Doek valt
voor Grofsmederij
overweegt proces tegen Mijnders
I LEIDEN DREIGT GRIP OP
I CONSUMENT UIT DE REGIO
BINNENKORT TE VERLIEZEN
t Conclusie onderzoek CIMK:
AFSCHEID VAN
DS. HEMMES
ÏOENSDAG 3 MEI 1978
LEIDSE COURANT
PAGINA 3
Volkenkunde
Drs. Boudewijn Walraven, docent in de Koreaanse taal- en
letterkunde aan de Leidse universiteit verzorgt zondag 7
mei twee lezingen over wonen, eten en kleden in het Korea
van vandaag. De lezingen beginnen om kwart over twee
en kwart voor vier. Zij worden gegeven in het Rijksmuseum
voor Volkenkunde, Steenstraat 1. Zondagmiddag 21 mei is
gewijd aan de Indonesische Wayang. Dan treedt de bekende
poppenspeler Rien Baardmans op in het museum met de
Wayang Kantjil. De voorstellingen beginnen om kwart over
twee en kwart voor vier. De toegangsprijzen zijn drie
gulden vijftig voor volwassenen en een gulden vijfenzeven
tig voor jongeren onder achttien jaar en 65-plussers. Kaar
ten zijn te bestellen via telefoonnummer 132641.
Wandeltocht
De Leidse wandelsportvereniging „Zuid-west/Willen is kun
nen" houdt een jubileum wandeltocht op zaterdag 6 mei.
Dit ter gelegenheid van het 10-jarig bestaan van de vereni
ging. De tocht begint op het terrein van de voetbalvereni
ging VTL aan de Voorschoterweg. Er kunnen afstanden
van 5, 10, 15, 20 en 40 kilometer gelopen worden. De veertig
kilometerloop begint tussen negen en 10 uur, de overige
afstanden tussen negen uur 's ochtends en half drie 's mid
dags. Inlichtingen en inschrijven telefoon 894092.
De sleutels
De muziekgroep ..De sleutels" geeft vrijdagavond 5 mei een
feestelijke showavond in het Antonius-clubgebouw aan de
Lange Mare. Hier wordt dan muziek gespeeld, waarin
vooral de gezelligheid tot uiting komt. Een gezellige sfeer
is namelijk het belangrijkste bij de optredens van deze
Leidse muziekgroep. De feestavond begint om acht uur.
Simavi-collecte
De Simavi-collecte in de Leidse regio heeft bijna 22.000,-
opgeleverd. In Leiden werd 14.344,- bijeengebracht, in
Oegstgeest 3.986,95 en in Leiderdorp 4.086,90. De
straatcollecte in Leiden was nogal teleurstellend (er werd
2263,- opgehaald tegen 3700,- vorig jaar). Dit hield
verband met het feit dat de gemeente op het laatste
moment toestemming had gegeven aan het comité behoud
werkgelegenheid Grofsmederij een straatcollecte te hou-
Menes
De kindertheatergroep Menes, met onder meer Bob van
Ooyen, brengt zondagmiddag 7 mei om drie uur het
toneelstuk „Jonge, jonge, wat een meid", in het LAKthea-
ter. Dit spel is speciaal bedoeld voor kinderen van negen
tot en met twaalf jaar en gaat over het verschil tussen
een jongen en een meisje. Kaarten zijn dagelijks te reserve
ren tussen 2 en 5 uur aan het LAK-theater, tel. 124890.
ZOETERWOUDE/LEIDEN „Schut is weg". Deze
leuze was gistermiddag te lezen aan een van de
muren van de Koninklijke Nederlandse Grofsmede
rij n.v. in Zoeterwoude. De bezetters hebben inder
daad na een actie die zevenentwintig dagen duurde,
hun eis: „Schut moet weg" ingewilligd gezien. Maar
niet alleen ir. H. P. Schut, de directeur die volgens
zijn personeel niet in staat was het bedrijf goed te
runnen is weg, ook de personeelsleden zijn ontslagen.
