Braziliaanse bisschoppen
trekken zich terug uit
studiedagen onderdrukking
Tal
van arrestaties
wegens ontvoering
van Aldo Moro
België bouwt
een tweede
Atlanticwall
Chaban-Delmas
voorzitter Frans
parlement
CARTER DREIGT
ZUID-AFRIKA
INZAKE NAMIBIË
Cardoso
chef staf
in Portugal
Ook Bulgarije heeft
zijn dissidenten
TOERISME AAN
KUST STERK
TERUGGELOPEN
ARAFAT MOGELIJK
NAAR BOEKAREST
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
DINSDAG 4 APRIL 1978 PAGINA 7
(Van onze correspondent Piet
Tummers)
ROME - De politie heeft maan
dag in Rome tussen de vijf en
dertien jongelui gearresteerd
die worden verdacht van me
deplichtigheid aan de ontvoe
ring van Aldo Moro op 16
maart. Onder hen bevindt zich
de journalist Stefano Lepri,
zoon van de directeur van het
Italiaanse persbureau Ansa en
oud-redacteur van het boule
vardblad Paese Sera.
j Ook een medewerker van de
1 regionale radiozender Radio
Citta Futura, de 34-jarige Fa-
bricio Grillenzoni, werd gear
resteerd. Twee andere radio-
medewerkers werden na ver
hoor vrijgelaten.
Ruim duizend politiemannen
Anneliese
stierf een
„offerdood"
ASCHAFFENBURG, (DPA) -
De 23-jarige studente Annelie
se Michel is volgens de exor
cist-geestelijke Ernst Alt (40)
een „offerdood" gestorven. Zij j
heeft bewust geboet voor uit
het ambt gezette katholieke
priesters, voor Duitsland, voor
politici en vooral voor de
Duitse jeugd, aldus de paro
chiepriester Alt uit Klingen-
berg die met de priester Wil
helm Renz (67) en de ouders
van de studente in Aschaffen-
burg terecht staat op beschul
diging van dood door schuld.
Het meisje overleed nadat men
langdurig had gepoogd „de
duivel bij haar uit te bannen".
Op 1 juli 1976 stierf Anneliese
Michel aan „zeer sterke verma
gering". Sinds 1969 leed zij aan
vallende ziekte. Vanaf 1973
leidde deze kwaal tot neer
slachtige buien en het waan
beeld dat zij door de duivel
bezeten zou zijn. In de tenlaste
legging wordt gesteld dat „met
aan zekerheid grenzende waar
schijnlijkheid de dood van de
studente tot een week voor
haar overlijden door medisch
ingrijpen had kunnen worden
voorkomen".
Schilderij
van Poussin
vernield
LONDEN (Reuter) Een be
zoeker heeft in de Londense
„National Gallery" een 17de-
eeuws schilderij van de Franse
kunstenaar Nicolas Poussin in
stukken gesneden. Deskundi
gen moeten nog uitmaken of
het doek, "De aanbidding van
het gouden kalf" te herstellen
is. De waarde wordt op twee
miljoen gulden geschat.
Treurnicht ook
onderminister
Afrikaanse zaken
KAAPSTAD (AFP) - De Zuida-
frikaanse minister voor onder
wijs en opvoeding voor Afrika
nen, dr. Andries Treurnicht, is
ook benoemd tot onderminister
van „pluriforme betrekkingen"
(de nieuwe naam van het vroe
gere ministerie van Bantoeza
ken). Treurnicht geldt als de
voorman van de uiterst behou
dende vleugel in de regering.
hebben maandag deelgenomen
aan een grootscheepse razzia
onder studenten en ex-studen
ten, die de laatste jaren hebben
deelgenomen aan de ultra
linkse activiteiten of die lid wa
ren van de Movimento Studen-
tesco.
