Alleen winst voor Böhm
Veel huisartsen blij met
nieuwe bloeddrukmeters
Parker test
Vanderlender
Sterke marathon Rodger{„
i Hartstichting
I vervangt 5000
vbloeddrukmeters
Voor bouquet
van lentebruid
„Nieuwe
groenten":
meer keus
Bokser overleden
Nieuwe wielercoaches
te
in
SPORT
LEIDSE COURANT
DINSDAG 18 APRIL 1978
/na ontdekking van fouten
Uit onze krant van 31 maart.
Met het gratis verstrekken van grotere bloeddrukmeters (14-
38) aan de Nederlandse huisartsen waarmee een bedrag was
gemoeid van 200.000 gulden heeft de Hartstichting ter gelegen
heid van haar vooriaarscampagne oud zeer uit de weg ge
ruimd. Het antwoord om optimaal van de verbeterde manchet
gebruikt te maken is nu aan de medici. Sinds tientallen jaren
zijn er artikelen geschreven over het verband van de breedte
van de bloeddrukmanchet en het meten van de bloeddruk.
Deze afmetingen zijn hel criterium voor accuratesse. Door het
oppompen van de ballon in de canvas manchet moet de druk
worden overgebracht op de slagaderen, waardoor deze tijdens
de meting worden dichtgeknepen.
DR. DEKKER VAN NED. HARTSTICHTING:
De druk van de ballon die
daarvoor nodig is, wordt ge
meten in de kwik-manome
ter via een slangetje. Het
Kwik geeft dan de druk aan,
waarbij de systole, dat is de
druk die ontstaat tijdens de
samentrekking van de hart
kamers hoger is dan die tij
dens de verslapping van de
kamers (diastole) of onder
druk. De diastolische druk is
het belangrijkste. ..Beter me
ten betekent beter behande
len". zegt dr. Dekker, direc
teur van de Ned. Hartstich
ting ..De standaardmanchet
ten van 12-23 deugden in feite
niet Ze gaven de druk in de
aderen niet nauwkeurig aan,
vooral niet bij corpulente
mensen, die nu juist vaak
verhoogde bloedaruk heb
ben. De druk van de manchet
moet zich kunnen voortzet
ten naar de slagader en als die
niet goed wordt overge
bracht, krijgt de arts geen
juist beeld. Bij dikkere ar
men snoert de manchet in de
vetlaag en bereikt de slagader
niet of onvoldoende. Dat kan
soms 20 mm kwik schelen."
Het kan dus zijn dat iemand
naar huis gaat met een onder
druk van 130, terwijl die in
werkelijkheid maar 95 is
(normaal is 70-80). Deze men
sen krijgen dan ten onrechte
medicijnen, misschien maar
in kleine percentages, maar
het kan toch in de duizenden
gevallen lopen. Logischer
wijs zou men dus moeten
stellen dat zeker gezette
mensen onder behandeling
van de huisarts ongevraagd
allen opnieuw gemeten zou
den moeten worden (een con
clusie overigens geheel voor
eigen rekening). De vraag
echter dringt zich op, hoe het
in vredesnaam mogelijk is
dat artsen jaren hebben ge
werkt met manometers, die
niet de juiste waarde aanga
ven van de gemeten bloed
druk? Dr Dekker heeft de fi
losofische glimlach van ie
mand die weet op welke toe
ren de wereld draaiende
wordt gehouden. „Heel ge
woon", zegt hij. „Zoals het
met zoveel dingen gaat. Man
chetten van 14-38 cm zijn niet
te koop omdat er geen vraag
naar is en omdat er geen
vraag naar is, worden ze niet
gemaakt. Dan heb jedecirkel
rond. Niemand is daar ver
antwoordelijk voor! Er is een
heleboel ellende in de we
reld, omdat bepaalde mensen
dingen niet meer tot hun ver
antwoordelijkheid rekenen.
Dat is mijn pakkie-an-niet,
denken ze.
Achter het zachtmoedige
uiterlijk van dr. Dekker
schuilt een taaie wilskracht.
Hij gelooft in „frappér frap-
pér toujours". Of het nou
geen kwaad kon dat zoveel
mensen zonder noodzaak
medicijnen ofrteveel medica
menten voorgeschreven kre
gen? Schouderophalend:
„Het is natuurlijk niet goed
als mediciin onnodig werk
zaam is. Vroeger slikten de
mensen voor hoge bloeddruk
vaak rauwwolfia produkten.
