B
cy.o.c
'Jtydijk.
J GALGEWATER 1 -TEL. 123717 - LEIDEN
AANMELDING LEERLINGEN
Heeft u een zoon in het 6e leerjaar?
VOORLICHTING
INSCHRIJVING NIEUWE LEERLINGEN
VOOR DE BRUGKLAS KURSUS 1978-1979
Laat hem een vak leren.
Dat geeft zekerheid.
Technische School «aagweg 4, Leiden.
essie-
en:
sluitpost van
lesrooster
HANDENARBEID:
leder kind
kan het
GYMLES:
Veertig minuten
per uur
juy ii laoi imajuwu
OPLEIDING TOT
SCHEEPSWERKTUIG KUNDIGE
De Rijksdiploma's voor Scheepswerktuigkundige zijn zowel op
zee als aan de wal gewaardeerde diploma's
voor a s bezitters van MAVO-3- ot LTS-diploma (Wis en
Natuurkunde) volgens C-programma.
ZATERDAG 18 FEBRUARI VAN 10.00 13.00 UUR
MIDDELBARE SCHOOL VOOR
SCHEEPSWERKTUIGKUNDIGEN
voor LTS'ers met Wis- en Natuurkunde volgens B programma
eveneens voorlichting voor opleiding
Rijksdiploma Motordrijver.
ZWAARDSTRAAT 16 DEN HAAG/SCHEVENINGEN
TELEFOON 070 55.63.68
Te bereiken met tramlijnen 7,8en 11, buslijn 23
(uitstappen halte Duinstraat)
School voor L.H.N.O. en M.H.N.O.
,,'t RAPENBURG"
Middelbare opleidingen (duur twee jaar)
Jeugdverzorg(st)er/Kinderverzorg(st)er
Algemene Schakelklas (i n a s. nieuwe stijl)
Toelatingseis: diploma l.b.o. met minstens 2 examen
vakken op C-niveau, en overige vakken op B-niveau.
Diploma m.a.v.o.-4 of 3. Bewijs van overgang naar 4e
klas h.a.v.o.-v.w.o.
Opleidingen in hel kader van het Leerlingwezen (duur
twee jaar)
Verzorgingsassistent(e)
Toelatingseis: diploma l.b.o. met minstens 4 examen
vakken op B-niveau.
Primaire Opleiding Dameskapper(ster)
Toelatingseis: 4 jaar voortgezet onderwijs
Voortgezette Opleiding Dameskapper(ster)
Toelatingseis: diploma primaire opleiding dameskappe-
r(ster)
Avondcursussen
Koken en Naaldvakken
Inschrijvingen: dagelijks aan de school, Rapenburg 23
Ie Leiden Tel. 071-125720, Directrice Mevr. P. C.
Barrau-Muhring.
CHR. VORMINGS- EN OPLEIDINGSCENTRUM
VOOR KATWIJK, LEIDEN E O.
/weg 10 Postbus 520 Tel 01718 23»
- Wanneer ie 10 jaar op
school gezeten hebt moei
ie nog een jaar 2 dagen per
weeK vorming en onder
wijs volgen ie bent par
tieel leerplichtig
- Je krijgt bij ons diverse pro
gramma s aangeboden
- In ons nieuwe gebouw De
Hoop aan dn Provinciale
weg 10 Ie Kaiwt|k
- Naast verplichte program
mes met mogelijkheid tot
het behalen van een diplo
ma ook allerlei keuze aktivi-
teiten
- Het doel van ons C V OC is
dc jonge mens behulpzaam
te zi|n bij de groei naar dc
volwassenheid
Opgave en mtormai'C dagelijks van 8-4 uur aan bovengenoemd adres
HÓGERE SCHOOL VOOR
SCHEEPSWERKTUIGKUNDIGEN
TE ROTTERDAM
Willem Buytewechstraat 45
Telefoon 010-76.40 00
INSCHRIJVING
NIEUWE LEERLINGEN
DAGSCHOOL
Opleiding volgens H T S -struktuur 4 of 5 jaar (Inclu
sief stagejaar)
Werktuigkundige kleine handelsvaart 1- of 2-jarig
AANVANG 28 AUGUSTUS 1978
INTERNAAT AANWEZIG
Spreekuur direkteur maandag van 14-16 uur en
volgens afspraak
Prospektus op aanvrage
SC INSTITUUT
O SCHOEVERS
sedert 1913
's-GRAVENHAGE:
CORNELIS DE WITTLAAN 17-21
tel 54.0500
LAAN VAN MEERDERVOORT 351
tel. 45.07.54
LAAN VAN N O. INDIË 258 tel. 85.87 28
RIJSWIJK. LEEUWENDAALLAAN 9
tel 9958.92
INSCHRIJVING VOOR.
eenjarige beroepsopleidingen
(aanvang september)
Secretaresse
Europees secretaresse
Afdelingssecretaresse
Receptioniste informatrlce
Receptioniste
Stenotypiste/kantoorassistente
DIVERSE DAG-en
AVONDCURSUSSEN
Typen
ook spoedcursussen, duur 2 a 3
maanden
Stenografie (Ned. en moderne talen)
Middenstandsexamen
Moderne talen
(bedrijfscorrespondentie en conversatie in
Nederlands, Frans, Duits, Engels o.a Cert
Cambridge, Spaans, Italiaans, Portugees)
Talenpraktlkum
Boekhouden
Algemene ontwikkeling
Spreekuren maandag t.m. vrijdag 10-12, 2-4, 7-9 uur
Prospectus (ook voor schriftelijke cursussen) gratis
op aanvraag.
