i
Nixon was er vanaf begin bij betrokken
Drama Guernica
zal diepgaand
onderzocht worden
Bondsdag schoorvoetend
eens met wetsontwerp
tegen de terreur
Patriottisch Front:
Strijd in Rhodesië hevige
R
HALDEMAN IN BOEK OVER WATERGATE
BUITENLAND
LEIDSE COURANT.
PAGINA 12
SF
(Van onze correspondent Dick Toet
WASHINGTON - Oud-president Richard
Nixon is van het eerste begin af tot over
zijn oren betrokken geweest in het Water-
gate-schandaal. Hij heeft de inbraak in
het Watergate gebouw, waarmee de hele
affaire begon, in zijn opdracht laten uit
voeren. Nixon heeft ook zelf geprobeerd
de bandjes met belastend materiaal uit te
wissen.
Aldus enkele van de zware beschuldigin
gen in alweer een nieuw Watergate-boek,
ditmaal van de hand van Nixons naaste
medewerker in die tijd, Bob Haldeman
(51). Het boek, getiteld „Het einde van de
macht", komt pas 27 februari op de markt.
Het boek is echter nu al inzet van een
hevige slag tussen de grote Amerikaanse
dag- en weekbladen.
Vorige week al wist de New York Times
Magazine te melden, dat Haldeman zou
gaan onthullen wie de geheime tipgever
„Deep Throat" is geweest. Nu blijkt echter,
dat het slechts om een sterk vermoeden
gaat. Volgens Haldeman zou Fred Fielding,
naaste medewerker van John Dean, Ni
xons voormalige juridische adviseur, best
wel eens de man geweest kunnen zijn die
de twee Washington Post-journalisten
Woodward en Bernstein in het diepste
geheim van belangrijke informatie voor
zag. Fielding ontkent en Woodward en
Bernstein zijn in de verste verte niet van
plan hun bron te noemen.
De Washington Post heeft intussen ook
beslag weten te leggen op een groot deel
van het boek. waarvan de voorpublicatie
door uitgever Time Books aan de Washing
ton Star en Newsweek is verkocht. Het
boek wordt op een geheime plaats gedrukt.
Time Books heeft 43 transportbedrijven
ingeschakeld om het boek op 27 februari
in een dag in boekwinkels over het hele
land te krijgen.
Omslag van het boek van Haldeman
Volgens de Washington Post valt het aantal
nieuwe feiten in Haldemans boek tegen
Hij maakt veel gebruik van eigen theorieën
(onder andere over „Deep Throat"). Die
theorieën zijn weliswaar meestal gestoeld
op feiten maar laten nogal eens ruimte
voor een andere interpretatie. Haldeman
zegt ervan overtuigd te zijn, dat Nixon zelf
opdracht heeft gegeven tot de inbraak in
het Watergate-gebouw. Charles Golson zou
de operatie moeten leiden. Voornaamste
doelwit was het verkrijgen van informatie
over mogelijke dubieuze contacten tussen
de toenmalige voorzitter van de democrati
sche partij, Lawrence O'Brien en de zon
derlinge multimiljonair Howard Hughes.
Haldeman deelt in zijn boek ook onom
wonden mee, dat Nixon zelf heeft gepro
beerd de belastende delen van de bandop
namen uit te wissen. Volgens Haldeman
deed de uiterst onhandige Nixon dat echter
zo klunzig dat hij al spoedig tot de ontdek
king zou zijn gekomen minstens tien jaar
nodig te hebben om alle belastende dingen
uit te vegen. Hij zou het volgens Haldeman
daarna mogelijk hebben overgelaten aan
zijn secretaresse. Rose Mary Woods. Nixon
heeft altijd beweerd dat zijn secretaresse
verantwoordelijk was voor het „gat" van
18 minuten in de bandjes.