Daar kreeg je nogal eens de
pressies van. Maar ook weer
De nieuwe bloeddrukmanchet heeft ten doel de bloeddrukme
ting door huisartsen te standaardiseren. Daarmee wordt de ge
zondheidscontrole van de bevolking op een hoger niveau ge
bracht. Voor deze gezondheidszorg is ait samenspel van huis
arts en Ned. Hartstichting van groot belang.
niet iedereen. Tegenwoordig
hebben we betere medicij
nen. de Betablokkers en in
ernstige gevallen plasplil-
len". Ooit vergiftigingsver
schijnselen geconstateerd als
bijwerking? Weer de door
brekende „know-how" glim
lach. „Je kunt van zoveeldin-
gen vergiftigingsverschijnse
len krijgen. Van water bij
voorbeeld. Stokers die
vroeger in de Rode Zee zo
verschrikkelijk zweetten,
dronken zo'n 15 liter water
achter elkaar. Emmers vol.
Daardoor kregen ze water-
vergiftiging! Er kwam onvol
doende opgelost zout naar
binnen. Zo ziet u maar weer.
Maar het is natuurlijk beter
geen pillen te slikken als je ze
niet nodig hebt.
De huisartsen zijn over het
algemeen blij met hun
nieuwe manchetten. Er kwa
men al heel wat telefoontjes
binnen, vertelt dr. Dekker.
„Nu komen de manchetten
nog uit Amerika, straks wor
den ze misschien hier ver
vaardigd. U begrijpt natuur
lijk wel dat het onze bedoe
ling is er vraag naar te creë
ren. Nederland heeft nu 6500
huisartsen. Intern hebben
we zo'n beetje een wedden
schap aangegaan. Ik denk dat
we aan die 5000 manchetten
die we aan het distribueren
zijn te weinig hebben en mijn
collega Kierkels van de pu
blic relations denkt dat we
overhouden. „Specialisten?
Nou, die moeten er zelf maar
een aanschaffen".
De Nederlandse Hartstich
ting voert haar voorjaars
campagne op waardige ma
nier. Hoe zeer de geleerden
ook van mening mogen ver
schillen over de wenselijk
heid of noodzakelijkheid van
hoge bloeddruk massaal te
bestrijden, één ding kan toch
vastgesteld worden. Los van
de beslissing of hypertensie
met kracht moet worden te
gengegaan, de wenselijkheid
van een nauwkeurig in kaart
brengen van de hoge bloed
druk kan geen zinnig mens,
medicus of leek aanvechten.
Koolrabi
smaakt naar...
koolrabi.
Op alle mogelijke manieren
wordt de huisvrouw-die-het-
zien-en-horen-wil de laatste tijd
eraan herinnerd, dat ze toch
zoveel „nieuwe groenten" in
haar groentewinkel kan kopen.
Op de Westlandse tentoonstel
ling Westland 19nu vorige
maand was het één en al
„nieuw produkt", dat de klok
sloeg en wie vorige week de
open dagen, overal op tuin
bouwbedrijven in het hele land
bezocht, kon er ook al niet om-
Chinese kool, courgette, kool
rabi. rammenas, ijsbergsla en
venkel. Allemaal groenten, die
't 'm moeten gaan doen en
als we de deskundigen mo
gen geloven - die het in de toe
komst wellicht nog veel meer
zullen gaan doen, al zijn het
wel de consumenten, die het in
dit opzicht voor het zeggen
hebben.
De tuinders doen eigenlijk niets
anders dan trachten aan de zich
wijzigende vraag te voldoen. Al
een jaar óf acht geleden bleek,
dat het afliep met de grote
groeiperiode van de drie hoofd-
produkten in de kasgroente-
sector. Op de tuinbouwbedrij
ven trof men tot dan toe alleen
tomaten, komkommers of sla
aan. Was er in de jaren na de
oorlog nog een veel groter
assortiment van produkten op
uiteraard veel minder goed
technisch uitgeruste bedrijven,
mét de verbetering van de teel-
technieken specialiseerden de
tuinders zich steeds meer op
één produkt. Duidelijk komt
men daar nu weer van terug.
De nieuwe produkten verover
den zich een steeds grotere
plaats op de tuinbouwbedrij
ven, in de handelskanalen en
bij de consument. Ook werd er
gewerkt aan variaties op be
staande produkten, die al
langer te koop waren. Behalve
de ronde tomaat kan men nu
ook de bonkige, vleestomaat
aantreffen. Meestal alleen nog
maar bij een goed gespeciali
seerde, ruim van allerlei groen
ten en fruit voorziene detaillist.
