Leidse Courant | 1978 | 19 april 1978 | pagina 7

S-Senaat
ikkoord met
1 eruggave
Tanamakanaal

iet dubbele
ran de
odesische

Jh

spel
oorlog

Vissers boos over
sabotage door Britten

BOEK VAN DE MAAND:
"SPELEN MET PUZZELS?

ies Bouwman: rechten op Rudi Carell-show

Brits-Nederlandse fusie
constructie olieplatformen

Noodtoestand
in Brazilië na
milieuramp

Grigorenko vraagt asiel

SPELEN
MET PUZZELS

JITENLAND

LEIDSE COURANT,

WOENSDAG 19 APRIL 1978 PAGINA 7

onze correspondent Ami van Vree)

iiN Berlijnse rechters hebben zich over
probleem gebogen, of Mies Bouwman rech-
tan doen gelden op de uiterst populaire
Carell-show „Aan de lopende band", die
radio Bremen wordt uitgezonden en die
de Zwitserse en Oostenrijkse televisie
it overgenomen. Volgens Mies Bouwman,
[een proces heeft aangespannen om van
lo Bremen alsnog 90.000 DM achterstallig
prarium los te krijgen, lijkt het Duitse

Toen de Duitse televisie in 1974 de rechten
hiervan kocht, werd het „geestelijk vaderschap"
van Mies niet aangevochten. Zij ontving per
uitzending 10.000 DM, de helft ervan betaalde
Bremen, de andere helft Zwitserland en Oosten
rijk. In het begin werkte Mies ook nog zelf aan
het programma mee, eerst lijfelijk, later als
adviseuse. Maar geleidelijk verflauwden de con
tacten en de betalingen hielden zelfs geheel op

Volgens Mies Bouwman is deze wijziging maar
van onderschikt belang en blijft het „idee"
voortbestaan. Radio Bremen vindt echter dat
iemand niet betaald wordt voor zijn idee, maar
voor zijn medewerking: iedere uitzending wordt
tenslotte bepaald door teamwork, aldus de Duit
se zendgemachtigde. Aan een oproep van de
rechtbank in Berlijn om tot een schikking te
komen, wilde Radio Bremen geen gehoor geven.

Het eerste Duitse televisienet ARD, waarvan
Bremen deel uitmaakt, wil eindelijk eens princi
pieel uitgevochten zien hoe het met de auteurs
rechten van dergelijke programma's staat.
De rechters hebben hun uitspraak tot de zomer
uitgesteld. Om zich een objectief oordeel te
kunnen vormen willen zij eerst een oude aflever
ing van „Een van de acht" van Mies Bouwman
vergelijken met een archiefopname van „Aan
de lopende band" uit 1974 en daarna met een
recente Carell-show waarvan de opzet zou zijn
veranderd.

Panamezen juichen in de straten van Panama City nadat ze hebben vernomen dat de
Amerikaanse Senaat het verdrag heeft aanvaard waarin bepaald wordt dat het Panamaka
naal niet langer in Amerikaanse handen blijft.

IHINGTON De Amerikaanse Se- was van zeer grote betekenis voor het ten. Niets zou uitheemse ideologieën delijk voor 31 december 1999 aan Pana-

heeft gisteren goedkeuring ge-
aan het tweede Panamakanaal-
•ag dat deze waterweg aan het
van deze eeuw aan Panama moet
even. Vorige maand ratificeerde
een^naat het eerste verdrag met Pana-
>lade*at neutra'iteit van het Panama-
al garandeert.

lenaat ratificeerde het tweede van
■ee omstreden verdragen met
32 stemmen, dat is met één stem
IEP dan de vereiste meerderheid

prestige van president Carter. Het eer
ste verdrag werd op 16 maart, eveneens
met 68 tegen 32 stemmen, aanvaard.
Het verdrag werd in september vorig
jaar in Washington ondertekend, waar
na meteen heftige oppositie in het Con
gres en elders ontstond. Verklaard werd
dat Carter het kanaal weggaf zonder
oog te hebben voor Amerika's veilig
heid.