Volgens Haldeman heeft Nixon ook per
soonlijk toestemming gegeven voor het ille
gaal afluisteren van de telefoon van de
bekende columnist Joseph Kraft. Nixon
heeft steeds volgehouden, ook nog in de
recente t.v. gesprekken met David Frost,
nooit iets onwettigs gedaan te hebben.
Deze t.v. uitzendingen zouden er volgens
de Washington Post ook toe hebben geleid
dat Haldemans boek veel belastender voor
Nixon is geworden.
Haldeman verdedigt desondanks de politie
ke daden en doelstellingen van Nixon. In
het persoonlijke vlak noemde hij hem ech
ter kleinzielig, wraakzuchtig, paranoide,
koud en humorloos. Nixon is niet in staat
gebleken vat te krijgen op de federale
bureaucratie. Er werkten volgens Halde
man in het bijzonder vier krachten tegen
hem: de pers, de bureaucratie, het Congres
en de inlichtingen diensten. Haldeman die
aanvankelijk een straf moest uitzitten van
zo'n 8 jaar, komt in juni aanstaande vrij.
Hij heeft dan precies één jaar vastgezeten.
Hij is de vierde van de belangrijkste Ni-
xon-clan (nadien, Erhlichman en Colson),
die zijn Watergate-ervaringen op papier
heeft gezet. De memoires van Nixon zelf
zullen waarschijnlijk in mei in boekvorm
worden gepubliceerd.
Bob Haldeman uit de tijd dat hij de eerste assistent van Nixon was, samen
met de voormalige president in de tuin van het Witte Huis
Europese zetel
De Gaay
Fortman
DEN HAAG Oud-mi
van binnenlandse zakt
Gaay Fortman wordt lit
het Europees parlement
volgt drs. De Koning o
minister voor ontwikkel!
menwerking is geworden.
Mr. De Gaay Fortman is
lid van de eerste kamer vo
CDA. Voor de opvolging v
anti-Revolutionair De Koi
eveneens naar iemand ui
kring gezocht. Wanneer ij
Gaay Fortman het Edi
parlement binnengaat
niet bekend. „De besch
van de voorzitters der K
der Staten-Generaal mot
geslagen worden", zo vei
de hij desgevraagd.
Oud-voorzit
PPR lid
PvdA
(Van onze parlementaire
tie)
DEN HAAG - Wijnand
Hogevest, die vorig jaar a
als voorzitter van de PP
lid van de PvdA gewo
„Zijn besluit om de PPR
wel te zeggen komt voort i
opstelling van de PPR ten
zien van de PvdA en u en e
blijvende tegenstellingen
nen de PPR", zo meldt he
dA-blad „Roos in de Vuist
Van Hoogevest was PPR-
zitter in de periode waarin
tig) gesproken werd over
gressieve samenwerking m
oog op de Tweede Kamervi
zingen van vorig jaar,
tijden van de grote nede
die de PPR in die verkiez
leed (van zeven naar drie
Toen daarna een scherpe
ne discussie in de PPR ui
trad Van Hoogevest af.
B
Zo zag Guernica er uit na het bombardement, dat Duitse vliegtuigen hadden
uitgevoerd tijdens de Spaanse burgerkrijg van 1936 tot 1939. Het bombardement
inspireerde Picasso tot het beroemde schilderij „Guernica".
(Van onze correspondent Bill Cemiyn-Jones)
Madrid Een gezamenlijke Spaans-Duitse
commissie moet nagaan hoe de vernietiging van
Guernica in april 1937 zich voltrokken heeft.
Pio Cabanillas, de Spaanse minister van cul
tuur die de oprichting van deze commissie tot
stand heeft gebracht, heeft in het afgelopen
weekeinde gezegd dat pas nadat Spaanse en
Duitse geschiedkundigen hun onderzoek
beëindigd hebben, de Spaanse regering de offi
ciële lezing van de gebeurtenissen ruim dertig
jaar geleden zou wijzigen.
