be
wondering die hij later over
plantte op andere theaterlei
ders om hem heen (Louis Saal-
born o.a.). Ko van Dijk was
niet van de planken af te slaan,
luisterde, keek toe en leerde.
Wie zijn carrière nagaat, beseft
welk een veelzijdigheid hij zich
in die jonge jaren had weten
te veroveren. Of het nu een
pure klucht was, of de zwaar
ste Shakespeare. Hij liet het
publiek brullen van het lachen
om de grootste onzin, hij zette
ze ademloos en ontroerd terug
op hun stoelen in het fijnzin-
nigste drama. Men heeft het
hem wel verweten, die combi
natie, maar Van Dijk legde die
verwijten vol afschuw naast
zich neer, gaf zelfs zijn Louis
d'Or terug, toen hij hoorde dat
de uitreiker hem een lesje had
gelezen over zijn „schnabbels".
^heater was theater voor hem,
daar hoorde Minister Hozebaar
in Eli Assers „Mimosa" bij, dat
was ook Jan Moraals radio
strip „Koek en ei", en dat was
Max. temp.: omstreeks 14 graden
Kans op een droge periode van
minstens 12 uur95 procent
Kans op een geheel droog etmaal
80 procent
hogedrukgebied boven Scan-
ivië breidt zich langzaam uit
:uidelijke richting. De invloed
e aïn. merkbaar door droog weer
ieg|vooral in de noordelijke pro-
dr^ies zonnige perioden, zal
Ótgen geleidelijk toenemen,
-ing lagedrukgebied, dat de afge-
zoafn dagen in midden en west-
;t eppa voor wisselvallig weer
t dfflde trekt nu in oostelijke rich-
in <Tweg. Gisteren was het vooral
i an België Luxemburg. Noord-
nkrijk en Zuid-Ouitsland re-
[anJachtig en koud weer. Op ver
killende plaatsen werden neer-
^J-hoeveelheden tussen 15 en
mm geregistreerd en de mid-
|temperaturen lagen rond 10
itimorgen bevond dit uitgebrei-
tj regengebied zich boven Zwit-
jand 7uirt- pn Hnpt-Duitsland
10SC0PEN oord-Polen,
jïruitzichten voor woensdag:
de meeste plaatsen droog en
4 zonnig.
jagtemp. van 12 tot 18 gra-
geiiersvooruitzichten in cijfers ge-
üdeld over Nederland voor
abdensdag:
Bcftal uren zon 5 tot 15
temp.: omstreeks 5 graden
ook Shakespeare's „Othello".
Om maar één van de 250 rollen
te noemen die hij speelde. Een
ongelooflijke serie, met daar
onder een onvergetelijke Oom
Wanja, een prachtige Dylan
Thomas, een rol naast Paul
Steenbergem in Storey's „Mooi
weer vandaag", die je als toe
schouwer werkelijk kapot ach
terliet. Wie de toneel- of de
televisie-versie van dat stuk
heeft gezien, zal nooit het mo
ment vergeten waarin Van
Dijk, alleen maar kijkend, zon
der tekst, aan het slot de tra
nen over de wangen rolden.
Niet sentimenteel, maar diep
ontroerend.
Zijn privé-leven was voor hem
een nauwelijks serieus speel
terrein om dat echte leven op
de planken heen. Gevuld met
grappen en grollen, met zes
mislukte huwelijken (o.a. met
de actrices Elly van Stekelen
burg, Ellen de Thouars en Ted
dy Schaank) waardoor je je af
gaat vragen of de man die op
het toneel van het samenspel
leefde, in de werkelijkheid wel
een echte relatie met iemand
kon hebben. Voor Van Dijk
was het waarschijnlijk minder
belangrijk. Hij loopt er in de
door zijn neef Guus Verstraete
geschreven biografie wat lucht
ig overheen. Pas belangrijk
werd het toen hij na twee heu
poperaties, die gelukten maar
hem voorgoed afhankelijk
maakte van zijn stok, trouwde
met de verpleegster Pia, die
hem twee zoons schonk. Zoons,
Peter-Jan en Kees, waarover
hij praatte (o.a in de lange
serie interviews van Tony van
Verre op de zondagochtendse
radio) met een bijna overdre
ven klinkende vaderlijke trots
en bezetenheid. Des te tragi
scher was het dat ook dit hu
welijk spaak liep. de kinderen
bij hun moeder bleven en Ko
van Dijk slechts op weekend-
bezoeken was aangewezen. En
die blijkens geruchten ook al
niet zo regelmatig meer waren.