Nadat de voorzitter van het actie-comité, F. Mentzij,
de sleutels van het bedrijf overhandigde aan de
nieuwe beheerder, de heer O. Kamphuis, liepen perso
neelsleden en vakbondsbestuurders af en aan om de
sporen van de bezetting in de kantine uit te wissen.
Stretchers werden opgeborgen en spandoeken van de
muren gehaald. Een bijna een maand durend gevecht
om het behoud van de werkgelegenheid in de Grote
Polder was voorbij. Rond twee uur vertrokken de
werknemers weer naar huis. De meesten gaan een
sombere toekomst tegemoet.
Want ook al zal de KNG worden overgenomen, dan
nog zullen velen niet terugkeren naar het vorige week
failliet verklaarde metaalbedrijf. Een van de curato
ren van het bedrijf mr. Blankenstein kon de werkne
mers dan ook weinig moed inspreken: „We zullen er
de komende weken hard aan werken om gegadigde
te vinden voor overname van het bedrijf. Een aantal
van u zal hier dan misschien weer werk kunnen
vinden. Ik raad u echter allen aan zo spoedig moge
lijk een andere club te zoeken, anders blijft u op
de reservebank zitten", aldus de heer Blankenstein
tot de personeelsleden.
Industriebondsbestuurder D. Ter Wisscha stelde des
ondanks dat de bezetting geen mislukking was gewor
den. "Het behoud van zoveel mogelijk arbeidsplaat
sen is groter dan voor de bezetting". Actievoerder
Mentzij gaf er eveneens blijk van de zaken minder
somber te zien. „We hebben veel medewerking gekre
gen van politici tijdens de actie. Maar ze moeten niet
denken dat ze er nu vanaf zijn. Met name van hen
verwacht ik wat druk op de regering, zodat de KNG
kan blijven voortbestaan, al is het dan niet onder
dezelfde naam".
Ter Wisscha beschuldigde er de raad van commissa
rissen van geen enkele poging in het werk te hebben
F Mentzij overhandigt de nieuwe beheerder de sleutel ten teken dat de bezetting
is beëindigd.
De laatste bijeenkomst in de personeelskantine
VER DIGROS-VESTIGING LANGEGRACHT
jEIDEN Het Leids gemeentebestuur over-
feegt de mogelijkheden om een proces aan te
I8i(pannen tegen Mijnders en Van der Broek
an ntanneer er een Digros-vestiging in de meubel-
'int- 4-oothandel aan de Langegracht wordt geves-
Igd. Dit deelde wethouder H. van Dam van
JU4o|nancién gisteravond mee tijdens een bijeen-
omst van het Koninklijk Nederlands Onderne-
lersverbond.
'ddie weth°uder stelde dat het Leids college bijna
yee weken geleden volkomen overvallen is met
|et bericht dat Mijnders een deel van zijn
(edrijf beschikbaar wil stellen aan Digros. „Wij
voelen ons genomen door Mijnders. HEt plan
is volledig in strijd met ons binnenstadsbeleid."
Inmiddels is een aantal juristen aan het werk
om te zien of Mijndes niet kan worden aange
pakt.
Ongeveer een jaar geleden is Mijnders bij het
college gekomen met een plan om zijn zaak aan
de Langegracht uit te breiden en als trekker
een cash-and-carry of een discount in het bedrijf
onder te brengen. Gedacht werd toen aan de
Profi-markt. Het Leids college heeft dit ten
sterkste afgeraden. In de officiële stukken die
over en weer zijn gestuurd wordt met geen
woord meer gerept over de vestiging van een
dergelijke supermarkt in de meubelzaak. „Toen
het onderwerp begin dit jaar nog eens ter
sprake werd gebracht van onze kant heeft Mijn
ders pertinent ontkend iets dergelijks van plan
te zijn," aldus de wethouder. Vandaar dat op
12 april aan Mijnders een bouwvergunning werd
verleend om de gevraagde uitbreiding van zijn
zaak te realiseren.
