Studenten verstoren Suharto's plannen
Rhodesische
aanval op
kamp in
Zambia
Engeland wordt
atoom-vuilnisbelt
Onverwacht gesprek
Van der Klaauw met
Braziliaanse minister
buitenland
Israël schort
stichting nieuwe
nederzettingen op
GERUCHTEN OVER
IN LABORATORIUM
GEKWEEKT KIND
I3CIEKIENWIEIEK
„DIT LAND IS ZIEK; WIJ LEVEN IN ANGST"
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 8 MAART 1978 PAGINA 9
MODDERTROEP IN CALIFORNIÊ
De naweeën van de zeer hevige regenval in Californië: auto's staan tot de ramen
in de modder. Op de achtergrond overblijfselen van kampeerwagens.
SALISBURY, (Rtr) Het Rhodesische opperbevel
heeft bevestigd, dat veiligheidsstrijdkrachten een
aanval hebben gedaan op een guerrillakamp in Zam
bia, waarbij 38 guerrillastrijders en een Rhodesische
soldaat zijn gesneuveld. De aanval was maandag
uitgevoerd.
Zambia meldde gisteren dat de
strijd nog voortduurde en dat er
zes vliegtuigen van Rhodesië
waren neergeschoten. Rhodesië
daarentegen zegt, dat alle troe
pen gisteren waren terugge
keerd. Een grote hoeveelheid
Russische wapens en uitrusting
was buitgemaakt of vernietigd.
In het in Salisbury uitgegeven
legerbericht heet het, dat guer
rillastrijders uit Zambia in Rho
desië wreedheden tegen de bur
gerbevolking hadden begaan.
Gevangenen hadden meege
deeld dat er een groot guerrilla
kamp was net over de grens in
Zambia. Een groep guerrilla
strijders was met boten de Zam
besi overgestoken. Toen ze in
Rhodesisch water waren, zijn ze
vernietigd, aldus Salisbury.
„Het was duidelijk dat dit de
voorhoede was van een grote
invasie en uit zelfverdediging
heeft Rhodesië de aanval op het
kamp uitgevoerd," aldus het
Rhodesische communiqué. Vol
gens nationalistische kringen in
Lusaka was de actie gericht te
gen een kamp van ZAPU, de
guerrillagroepering van Joshua
Nkomo.
Toestemming voor bouw afvalfabriek
(Van onze correspondent Roger Simons) bommen. Tegenwoordig hoort het toe aan de
p genationaliseerde atoomfabrikant „British Nuclear
LONDEN - Hel is nu vrijwel zeker dat Fu,eIsy d,le zelf f «mtroleerd wordt door de Britse
in Groot-Brittannië een reusachtig gfSg r^S^Windscale hebben ee„
nieuw atoombedriji gebouwd zal wor- oppervlakte van twee vierkante kilometer. Men
den voor de bewerking van uitgeputte doet daar de gevaarlijkste kernfusies, waaronder
kernbrandstof van atoomcentrales in het bewerken van de nucleaire afval van de tien
alle landen van de wereld. De „Vrien- Britse kerncentrales, die hun uitgeputte brandstof
den van dp aard*»" pen militante nrira- naar Windscale sturen in stalen doodkisten van
aen van ae aarae een militante orga- 70 ton en 35 cm dikte
nisatie van de milieubeschermers, voor- Vroeger werden die containers bijna wekelijks per
Spelt dat de nieuwe fabriek van Groot- vrachtwagen ter plaatse gebracht. Vandaag de dag
Brittannië de atoomvuilnisbelt van de is dit gevaarlijke transport toevertrouwd aan oude
Wereld zal maken. vliegtuigen en enkele schepen. Proeven hebben
bewezen, dat als zo'n container neervalt van een
Een officiële commissie van onderzoek, geleid hoogte van 600 meter, er geen barsten ontstaan
door de 54-jarige rechter Roger Parker, heeft in waardoor de radio-actieve inhoud zou kunnen
een rapport praktisch alle bezwaren tegen de ontsnappen.
bouw van een dergelijk bedrijf uit de weg ge- Uitgeputte kernbrandstof is zo radio-actief, dat
ruimd. De Britse minderheidsregering is er ook wie haar benadert op minder dan 30 meter, onver
voorstander van, omdat het een zeer winstgevende mijdelijk zal sterven ten gevolge van de sterke
onderneming zou kunnen worden. Zij laat de straling. Sedert 1965 wordt te Windscale ook de
uiteindelijke beslissing echter over aan het parle- uitgeputte kernbrandstof van andere landen ver-
ment. Waarnemers verwachten dat dit nog voor werkt. Zweden, Japan, Spanje, Italië, West-Duits-
Pasen zijn toestemming zal geven om van Groot- land en de Verenigde Staten zijn vaste klanten.