Destijds heeft de Spaanse propaganda beweerd
dat het de Basken zelf waren die Guernica in
brand gestoken hadden om de Nationalisten in
een kwaad daglicht te stellen. Later moest zelfs
Franco deze versie wijzigen van deze gebeurte
nis die de wereld zeer geschokt heeft.
Op 26 april 1937 werd door het Condorlegioen
van de nazi's een terreuraanval verricht op
Guernica, het centrum van de Baskische cul
tuur en zijn traditionele vrijheden. Guernica
had geen enkele verdediging tegen een lucht
aanval. De enige doelwitten van militair belang
waren een kleine wapenfabriek van de fascis
ten en een brug over de rivier. Beide werden
door de nazi-escadrilles ongemoeid gelaten.
Aangenomen wordt dat de Luftwaffe wildé
weten wat voor effect een dergelijke terreu
raanval op de burgerbevolking zou hebben. Het
is nooit bewezen of Franco, bij wijze van wraak
op de Basken, het bevel voor de bombardemen
ten zelf gegeven dan wel goedgekeurd heeft.
Pio Cabanillas wil liefst dat de commissie haar
werk zo snel mogelijk begint maar hij is zich
bewust van de moeilijkheden: „Wij maken ons
geen illusies over het feit dat de Spaanse
archieven misschien geen volledige opheldering
zullen geven over de gang van zaken", zei hij.
„We geloven dat er geen enkel document is,
dat uitsluitsel zal geven over de vraag wie
verantwoordelijk is voor het bombardement.
Toch denken we dat er een aantal documenten
zijn die licht zullen werpen op dit onderwerp.
Ik bedoel degesprekken tussen generaal Mola
(deze was de commandant van Franco's troe
pen in noord-Spanje) en officieren van het
Condorlegioen op 2 april en de gesprekken
tussen Franco en Mola over het Condorlegioen
op 23 en 25 april. Uit de documenten zou
kunnen blijken welke verhoudingen bestonden
tussen Franco, zijn generale staf, en het Con
dorlegioen en welke overeenkomsten tussen
hen bestonden over luchtoperaties".
Het is niet onmogelijk dat uit de documenten
zal blijken dat het sein aan het Condorlegioen
om te gaan bombarderen wel degelijk door
Franco en generaal Mola gegeven is.
De Westduitsers werken met Spanje samen. De
regering in Bonn heeft maar één voorwaarde
gesteld, namelijk dat er niet alleen Duitse
papieren beschikbaar worden gesteld aan
Spanje, maar dat omgekeerd ook Duitse histo
rici Spaanse archieven zullen mogen inzien.
West-Duitsland wil deze zaak uitdiepen ter nale
ving van een twee jaar geleden gemaakte belof
te voor een „symbolische schadeloosstelling aan
de bevolking van Guernica.
De Spaanse commissie zal worden geleid door
dr. Luis Ruiz de Aguirre. Ook een Amerikaanse
historicus, Herbert Southworth zal er aan deel
nemen.
Tegelijkertijd hoopt Spanje dat Picasso's schil
derij „Guernica", dat geinspireerd is door de
tragedie, aan het land teruggegeven zal worden.
Advocaten van de nazaten van Picasso en de
beheerders van het museum van moderne
kunsten in New York, waar het schilderij op
het ogenblik in bruikleen hangt, zouden volgens
zeggen niet tegen teruggave zijn. Picasso heeft
altijd zijn schilderij aan het Spaanse volk
willen geven, maar wenste geen overeenkomst
te sluiten met Franco.
De vraag is echter waar het abstracte schilderij
zou moeten hangen als het in Spanje aankomt.
Het zou het belangrijkste werk kunnen worden
in het nieuwe museum voor moderne kunsten
in hét universitaire complex van Madrid, maar
de Basken willen het hangen in het voorgestel
de nieuwe nationale centrum.
Op die dag in april 1937 werd het hele centrum
van Guernica platgebombardeerd door Hein-
kels en Junkers, terwijl Messerschmidts op de
bevolking schoten. Naar schatting 1000 mensen
van de bevolking van 7000 lieten het leven,
terwijl er nog veel meer gewond werden.