De president noemde onlangs de ratifi
catie van het verdrag van het grootste

zoals het communisme meer in de kaart ma zal zijn overgedragen,
spelen dan afwijzing van het verdrag Een nieuw gemengd Panamees-Ame-
door de Senaat. Het verdrag zou verder rikaans bestuur zal de huidige Ameri-

ER

derden (67 stemmen). De uitslag nationale belang van de Verenigde Sta

de Amerikaanse invloed op het weste
lijk halfrond vergroten, wantrouwen en
onenigheid verminderen en een grote
bron van anti-Amerikaanse gevoelens
laten opdrogen. De belangrijkste bepa
lingen van de twee verdragen zijn:
met het van kracht worden van het
verdrag inzake de overdracht van het
kanaal is de Panamese jurisdictie her
steld over de hele kanaalzone die gelei-

kaanse kanaalmaatschappij vervangen.
Het kanaal zal met ingang van het
jaar 2000 neutraal zijn en zijn neutrali
teit zal gezamenlijk door Panama en de
Verenigde Staten gewaarborgd zijn. De
VS zullen dus steeds geroepen kunnen
worden de verdediging daarvan te ver
zekeren maar alleen Panama zal na die
datum daar blijvend militairen kunnen
stationeren.

•force" is het keurkorps dat de Rhodesische
Hng gebruikt tegen de guerrilla's. Een Brit-
neefeieVisieploeg heeft toestemming gekregen
commando's te filmen alsmede hun zwarte
46). jers, de zogenaamde „Selous Scouts". Robin
•low, de maker van het BBC-programma,

Pas wanneer ze zo'n guerrillagroep in werkelijk
heid gezien hebben, roepen de scouts Fireforce
er bij. Er zijn maar drie van deze keurkorpsen
in het hele land. Elke Fireforce bestaat uit drie
bewapende helicopters, met een groepje van
commando's aan boord, een Dakota vol

aan feit hieronder over zijn ervaring met de" parachutisten en een kleine Lynx, bewapend

an /jiaakguerrilla's".

ilSBURY De helicopters vlogen over het
ig. skamp Shabani en daalden aan het eind
de landingsbaan neer. „Kijk maar rond",
•rde een Rhodesische commando. „Maar
op dat ze jou niet zien". Het geheime wapen
de Rhodesische regering in de oorlog tegen
lierrilla's sloop ongezien door wantrouwen-
«rgers, weer terug naar het basiskamp. Dit
de Afrikaanse leden van de geheimzinnige
ïeruchte „Selous Scouts". Het zijn zwarte
aten die in dienst staan van de Rhodesische
'ting, maar die zich in kleding en gedrag
töoen als de guerrilla's die zij bestrijden.
Ilragen spijkerbroeken en voeren het ge-
jilijk door de guerrilla's gebruikte vuurwa-
de AK47 met zich mee. Ze zouden zo leden
iMoegabe's ZANLA of van Nkomo's ZIPRA
I hen zijn, met één verschil: de Scouts hebben
p's, de guerrilla's hebben die niet.

Zwarte Selous Scouts vormen een allerbe-
(rijkst element in de Rhodesische oorlog, die
|ijna over het hele land uitgevochten wordt,
jr de regering heeft hun bestaan nooit offi-
I erkend. Er wordt veel gespeculeerd over
activiteiten van de Scouts, maar er zijn
lig harde feiten bekend. Ik heb toestemming

I te zijn. In die dagen werd het mij duidelijk
de scouts fungeren als geheime spionnen op
(rond die de luchtlandingseenheid Fireforce
f het doel moeten leiden,
hacht zwerven de namaak-guerrilla's door
Ifrikaanse kraals, waar ze zich voordoen als
fe guerrilla's. Ze zijn zogenaamd hun strijd-
-s. kers kwijtgeraakt en ze vragen de dorpelin-
waar de guerrilla's zijn, zodat ze zich weer
jhun vrienden kunnen voegen. Sommige
|ts zijn zelf voormalig guerrilla's die gevan
genomen zijn en liever overlopen dan de
p te riskeren. Andere scouts hebben geleerd
de guerrilla's er uit zien en hoe ze zich
[agen door krijgsgevangenen te bestuderen,
routs zijn blijkbaar goede toneelspelers -
Ier geval goed genoeg om sommige dorpe-
ïn soms in de val te laten lopen. Van de
tre kant zijn wij tot de ontdekking gekomen
■eel dorpelingen door bittere ervaring ge-
hebben hoe een scout van een echte
illa te onderscheiden is.
iag zitten de scouts in hun observatiepos-
meestal op heuveltoppen. Als de „boys",
de guerrilla's door hun zwarte aanhangers
id worden, een vermoeden hebben dat er
in de buurt zijn, worden als verkenners
skinderen of „tijgers" erop uitgestuurd,
leer de scouts een bepaald gebied intrek-
dan wordt dat „bevroren" verklaard. Dat
eggen dat er geen acties van het Rhodesi-
leger ondernomen mogen worden, behalve
iwijzing van de scouts. Die kijken dagen
?en of er aanwijzingen zijn dat er guerril-
in de buurt zijn. Wordt er in het dorp meer
anders gekookt? Dragen vrouwen eten het
in? Dan kan er een guerrilla-kamp in de
zijn.