Sommigen van hen staan be
kend als meelopers van de Ro
de Brigades. Hun gedrag viel
de laatste tijd op omdat ze
tientallen fotocopieën ver
spreidden van de manifesten
van de Rode Brigades inzake
de ontvoerde Aldo Moro. De
razzia concentreerde zich voor
namelijk in de Camillucia-wijk
op de Monte Mario, waar Moro
woont en waar 16 maart de
schietpartij en ontvoering
plaats hadden. Honderden van
de jongelui werden onder
vraagd op het politiebureau
van San Vitale. Sommigen wa
ren in de leeftijd van zestien
en zeventien jaar. De meesten
werden weer vrijgelaten op de
genen na die in voorlopige
hechtenis werden gehouden.
Tegelijkertijd werden soortge
lijke razzia's gehouden in Ge
nua, Milaan, Pescara, Turijn en
Bologna.
Bij huiszoekingen heeft de poli
tie ook drie I.B.M. schrijfma
chines met verwisselbare
schrijfkoppen gevonden van
dezelfde soort, waarmee de
manifesten van de Rode Briga
des zijn getypt. Experts trach
ten thans uit te zoeken of deze
machines inderdaad voor dit
doel zijn gebruikt.
Begeleid door politiemensen worden de aangehouden
jongeren in Rome het hoofdbureau van politie binnenge
leid.
HOOG EN DROOG
Nu het peil van het water van de Seine in Parijs door dagenlange regenval zo
hoog is gestegen dat de kaden zijn overstroomd, heeft de eigenaar van deze Eend,
een schipper, zijn vervoermiddel naar een hoge en droge plaats kunnen optakelen.
De platanen op de kade dienen daarbij als onmisbare steunpilaren.
MONROVIA (Rtr) President Carter heeft Zuid-Afrika giste
ren opnieuw opgeroepen te streven naar een internationaal
aanvaardbare regeling voor zwart meerderheidsbewind in Na
mibië (Zuidwest-Afrika). Volgens de Amerikaanse president
zullen er ernstige meningsverschillen met de Verenigde Staten
ontstaan als Zuid-Afrika het toezicht van de Verenigde Naties
op verkiezingen in het gebied negeert en de Zuidwestafrikaanse
volksorganisatie SWAPO van deelname aan deze verkiezingen
uitsluit.
Carter, die tijdens zijn Afrikaanse reis een uiterst krachtig
standpunt heeft ingenomen tegen blanke minderheidsregeringen,
maakte zijn opmerkingen tegen verslaggevers tijdens de vheg-
tocht naar Monrovia, de hoofdstad van Liberia, die hij vier uur
bezocht. Gisteravond vloog Carter terug naar Washingtorï.
Het Amerikaanse staatshoofd kwam in Monrovia aan vanuit
Lagos, waar hij en zijn Nigeriaanse collega, luitenant-generaal
Olusegun Obasanjo, zeiden dat ze vastbesloten zijn „het kwaad
en het onderdrukkende systeem van apartheid" in Zuid-Afrika
uit te roeien. Maar de president ging niet mee met de oproep
van Obasanjo aan de Verenigde Staten, dat grote zakenbelangen
in Zuid-Afrika heeft, economische sancties op te leggen ter
ondersteuning van zwarte nationalistische bewegingen die naar
beëindiging van de apartheid streven. Hij liet weten dat althans
voorlopig de Verenigde Staten niet verder gaan dan het inachtne-
men van het wapen-embargo van de Verenigde Naties tegen
Zuid-Afrika en het toepassen van politieke en morele druk.
Zwendel met
uitkeringen
SYDNEY (Reuter) In het
Australische Sydney zijn giste
ren 81 mensen, onder wie vijf
artsen, voor de rechtbank ver
schenen die ervan worden be
schuldigd te hebben medege
werkt aan een zwendelpartij
die de sociale dienst in het
land miljoenen dollars heeft
gekost.
Volgens de politie kan het ver-
liesbedrag de regering wel 40
miljoen Australische dollars
(bijna 100 miljoen gulden) belo
pen.
Tenminste 1.200 mensen heb
ben hierdoor uitkeringen ge
had waar zij geen recht op
hadden. Van hen wonen er 300
in Griekenland.
Alle verdachten werden in het
afgelopen weekeinde gearres
teerd in wat werd genoemd de
grootste operatie in de Austra
lische geschiedenis. Volgens
hoofdinspecteur Don Thomas,
die de actie leidde, beperkte de
zwendelarij zich tot de Griekse
gemeenschap in Sydney en om
geving.