De Basken willen nu een museum voor .cultuur
en verzet" bouwen in Guernica. Picasso's schil
derij zou hierin de ereplaats moeten innemen,
naast werken van Baskische kunstenaars. Pio
Cabanillas heeft de medewerking van de
Spaanse regering beloofd.
Copyright The Guardian
(Van onze correspondent AMI van Vree)
BONN De regeringscoalitie van so
ciaal-democraten en liberalen in Bonn
kan weer opgelucht ademen nadat gis
teren de Bondsdag met een uiterst
schrale meerderheid de zogenaamde an-
ti-terreurwetten heeft aangenomen.
Maar voor veel anderen onder wie ook
afgevaardigden in de fracties van SPD
en FDP wordt dit politieke succesje
overschaduwd door het feit dat weder
om democratische rechten en vrijheden
zijn beperkt ten behoeve van een betere
bestrijding van het terrorisme.
Voor een aantal SPD-ers woog deze
overweging zelfs zo zwaar, dat zij heb
ben aangekondigd het behoud van de
rechtsstaat te willen laten prevaleren
boven het behoud van de coalitie en
tegen het wetsvoorstel te zullen stem
men. Slechts door op het laatste moment
enkele artikelen af te zwakken kon de
SPD-leiding het aantal tegenstanders te
rugbrengen tot een politiek ongevaarlij
ke minderheid.
Deze dwarsliggers handelden niet alleen naar ei
gen geweten maar wisten zich ook gesteund door
de „basis".
Niet alle nieuwe artikelen tasten de grondrechten
van de Duitse burgers aan. Zo kon men weinig
bezwaren hebben tegen de bepaling dat advocaten
alleen met him cliënten mogen spreken wanneer
ze door een glaswand van elkaar gescheiden zijn.
Het staat namelijk vrijwel zeker vast dat door het
ontbreken van zo'n scheiding wapens en andere
voorwerpen de gevangenis van RAF-leden zijn
binnengesmokkeld. Evenmin veilt weinig aan te
merken op het artikel dat politiecontróles van
personen en onderzoeking van voertuigen uitdruk
kelijk legaliseert, al is misbruik van deze bepaling
zeker niet uit te sluiten.
Veel bedenkelijker is het zogenaamde „razzia-arti
kel", dat het doorzoeken van hele woningblokken
mogelijk maakt, zonder dat voor elke bewoner een
afzonderlijk bevel tot huiszoeking aanwezig be
hoeft te zijn. Hier wordt de grondwettelijke „on
derschendbaarheid van de woning" danig geweld
aangedaan. De Duitse bondskanselier Helmut Schmidt verlaat
Een ernstige aantasting van de persoonlijke vrij- par|ement na zijn Pyrrhus-overwinning ten aanzien
de anti-terreu rwet. De uitslag van.de stemming was
12 uur mag worden vastgehouden om zijn identi- voor en 244 tegen. Vier van zijn partijgenoten (S
teit vast te stellen. stemden tegen.
Huber: ,,Ik kon vluchten"
München (AFF) Dieter Huber, de 30-jarige secretaris buitenland
van de Beierse Christelijke Sociale Unie (CSU), heeft gisteren
verklaard dat hij er woensdag in is geslaagd aan zijn ontvoerders
te ontsnappen. Eerder had Huber gezegd dat hij door de ontvoer
ders ergens uit de auto was gegooid.
Volgens Huber had hij kans gezien de chaffeur buiten gevecht
te stellen nadat deze korte tijd was ingedommeld. Dit gebeurde
terwijl de bewaker, met zijn pistool met geluiddemper naast zich
op de bank, een boek zat te lezen.
Toen Huber van de gelegenheid gebruik maakte en de deur
opendeed, werd de bewaker wakker. Hoewel de bewaker er nog
in was geslaagd om de politicus vast te pakken, kon Huber zich
teweer stellen en vluchten.