met in Rhodesié gefabriceerde napalmbommen.
De commando's en de piloten in Shabani zijn
voornamelijk buitenlanders. Beroepssoldaten of
huurlingen, ze komen uit Engeland, Amerika en
Zuid-Afrika. Hun voornaamste beweegreden is
dat ze gewoon van vechten houden. „Ik haat
terroristen", vertelde een veteraan uit het Britse
leger met standplaatsen Belfast en het Vreemde
lingenlegioen.

Veel succes hebben de commando's niet gehad
in de dagen dat wij hen gefilmd hebben. Zo'n
300 guerrilla's waren gesignaleerd rond het
mijnstadje Shabani midden in Rhodesië. De
scouts hadden het grootste deel van het omlig
gende gebied „bevroren". Acht maal was Fire
force uitgevlogen, acht maal hadden ze niemand
kunnen vinden. Uiteindelijk werd een groepje
van elf ZIPRA-soldaten in een hinderlaag ge
lokt, nadat ze door de scouts gezien waren.

De Rhodesische commando's gaan er prat op
dat de dorpelingen altijd om de tuin geleid
worden door de scouts en er geen idee van
hebben wie de scouts werkelijk zijn. Dat is
echter niet waar. We hadden voor dag en dauw
een geheime ontmoeting afgesproken een paar
kilometer buiten Shabani met een aantal dorpe
lingen die de guerrilla's actief helpen en steu
nen. We moesten ons wel eerst onttrekken aan
het immer toeziend oog van de overigens minza
me oppas die de Rhodesische regering met ons
had meegestuurd om al onze stappen in het
legerkamp in de gaten te houden. Als ze ooit
ontdekt zouden worden, zouden de dorpelingen
gedood kunnen worden omdat ze de guerrilla's
geholpen hadden.

Deze moedige mensen, die uiteraard niet bij
name genoemd kunnen worden, vertelden dat
ze van het bestaan van de scouts op de hoogte
waren en dat ze wisten dat veel „guerrilla's"
vermomde scouts waren. Die waren opzettelijk
wreed tegen ons opdat wij ons tegen de „boys"
zouden keren. Vanwege deze handelwijze van
de scouts is het zeker moeilijk vast te stellen
wiens verantwoordelijkheid zogenaamde
„wreedheden van de guerrilla's" eigenlijk is. Om
dezelfde reden is het onmogelijk vast te stellen
of er werkelijk een strijd gaande is tussen de
ZANLA en de ZIPRA, zoals de regering be
weert. „Dat is niet zo", zei een van de dorpelin
gen. „Elke keer wanneer de Rhodesische solda
ten zeggen dat er gevochten wordt tussen de
ZANLA en de ZIPRA is dat niet waar. Ik weet
nu dat er gevochten wordt tussen de „boys" en
als „boys" verklede scouts".

Misschien is het voor de onderhandelaars als
Owen, Young en Vance wel van belang te weten
wat dorpelingen die de guerrilla's steunen van
de „tussentijdse regering" denken: „De overeen
komst van Salisbury zal nooit iets kunnen ver
anderen. De „boys" zijn er erg kwaad over. Ze
hebben werkelijk alles op alles gezet. Ze zullen
blijven vechten. Ze zullen hun wapens niet
neerleggen. Wat dat betreft zijn ze zo hard als
steen".