LISSABON (AFP)
De Portugese
president, Antonio
Ramalho Eanes,
heeft generaal Pe
dro Gomes Cardo
so benoemd tot
chef-staf van het
Portugese leger.
Hij is daarmee de
opvolger geworden
van generaal Vasco
Rocha Vieira die
afgelopen donder
dag door Eanes
werd ontslagen. Dit
is bekendgemaakt
in een officiële ver-
klaring.
Generaal Gomes
Cardoso was tot op
heden de leider van
een werkgroep die
tot taak heeft een
inlichtingendienst
op poten te zetten.
De generaal heeft
een specialistische
opleiding genoten
in de Verenigde
Staten en Enge
land.
WENEN (AP) - In Bulgarije is
voor het eerst een dissidente
groep naar voren getreden met
de publikatie van „Verklaring
'78", gericht tegen inbreuk op
de mensenrechten, zo heeft het
Weense nieuwsblad Die Presse
gemeld.
De verklaring was niet onder
tekend. Zij werd uitgegeven
door een groep die zichzelf
„ABD" noemt, en het was gea
dresseerd „aan allen".
Na de dissidente bewegingen in
BRASILIA (ANP) Onder druk van het alle landelijke bisschoppenconferenties en Volgens bisschop Padin komt het verzet
Vaticaan trekt het Braziliaanse episco- aan alle kerken en godsdienstige richtin- tegen het project niet alleen van de militai-
paat zich terug als organisator van de gen in heel de wereld. Het doel was „sa- re regimes van Zuid-Amerika of van de
internationale studiedagen tegen onder- men te zoeken naar de wortels van over- sociale bovenlaag, die zijn comfortabele
drukking, die van 21 tot 28 mei in Afrika heersing in de hedendaagse wereld en zo levensomstandigheden bedreigd ziet, maar
zouden worden gehouden. De voorzitter tevens te zoeken naar mogelijkheden om 0ok uit de r.k. kerk zelf.
van de Braziliaanse bisschoppenconferen- deze te boven te komen".
tie, kardinaal Aloisio Lorscheider, zal dit Het Braziliaanse episcopaat had voor deze Achtergrond van de Vaticaanse bezorgd-
officieel meedelen aan de bisschoppencon- internationale „analysering van de structu- hekl zou de Zuidamerikaanse bisschoppen-
ferentie, wanneer deze van 18 tot 25 april ren, waaraan onderdrukking verbonden" conferentie zijn, die in oktober bijeenkomt
in een speciale vergadering bijeenkomt. is, de financiële steun gekregen van acht in Puebla in Mexico. Volgens de „Catholic
Dit blijkt uit een rondschrijven, dat de bisschoppelijke vastenacties, waaronder Herald" wil het Vaticaan niet dat het
Braziliaanse bisschop Candido Padin van die van Nederland, van de actie „X-Y", van behandelde op de studiedagen in Parijs
Bauru, leider van het project der interna- de interkerkelijke organisatie „Solidari- terecht zal komen in de Zuidamerikaanse
tionale studiedagen, gestuurd heeft aan dad" en van de Wereldraad van Kerken, bisschoppenconferentie. Het Vaticaan zou
hen, die zich voor de studiedagen hadden Medio maart hadden zich 1500 deelnemers bang zijn, dat dergelijke protesten zullen
aangemeld. uit negentig landen voor de studiedagen uitmonden in een volledige politieke aan-
Het project is een uitvloeisel van een uitno- aangemeld. Uit tal van landen zijn al gelegenheid, die meer gebaseed is op pro-
diging, die de Braziliaanse bisschoppen- rapporten over vormen van onderdrukking testen van buiten dan van het Zuidameri-
conferentie in september 1976 stuurde aan binnengekomen. kaanse volk zelf.
de Sovjet-Unie, Polen, Tsje- r
choslowakije en Oost-Düits-
land, is het de eerste keer dat
een dergelijke groep in Bulga
rije te voorschijn komt. In te
genstelling tot de andere com
munistische landen hebben de
Eulgaarse dissidenten hun na
men onder de verklaring weg
gelaten. De afkorting „ABD" is
een raadsel.