„We konden de vergunning niet weigeren omdat
de plannen van Mijnders niet in strijd waren
met de bouwverordening. Nu achteraf blijkt dat
de vergunning onder valse voorwendsels is aan-
- 55
j» 1
30 1
>ds;
Op de schouders van de heer O. Veenstra rust de
ondankbare taak de zaken voor de Grofsmederij af
te wikkelen. Hij is gistermiddag onmiddellijk na het
beëindigen van de bijeenkomst in de kantine aan de
slag gegaan om zich te oriënteren op de orderporte
feuille van de KNG en om te bekijken hoeveel
personeelsleden voorlopig kunnen blijven doorwer
ken om de lopende orders af te handelen. De nieuwe
beheerder van de Grofsmederij is niet geheel onbe
kend met de problematiek rond een faillissement. Hij
is werkzaam geweest bij Bosscher, het bedrijf dat
in januari een nieuw product naar de Grofsmederij
bracht, en heeft in die hoedanigheid al twee maal
met een faillissement te maken gehad De heer
Veenstra geniet dan ook het vertrouwen van zowel
de curatoren als de vakbondsbestuurders. Anders
bleek het te liggen met de personeelsleden. Nadat de
heer Veenstra hun had verzocht morgen om acht uur
weer normaal op het werk aanwezig te zijn, uitten
enkelen hun ongerustheid over het al dan niet uitbeta
len van de lonen. Ter Wisscha deed vervolgens een
appèl op het vertrouwen van de personeelsleden op
de bonden en stelde dat wanneer de bedrijfsvereni
ging weigerde te betalen, de stakingskassen van de
bonden zullen openspringen.
Nog even en de Grofsmederij zal niet meer bestaan.
In nog geen acht jaar is het bedrijf geslonken van
bijna zevenhonderd man naar hondertien man. En
ook deze laatsten zullen over enige tijd voor goed
de fabriekspoort achter zich dicht trekken. Wat er
nog over is, is een teleurgesteld gevoel en een bezet
tingspenning, die herinnert aan zevenentwintig dagen
solidariteit. Deze werd gedurende de laatste perso
neelsvergadering in de kantine van het bedrijf aan
alle ex-bezetters uitgereikt. Een keer per jaar zal de
Leidse bevolking even kunnen stilstaan bij de onder
gang van de trots van de Leidse metaalindustrie. Op
1 mei zullen de socialisten namelijk de zestig jaar
oude vlag van de KNG hijsen op het terrein aan de
Zuidsingel waar tientallen jaren de Grofsmederij als
een toonbeeld van een gezond* bedrijf gevestigd is
geweest.
ELISABETH VOGELS
0 He
aal (LEIDEN/REGIO De positie van de
WiLeidse binnenstad als hoofdwinkelcen-
,3 25atrum is op het moment nog erg sterk.
3.02-11" het gebied van Rijnland blijkt het
andsnLeidse winkelcentrum een bijzondere
5 Meaantrekkingskracht op de konsument uit
ial. iKte oefenen. ttDe sterke greep van het
^spe'choofdwinkelapparaat op de konsument
rdenkin de regio is echter tevens haar „zwak-
schajte". Immers: het tekent de afhankelijk-
9r ^heid van de Leidse middenstand van de
'l^jregionale koopkrachtstoevloeiing en de
op ,omvang van deze winkelvoorziening is
rz. Radaar in belangrijke mate op gebaseerd,
en; 2Er bestaan duidelijke plannen om in de
.^omliggende gemeenten zelf enkele be-
langrijke winkelcentra te doen verrijzen.
Dit betekent dat het Leidse hoofd winke
lapparaat in de komende jaren relatief
aat „minder aantrekkelijk" zal worden, ten-
Gei^zij de gemeente Leiden besluit om haar
ies ^stadscentrum eveneens attractiever te
Klaalmaken". Dit is een van de belangrijkste
3PPa< conclusies van het Centraal Instituut
os-1 Midden- en Kleinbedrijf (CIMK), dat in
ding opdracht van de Kamer van Koophandel
Stiiti voor Rijnland een onderzoek heeft ver-
1 de I richt naar het functioneren van de totale
2%\\detailhandel in de regio.
