«PROBLEEM MOLUKKERS NEDERLANDSE ZAAK
«Catastrofe voor visvangst
n toerisme in Bretagne
Politie ontdekt
drukkerij valse
honderdjes
CDA blijfttweede keus
met VVD benadrukken
Nederland vraagt
ministersbij eenkomst
uraniumleverantie
0 KILOMETER KUST VERVUILD
Politiek
Partij
Parlement
Klachten over
spaanplaat in
Haarlem, Helmond
en Vlissingen
r n
Teveel leerlingen
studeren op
te hoog niveau
NENLAND/BUITENLAND
LEIDSE COURANT'
ZATERDAG 18 MAART 1978 PAGINA 7 PAGINA
egering in rapport over Assen:
DEN HAAG „De spanningen die ontstaan
uit bet feit dat groepen Molukkers in ons land
jolitieke idealen nastreven die de Nederlandse
■egering niet kan delen of steunen (maar waar
van zij het bestaan en de ernst onderkent)
vormen een Nederlands probleem dat binnen
de Nederlandse rechtsorde zijn oplossing dient
„te vinden. Nederland mag en kan dat probleem
niet op de internationale gemeenschap afwen
den".
■pit schrijft de regering in haar gisteren bij de
Tweede Kamer ingediende rapport naar aanlei
ding van de gijzelingsactie van begin deze week
in Assen. In dit verslag, waarvan de hoofdza
ken dinsdagmiddag in de Tweede Kamer al
door minister De Ruiter (Justitie) naar voren
werden gebracht, worden nog eens de hoofd
doelstellingen van het vorige en huidige kabinet
in geval van gijzelingsacties genoemd:
de beëindiging van de terreuracties zo enigs
zins mogelijk met behoud van het leven en de
lichamelijke en geestelijke gezondheid van de
gegijzelden:
handhaving en herstel van de rechtsorde
door niet toe te geven aan de eisen van de
Tussen deze hoofddoelstellingen bestaat een
duidelijke spanning, aldus de regering. Deze
nopen de verantwoordelijke bewindslieden tot
zorgvuldig afwegen en manoeuvreren. „Veel
kleiner nog wordt de beleidsruimte wanneer de
daders door het doden van gegijzelden een
eventuele mogelijkheid om hen te laten gaan
praktisch wegnemen. Wanneer, tenslotte, de
weg van overreding, hoe moeizaam ook, niet
begaanbaar blijkt, blijft slechts de noodzaak
De regering besluit haar verslag met een ver
wijzing naar de gesprekken die thans met de
Molukse gemeenschap gehouden worden. „Op
langere termijn gezien kunnen ernstige inciden
ten als deze gijzelingsactie waarvoor slechts
een zeer kleine minderheid van de Molukkers
aansprakelijk gesteld kan worden alleen
worden voorkomen wanneer de gesprekken die
nu op gang komen zich tot de gehele gemeen
schap van Nederland zullen uitstrekken".
(Van onze correspondent)
lRIJS De 30 kilometer brede
evlek op de kust van Bretagne,
gevolg van het stranden en
irmiddenbreken van de super-
yjiker Amoco Cadiz, betekent niet
een een katastrofe voor de oes-
kwekers en vissers die mis-
tien tot een jaar nietsdoen ge
dongen worden, maar ook voor
toeristische seizoen aan een
"bot deel van de Bretonse kust.
ndat de supertanker op de klip
pen voor de kust is vergaan, is het
erg moeilijk de olie met chemica
liën en klonterende middelen van
af schepen te bestrijden.
De hele dag is de olie uit de opengebarsten
tanks gestroomd. Tegen de avond was naar
schatting nog 150.000 van de oorspronkelijke
233.000 ton ruwe olie aan boord. De olie is
van een soort die .Arabisch licht' genoemd
wordt, een soort die moeilijk is op te lossen.