In de verklaring wordt „een
einde aan de schendingen van
de mensenrechten en aan in
menging in de privé-sfeer, vrije
pers en kunst, vrijheid van ver
kiezingen en kritiek, vrijheid
van godsdienst en afschaffing
van censuur" geëist.
Proces wegens
omkooppoging
ROME (UPI) - Een rechter in
Rome gaat 36 personeelsleden
van het chemische concern
Montedison vervolgen.
Tweeëndertig van hen wegens
het verrichten van betalingen
aan politici en anderen uit een
fonds, dat buiten de boeken
van de onderneming is gehou
den. Omkoping is niet ten laste
gelegd, omdat er geen bewijs
is dat de politici wederdiensten
hebben verleend.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Als men een jaar lang de Belgische kust niet meer heeft gezien, dan krijgt
men wel de schrik van zijn leven als men weer eens terugkomt. Wat zijn de Belgen aan
het doen met hun pakweg 70 km. lange kust? Zoveel betonnen appartementen gebouwen
neerzetten dat het lijkt of ze aan een tweede Atlanticwall bezig zijn. Nog even en de duinen
zijn totaal overbodig geworden: de rijen „buildings", zoals de taaltoeristische ingestelde
Vlamingen ze zo graag noemen, nemen de taak van zeewering compleet over. Voorzichtige
schattingen van deskundigen spreken van 55 tot 80 procent bebouwd oppervlakte langs de
Belgische stranden. Geen kust meer te zien, alleen maar beton.
Het kusttoerisme is voor de Belgen bijzonder
belangrijk. De heer P. Boerjan, econoom ver-
bondén aan het Wèstvlaams economisch stu
diebureau, zucht: „Op basis van recente ra
mingen kon 1976 het omzetcijfer vdn het
verblijfs- en eendags-toerisme aan de kust op
circa 16 miljard frank worden geraamd. De
toeristische activiteit aan de kust is een ty
pisch voorbeeld van een stuwende activiteit;
dit in tegenstelling tot de activiteiten van het
verzorgende type. De productie van de verzor
gende activiteit wordt bepaald en is afhanke
lijk van de grootte van de plaatselijke markt,
terwijl de productie van een stuwende sector
als het kusttoerisme onafhankelijk is van de
grootte van de locale markt".
De betekenis van invloed van het kusttoeris
me kan worden geïllustreerd met de vaststel
ling dat het per hoofd netto belastbaar inko
men aan de kust in 1973 circa 9 procent hoger
ligt in vergelijking met de rest van West-
Vlaanderen. De weerslag van qle toeristische
activiteit vindt men ook terug in de beroeps
structuur. Het aandeel van de primaire (inclu
sief visserij) en de industriële sector is resp.
vier en dertien procent).
Een preciese raming van de werkgelegenheid
in de toeristische sector is vrijwel onmogelijk.
Een indirecte raming wijst erop dat de te
werkstelling in de toeristische sector aan de
kust op circa 25.000 eenheden mag worden
geraamd. Dit cijfer houdt geen rekening met
de tijdelijke tewerkstelling van bijvoorbeeld
studenten, waar een cijfer van 4.000 eenheden
als aannemelijk mag worden beschouwd".
Des te vreemder is dat de Belgen zelf bezig
zijn hun toerisme de grond in te boren. De
prijzen vliegen de pan uit. Een normaal kopje
koffie of een eenvoudig pilsje dat overal
elders in België voor maximaal 1,50 te krij
gen is, kost in de kustplaatsen tussen de twee
en drie gulden. Dan is er nog een punt waarop
de Belgen zich duidelijk hebben verkeken: het
sociaal toerisme, zoals zich dat uit in kam
peerders, caravanbezittersenz. De Belgische
kust heeft nauwelijks gelegenheid voor decen
te kampeerders om hun tenten op te slaan.
De toiletgelegenheden op de te eenvoudige en
overvolle kampeerplaatsen zijn bijzonder
slecht.
