Bandopnamen bewaard om
wille van medewerkers
Antilliaanse partijen weer met elkaar aan tafel
Miljoenen over hele wereld
van de Arbeid vierden Dag
Nieuwe leider wachtte
in de gevangenis
EX-PRESIDENT NIXON:
Onderzoek
taar
mtslag
ïinister
Oost-Duitsland en VS
wisselen gevangenen uit
Vinnige reactie Moskou op
verklaring Britse maarschalk
VAN DER STEE BEREIKTE DOORBRAAK
BUITENLAND
NEW YORK Oud-presi-
dent Richard Nixon heeft
verklaard dat hij destijds
niet de handopnamen van
zijn gesprekken in het Witte
Huis heeft vernietigd, omdat
hij van oordeel was dat zijn
medewerkers deze opnamen
beschouwden als een vorm
van bescherming en dat zij
zich tegen hem zouden keren
als die banden zouden ver
dwijnen. Dit blijkt uit de
tweede aflevering van de me
moires van Nixon die giste
ren in de New York Times is
gepubliceerd.
De gewezen president zei
nooit geloofd te hebben dat
het bestaan van de bandopna
men zou worden onthuld.
Voorts verklaarde hij van me
ning te zijn geweest dat de
speciale officier van justitie
in de Watergatezaak, Archi
bald Cox, buiten zijn boekje.
was gegaan en het op hem
persoonlijk had voorzien.
Daarom had hij opdracht ge
geven Cox te ontslaan. Dit
leidde weer tot het aftreden
van de minister van justitie
Elliot Richardson en diens
plaatsvervanger William Ruc-
kelshaus. Nixon schreef dat
deze felle reactie op zijn stap
tegen Cox hem had verrast.
Tenslotte had Nixon, naar
zijn zeggen, met het oog op
de politieke realiteit besloten
teksten van de banden voor
publikatie vrij te geven. Deze
pragmatische aanpak plus het
gebruik van nogal gemeenza
me taal in de betrokken ge
sprekken tussen het staats
hoofd en zijn naaste mede
werkers waren echter bij de
Amerikanen niet goed geval
len.
Op 1 augustus 1974 had Ni
xon, naar zijn zeggen, beslo
ten af te treden. Toen op 7
augustus republikeinse lei
ders uit het Congres hem
hadden meegedeeld dat hij in
staat van beschuldiging zou
worden gesteld, had hij zijn
minister van buitenlandse za
ken Henry Kissinger ontbo
den. Op verzoek van Nixon
had hij met Kissinger gebe
den. De volgende dag was
Nixon afgetreden.
Halsbrekend
protest tegen
walvisvangst
Chicago (DPA) De 25-jarige
fotograaf Joe Healy heeft giste
ren in Chicago de gevel van
het hoogste gebouw ter wereld
tot aan de 19de verdieping be
klommen om een transparant
met het opschrift „doodt de
walvissen niet" te bevestigen.
Hij was zijn halsbrekende toer
om vier uur in de ochtend bij
een temperatuur van rond het
vriespunt begonnen. In comple
te bergbeklimmersuitrusting be
klom hij het onderste deel van
het 110 verdiepingen tellende
gebouw van de Sears-maat-
schappij. Pas toen hij zijn werk
tot tevredenheid had volbracht,
kwam hij naar beneden waar
tientallen politiemannen hem
opwachtten. Wegens het ver
wekken van algemene ergernis
werd hij aangehouden, maar te
gen een borgsom mocht hij
weer gaan.
China doet mee
tan voorspelling
|seneve (Reuter) Na een aan
hankelijke weigering heeft
liina zich nu bereid ver
jaard deel te nemen aan een
wereldomvattend experiment
ot weersvoorspelling op lange
ermijn dat een jaar zal duren.
)it is in Geneve meegedeeld
loor de Wereld Meteorologi-
che Organisatie (WMO).