Er zijn tankers en pompen naar het ramge-
bied gebracht om te proberen de nog reste
rende olie in het schip over te pompen. De
Franse marine heeft oliekringen aangelegd
om uitbreiding van de ramp te voorkomen.
Inmiddels heeft zich over het getroffen ge
bied een walgelijke reuk verspreid. Veel
bewoners van westelijk Bretagne voelen zich
ompasselijk en in Brest moesten in zieken
huizen speciale maatregelen genomen wor
den tegen de oliestank.
Voor het weekeinde wordt verwacht dat de
noordwestelijke wind zal ruimen naar het
westen of zuidwesten, waardoor de olievlek
langs de kust in plaats van naar de kust
gestuurd kan worden. Het is niet waar
schijnlijk dat de olievlek de golf van St.
Malo of de Kanaaleilanden zal bereiken.
gebroken Amoco Cadiz voor de kust van Bretagne
Het loodsje in Steensel waar de politie de drukkerij van
de valse honderdjes heeft ontdekt
Bende vrijwel opgerold
EINDHOVEN (ANP) - De poli
tie heeft in het Brabantse
Steensel de drukkerij ontdekt,
waar minstens voor zes miljoen
gulden valse briefjes van hon
derd gulden zijn gedrukt. Naast
twee typografen zijn 14 andere
verdachten aangehouden, waar
onder enkele opdrachtgevers.
De politie zoekt nog naar ande
re opdrachtgevers, die ook te
maken hebben met het illegaal
stoken van alcohol. Van het
gedrukte geld is ongeveer drie
miljoen gulden achterhaald,
deels in het bezit van de ver
dachten, deels al uitgegeven.
De gedupeerden zijn meest klei
ne zelfstandigen, horecabedrij
ven, benxinepompbedienden en
huisvrouwen.
Het geld is gedrukt tussen begin
december en 8 januari met be
hulp van nog niet gevonden off
setplaten. De eigenaar van de
drukkerij heeft bekend bijna
een jaar bezig te zijn geweest
met het ontwerpen van de off
setplaten. De man zat in finan
ciële moeilijkheden. Hij zou be
naderd zijn door kopstukken uit
de wereld van de illegale jene
verstokerijen, voor wie hij al
etiketten drukte voor flessen
witte jenever en vieux. De op
drachtgevers gaven hem nieuwe
machines en leverden ook het
papier en de inkt.
Op 11 januari werden de eerste
valse honderdjes omgewisseld
bij het grenswisselkantoor te
Reusel, daarna steeds meer in
Zuid- en Midden-Nederland en
Noord-België. Op 23 januari
werd de eerste verdachte aange-
nouden in Utrecht, waarna de
volgende weken dertien ver
dachten werden gearresteerd in
België, Nederland, Zwitserland
in Frankrijk.
In totaal zijn in Nederland in
1400 gevallen valse honderdjes
aangeboden, waarvan de meeste
pas op de banken werden ont
dekt. De vervalsingen waren be-
driegelijk echt, aldus de politie.
Zelfs de vrouw van een bij het
onderzoek betrokken recher
cheur kreeg er op zeker moment
oen in bezit. Pas nadat perspu
blicaties op de vervalsingen
hadden gewezen, werden min
der valse honderdjes in omloop
gebracht.
De opdrachtgevers hebben en
kele tienduizenden guldens in
het project geïnvesteerd. Voor
zover de politie bekend is spelen
in deze zaak alleen criminele
motieven een rol. Er bestaan
aanwijzingen dat de bende ook
te maken heeft met het in om
loop brengen van valse duizend
jes, waarvan er in Nederland en
België ongeveer 2500 zijn uitge
geven.
ijs
E BA"
de Si
4 Van onze parlementaire redac-
I tie
DEN HAAG Een opmerke
lijk gebeuren: de Tweedfe Ka
mer ging deze keer abnormaal
n Gd vroeg uiteen voor een paasva
kantie van twee weken. Bij
traditie maakt de Kamer er
Laij voor zo'n vakantie nachtwerk
van, maar donderdag werd na
giaj een paar uur stemmen al een
punt achter de vergadering
'ok ie gezet. Het is de bedoeling dat
asrep de Tweede Kamer op 4 april
weer bijeenkomt. Verrassin
gen blijven mogelijk, want de
oppositie zal de kamerleden
zo nodig eerder terug laten
komen. Vijftien handtekenin
gen van kamerleden zijn daar
voor voldoende. Dat terugroe
pen van de kamerleden zou
over - opnieuw - het ultracen-
trifugeproject in Almelo of de
moeilijkheden bij het KSH-
concern.