De huisvrouw klaagt er wel
eens over, dat zij de „nieuwe"
of „vernieuwde" groenten
(zoals de radijs zonder loof,
verpakt in een plastic puntzak)
niet overal kan kopen.
Duidelijk is gebleken, dat men
in de randstad wat dat betreft
rijker gezegend is met groente
boeren, die ze in hun winkel
hebben dan wat verderop in
het land.
Toename
Men verwacht echter, dat in de
toekomst, als blijkt dat de
nieuwe produkten nog meer bij
Voor bouquet van lentebruid
De vroege lente-bruid heeft
vaak sneeuwklokjes in haar
bouquet. Van deze bescheiden,
lieve klokjes valt weinig te ver
tellen, maar we willen ze toch
niet overslaan omdat ze zo lief
en puur aankondigen dat het
(toch nog) voorjaar zal gaan
worden.
Buiten bloeien ze zelfs soms in
sneeuw. Voor de bloemen-
zaak worden de sneeuwklokjes,
die feitelijk als bosbloempjes
uit de Rivière komen, in de
kassen getrokken. Men voert ze
aan, vaak als toefje in Hedra-
blad, want de stengeltjes van de
klokjes zijn te teer dan dat ze
op eigen kracht de reis kunnen
doorstaan. Natuurliefhebb
kunnen in het bos op z<
gaan of ze de kleintjes
ergens tussen schuchter
lopend blad op een bescl
plekje kunnen vinden. Vi
kinderen is dit een av
tuur! Maar het is voor ied
wandelaar leuk als hij ope
de lentebloempjes ziet sta
wie geluk heeft vindt soms
sen beschuttende bomen
heel weitje vol kleine wiegei
de witte sneeuwklokjes. In
winkel zijn ze duur. Z
f 5,95 per bosje, dus eigen
meer iets om weg te geven
om voor jezelf te kopen
houden het ook maar een
of vier.
de consumenten aanslaan, het
aantal groentewinkels waar ze
te koop zijn steeds verder zal
toenemen. Het is immers in het
belang van de consument, dat
er een grotere keus uit het
grpentenpakket kan worden ge
maakt? Alleen al het feit dat
vele van die produkten een laag
calorische waarde hebben, het
geen bij ons huidige leefpa
troon belangrijk is, zal de huis
vrouw aanspreken. Van de
andere kant is het natuurlijk
ook in het belang van de teler,
dat zijn produkten goed wor
den verkocht.
Tenslotte drie recepten uit
gekiend door het Centraal
Bureau van Tuinbouwveili-
gingen - voor bereiding van
evenzoveel „nieuwe groenten".
Gekookte
Chinese kool
1 kg. Chinese kool; 2 dl. bouil
lon of water met een bouillon
blokje; zout; klontje boter of
margarine; iets aardappelmeel;
paprikapoeder.
De kool wassen, laten uitlek
ken en in smalle repen snijden.
Opzetten met bouillon of met
water met een bouillonblokje
en vlug aan de kok brengen. De
groente op een laag vuur verder
in ongeveer 15 minuten gaar
koken. Het vocht iets bijbinden
met wat aangemengde aard
appelmeel. Er een klontje boter
of margarine doorroeren en
met wat paprikapoeder be
strooien.
Courgettes
met kaas
1 kg courgettes, zout boter of
margarine, 50 g geraspte kaaas.
De courgettes wassen en van de
steeltjes ontdoen. Kleine exem
plaren niet schillen maar in
plakjes snijden en deze in blok
jes verdelen. De groente met
weinig kokend water en wat
zout opzetten en op een zacht
vuur in ongeveer vier minuten
gaar maar niet stukkoken. Het
vocht afgieten maar voor saus
of soep bewaren. Een klontje
boter of margarine door de
groente schudden en er vlak
voor het opdieen de geraspte
kaas doorscheppen.
Stamppot met
rauwe ijsbergsla
aardappelen, zout, 2 1/1
melk, 300 g in dobbelsteen:
gesneden rookspek, schei
azijn.
Kook de geschilde aardappe
op de gewone wijze met wi
en zout gaar. Stamp de a;
appelen vervolgens fijn
maak er met behulp van wai
melk een luchtige puree v
Bak het rookspek krokant,
de inmiddels gewassen, ui:
lekte en in reepjes gesneden
bergsla op de aardappelpui
giet de dobbelsteent
uitgebakken spek en spekvet
over heen, voeg een scheu
azijn toe en roer de massa
dooreen. Dien zo warm mi
lijk op.
tuss
terei
n O'
scor
binc
ii
et_
o a
Remise troef bij NK schaken
LEEUWARDEN Hans
Böhm is de eerste lijstaanvoer
der in de strijd om het Neder
lands schaakkampioenschap.