)e medewerking van een groot
|tnd als China is van groot
•elang voor het welslagen van
W\e proef, die 1 december a.s.
piegint. Er zal gebruik worden
gemaakt van aardsatellieten,
fliegtuigen, ballonnen, boeien
de oceaan en computers.
|len wil de oorzaken van kli
maatsveranderingen trachten
fast te stellen en proberen het
aj/eer zo lang mogelijk van te
loren te voorspellen.
leer Joden weg
|it Rusland
'ashington (Reuter) De
11 /migratie van joden uit Rus-
tnd heeft tijdens de maand
taart het hoogste maandgemi-
elde in vier jaar bereikt, al-
us een rapport aan het Ame-
'ikaanse congres. In die
taand kwamen meer dan
000 emigranten in Wenen
jut.
t de 12 maanden tot eind
taart zijn 19.010 joden uitge-
i.. leken, vergeleken met 13.976
j de daaraan voorafgaande
f faalf maanden. In de eerste
tie maanden van dit jaar was
Joodse emigratie 5.611 per-
•^fnen tegen 3.338 in de eerste
*3®trie maanden van 1977.
LISBÜRY Het interim-
jewind in Rhodesië heeft be-
oten een commissie in te
ellen, om de crisis te bezwe-
na het ontslag van de
[varte minister van justitie,
yon Hove. Dit hebben natio-
tische kringen in Salisbu-
y meegedeeld.
commissie zou een onder-
>ek moeten instellen naar de
nstreden opmerkingen, die de
lister zou hebben afgelegd,
Belke leidden tot diens ontslag.
ister Hove zou hebben ge-
leit voor "omgekeerde positie-
e discriminatie" om het aan-
eel van de zwarte Rhodesiërs
i leger en politie te vergroten,
'e Verenigde Afrikaanse Na-
onale Raad van bissqhop
.bel Muzorewa, waarvan mi-
is ter Hove lid is, deelde mee,
at overwogen werd de coalitie
f verlaten.
Ook in Parijs kwam het bij demonstraties tot ongeregeldheden. De politie gebruikte borstbeeld van Karl Marx, geplaatst boven zijn
tegenover de demonstranten traangasgranaten. Zes agenten en twaalf betogers raakten {Kaf in Londen, werd door vandalen met verf be-
gewond.
smeurd. Dat ter gelegenheid van de 1e mei.
MOSKOU, PEKING, HAMBURG - Mil
joenen mensen in de hele wereld hebben
gisteren de Dag van de Arbeid gevierd.
Opvallend was dat in Peking geen 1 mei
parade werd gehouden. De nieuwe leiders
in China demonsteerden daarmee wat zij
onder een nuchtere opbouwpolitiek ver
staan: geen verspilling van tijd, kracht en
geld voor alleen maar een spektakel. Wel
hadden alle Chinezen vrij.
Het Rode Plein in Moskou maakte een
geheel andere indruk. Het plein was bijna
niet meer te zien door de rode vlaggen en
de spandoeken die een eindeloze stoet met
zich meevoerde. Gadegeslagen door partij
leider en president Brezjnjew, het bijna
voltallige Politieburo en duizenden bur
gers, trok de stoet in twee uur over het
plein.
Ook in Polen en andere landen van het
Oostblok werden parades gehouden. De
Poolse regering maakte een gebaar bekend
tegenover de laagstbetaalden die in het
vervolg 200 zloties (volgens de officiële
koers 26 gulden) per maand meer in hun
loonzakje krijgen. Vorig jaar werd eenzelf
de verhoging bekend gemaakt op 1 mei.
Ook in Engeland was 1 mei dit jaar een
officiële feestdag. De voorstanders hiervan
heeft het overigens jaren gekost om dit
door te drukken. Het lukte uiteindelijk
twee jaar geleden, toen de Labour-regering
besloot dat 1 mei met ingang van 1978 een
feestdag zou zijn. In West-Duitsland had
de werkende bevolking ook vrij. Op vele
plaatsen werden bijeenkomsten gehouden,
die in het teken van de schepping van
abreidsplaatsen stonden.
De Spaanse bevolking kon gisteren voor
het eerst in 42 jaar vrijelijk 1 mei vieren.
Zij maakte hier druk gebruik van. Overal
waren marsen en bijeenkomsten. In Ma
drid trok een groep van 200.000 mensen
door de stad, op weg naar het Puerta de
Alcalaplein waar zij door vakbondsleiders
werden toegesproken.
De politie in de Chileense hoofdstad, San
tiago, heeft wapenstokken gebruikt om een
poging van ca. 300 mensen tot het houden
van een tegen de regering gerichte een-
mei-demoinstratie te verijdelen.