Met een lahgdurige stem
mingsceremonie van zitten en
opstaan luidde donderdagmid
dag de laatste bel voor de
begrotingsbehandeling. Er
moest tot slot worden gestemd
over een grote hoeveelheid
moties en amendementen met
betrekking tot de begrotingen
£i7rH van CRM. verkeer en water-
staat, regionaal sociaal-econo
misch beleid en de aangekon
digde belastingverlichting van
1.1 miljard gulden.
Dat de regeringspartijen CDA
en WD na zo'n kleine hon
derd dagen kabinet Van Agt -
Wiegel nog steeds aan elkaar
moeten wennen, bleek op-
r'Vi nieuw bij die stemmingen. En-
.t kei keren lieten CDA en WD
een verschillende opstelling
zien Het CDA steunde bij
voorbeeld de motie over
beëindiging van het PTT-con-
tract met Zuid-Afrika. De
WD voelt weliswaar niets
voor het apartheidsbeleid in
Zuid-Afrika, maar wilde an
derzijds de motie niet steunen.
Veel spectaculairder was de
verdeeldheid van de regerings
partijen bij de stemmingen
over de begroting van cultuur,
recreatie en maatschappelijk
werk. Het zat de WD hele
maal niet lekker dat Hans de
Boer, AR-voorzitter en in de
CDA-kamerfractie kritisch te
genover dit kabinet, een motie
had ingediend met het oog op
de komende bezuinigingen. De
motie, waartegen zich alleen
WD en SGP uitspraken, ver
langt van de regering dat bij
de bezuinigingen in de komen
de jaren mensen in achter
standsituaties niet „bedreigd"
worden. En die mensen moe
ten in de komende jaren extra
aandacht krijgen. Genoemd
worden: bejaarden, gehandi
capten. langdurig werklozen,
culturele minderheidsgroepen.
Ook activiteiten in sommige
sectoren van het welzijnswerk,
het natuurbehoud, milieube
scherming, de kunsten en het
vrouwen-emancipatiebeleid
moeten bij de bezuinigingen
niet in de knel komen. In de
komende jaren moeten - blij
kens een andere, ook niet door
de WD gesteunde motie -
steeds enkele tientallen miljoe
nen meer voor sociaal-cultu
reel werk beschikbaar komen.
De WD moest niets van deze
uitspraken hebben. Want het
kabinet is nog voor de bezuini
gingsoperatie begmt mm of
meer gebonden aan de uit
spraak van de Tweede Kamer
Het CDA trok hier de lijn van
het kabinet-Den Uyl door: be
zuinigen goed, maar niet ten
koste van mensen in achter
stand-situaties. De WD heeft
meer het standpunt ingeno
men dat als er moet worden
bezuinigd bij voorbaat nie
mand en niets mag worden
uitgesloten. CDA-voorzitter
Steenkamp heeft dezer dagen
nog eens laten weten dat het
voor het CDA echt wennen is
in het regeren met de WD,
omdat de christen-democraten
liever met de PvdA hadden
geregeerd. Steenkamp voorziet
echter dat het moment steeds
dichterbij komt waarop aan
de „onevenredig grote macht"
van de christen-democraten in
de Nederlandse politiek een
einde komt, omdat over een
paar jaar een verbond tussen
PvdA en WD best mogelijk
is.