(copyright The Guardian)

Irestaties op Canarische eilanden

TA CRUZ DE TENERI-
Rtr) Politie-optreden te-
'eiging van guerrilla-acti-
aan het begin van het
fstische seizoen op de Ca-
sche eilanden, heeft geleid
aanhouding van 24 ver

dachte personen en de inbe
slagneming van springstof en
tijdmechanismen, zo is gisteren
in Santa Cruz de Tenerife be
kend gemaakt.

Onder degenen die zijn aange

houden zijn de vermoedelijke
plegers van recente bomaansla
gen op de Canarische eilanden
en deelnemers aan een samen
zwering voor het vermoorden
van een Spaans parlementslid

Vriend
prinses

Margaret
wil niet
trouwen

LONDEN (Rtr) Roaay
Llewellyn, de vriend van
prinses Margaret van En
geland, is niet van zins te
trouwen, zo schrijft het
Britse vrouwenblad, Wo
man's World'„Ik ben no
gal egocentrisch. Mijn he
le leven een vrouw trouw
te blijven is uitgesloten",
aldus Llewellyn in zijn
confidenties.

Geen verkoop
banden Nixon

WASHINGTON - Het
Amerikaanse federale
hooggerechtshof heeft de
openbare verkoop verbo
den van geluidsbanden
met gesprekken van oud
president Richard Nixon
en medewerkers van het
Witte Huis. Nixon had
een klacht ingediend, dat
het vrijgeven van de ban
den een onrechtvaardigde
inbreuk op zijn prive-le-
ven zou zijn.

Britse prinsen bij parachutisten

In het opleidingsinstituut voor Britse parachutisten in Brize
Norton hebben kroonprins Charles en zijn broer Andrew deelge
nomen aan een trainingsdemonstratie van parachutisten. Hier
hangen beide prinsen in een tuig aan het plafond van de
opleidingshal.

NEW YORK Sowjet-oorlogsheld Pyotr Grigorenko, die van
zijn staatsburgerschap is ontheven, heeft gisteren politiek asiel
in de Verenigde Staten gevraagd en een beroep op president
Carter gedaan „al mijn landgenoten te helpen". Hij is in
Amerika sinds november.

De 70-jarige Grigorenko, generaal-majoor van het Rode Leger,
die in tweede wereldoorlog tot tweemaal toe gewond raakte en
die wegens zijn activiteit voor mensenrechten van zijn functies
werd ontheven, leverde zijn verzoek om asiel in bij de Ameri
kaanse immigratie en naturalisatie-dienst in New York.

DEN HAAG (ANP) Voorzit
ter K. Hoekstra van het visse-
rijschap heeft zich gisteren in
de bestuursvergadering van
het schap beklaagd over het
uitblijven van een duidelijk
Europees visserijbeleid en als
hoofddoorzaak daarvan „sabo
tage door onze Britse vrien
den" genoemd.

De Britten wensen de macht
over hun deel van de EG-zee
exclusief uit te oefenen en wil
len daarbij geen rekening hou
den met andere EG-Lidstaten,

waarvan de vissers reeds se
dert eeuwen voor het Britse
kustgebied vissen, aldus de
voorzitter. „Ter bereiking van
hun doel zijn zij bereid reeds
overeengekomen regels ter zij
de stellen, daarbij handig ge
bruik makend van het in de
EG-topconferentie van eind
1976 tot stand gekomen .Haag
se akkoord". Daardoor konden
ze, onder het mom van niet
discriminerende maatregel,
halverwege het vorige jaar in
hun tweehonderd-mijlszone de
haringvisserij verbieden op het

Voorzitter Hoekstra hield zijn
jaarrede. Erg laat in het jaar,
vond hij zelf, maar het schap
had zijn eerste bestuursverga
dering in 1978 lang uitgesteld
wegens de trage besluitvor
ming in de EEG. Nu wilde men
echter niet langer meer wach
ten, ook al leeft men ook nu
nog in onzekerheid over het
uiteindelijke EEG-quoterings-
beleid en het opvangen van de
gevolgen daarvan.