Brittannië een zogeheten plutoniumeconomie te De bewerking van nucleaire afval maakt kostbaar
maken. uranium vrij dat nog niet gebruikt werd. Kernfu-
Het ligt in de bedoeling de nieuwe fabriek te sie in de reactor brengt bovendien één procent
bouwen te Windscale, op de kust van Cumberland, plutonium op, het essentiële ingrediënt voor kern-
Daar bevindt zich nu al het grootste atoombedrijf wapens. Plutonium is echter ook de brandstof
van de wereld. Het is 25 jaar oud en werd destijds voor de nieuwe „snelle kweek"-reactoren, waar-
opgericht voor rekening van het Britse ministerie mee proeven gedaan worden in Schotland, Fran-
van Defensie om plutonium te winnen voor atoom- krijk en Rusland.
CDA wil
bedrijven horen
over Israël-boycot
DEN HAAG De CDA-fractie
in de Tweede Kamer zal voor
stellen, openbare hoorzittingen
met vertegenwoordigers van
het bedrijfsleven te organiseren
over medewerking door Neder
landse bedrijven aan de boycot
van Israël door de Arabische
Liga. Dit heeft het kamerlid
Jan van Houwelingen gister
avond meegedeeld op een bij
eenkomst van de werkgroep Is
raël.
Deze hoorzittingen, waarschijn
lijk door de vaste kamercom
missies voor buitenlandse en
voor economische zaken, moe
ten volgens Van Houwelingen
openbaar zijn.
Het socialistische tweede ka
merlid Harry van den Bergh
meende dat de Tweede Kamer
de mogelijkheid heeft, vertegen
woordigers van het bedrijfsle
ven dwingend op te roepen om
voor de kamercommissies te
verschijnen, en hen onder ede
te horen.
WASHINGTON (Reuter) De Israëlische minister
van defensie, Ezer Weizman, heeft gisteren in Was
hington verklaard dat zijn regering elke uitbreiding
van Israëlische nederzettingen in bezet Arabisch
gebied voor de komende twee tot drie weken heeft
opgeschort.
De minister zei dat er geen activiteit op dit gebied zal worden
ontplooid tot na het overleg dat premier Menachem Begin volgende
week met president Carter heeft. Eerder op de dag hadden
Israëlische journalisten uit New York gemeld dat Weizman zou
hebben gedreigd zijn bezoek aan de Verenigde Staten af te breken
en af te treden als Joodse pioniers zou worden toegestaan door
te gaan met het inrichten van nieuwe voorposten op de westelijke
Jordaanoever. De minister was van mening dat dit een ongunstige
sfeer zou scheppen voor zijn besprekingen met Amerikaanse
defensiefunctionarissen.
De Amerikaanse reizend ambassadeur Alfred Atherton heeft giste
ren de eerste fase van zijn missie in het Midden-Oosten beëindigd.
Na een afsluitend gesprek met de Israëlische regeringsleider,
Menachem Begin, in Jeruzalem zei de Amerikaanse diplomaat
tegen journalisten dat zijn activiteit van de afgelopen twee weken
nuttig en bevorderlijk voor de vredesdialoog is geweest.
NEW YORK (AP) In de wereld van de Amerikaanse genetici
is grote opschudding ontstaan over de bekendmaking van de
schrijver David Rorvik, dat het eerste kunstmatig in het laborato
rium ongeslachtelijk gekweekte kind al 14 maanden oud is. Het
jongetje zou zich hebben ontwikkeld uit een enkele cel onder de
hoede van genetici.
Een aantal zeer vooraanstaande Amerikaanse genetici heeft nu het
pan opgevat om langs gerechtelijke weg toegang te krijgen tot de
documentatie van het nationale gezondheidsinstituut, de CLA en
de ministeries van landbouw en defensie over geheime genetische
experimenten.
Prins Carel Hugo in het koninklijk paleis te Madrid even
voor zijn ontmoeting met koning Juan Carlos.