Hypocriet
AR-voorzitter Hans de Boer,
haalt deze week in het blad
van zijn partij uit naar de
WD, nadat WD-voorzitter
Korthals Altes eind vorige
week op het congres van zijn
partij onaardige dingen aan
het adres van het CDA en
speciaal over oud-minister
Lubbers, vice-voorzitter van
de CDA-kamerfractie, had ge
zegd.
Hans de Boer vindt dat die
opmerkingen van de WD-
voorzitter er niet toe bijdra
gen, de irritatie tussen CDA
?n WD te verminderen. Hij
kwalificeert de kritische op
merkingen van de WD over
de rol van het CDA als coali
tiepartner „hypocriet" Tevens
laat hij aan de „schijnheilige"
WD-ers weten dat het heel
vanzelfsprekend is wanneer
het CDA het beleid van het
vorige kabinet op een aantal
onderdelen wil voortzetten. De
WD wil daarvan nog wel eens
opschrikken, zegt Hans de
Boer. „Dat krijg je ervan wan
neer je met kunstmatig opge
klopte tegenstellingen tussen
socialisten en liberalen werkt"
Liberalen moeten volgens hem
beseffen dat ook in de coalitie
van CDA en WD de marges
in de politiek vaak zo smal
zijn als Den Uyl al had voor
speld. Heel fijntjes zegt De
Boer ook dat net als de PvdA
de WD „niets van confessio
nele partijvorming moet heb
ben". „Ook de liberalen zijn
op onze ondergang uit".
Dat mag dan volgens hem
weer niet verhinderen dat er
op basis van het regeerak
koord zakelijk in de coalitie
moet worden samengewerkt.
Laconiek vindt hij overigens
dat de twee regeringspartijen
hun tijd beter kunnen beste
den aan de vraag hoe zo goed
mogelijk beleid kan worden
gevoerd. Ja ja, maar dan moet
er toch eerst een goed sfeertje
tussen de twee partners zijn
geschapen, want anders zitten
ze elkaar met zure gezichten
aan de overleg-tafel aan te kij
ken. En dat sfeertje is er nog
steeds niet.
Zaak-Lubbers
Het ziet ernaar uit dat de dis
cussie als gevolg van de zaak-
Lubbers (ondernemer blijven
tijdens het ministerschap) nog
wel een tijdje zal doorgaan
Oppositieleider Den Uyl deed
via een brief een beroep op
CD A-fractievoorzitter Aantjes
om eraan mee te werken dat
door uitspraken van politici de
politiek als geheel met m dis
krediet wordt gebracht In die
brief laat Den Uyl tussen de
regels door weten dat het ge
drag van Lubbers beslist niet
door de PvdA-beugel zou kun
nen. Bij de PvdA zou Lubbers
de kroon van het hootd zijn
gestoten. Het verbaast Den
Uyl dat Lubbers, vice-voorzit
ter van de CDA-kamerfractie.
nog steeds „kroonprins" is.
Toch is het nu veel minder
zeker dat Lubbers te zijner
tijd politiek leider van het
CDA wordt, wanneer bijvoor
beeld Aantjes Commissaris
der Koningin in Utrecht zou
worden.
Oud-staatssecretaris Van
Rooijen, nu kamerlid, wil dat
de CDA-kamerfractie gauw
een code gaat opstellen voor
het doen en laten van politici
Op de naleving van die code
moet dan een speciale com
missie van CDA-voorzitter, de
fractievoorzitter en enkele wij
ze mannen toezicht houden.
Zo lang er nog geen algemene
regels zijn wat betreft neven
functies enz. moet het CDA
zelf regels opstellen. Wat onge
lukkig stelde Van Rooijen dat
het erom gaat veilige grenzen
voor de CDA-politici te trek
ken. Dit doet wat defensief
aan. Alsof CDA-politici er al
leen maar tegen hoeven te wa
ken dat hun naam niet in op
spraak komt. Het gaat niet
alleen om regels ter „beveili
ging" en afscherming van ka
merleden of ministers. Het
gaat om een bezinning op de
politieke moraal. Om de vraag
wat politici zich wat betreft
zakelijke belangen en neven
functies kunnen veroorloven
zonder zich voor hun kiezers
te hoeven schamen. En zonder
de geloofwaardigheid van de
politiek en de politici aan te
tasten.