LONDEN (Rtr) De guerrilla
strijders van het patriottische
front van Zimbabwe hebben
bekendgemaakt dat zij hun oor
log ter omverwerping van het
blanke minderheidsbewind in
levensduur van de tussenti
gemengde regering die algi
ne verkiezingen moet voorbi
den.
Geen van de vier delegaties
de medelingen doen over de
Het door sabotage beschadigde segment van de oliepijplijn in Alaska.
Sabotage aan pijpleiding in Alaska
FAIRBANKS (Reuter) Het gat dat de een bom die een gat van vijf centimeter sloeg
afsluiting noodzakelijk heeft gemaakt van in de 1.20 meter dikke buis. Vijf uur nadat
de oliepijpleiding die uit het Amerikaanse het lek in de pijp was geconstateerd, slaagde
Alaska naar het zuiden loopt, is veroorzaakt men erin het te dichten. De politie heeft
door saboteurs. De politie in Fairbanks, dat geweigerd nadere bijzonderheden bekend te
50 kilometer ten westen van het gat ligt, maken.
zei dat explosievendeskundigen van het Het contróle-centrum in Valdez draaide de
Amerikaanse leger dit hebben vastgesteld, aanvoerkraan naar de pijpleiding dicht na-
Het lek is inmiddels gedicht. dat een piloot vanuit de lucht had gezien dat
De saboteurs hebben gebruik gemaakt van er een lek was.
Rhodesië zullen intensiveren.
Zij noemden de interne rege
ling die woensdag in Salisbury
is bereikt een daad van ver
raad.
Het desbetreffende communi
qué van het patriottische Front die de zaak van de interim-r
werd uitgegeven m Maputo in ring zal vergen. Twee nation
Mozambique en omgeroepen
door de plaatselijke radio.
De twee leiders van he't front,
Joshua Nkomo en Robert Muga
be hadden de regeling die zwart
en blank in Salisbury hebben
bereikt reeds verworpen.
tische delegaties verklaai
dat de overeenkomst tegen
einde van deze maand zou
nen worden ondertekend, it
waarschuwden dat zich n
lijkheden kunnen voordoen.
De besprekingen over de st
Het verraad dat er volgens het krachten richtten zich volj
nationalistische zegslieden
al op de „vrije terugkeer"
guerrillastrijders die momei
buiten Rhodesië verblijven,
schop Moezorewa en dom
Sithole staan erop dat di
worden opgenomen in de str
Rhodesische krachten of als burgers
hun geboorteland mogen te
front door is gepleegd, is
raad jegens het „volk van Zim
babwe".
Premier Ian Smith en drie ge
matigde zwarte nationalistische
bewegingen bereikten gisteren
overeenstemming over de toe
komst van
strijdkrachten.
Na twee-en-een-half uur praten keren. Het officiële standp
was men het gisteren in beginsel van de Rhodesische regerin
eens geworden over de strijd- deze zaak is onderhevig aan
krachten, een van de twee pun- litaire censuur. Dat op dit
ten die voor de formele be- in beginsel overeenstemmii
krachtiging van het akkoord bereikt kan wijzen op een
nog moesten worden opgelost, bod aan de guerrillabewegin
Het andere punt is de rol en de wapens neer te leggen.
Egypte en Kenia geven
vliegtuigen terug
CAIRO (AFP)
Egypte en
Kenia hebben
een akkoord
bereikt over de
wederzijdse te
ruggave van
vliegtuigen die
in respectievelijk Cairo en Nairobi aan de grond worden g«
den.
De affaire begon woensdag toen Kenia een Egyptisch vrachtvi
tuig tot landen dwong dat was geladen met wapens. Het toe j
was op weg naar Somalië, maar had volgens de Keniase autoi
ten geen toestemming om over Keniaas grondgebied te vliej j
Als vergelding hield Egypte gistermorgen twee Keniase vliegtuig
aan de grond.