Geld De aanleiding tot het onderzoek werd
O (S| gevormd door een tekort aan informatie
over het functioneren van de regionale
detailhandel, als gevolg waarvan het dis
tributie-planologisch beleid van de Ka-
ladinj mer met betrekking tot haar regionaal-
).001 economische beleidsadvisering, niet de
ij gewenste diepgang kon verkrijgen. Het
onpla onderzoek was vooral gewenst omdat een
U-.°9 aantal ontwikkelingen in het gebied van
wisst °*e Kamer (Rijnland mag in dit verband
2 Sp< gezien worden als de kuststrook tussen
idaag Katwijk en Noordwijkerhout en het bin-
d en nengebied tot aan Bodegraven en Nieuw-
veen) grote aandacht verdienden. In het Toerisme
kort betreft dit de onderlinge concurren
tiepositie tussen de kernen van Leiden.
Leidsenhage en Den Haag, die overigens
zeer aanzienlijk is, de voortdurende ini
tiatieven tot het stichten van winkelcon
centraties en de aanvraag van bepaalde
concerns om in Leiden grote winkelvesti-
gingen (Miro in het Morskwartier) van de
grond te krijgen.
Plannen om het winkelcentrum in de
Leidse binnenstad aantrekkelijker te ma
ken. mogen aldus de Kamer niet lang op
zich laten wachten, omdat de omzet ont
wikkeling in 1976 (de start van het onder
zoek) reeds tekenen van stagnatie te zien
gaf. Vooral de parkeersituatie in Leiden
blijkt een negatieve waardering van het
koperspubliek te krijgen.
De positie van het Bollengebied moet wat
de situatie van de detailhandel aldaar
betreft kritisch bekeken worden. De om
vang van de winkelvoorziening in dit
gebied is zodanig ruim, dat een overlap
ping van functies niet kan uitblijven. Dit
geldt vooral de centra van Hillegom, Lis-
se en Sassenheim. „Overigens", zo stelt
de Kamer, „is de aantrekkingskracht van
het centrum van Sassenheim gezien haar
omvang verrassend sterk".
Het hoofdwinkelcentrum van Alphen aan
den Rijn vervult de functie van geweste
lijk hoofdcentrum voor het oostelijk ge
deelte van het onderzoeksgebied. Alphen
neemt als zodanig na Leiden in de op
bouw van het hoofdwinkelapparaat de
tweede plaats in. Met de komst van het
Aarhof heeft het oorspronkelijke stads
centrum duidelijk meer allure gekregen,
hetgeen volgens het onderzoeksteam een
goede zaak is, als men kijkt naar de
gewestelijke taak van Alphen.
Het centrum van Katwijk aan Zee heeft
een bovenlokale functie die als een nutti
ge aanvulling op die van het Leidse
stadscentrum mag worden beschouwd.
Van belang is het om de bestedingen van
het toerisme in Katwijk- en Noordwijk
aan Zee in een algemene beschouwing
over de detailhandel te betrekken. Het
Noordzeestrand laat vooral deze twee
gemeenten royaal profiteren van de
koopkracht van de toerist en met name
dan wel van de verblijfsrecreant, die,
zoals begrijpelijk is, eerder op de winkels
in de buurt is aangewezen dan de dagjes
toerist. In de dagelijkse goederensector is
het aandeel van de toeristische bestedin
gen in de totale omzet van het centrum
in Katwijk aan Zee circa 15 procent.
Voor Noordwijk is dit zelfs meer dan het
dubbele. In deze laatste gemeenten wordt
de omzet van de niet-dagelijkse goederen
voor maar liefst 50 procent door het
toerisme bepaald. Voor de Bollenstreek
en "het Plassengebied liggen deze percen
tages een stuk lager omdat de aard van
het toerisme hier sterk bepaald wordt
door vormen van weekend-recreatie of
door de korte periodes jjie doorgaans
voor deze gebieden als vakantie-omge
ving in trek zijn.