De kiezers moeten kunnen
blijven geloven dat zij de poli
tici in het algemeen kunnen
vertrouwen en dat de meeste
politici heel rechtschapen wer
ken in het algemeen belang.
Overheidssteun
zwaar metaal
(Van onze parlementaire redac
tie)
DEN HAAG De ministers
Van Aardenne (Economische
Zaken) en Albeda (Sociale Za
ken) gaan maandag praten met
organisaties van werkgevers en
werknemers in de in problemen
verkerende zwaar-metaal-be-
drijven, zoals de UMF en een
aantal werven.
Minister-president Van Agt
deelde dit gisteravond mee na
afloop van de vergadering van
de ministerraad. Hij voegde
eraan toe dat de beide bewind
slieden „niet met lege handen
naar de bespreking zullen gaan"
Naar zijn mening zal het echter
helaas ook in deze sector onmo
gelijk zijn om alle arbeidsplaat
sen te redden.
Stank en irritatie ogen
ZOETERMEER (ANP) Spaanplaat van slechte kwaliteit bederft
bet woonplexier in een Haarlemse nieuwbouwwijk. In vele, zo
niet alle 427 nieuwe woningen van die wijk verspreidt bet
spaanplaat een penetrante lucht, veroorzaakt door bet ureum-for-
madehydebindmiddel waarmee bet materiaal is geproduceerd.
Twee woningbouwverenigingen hebben de laatste maanden talloze
klachten van bewoners gekregen over tranende ogen, ademhalings
moeilijkheden en hoofdpijn. Vooral mensen met kwetsbare slijm
vliezen hebben veel hinder van de lucht, aldus het ministerie van
volkshuisvesting te Zoetermer, al zouden geen blijvende nadelen
voor de gezondheid bekend zijn: zo beeft staatssecretaris Brockx
gisteren tegenover een delegatie uit Haarlem verklaard.
In Helmond gaat maandag een wijkcentrum dicht op grond van
dezelfde klachten. In het centrum zijn de stichting samenlevingsop
bouw, het maatschappelijk werk en een peuterspeelzaal gevestigd
De GG en GD zal volgende week metingen verrichten. In Vlissingen
is in de dorpskern van West-Souburg een kleuterschool op advies
van de inspectie van volksgezondheid gesloten, nadat gebleken was
dat klachten van de kinderen aan het gas uit het spaanplaat te
wijten waren.
Het euvel zou kunnen worden bestreden door het spaanplaat af
te plakken met folie of het spaanplaat te voorzien van een laklaag
Volgens het ministerie veroorzaken niet alle spaanplaatsoorten de
klachten. Mogelijk is in deze gevallen teveel van het stinkende
bindmiddel gebruikt, terwijl ook de temperatuur van de woningen
van invloed kan zijn.
ADVERTENTIE
Neemt u een échte all risks
autoverzekering?
Of één met nogal wat vraagtekens?
U leest 't samen met nog veel meer in de
Consumentengids. Die krijgt u elke maand voor
maar f 22,- per jaar.
Door nu lid te worden van de Consumentenbond
Bel 070-889377 of stuur een ongefrankcerde enveloppe
met uw naam en adres naar antwoordnummer 9
in Den Haag. Doen. Wel /.o zeker
25 Jaar Consumentenbond
Hoogste tijd om óók lid te worden
L
J
DEN HAAG (ANP) Er kan niet geconcludeerd worden dat er
verband bestaat tussen schoolverzuim en stress-verschijnselen.
Wel zou men kunnen vaststellen dat misschien teveel leerlingen
moeten studeren op een niveau dat te hoog voor hen is. Stress
komt onder scholieren wel voor.