(Van onze correspondent Roger Simons) koepelt. De laatste tijd worstelen zij met een samensmelting met een Nederlands

LONDEN, dinsdag In Schotland is gis- zware economische moeilijkheden. bedrijf.

teren de fusie wereldkundig gemaakt van RDL (North Sea) werd gesticht in septem-
het Nederlandse bedrijf Grootint („De De regering in Londen heeft onlangs nog ber 1972 om in Schotland boorplatformen
Groot") van Rotterdam en de Britse staats- beslist bepaalde staalbedrijven in Wales te en andere installaties te bouwen voor olie
onderneming Redpath Dorman Long sluiten, waarbij letterlijk duizenden ar- en gaswinning uit de Noordzee. Het feit,
(North Sea) Ltd., van Methil op de kust beidsplaatsen onherroepelijk verloren zul- dat dit staatsbedrijf nu fusioneert met de
van het Schotse graafschap Fife. RDL len gaan. De vakbonden leggen zich daar Nederlandse privé-maatschappij De Groot,
(North Sea) is een zustermaatschappij van slechts met grote tegenzin bij neer. Het is een belangrijke continentale constructie-
de British Steel Corporation, die de gena- evenwel duidelijk, dat de Britten nu grote maatschappij van hetzelfde soort, is een
tionaliseerde Britse staalbedrijven over- economische voordelen verwachten van unieke internationale situatie.

ADVERTENTIE

Deze constructie, gemaakt met 114
lucifers, is zo nauwgezet geconstrueerd
dat hij niet in elkaar valt, hoewel er toch
geen lijm werd gebruikt.

Een boek om bi j te tandenknarsen
en te watertanden, om soms gek en
dan weer gelukkig van te worden

Dat is "Spelen met Puzzels!'
een schitterend geïllustreerde ver
zameling puzzels,variërend van vrij
gemakkelijk tot zeer moeilijk. U vindt
er meer dan 1000 puzzels in met alle
oplossingen, waarvan 100 puzzels
om zelf te vervaardigen. Tangrams,
meetkundige legpuzzels, polyvor
men, luciferpuzzels,constructie
puzzels, magische vierkanten, ring-
touw-en-bal-puzzels, doolhoven en
labyrinten, draadpuzzels, getallen-
puzzels en verplaatsproblemen.

Spelen met Puzzels -
nu als Boek van de
Maand bij de boek
handel.

Rhodesische patriotten

Joshua Nkomo (links), een van de twee leiders van het Patriottisch
Front in Rhodesië. is gisteravond met een delegatie op Schiphol
aangekomen voor een tweedaags bezoek aan ons land. Hij zal hier
het standpunt van zijn bevrijdingsbeweging aan de Nederlandse
regering duidelijk maken Vandaag hadden Nkomo en zijn delegatie
gesprekken met de ministers van der Klauw (buitenlandse zaken), De
Koning (ontwikkelingssamenwerking) en met de Kamercommissies
voor buitenlandse zaken en ontwikkelingssamenwerking. Op Schiphol
werd Nkomo verwelkomd door de ambassadeur van Tanzania. N.N.

"SPELEN MET PUZZELS?
IN SPECIALE BOEK VAN
DE MAAND OPLAGE:
F 21,50.

Na 6 mei f 34,50.

(De aanbieding is geldig
t/m 6 mei. Echter zolang
de voorraad strekt).

PORTO ALEGRE (KPI) De
Braziliaanse autoriteiten heb
ben de noodtoestand uitgeroe
pen in Santa Vitoria do Pal-
mar bij de grens met Uruguay.
Daar is in april 1971 het schip
Taquari van de scheepvaart
maatschappij Lloyd Brasileiro
vergaan met buitengewoon
giftige stoffen aan boord die
nu tot een milieuramp hebben
geleid.

Waarschijnlijk zijn die in de
loop der jaren doorgeroest
waardoor de inhoud is vrijge
komen. De laatste dagen heb
ben de gaswolken duizenden
vissen, grote aantallen vogels,

honden, vee, paarden, varkens
en zeeleeuwen gedood.
Het propyleen en ethyleen wa
ren van Dow Chemical en deze
maatschappij heeft destijds op
het gevaar ervan gewezen. Pro
pyleen is zwaarder dan lucht
en blijft als een deken hangen
wanneer de wind het niet ver
spreidt. Het ethvleen kan spon
taan tot ontploffing komen.
Het meest bevreesd zijn de au
toriteiten echter voor de kwik
verbindingen, die in de zenuw
cellen terecht kunnen komen
en dan tot de „ziekte van Mina
mata" leiden, zoals in het Ja
panse Minamata is gebeurd.