Door het duurder maken van het Belgisch
toeristisch product wordt de Belgische vakan
tieganger aangezet om het buitenland op te
zoeken en wordt het internationaal toerisme
naar België afgeremd. Daarnaast wordt de
prijsverhoging nog geaccentueerd door de
waardevermindering van de munt in enkele
belangrijke concurrenten-landen: Frankrijk,
Spanje, Italië. De „prijzenslag" onder de Bel
gische touroperators bracht verder bijzonder
scherpe prijzen voor buitenlandse reizen met
zich mee. Tenslotte mag men verwachten dat
het „prijs-imago" van de koffie en de pils aan
de kust ongunstig zal doorwerken en dat de
slechte weersomstandigheden van vorig jaar
een negatieve invloed zullen uitoefenen op het
.appartementstoer isme'
Als extra dreun heeft het Belgisch kusttoeris
me dan ook nog eens de concurrentie gekre
gen van de casino's in Nederland. De direc
teur van het casino in Oostende spreekt zelfs
van een terugval met twintig procent sinds
het Zandvoort-casino zijn poorten heeft geo
pend. Over het algemeen, zo is de mening van
toeristische specialisten in België, gaat het de
toeristische sector in de Belgische kuststrook
trouwens slecht. 1978 geeft een duidelijke
terugval te zien ten opzichte van de jaren
daarvoor (1977).
Nu is het voor wat Nederland betreft in dit
opzicht een kwestie van de pot, die de ketel
verwijt dat ie zwart ziet. De directeur van het
Nationaal Bureau voor Toerisme in Neder»
land, de heer J. N. Strijkers, zegt in de
vakbondskrant van Nederland: „De promotiet
activiteiten in landen als Frankrijk en België,
de activiteiten uit Groot-Brittannië en de Ver
enigde Staten, rijn vele malen groter dan de
onze, in Frankrijk en België is de bevordering
van het toerisme helemaal een staatszaak.
Daar vind ik vanuit budgettair oogpunt veel
voor te zeggen, maar in ons land is nu
eenmaal voor het profijtbeginsel gekozen. In
feite hebben wij een hoogst merkwaardige
constructie die nergens, behalve in Ierland, in
enigszins vergelijkbare vorm bestaat. In het
algemeen gebeurt de promotie van het toeris
me in het buitenland ook grootschaliger dan
bij ons".
In de eerste helft van het vorig jaar hadden
wij zelfs minder overnachtingen van buiten
landers dan in het eerste halfjaar 1976. Niet
alleen kwamen er minder buitenlanders naar
ons land in de eerste helft van dit jaar, maar
ze bleven gemiddeld ook nog korter. Over heel
1977 kan gezegd worden dat veertien Europe
se O.E.S.O.-landen gemiddeld 25 procent meer
inkomsten uit buitenlands toerisme hebben
gepeurd. Dit percentage, dat werd gemeten in
dollars, bleek in Nederland maar op 8,4 pro
cent te zijn gekomen. Door de koersdalingen
van de dollar en door de harde gulden bete
kende deze stijging in guldens omgerekend
echter een verlies met 0,3 procent Niet duide
lijk is of hierin ook al het inflatieeffect dus
de waardedaling van de gulden ten opzichte
van de gulden in 1976 is verrekend. Zou dat
niet zo rijn dan zou de teruggang natuurlijk
veel forser rijn. En dit terwijl 70 procent van
het buitenlands toerisme in de wereld zich in
Europa afspeeld.
Waarom hebben en België en Nederland die
toeristenboot gemist? Het lijkt een duidelijke
zaak: België en Nederland rijn te duur gewor
den en hebben zich daarom uit de markt
geprijsd.
Gelukkig geldt dit wat België betreft prak
tisch alleen voor de kust \ftaanderen heeft
echter in het achterland nog zoveel te bieden,
tegen normale prijzen dat geen andere conclu
sie mogelijk blijkt dan de toerist te adviseren:
blijf niet te lang aan die Belgische kust, ga
naar het achterland, naar die wondermooie
steden als Brugge, Gent, Yperen, Damme,
Poperinge en het fraaie landschap daar ron
dom. Laat u daar verwennen tegen matige
prijzen. Maar doe het snel, vóór daar de
prijzen ook weer abnormaal hoog worden.