Het moet hem, juist toen hij
dat voor dat volkomen nieuwe
vaderschap een plaats in zijn
leven had ingeruimd naast zijn
toneelrealiteit, teruggeworpen
hebben in een afschuwelijke
eenzaamheid.
Ko van Dijk mag dan privé een
raadselachtig mens gebleven
zijn, die je in een interview
nauwelijks enige warmte kon
geven, die een op een afstand
orerende, „spelende" held
bleef, op de planken zal zijn
plaats nooit meer opgevuld
worden. Hij was het levend
geworden theater, die fel bran
dende oerkracht die voorgoed
uitgewoed is.
Bert Jansma
BAM Holding BAM Holding
(bouw) in Amsterdam ver
wacht dat de resultaten over
1978 de onderneming in staat
zullen stellen over het verhoog
de kapitaal hetzelfde dividend
als voorgesteld over 1977
6,25 tegen 5,50 over 1976)
uit te keren.
Deze verwachting is gebaseerd
op de thans beschikbare gege
vens, incl. de resultaten over
„Agora" De samenstelling
van de huidige portefeuille
wettigt volgens de directie van
Beleggingsmaatschappij voor
Vastgoed „Agora" in Amster
dam de verwachting, dat 1978
weer met een hoger resultaat
zal kunnen worden afgesloten.
Over 1977 kwam de winst uit
op 8,33 min tegen 7,21 min
in 1976. Eerder werd voorge
steld het dividend te verhogen
van 8,8 pet naar 10,2 pet. De
huuropbrengst steeg met 1,44
min ofwel ruim 11 pet (1976: 6
pet) tot 14,12 min.
Kwatta Kwatta Internatio
nal in Breda heeft over 1977
een winst behaald van
336.613 tegen een winst van
48.949 in 1976. Voorgesteld
zal worden de winst af te boe
ken van het verliessaldo.
LEIDSE COURAN1
MAANDAG 8 MEI 1978' PAGINA 9
Snip en Snap, tot het laatst actief als
de twee dames die het hart op de tong
droegen, zijn niet méér nu in het
afgelopen weekeinde Piet Muyselaar,
78. zijn tijdelijk bestaan voleindde. In
het Amsterdamse Binnengasthuis ont
waakte hij niet meer uit de coma,
waarin hij woensdagavond j.l. geraak
te bij een hartaanval tijdens het kij
ken naar voetbal op tv. Met dit ver
scheiden werd ook een stuk atistiek
bestaan weggenomen uit het leven
van Willy Walden, die dan wel op de
radio nog steeds een eigen praatru
briek verzorgt, maar zijn functie en
zijn betekenis toch vooral ontleent als
helft van dit duo, dat veertig jaar een
deel van het gezicht van de Neder
landse revue bepaalde.
Piet Muyselaar, maar niet minder Wil
ly Walden, kwamen in de jaren '20
schoorvoetend het Nederlandse amu
sement binnen. De een zowel als de
ander waren twee van de velen, die
bijrolletjes kregen in sketches. Zij
stonden in de schaduw van figuren als
Buziau, Davids, Derby etc. en dienden
ter vulling van programma's, die rond
een grootheid, een naam, op touw
werden gezet. Voor de mindere goden
als Muyselaar en Walden werd geklapt
in afwachting van de vedette, wiens
naam groot op de affiche stond en
waarvoor men gekomen was. Die be
scheiden rol gold vooral Piet Muyse
laar nog meer dan Willy, omdat laatst
genoemde beter dan Piet zijn tekst
vlijmend de zaal in kon werpen, als
het ware geboren was voor het aan
scherpen van de pointe.