Böhm en Paul van der Sterren
braken gisteren in de eerste
zitting af, maar na analyse gaf
van der Sterren zich gewon-
nen Ook Ree en Van der Vliet
kwamen na 59 zetten niet tot
.een beslissing. Zij zullen, in een
voor Ree moeilijke stelling, nog
eens achter het bord gaan.
Vijf partijen m de eerste ronde
van dit kampioenschap, waarin
de titelhouder Viktor Kortsjnoi
ontbreekt, eindigden in remise.
Kortsjnoi woont op dit moment
in Zwitserland en volgens de
voorzitter van de internationale
schaakfederatie, dr. Max Eu-
we, is het te verwachten dat hij
voor Zwitserland zal gaan
en blijven spelen.
Niettemin staan er drie groot
meesters op de deelnemerslijst
van het kampioenschap dat tot
3 mei zal duren. Timman, kam
pioen in 1974, 1975 en 1976,
Sosonko en Donner. De loting,
onder leiding van internatio
naal Arbiter Folkers, bracht al
onmiddellijk Genna Sosonko
en Jan Timman tegenover el
kaar. Het werd geen langduri
ge krachtmeting. Na een inte
ressante aanloop haalde een
grote afruil het gif uit de stand
en de deling van het punt werd
daarna spoedig een feit.
De uitslagen van de partijen uit de
eerste ronde zijn: Rob Hartoch
Kick Langeweg 1/2 1/2
Leo Hofland Chris Bal jon 1/2
1/2
Frans Kuijpers Peter Scheeren
1/2 1/2
Fred van der Vliet Hans Ree
afgebroken.
Hans Böhm Paul van der Sterren
1-0,
Jan Hein Donner Ger Ligtennk
1/2 1/2,
Genna Sosonko Jan Timman 1/2
Sanders al
uitgeschakeld
I NICE Nationaal tenniskam-
pioen Louk Sanders heeft het
in het internationaal toernooi
I van Nice niet ver gebracht.
I Hij verloor gisteren al in de
j eerste ronde 2-6,3-6 van de
Fransman Yannick Noach.
BIRMINGHAM Aston Villa
heeft een inhaalwedstrijd voor
de Engelse competitie gewon
nen met 2-0 van het al gedegra
deerde Newcastle United.
ROME Een rechtbank te
Rome heeft de her verkiezing
van Giulio Onesti tot voorzitter
van het Italiaanse Olympische
Comité ongeldig verklaard. De
motivering was, dat Onesti de
post te lang (32 jaar) bekleed
de.
j MANILLA Aime Tancio, een Filippijnse beroepsbokser, is
i in het ziekenhuis van Cagayan de Oro City overleden na een
j gevecht over tien ronden.
Het Filippijnse persbureau (PNA) meldde, dat Tancio, een vlieg-
gewicht, onmiddellijk na het gevecht tegen Ric Ramos zijn
bewustzijn verloor. Hij werd in alle haast naar het ziekenhuis
vervoerd, maar zijn leven kon niet meer gered worden.
Jan Timman (rechts) ontmoette al in de eerste ronde van het nationale titeltoernooi
Genna Sosonko. Het werd uiteindelijk een remise.
DEN HAAG De KNWU heeft gisteren na afrondende bespre
kingen twee nieuwe begeleiders en twee nieuwe coaches be
noemd. Gé Peters, oud-wereldkampioen achtervolging, wordt
begeleider van de junioren.
Peter Nieuwenhuis, die anderhalf jaar geleden nog renner was
in de nationale baanploeg, wordt de coach voor deze jeugdcatego-
rie.
De KNWU benoemde ook nieuw kader voor de dames. Mevrouw
Leriie de Keyzer-Brandts volgt Dini Brinkman als begeleidster
op, terwijl Cor Bijster de functie van coach aanvaardde.
BOSTON De 82e marathon
van Boston, die de tweede
keer door Bill Rodgers werd
gewonnen, was tot de laatste
i meters erg spannend. Op de
j eindstreep had de Amerikaan
een voorsprong van slechts
twee seconden op zijn 24-jarige
landgenoot Jeff Wells. Ook de
Fin Esa Tikkanen eindigde op
de derde plaats dicht in de
buurt van de winnaar.
i Bill Rodgers kwam door de
felle tegenstand dicht bij zijn
i wedstrijdrecord, dat hij in 1975
vestigde met een tijd van 2 uur,
9 minuten en 55 seconden. Dit-
i maal was hij slechts 20 secon-
den langzamer.