Een wat die kust betreft ga er pas heen over
vijf jaar. Dan hebben ze daar inmiddels ont
dekt wat de fout was. Een toeristisch failliet
brengt lage prijzen mee.
Gerard Croné
PARIJS (AP) De gematigde Gaullist Jacques Chaban-Delmas
is gisteren gekoxen tot president van Frankrijk's nationale
parlement. Dit betekent een nieuwe en overduidelijke overwin
ning voor president Valéry Giscard d'Estaing.
Chaban-Delmas, 63 jaar oud, was eerste minister onder president
Georges Pompidou. Hij was zeker van zijn overwinning toen de
rechtse kandidaat Edgar Faure zich terugtrok na twee stemmin
gen. Bij de derde stemming verkreeg Chaban-Delmas de absolute
meerderheid met 276 stemmen.
In de strijd om het voorzitterschap van het parlement werd
Chaban-Delmas indirect gesteund door Giscard d'Estaing. Faure
werd echter door de Gaullistische leider Chirac bijgestaan. De
laatste, vroeger eerste minister, is zowel politiek als persoonlijk
een vijand van Giscard d'Estaing.
BEIROET (AP) De Palestijn
se leider Jasser Arafat zal
spoedig naar Boekarest gaan
om daar met de president van
Roemenië, Ceausescu, manie
ren te bespreken waarop een
eind kon worden gemaakt aan
het conflict tussen Israël en de
Arabische landen. Dit meldde
gisteren het dagblad An Nahar.
Op het ogenblik vertoeft de
Israëlische minister van buiten
landse zaken Dajan in Boeka
rest. Hij brengt aan die stad
een officieel bezoek van drie
dagen en zal met president en
partijleider Ceausescu praten
over de toestand in het Mid
den-Oosten. Roemenië, dat als
enige Oost-Europees land con
tacten onderhoudt met zowel
Israël als de Arabische landen,
speelt een bemiddelende rol
tussen beide partijen.
In overeenstemming
met EEG
Ministerie stelt
vangsthoeveelhe-
den vast
DEN HAAG - Minister Van
der Stee (Landbouw en Visse
rij) heeft de hoeveelheden zee-
vis vastgesteld die onze vis
sers in 1978 in bepaalde gebie
den maximaal mogen vangen.
De regering met betrekking
tot tong en schol werd reeds
eerder bekend gemaakt De
thans door de minister geno
men maatregelen, waarover
overleg is gepleegd met het
visserijbedrijfsleven rijn over
eenkomstig de voorstellen van
de Europese commissie.
De belangrijkste maatregelen
voor haring behelzen een vang-
verbod in het Skagerak, het
Kattegat, de Sont en Belt, het
Engels Kanaal, het Bristol Ka
naal, de wateren ten zuiden
van Ierland en - vooralsnog -
in de Noordzee.
Ziekenfondsen vragen opnieuw
om fluoride-behandeling
Utrecht(ANP) De Vereniging van Nederlandse Ziekenfondsen
heeft in de jongste editie van het blad „Inzet" van de vereniging
opnieuw een pleidooi gehouden voor het opnemen van fluoride
behandelingen in het ziekenfondspakket.
Bij deze behandelingen, ook wel aangeduid als fluoride-applicar
tie, gaat het om periodiek opbrengen van fluoride op tanden
en kiezen. De methode wordt als een geschikt alternatief be
schouwd voor de door het parlement verworpen drinkwaterfluo-
ridenng.
Als de behandeling eens per half jaar wordt toegepast, kan
ongeveer 50 a 60 procent van het effect worden bereikt dat
fluoridering van het drinkwater heeft. In „Inzet" wordt eraan
herinnerd dat de Ziekenfondsraad eind 1976 al heeft geadviseerd
fluoride-applicatie op te nemen in het verstrekkingspakket van
de ziekenfondsen. Nog steeds is over het advies geen beslissing
genomen.