De kortgeleden overleden René Slees-
wijk, die een architectenopleiding
volgde in Parijs en daar zo bezeten
raakte van theater, dat hij bij terug
keer in Amsterdam een eigen revue op
poten zette, heeft met de scherpe tong
van Willy en de natuurlijke bonhom-
mie van Piet een gelegenheidsduo in
elkaar gezet, dat op basis van de cros
stalk een hechte structuur vertoonde
met de lange levensduur van veertig
jaar. Want nog pas vorig jaar stonden
zij, althans toen, voor het laatst op de
planken en wel in de Rijswijkse
schouwburg. Gezien deze levensduur
van dit duo moet het meer zijn ge
weest in 1937 dan een gelukkige greep,
toen Sleeswijk ter opvulling van een
Bonte dinsdagavondtrein-programma
Muyselaar en Walden opknapte met
een uit een volle bureaulade opgediep
te tekst van Jacques van Tol, lijf schrij
ver van Louis Davids en vader van Tol
Hansse, welke tekst een venijnig-gees-
Van huis-uit een typ'eur ontwikkelde Piet Muyselaar (links) zich tot een van de beste aangevers in
het Nederlandse revuewezen in het 40 jaar durende duo Snip en Snap met Willy Walden.
tige discussie bevatte tussen de dames
Snip en Snap, duidelijk geschreven
voor twee heren-in-travestie, mannen
met een jurk aan. Niemand verwachtte
er veel van, maar in de crisisjaren van
'30 met 500.000 werkelozen waren de
heren Walden en Muyselaar al blij
werk te vinden in de revue. Tien minu
ten na hun verschijning voor de micro
foon gonsden hun namen door het hele
land. De roddel uit de monden van
deze dames werd zozeer herkend als
echt-Hollands, dat hun namen van
mond tot mond gingen. De Snip- en
Snap-mythe ontstond, men kon er in
de revue niet meer buiten. Ijlings wer
den nieuwe teksten geschreven en tot
een bijna nationale hymne groeide het
lied uit: „Als je mij nou, juffrouw
Snip, snapt u dat nou, juffrouw Snap".
In de jaren '30 werden ook crisisliedjes
geschreven en gezongen, maar geen
haalde het bij dit lijflied van de dames
Snip en Snap, rond wie Sleeswijk elk
jaar opnieuw een voorstelling opbouw
de, tot diep in de oorlog toe, waarin
de dames liedjes zongen op wijsjes, die
bekend waren van de BBC, zoals in
1943 het lied „Als op het Leidseplein
de lichtjes weer eens branden gaan",
rechtstreeks ontleend aan de BBC-top-
per „When the lights go on again".
Het siert Piet Muyselaar, dat hij zijn
eigen talent zozeer kende, dat hij nooit
méér heeft willen zijn dan deel van dit
duo en dat hij daarin nog weer de rol
wilde spelen van aangever. Hij heeft
nooit een geheim gemaakt van het feit,
dat hét Willy was die de lach lossloeg
in de zaal door zijn reacties op de
vragende en uitleggende ontboezemin
gen van Piet, die quasi-boos kon wor
den. omdat Snip en weer niets van
snapte, al kon Piet soms uit de hoek
komen met een understatement spe
ciaal voor de fijnproevers.
Laat het publiek vooral gelachen heb
ben om Willy, zonder aangever Piet
zou het hart van de Nederlandse re
vue, het duo Snip en Snap niet zo
vitaal geklopt hebben.
TON OLIEMULLER