Het verschil van twee seconden
tussen nummer één en twee
was het kleinste uit de lange
geschiedenis van de beroemde
marathon. Het verschil van vijf
seconden tussen de Colum-
biaanse winnaar Alvaro Nejia
en de Amerikaan Pat Mc. Ma-
chon dateerde uit 1971.
Bill Rodgers liep een fantasti
sche wedstrijd, maar de presta
tie van Wells was mogelijk nog
indrukwekkender. Wells had
een matige start en daardoor
een grote achterstand op de
leiders. Vooraan liepen Rod
gers, Tikkanen en de Nieuw-
zeelander Kevin Ryan. Rodgers
zette acht kilometer voor het
einde zijn beslissende aanval
in. Hij nam een voorsprong,
maar had in de slotfase de
grootste moeite om Wells, die
enorm sterk was komen opzet-
tem, achter zich te houden.
De eerste helft van de mara
thon werd overheerst door
Frank Shorter, de olympische
kampioen van München. Shor
ter viel echter terug en moest
de leiding afstaan toen de weg
bij „Heartbreak Hills" geacci
denteerd werd. Het groepje
met de latere winnaar Rodgers
nam de leiding over, van Wells
was nog geen sprake, maar hij
zou slechts toch twee seconden
te kort komen om de acht kilo
meter voor het einde ontsnapte
Rodgers nog te kunnen ver
slaan.
te oi
de marathutraf
Corsi
tern
straf
De uitslag
Boston is
1. Bill Rodgers (Vst) 2.10.15,
2. Jeff Wells (Vst) 2.10.17,
3. Esa Tikkanen (Fin) 2.11.15
4 Jack Fultz (Vst) 2.11.17.
5. Randy Thomas (Vst) 2.11
6. Kevin Ryan (Nzl) 2.11.43,
7. Don Kardong (Vst) 2.14.07,
eerste vrouw: Gayle Barro
2.44.52. 1
gu:
- ooru.
iasti
tia -
JEFi
üasti;
en h
(Van onze basketbalmedewer
ker)
LEIDEN Naast alle voorbe
reidingen voor de komende
play-offs is de Leidse eredivi-
sionist Parker druk bezig met
het volgend seizoen. Vorige
week en gisteravond testte de
Leidse ploeg in een tweetal
oefenduels tegen Vak Stars de
Nederlandse Amerikaan Jeff
Vanderlenden en de juniorspe
ler Joost Cornelissens.
Beide spelers zullen mogelijk
volgend seizoen in het team
van Parker uit gaan komen en
zeker Jeff Vanderlenden toon
de zich een goede versterking.
Versterking die de Leidse
ploeg zal kunnen gebruiken.
Het heeft er alle schijn van dat
Theo Kinsbergen zich weer in
de basketbalsport gaat begeven
en ook in Rotterdam wordt
hardop aan topbasketbal ge
dacht. Ron Kruidhof en Bill
Mallory zullen voor Musette
gaan uitkomen en Arke-coach
Gerrit Zweserijnen zal waar
schijnlijk eveneens naar Rot
terdam gaan. De kampioënkan-
sen voor Parker worden er in
elk geval niet groter op, ook dit
seizoen zal Leiden er in de
play-offs alles aan
gaan doen. Morgen zal
Collins in de uitwedstrijc
Amstelveen een nieuw
sierecord kunnen vestige
de Amerikaan twintig
scoort is het oude recoi
Hank Smith die er dri
geleden 1073 verzamelde
den tijd. Daarna breel
tijdperk NN Donar aan
nog een competitietreff»
de Groningers, waarna
de week de play-offs beg
in
Daartussen zal op maan n
april in Amsterdam ee
ketbalgala worden g<
seerd met als hoogtepi
wedstrijd tussen de be!
Iers uit de eredivisie,
zgn. South-team zullen
kerspelers Plaat,
Bartolome uit komen,
evenement beginnen zi
29 april de play-offs. Het
gement van Parker heef
ten om alle thuisweds
van de Leidse ploeg in
mei hal te verspelen. H(
ningse Donar zal uit
naar de Martinihal, wat
vijfduizend toeschouwi
wacht.
ai
;eW.
lek gi
Colli
ftegm:
ka
f ct,