Staatssecretaris drs. K. de Jong
Ozn van Onderwijs en Weten
schappen heeft dit meegedeeld
op het congres van de sectie
algemeen voortgezet onderwijs
van de algemene bond van on
derwijzend personeel (ABOP).
Hij ging in op het vermeende
stress-verschijnsel onder sch
olieren. Een onderzoek van het
ministerie onder vijftig scholen
voor vwo, havo en mavo had
ook opgeleverd, dat het school
verzuim m de afgelopen twee
jaar niet is toegenomen. Dit
geldt ook als men de tegenwoor
dige toestand vergelijkt met die
van vijf jaar geleden.
Stress-verschijnselen komen
voor als er een zekere wanver
houding is ontstaan tussen wat
gepresenteerd moet worden en
het draagvermogen van de sch
olier. Hij noemde het opvallend,
dat uit een zeer recent onder
zoek op dit terrein is gebleken,
dat de klachten voornamelijk
betrekking hadden op de leer
stof en niet zozeer op de school
als zodanig of op de verhouding
met de leraren.
In West-Duitsland zijn naar zijn
zeggen vijf oorzaken van stress
aangegeven: hogere eisen aan
de vakken, verbreding van vak-
kenaanbod, de onzekere toe
komst na de school, meer lesu
ren en eenzijdige theoretische
vorming. Voor de Nederlandse
situatie gaan deze oorzaken niet
allemaal op, meende hij.
De staatssecretaris noemde voor
ons land onder meer: huiselijke
problemen zoals echtscheiding,
ruzie en slechte verstandhou
ding met de ouders, persoonlij
ke problemen zoals de omgang
met het andere geslacht en het
gebruik van drugs, toekomst
problemen zoals werkgelegen
heid en aansluiting op vervol
gonderwijs en schoolproblemen
zoals de anonimiteit van de leer
ling in de grote school en de
angst voor slechte resultaten.
(Van onze parlementaire redactie)
Den Haag De financiering van een eventuele
leverantie door Urenco van verrijkt uranium aan
Brazilië is rond, maar de Nederlandse banken
staan daarbij buiten spel. Britse en Westduitse
bankinstellingen hebben zich bereid verklaard de
financiering van de transactie op zich te nemen.
Ze zullen dat doen, nadat de nog bestaande
barrières zijn weggenomen.
Dit deelde minister-president Van Agt gisteravond
mee na afloop van de vergadering van de minister
raad. In deze vergadering in besloten om, op basis
van het verdrag van Almelo, een bijeenkomst van
de gemengde (Brits-Duits-Nederlandse) commissie
op ministerieel niveau aan te vragen. Tijdens deze
bijeenkomst van bewindslieden, die naar verwach
ting nog wel enkele weken op zich zal laten
wachten, zullen de ministers Van Aardenne en
Van der Klaauw het Nederlandse standpunt naar
voren brengen
Over de boodschap waarmee deze m misters straks
naar de bijeenkomst zullen gaan wilde Van Agt
niets meedelen. In de vergadering van de minister
raad is er wel over gesproken, maar de inhoud
van de boodschap blijft nog geheim. „Wij geven
onze onderhandelingspositie niet prijs", zo moti
veerde Van Agt zijn zwijgzaamheid op dit punt
Wel verwees hij naar wat minister Van der
Klaauw vorige week nog eens in de Tweede
Kamer heeft gezegd: „Ons uitgangspunt is de
motie-Van Houwelingen Ik blijf daarvan uitgaan
Er is een duidelijke uitspraak van de Kamer
geweest. De regering voelt zich daaraan verbon
den, zij zal daarvan niet kunnen afwijken" Zoals
bekend houdt de door de overgrote meerderheid
van de Kamer aanvaarde motie-Van Houwelingen
in dat de Urenco-levering van verrijkt uranium
aan Brazilië pas zal kunnen plaatsvinden, nadat
Brazilië zich heeft akkoord verklaard met strakke
garanties tegen misbruik van het vrijkomende
plutonium