Verscheidene demonstranten zijn gearres
teerd. Ooggetuigen zeiden dat de betogers
riepen „vrijheid, vrijheid" en „lang leve de
eerste mei"
Ook president Amin van Oeganda-
nam deel aan een 1 mei vierincj.
Al dansend demonstreert hij zijn
vaardigheden met een speer.
In het Yoyogi Park in Tokio waren 300.000 mensen bij elkaar gekomen om de Dag van de Arbeid
op eigenwijze te vieren. Bij vieringen waren in Japan in totaal 41/2 miljoen mensen betrokken.
NEW DELHI (AP) Nur Mohammed Tarrakhi,
de voorzitter van de voorheen illegale commu
nistische partij en de nieuwe leider van Afgha
nistan, heeft de twee dagen die de bloedige
straatgreep heeft geduurd in een gevangeniscel
in Kabul vastgezeten, zo is in diplomatieke
kringen vernomen.
Vorige week dinsdag, twee dagen voordat de
opstand tegen het regime van president Moham
med Daoud losbrak, leidde Tarrakhi een massa
le demonstratie tegen de moord op een commu
nistische partijfunctionaris en waarin het aftre
den van Daoud werd geest, aldus zegslieden.
Tarrakhi en zes andere communistische leiders
werden bij deze demonstratie aangehouden door
veiligheidsagenten en opgesloten.
Vrijdagavond werd hij vrijgelaten en zondag
uitgeroepen tot eerste minister en voorzitter van
de revolutionaire raad, tot nu toe de enige uit
de leidende groep, wiens naam bekend is ge
maakt. Als leider van de illeg'ale Communisti
sche Partij, de Democratisch!? Khalaq partij,
nam Tarrakhi het risico gearresteerd te worden
door de 69-jarige Daoud in het openbaar aan
te vallen. Politieke acties waren in 1977 door
een nieuwe grondwet verboden.
De Khalaq Partij geldt als een pro-Russische
communistische beweging. De revolutionaire mi
litaire raad zal nu uit moeten maken of het nog
meer op het grote buurland wil steunen. Daou-
d's beleid was er altijd op gericht een zo
onafhankelijk mogelijke koers te varen. Afgha
nistan is een ruig bergachtig land met ongeveer
20 miljoen inwoners. Het wordt begrensd door
Rusland. Iran en Pakistan.
India heeft het nieuwe bewind in Afghanistan
al erkent evenals Bulgarije en Rusland.
De regering van president Jimmy Carter heeft
een verzoek van het nieuwe bewind in Afghanis
tan tot diplomatieke erkenning in overweging
genomen.
BERLUN (AP) De 43-jarige
Amerikaanse militair Robert
G. Thompson, die in de VS
was veroordeeld wegens spio
nage, is gisteren in Berlijn uit
gewisseld tegen een Ameri-
Robert Thomson (links) verlaat de gevangenis van Lewisbury in de
Verenigde Staten om af te reizen naar Berlijn waar hij werd uitgewis
seld tegen de Amerikaanse student Alan van Norman.
kaanse student, die sinds vorig
jaar in een Oostduitse gevan
genis zit wegens een poging
tot mensensmokkeL
Thompson werd in 1965 tot 30
jaar gevangenisstraf veroor
deeld, nadat hij er op was be
trapt, dat hij als lid van de
codedienst van de Amerikaan
se luchtmacht documenten ko
pieerde voor de Russische ge
heime dienst
De man tegen wie hij werd
uitgewisseld is de student Alan
van Norman uit Minnesota, die
vorig jaar tot twee en een half
jaar gevangenisstraf werd ver
oordeeld, nadat de grenspolitie
op 2 augustus in zijn auto een
Oostduitse art§ en diens vrouw
en zoon had ontdekt die hij
mee had willen nemen naar het
Westen.
Rusland erfvijand van Groot-Brittannië
Van onze correspondent Roger Simons
LONDEN De Russen hebben vandaag scherp
gereageerd op een verklaring, die gisteren door
luchtmaarschalk Sir Neil Cameron, stafchef
van de Britse defensie, afgelegd werd in Pe
king. Cameron zei daar tot Chinese officieren:
Onze beide landen hebben een erfvijand, wiens
hoofdstad Moskou is.