SPAANSE
KONING
ONTMOET
PRINS CAREL
HUGO
MADRID (Reuter) Ko
ning Juan Carlos van
Spanje en prins Carel
Hugo van Bourbon en
Parma (echtgenoot van
prinses Irene) hebben el
kaar gisteren ontmoet,
waarmee een einde is ge
komen aan een dynastie
ke vete die bijna 150 jaar
heeft bestaan.
De koning ontving de 47-ja-
rige Carlistische pretendent
naar de troon, die in oktober
vorig jaar uit ballingschap
in Frankrijk naar Spanje
mocht terugkeren, in parti
culiere audiëntie. Prins Ca
rel Hugo zei na afloop dat
deze zeer hartelijk was en
dat hij zeer tevreden was.
PRINSES IN HET NAUW
Prinses Anne van Engeland wordt door politiemannen beschermd tegen demonstrerende
studenten in Cambridge. Toen Anne bij de universiteit arriveerde voor het bijwonen
van een lezing van „De plaats van een vrouw is in een harem" werd zij door een
groep militante feministen toegescholden. De lezing werd gehouden ten behoeve van
een charitatieve instelling waarvan de prinses voorzitster is.
Experiment van meer vrijheid
staatsbedrijven Tsjechoslowakije
PRAAG In Tsjechoslowakije is een experiment gestart waarbij
150 staatsbedrijven meer vrijheid krijgen bij de fabricage van hun
produkten. Aan het besluit zijn heftige discussies in partijkringen
voorafgegaan.
De staatsbedrijven hebben doorgaans geen enkele eigen beslissings
bevoegdheid over fabricagemethoden, produktiehoeveelheden en
leverantievoorwaarden. In de praktijk heeft dit geleid tot slechte
kwaliteit en trage produktie. De politieke leiders hopen met het
nu vastgestelde experiment verbetering in deze toestand aan te
brengen. Tien jaar geleden heeft het toenmalige regime Dubeck
eveneens meer vrijheid voor de staatsbedrijven geïntroduceerd.
BONN (AP) De Nederlandse minister
van buitenlandse zaken Van der
Klaauw heeft gisteren van het staatsbe
zoek dat de Braziliaanse president Er
nesto Geisel momenteel aan de Duitse
bondsrepubliek brengt, gebruik ge
maakt om zijn ambtgenoot Antonio
Azeredo da Silveira de Nederlandse be
zwaren tegen de levering van verrijkt
uranium aan Brazilië kenbaar te ma
ken. Het uranium wordt verrijkt in de
Brits-Duits en Nederlandse ultra-centri-
fugefabriek te Almelo.
Een woordvoerder van de Nederlandse ambassade
in Bonn deelde mee dat Van der Klaauw gister
middag uit Brussel was aangekomen, waar hij de
ministerraad van de Europese Gemeenschap had
bijgewoond. De bewindsman had vervolgens een
onderhoud met Da Silveira en vertrok weer naar
Den Haag, waar hij van zijn gesprek verslag zal
uitbrengen aan de Tweede Kamer. De woordvoer
der voegde eraan toe dat er geen publieke verkla
ring kon worden verwacht voordat Van der
Klaauw verslag had uitgebracht.
Eerder op de dag had Geisel twee uur lang met
bondskanselier Helmut Schmidt over internationa
le aangelegenheden gesproken, waarna hij naar
Keulen vertrok voor een ontmoeting met plaatselij
ke zakenlieden, onder wie de leiders van de West-
duitse werkgeversvereniging.
VERHALEN VAN MARNIX GUSEN
ALS BOEKENWEEKGESCHENK.
"Overkomst dringend gewenst" is de
titel van het Boekenweekgeschenk 1978.
Het bevat zeven verhalen van Marnix
Gijsen. Helder, boeiend proza, waarmee
het goed is de Boekenweek ademloos
te beginnen. De aardige
illustraties en de omslag
zijn van Wout van Vliet.
U krijgt dit Boeken
weekgeschenk gratis in
de speciale Boekenzak
gestopt, als u voor
f17.50 aan boeken koopt.