Markt
In zijn analyse van de winkelfunctie
toont het CIMK aan, dat de markten van
Leiden en Alphen een bijzonder aantrek
kelijke rol spelen. Vooral in die gemeen
ten waar men geen markt kent (15 van
de 27 gemeenten) is de bevolking dikwijls
geneigd om in genoemde plaatsen haar
inkopen te doen
Dominee Hemmes die 12 jaar als predikant in het Diaconessen-
huis heeft gewerkt, is gisteren onder grote belangstelling met
emeritaat gegaan. Uit alle afdelingen van het ziekenhuis waren
mensen aanwezig die de dominee hartelijk toespraken. Na de
toespraken volgde het dankwoord van de heer Hemmes. Hij was
vooral te spreken over de goede onderlinge samenwerking tussen
de mensen in het ziekenhuis en vond het jammer dat hij nu
al moest vertrekken. Maar hij vond het niet erg plaats te maken
voor zijn opvolger, de heer H. B. van 't Hof. Deze zal met ingang
van 1 juli de pastorale zorg in het Diaconessenhuis overnemen,
i Tot dan zal de heer Hemmes blijven, ondanks zijn officiële
I emeritaat.
KNO-voorzitter Perquin:
Minimumlonen niet hoger
LEIDEN De minimumlonen
moeten absoluut niet meer
stijgen wil het midden- en
kleinbedrijf zijn hoofd boven
water kunnen houden. Thans
wordt 93% van de bedrijf sin-
komsten als lonen uitbetaald.
Een onvoldoende hoeveelheid
blijft hierdoor over om de
middenstand renderend te
houden". Dit stelde de voorzit
ter van het Koninklijk Neder
lands Ondernemersverbond,
de heer W. Perquin gister
avond tijdens een vergadering
van het verbond.
De 'heer Perquin wees op het
gevaar dat de verhoging van de
koopkracht voor minimumlo
ners een automatisme wordt.
Dit betekent namelijk dat alle
lonen gelijkwaardig moeten
worden opgetrokken wat met
name voor de middenstanders
zo langzamerhand een ondoen
lijke zaak wordt. In dit ver
band wees hij erop dat vijf
procent van de Nederlandse
middenstanders zelf minder
dan het minimumloon verdient
en veertig procent net het mo
dale inkomen heeft.
Teneinde aan de moeilijke si
tuaties het hoofd te bieden
achtte de heer Perquin de fusie
die gisteravond tot stand kwam
tussen de Leidse afdelingen
van het Nederlands Katholiek
Ondernemers Verbond en
Koninklijk Verbond van On
dernemers van groot belang.
gevraagd, overwegen we een Arobprocedure
tegen Mijnders aan te spannen. „Tevens worden
de mogelijkheden onderzocht of op grond van
de hinderwet de vestiging van de supermarkt
kan worden voorkomen.
In de gemeenteraadsvergadering van maandag
8 mei zal wethouder M. van Aken van economi
sche zaken ingaan op schriftelijke vragen die
door de raadsleden Van Zijp en Bleijie (beiden
CDA) zijn gesteld. Het PSP-raadslid mevrouw
H. Passchier heeft een interpellatie over De
Digros-zaak aangevraagd.
..Schut is weg" was er gisteren te lezen aan
een van de müren van de KNG
gesteld om de werkgelegenheid voor de KNG te
behouden. „Dat bleek al vlak voor de bezetting, toen
hij niet wilde ingaan op onze eis dat de werkgelegen
heid gewaarborgd moest blijven tot juli 1979. We
weten nu dat de schulden te groot waren, maar als
er geen bezetting was geweest, hadden de commissa
rissen de één miljoen van het ministerie opgestreken
en hadden daarna de zaak laten dood bloeden". De
bondsbestuurder deelde de werknemers mee dat hij
op korte termijn opening van zaken zal geven over
de onderhandelingen tussen de Industriebonden en
de raad van commissarissen.
Enige verwarring ontstond er gistermiddag over het
uitbetalen van de lonen. De Federatie Metaal en
Electrotechniek heeft haar vertegenwoordigers in de
bedrijfsvereniging, die de lonen tijdens het faillisse
ment moet uitgetalen, de instructie gegeven deze niet
te betalen over de periode waarin het bedrijf is bezet
geweest. De FME ziet de bezetting als een onrechtma
tige daad. Over het al dan niet uitbetalen van de
lonen neemt de bedrijfsvereniging vandaag een be
slissing.