Luchtmaarschalk Cameron bevindt zich in Chi
na om er te praten over „defensiefilosofie".
Vandaag reist hij van Peking naar Shanghai.
Zijn bezoek aan China wordt algemeen be
schouwd als een Britse poging om oorlogsmate-
rieel, waaronder straaljagers, te verkopen aan
de Chinezen.
Het is duidelijk, dat luchtmaarschalk Sir Neil
Cameron de Britse socialistische minderheidsre
gering in ernstige politieke moeilijkheden heeft
gebracht. De Pravda bracht vanmorgen scherpe
kritiek uit op zijn verklaring, die volgens deze
Russische partijkrant de relaties tussen Moskou
en Londen geen goed zal doen. Volgens de
Pravda dient Groot-Brittannië onmiddellijk een
onderzoek in te stellen.
De Britse minister van buitenlandse zaken, Da
vid Owen, zit met de uitspraak van Cameron
sterk in zijn maag. Hij sprak gisteravond de
mening uit dat Cameron niets had gezegd wat
de Russen op stang zou jagen. Voor zijn vertrek
naar China had de stafchef nog gepraat met
minister Owen.
Van onze parlementaire redactie)
>EN HAAG Het jaarlijkse debat
lat de Tweede Kamer aan de Ne-
lerlandse Antillen wijdt, gepro-
rammeerd voor de week van 8 mei,
an aanzienlijk optimistischer tege-
aoet gezien worden dan een paar
reken geleden bevroed werd. Dat
i te danken aan het succes dat
sinister Fons van der Stee vorige
reek bereikt heeft tijdens bet „drie-
loeksoverleg" tossen hem, leden
'an de regering van de Nederlandse
Lntiilen en vertegenwoordigers van
iet eilands bestuur van Aruba,
loals gemeld is Van der Stee er,
'oor velen onverwachts, in geslaagd
Ie vastgelopen verhoudingen tussen
Ie regering in Willemstad en bet
ilandbestuur van Aruba te door-
ireken en de Antilliaanse minister-
resident Boy Rozendal en de leider
'an de Arubaanse meerderheids? ar-
U MEP, Betico Croes samen aan'
afel te krijgen.
'oen Van der Stee in december van
let vorig jaar de portefeuille Neder-
inds-Antilliaanse zaken van De
laay Fortman sr. overnam werd hij
econfronteerd met een uiterst ge-
ompliceerde problematiek. Het ka-
fry hot
van Curasao enerzijds en het eiland
bestuur van Aruba anderzijds ston
den als kemphanen tegenover el
kaar. Een goed gesprek was niet of
nauwelijks mogelijk.
De kern van het probleem is bekend.
De Nederlandse Antillen, waarmee
ons land sinds ongeveer 1630 betrek
kingen onderhoudt (eeuwenlang wa
ren ze een kolonie), hangen in feite
als los zand aan elkaar. Niet alleen
liggen de drie Benedenwindse eilan
den (Curacao, Aruba en Bonaire) en
de drie Bovenwindse eilanden (Sint
Maarten, Saba en Sint Eustatius)
zo'n negenhonderd kilometer van el
kaar verwijderd, maar ook bestaat
er een felle concurrentie tussen de
grootste twee eilanden: Curacao
(156.000 inwoners) en Aruba (62.000
inwoners). In het parlement van de
Nederlandse Antillen, de Staten, be
schikt Curacao over een meerder
heid: 12 van de 22 zetels, wat zuiver
rekenkundig (gebaseerd op de aan
tallen inwoners per eiland) een juiste
verhouding is, maar psychologisch
uiterst frustrerend werkt, zeker se
dert Aruba een stijgend aandeel
heeft gekregen in de groei van de
Antilliaanse economie
De spanningen tussen Curacao en
Aruba zijn vooral toegenomen sinds
op Aruba door de leraar Betico
Croes in 1970 in Movimiento Electo
ral du Pueblo (MEP) werd opgericht.