Dus voor de zekerheid
spoorslag naar de Boek
handel!
t/m 11 MAART
Mamixt.ipc
dnugenila:
JAKARTA (ANP) Het bewind van presi
dent Suharto van Indonesië was nooit zo
omstreden als thans, aan de vooravond van
de beslissing over een derde vijfjarige
ambtsperiode. Dat het tot zo'n derde zit
tingsperiode komt geldt voor velen nog als
vaststaand. Suharto zou niet zo lang aan
het bewind zijn, als hij niet ook een ge
wiekst tacticus was, zo kan men in Jakarta
horen. Hij wist dat nog voor de verkiezin
gen de vraag gesteld moest worden: „Wie
anders dan Suharto". Eind vorig jaar reeds
gaf hij zelf het triomfantelijke antwoord
door de militairen als één man achter zich
te scharen. En een president die door de
militairen naar voren werd geschoven, kan
alleen door de militairen opzij worden ge
zet.
Het gist echter al maanden in Indonesië.
Luide, openlijke kritiek op de alom tegen
woordige corruptie is gepaard gegaan aan
samenzweerderig gefluister en geroddel ach
ter de coulissen van de macht. De kritiek
is op gang gebracht door de Indonesische
studenten, die door de toenemende harde
militaire repressie heen, steeds nadrukkelij
ker verkondigen dat verkiezingen met één
kandidaat geen verkiezingen zijn, dat de
huidige regering heeft afgedaan als bureau
cratisch monstrum, dat corrupt is en boven
dien ondemocratisch. Zolang de studenten
in hun kritiek alleen zouden staan, zou het
regime-Suharto niets behoeven te vrezen. De
laatste maanden is echter van verschillende
zijden bevestigd dat de studenten optreden
als het „geweten" van het volk en dat hun
activiteit louter is gebaseerd op de verlan
gens van de gewone man. Adam Malik,
oud-minister van buitenlandse zaken van
Indonesië en intiem medewerker van gene
raal Suharto, zei eind vorig jaar in een
vraaggesprek met een westers verslaggever:
„We hebben nu tien jaar geregeerd, het is
nu tijd voor meer democratie". Met deze en
andere uitlatingen van vooraanstaande In
donesiërs wordt aangetoond dat het bij de
huidige turbulentie in het land niet uitslui
tend gaat om een geïsoleerd studentenpro
test. Waarnemers in Jakarta constateren een
snelle klimaatsverandering in Indonesië die
verrassingen voor en tijdens de komende
verkiezingen niet lijkt uit te sluiten.
Toen de Indonesische studentenbeweging
vorig jaar actief werd, kreeg ze van verschil
lende geledingen uit de samenleving bijval
en vond ze ook weerklank in de Indonesi
sche pers. De studenten drongen aan op
spoedige regeringsplannen voor het uitban
nen van corruptie, het verbeteren van het
landsbestuur en uiteindelijk het verwezenlij
ken van een democratisch stelsel. Openlijk
steun kwam met name van de pers en van
verscheidene gerespecteerde ambtenaren en
generaals die al veel van hun politieke uit
straling hadden verloren. Maar zodra de
studenten hun politieke gif pijlen afvuurden
op Suharto persoonlijk, durfde niemand nog
zijn openlijke steun te handhaven. De mees
te aanhangers en sympathisanten zwegen
plotseling stil.
Suharto stuurde zijn soldaten de straat op
om het verzet van de studenten en de even
tuele verspreiding daarvan onder de bevol
king in de kiem te smoren, teneinde zo zijn
probleemloze herverkiezing te waarborgen.
De president, de enige kandidaat voor de
komende verkiezing, legde ook een tijdelijk
verschijningsverbod op aan zeven kranten
in Jakarta. Deze laatste maatregel schoot bij
grote groepen van de Indonesische bevol
king in het verkeerde keelgat. Een invloe
drijke groep intellectuelen veroordeelde het
regeringsingrijpen ten sterkste en haar lei
der, Adnan Buyung Nasution, schroomde
niet zijn gevoelens over de censuurmaatre-
gel te uiten. „Dit land is nu ziek", aldus
Nasution. „We leven in angst en na het
verschijningsverbod van de kranten ook te
midden van geruchten en roddels. De autori
teiten", zo zei hij ter ondersteuning van het
studentenprotest, „zijn er niet in geslaagd
de aspiraties van het volk te onderkennen
omdat zij in weelde baden. En die weelde
heeft een kloof geschapen tussen hen en het
gewone volk".
Desondanks trokken de soldaten met pant
serwagens de campussen van de universitei
ten en hogescholen op in Bandung, Jakarta
en Jogjakarta, werden universiteiten bezet
of voor onbepaalde tijd gesloten en werden
enkele honderden studenten gearresteerd.
De regering motiveerde het militaire
machtsvertoon met de stelling dat ze over
bewijzen beschikte dat de studenten de wet
zouden gaan overtreden door tot straatde
monstraties over te gaan. De militairen had
den daarom opdracht gekregen het eerst in
te grijpen.
Het verzet van de Indonesische studenten,
dat zich al jaren richtte tegen corruptie en
machtswellust in het algemeen, kreeg half
januari concrete inhoud. Door studenten
van de technische hogeschool van Bandung,
vanouds al een bolwerk van studentenpro
test, werd een witboek gepubliceerd, waarin
zonder omhaal krachtig stelling werd geno
men tegen de nieuwe kandidatuur van Su
harto en een beroep op de verschillende
partijen in het parlement werd gedaan „inte
gere en bekwame nationale figuren" als
president en als vice-president aan te wijzen.
Het witboek, dat geleidelijk door de verschil
lende universiteiten in Indonesië als actiedo
cument werd overgenomen, stelt bijvoor
beeld dat „door het wanbeleid van de rege
ring" de levensstandaard in het land nog erg
laag is. Aan dit wanbeleid liggen „machts
misbruik en onzuiver gedrag" ten grondslag,
hetgeen de conclusie rechtvaardigt dat de
nationale leiding heeft gefaald en dat geen
gezonde politieke ontwikkeling mogelijk is
als Suharto wordt herkozen. De studenten
vinden dat pas van een echte democratie
kan worden gesproken als alle „sociale gele
dingen van het volk aan de verkiezing van
de nationale leider kunnen deelnemen".
Voorafgaande aan de publikatie van het
witboek, dat onmiddellijk na verschijning
werd verboden, en kort voor de repressie
op de studenten en de kranten, deden in
Indonesië hardnekkige berichten de ronde
dat Suharto en zijn gezin, onder wie zijn
vrouw, betrokken waren bij het onregelma
tig verwerven van fortuin door hooggeplaat
ste funktionarissen. In antwoord op deze
berichten zei Suharto dat hij 150 miljoen
dollar beheert in verschillende trusts van
liefdadige organisaties die hij bestuurt,
maar dat hij overigens een betrekkelijk
eenvoudig leven leidt, vergeleken met wijlen
president Sukarno.
Een directe doorkruising van Suharto's sce
nario vormt zeker de mededeling van sultan
Hamengku Buwono, afgelopen zaterdag, dat
hij zich niet herkiesbaar stelt als vice-presi
dent. Volgens zegslieden in Jakarta heeft de
sultan in een brief aan Suharto zijn slechte
gezichtsvermogen opgegeven als reden voor
zijn terugtrekking. Er wordt echter gespecu
leerd over meningsverschillen tussen hem en
de president. Sultan Hamengku Buwono
geniet een groot nationaal prestige in Indo-
President Suharto en zijn regeringspartij
Golkar zitten nog stevig in het zadel met
een meerderheid van 62 procent in het
parlement. Golkar beschikt over 232 van de
360 gekozen zetels in het parlement. (De
bezetting van de resterende 100 zetels vindt
plaats via benoeming).
Daarnaast bestaat het Indonesische Volks
congres Majelis Pemusyawarataan Ra-
kyat (MPR) het hoogste lichaam van de
Indonesische staat - dat 920 leden telt Het
MPR wordt gevormd door de 460 leden van
het parlement en de 460 afgevaardigden vap
de provinciale parlementen. Van deze laatste
460 worden er weer 120 door de president
benoemd, terwijl de bezetting van de overige
340 zetels weer door de uitslag van de
verkiezingen wordt bepaald. Gezien de
sterkte van de Golkar mag worden gecon
cludeerd dat Suharto de touwtjes nog stevig
m handen heeft. De twee andere partijen
die in het parlement vertegenwoordigd zijn,
zijn de PPP, de Islamitische partij, en de
PDI, de democratische partij.
Op 11 maart aanstaande komt in Jakarta
het Volkscongres voor zijn vijfjaarlijkse zit
ting bijeen. Suharto zal dan een toespraak
houden, waarin hij een overzicht geeft van
zijn beleid in de afgelopen vijf jaar. De
presidentsverkiezing, door het Volkscongres,
vindt plaats op 22 maart. Pas dan zal blijken
of Suharto, de „glimlachende generaal", lei
der blijft van het naar inwonertal gemeten
vijfde grootste land ter wereld. Als het aan
de Indonesische studenten ligt gebeurt dit
niet.