Croes streefde een „status aparte"
van Aruba na. In 1973 werd de MEP
in de Antilliaanse regeringscoalitie
opgenomen, maar er in 1975 weer
uitgezet
In het toenmalige kabinet-Evertsz
werd de MEP vervangen door de
Arubaanse minderheidspartij PPA,
wat de polarisatie aanzienlijk deed
toenemen. In maart 1977 organiseer
de de MEP een soort referendum op
Aruba waaruit naar voren kwam dat
de meerderheid van de eilandbevol
king inderdaad voor een eigen onaf
hankelijke status geporteerd bleek.
Nadat in de zomer van 1977 op de
Antillen statenverkiezingen gehou
den waren en de leider van de groot
ste partij van Curacao (de DP) Boy
Rozendal door gouvermeur Leito tot
kabinetsformateur benoemd was,
werden de verhoudingen tussen de
centrale overheid in Willemstad en
het Arubaanse eilandbestuur nog
slechter: Rozendal weigerde de MEP
te betrekken bij de formatieonder-
Croes besloot vervolgens een beroep
op de Koninkrijksregering te doen
en kwam in september met een forse
delegatie naar Den Haag, waar hij
langdurige besprekingen hield met
minister De Gaay Fortman en de
gevolmachtigd minister van de An
tillen in Den Haag, Maduro. Het
werden uiterst moeizame gesprek
ken maar uiteindelijk werd wel een
bescheiden resultaat geboekt: De
Gaay Fortman, inmiddels demissio
nair bewindsman, zegde toe dat hij
aan het nieuwe Nederlandse kabinet
zou voorstellen te komen tot een
„driehoeksoverleg".
De Gaay Fortmans opvolger als be
windsman voor Nederlands—Antil
liaanse zaken werd, zoals bekend.
Van der Stee. Na veel geharrewar
vooral omdat Van der Stee als
minister van Landbouw en Visserij
moeilijk weg kon als gevolg van de
problemen bij KSH- vertrok hij be
gin april naar de Nederlandse Antil
len, waar hij tevoren nog nooit ge
weest was.
In een gesprek onder vier ogen wees
hij Croes op de consequenties van
onafhankelijkheid van een klein ei
land als Amba: de koeten van een
eigen ambtelijk apparaat, het gevaar
van het worden van speelbal van een
grote mogendheid („Cubanisering")
en het feit dat het nabijgelegen Ve
nezuela helemaal niet gesteld is op
zo'n ontwikkeling.
Hoe het gesprek onder vier ogen
precies verlopen is zal wel geheim
blijven, maar het heeft resultaat ge
had: het direct daaropvolgende
„driehoeksgesprek" werd een suc
ces.
Overleg
Het overleg over de toekomstige
staatkundige structuur van de Ne
derlandse Antillen zal op twee spo
ren gevoerd worden:
het gesprek tussen de Antilliaanse
regering en de besturen van de zes
eilanden over de in het regeerak
koord-Rozendal aangekondigde de
centralisatie (overdracht van een
groot aantal bevoegdheden van de
regering in Willemstad aan de ei
landbesturen) kan op gang komen.
Ook Croes zal daaraan deelnemen;
Van der Stee gaat half juni weer
naar de Antillen om het startsein te
geven voor een werkgoep van des
kundigen van Nederland, de rege
ring van de Nederlandse Antillen en
de eilanden. De Koninkrijkswerk
groep zal geleid worden door een
Nederlander „met grote bestuurlijke
ervaring". Zij zal tot taak krijgen de
toekomstige be rekkingen binnen en
buiten de Antillen te onderzoeken.
Veel aandacht zal geschonken wor
den aan alle zaken die te maken
hebben met de voorbereiding van de
onafhankelijkheid van de Antillen
(waarvoor nog geen streefdatum be
kend is.
Van der Stee zei bij zijn terugkeer
op Schiphol dat de verschillende
partijen hun uitgangspunten niet
hebben verlaten. Betico Croes heeft
ook zijn streefdatum van 18 maart
1981 (voor de onafhankelijkheid van
Aruba) niet met zoveel woorden la
ten varen. Essentieel is echter dat
alles weer „bespreekbaar" gemaakt
is en men elkaar aan tafel gaat
zitten. De stoom is van de ketel en
dat is, voor wie de Antilliaanse ver
houdingen een beetje kent, een echte
doorbraak.
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