Instituten zijn ook gevestigd te
Amsterdam, Rotterdam, Vlaardingen, Utrecht. Hilver
sum, Arnhem, Nijmegen en Tilburg
AFDELING SCHRIFTELIJK ONDERWIJS
(erkend door Min. v. Onderwijs en Wetenschappen
d.d. 13. SEPT. 1974)
BVO/SFO - 129451
Laan van Meerdervoort 351
Tel. 450.754.
Breestraat 89a,
BmpDriL-^;
Inschrijving geopend voor
SECRETARESSE
OPLEIDING
en
RECEPTIONISTE
OPLEIDING
Ook inschrijving onder voorwaarde van slagen voor
eindexamen mogelijk
Prospectus op aanvraag
Inlichtingen dagelijks van 11.00 tof 3.00 uur en
'8 avonds van 7.00 uur tot 9.00 uur.
Kath. Vakschool „GALGEWATER"
1 1 Direktrice mevr. ACM Huibers
OPLEIDING LAGER- EN INDIVIDUEEL HUISHOUD- EN NIJVERHEIDSONDERWIJS
(Lager Beroepsonderwijs).
De inschrijving kan geschieden via het hoofd van
de basisschool of op het Galgewater, elke schooldag van
2—4 uur bij de direktie of de administratie.
Toelating tot het 2e of 3e leerjaar is mogelijk voor
leerlingen welke van een ander soort vervolgonder
wijs komen, in overleg met de direktie.
Heeft u onze kijk- en voorlichtingsavond gemist?
Jammer, maar u kunt nog steeds naar onze informatiegids vragen.
U Tel. 071-124931
39VïiaSriMH3aN0
ONDERWIJSBIJLAGE
HE
Van de tekenleraar hoef je nooit huiswerk te
maken. Ook muziek, lichamelijke opvoeding en
handenarbeid behoren niet bepaald tot de
schoolvakken, die extra studie In de vrije tijd
vereisen. Alleen al om die reden zijn deze
expressie-, vormlngs- én ontspannlngsvakken po
pulair bij de leerlingen. De docenten In die
vakken hebben echter altijd het gevoel gehad
dat hun lesuur In het onderwijs een onderge
schikte plaats innam, vaak de sluitpost vormde
van het lesrooster. Sinds enkele jaren Is er
sprake van een geleidelijke opwaardering. Zo kan
tekenen nu ook worden gekozen In het examen
pakket van het voortgezet onderwijs. Maar het
is nog lang niet genoeg, zeggen hieronder een
teken-, gymnastiek-, muziek- en handenarbeiddo-
cent. Zl) pleiten voor meer lesuren en een grotere
invloed van hun vak op het schoolgebeuren.
Tevergeefs?
Al twintig jaar ergert de heer Kotterman,
muziekleraar aan zowel het Maerlant-, als het
Rijnlands Lyceum (resp in Den Haag en
Oegstgeest) zich dood aan de .muzikale
analfabeten", die hij rechtstreeks van de
lagere school in zijn klaslokaal krijgt. Ze weten
letterlijk van toeten noch blazen en alleen zij,
die toevallig met muziek zijn opgegroeid,
kunnen noten van ritmes onderscheiden.
„Daar hik ik elk jaar weer tegenaan. Dan denk
ik, daar komen ze weer. Ik heb het zo'n beetje
bijgehouden Op zestig procent van de lagere
scholen in Den Haag wordt niets aan
muziekonderwijs gedaan Dan komen ze bij mij
en dan moet ik proberen ze in èén uur per
week iets bij te brengen. Dat lukt dan
natuurlijk nauwelijks meer Muziekonderwijs is
bovendien alleen verplicht in de brugklas. Je
zou eigenlijk minimaal twee lesuren per week
in de brugklas aan zang en dergelijke moeten
besteden. In de tweede en derde klas één uur.
Dan pas kun je redelijk uit de voeten. De
oplossing? Op het conservatorium studeren
vakmensen af Stuur die naar de lagere
scholen en laat ze die kinderen iets laten zien
en horen, in contact brengen met
instrumenten. Daar kan ik dan op
voortborduren. Je zou zelfs zo ver moeten
gaan om leerlingen van de laatste klas voor de
keus te stellen of ze muziek er als vak bij
willen hebben Ook al vinden ze klassieke
muziek nu niet mooi, ze zijn er tenminste mee
in contact gebracht Op de huidige manier lukt
dat nooit. Hoe kan ik ze nou in een uurtje
tegengif toedienen voor punk9"
Bi
„De schoolopleidingen in Nederland zijn veel
te theoretisch gericht", zegt mevrouw
Koelman, lerares handenarbeid aan het
Wassenaarse Adelbert College en het Rijnlands
Lydeum Lyceum Oegstgeest." De menselijke
vorming, die in het buitenland al een veel
grotere rol speelt, komt in Nederland nog te
weinig aan bod. Leerlingen opleiden is meer
dan ze alleen klaarstomen voor een papiertje.
Ze moeten de kans hebben gekregen innerlijk
te groeien Juist de expressie kan daarbij een
belangrijke rol spelen
Het is na zo'n betoog duidelijk in welke
richting de wens van mevrouw Koelman gaat:
meer lesuren voor haar vak „leder kind kan
meedoen aan een handenarbeidles. ledereen
kan wel iets maken. Je moet alleen wel de
mogelijkheden bieden. Het gaat om het plezier
dat een kind ervaart als het met eigen handen
iets gecreëerd heeft. Of het produkt mooi of
lelijk is doet er niet toe. Daarom hecht ik niet
aan cijfers, zoals ik trouwens helemaal een
tegenstander ben van eindexamens. Leerlingen
durven veel meer als ze weten dat het cijfer
geen rolspeelt. Pas dan gaan ze volledig
ontspannen aan de slag. Je ziet zelfs
sommigen thuis verder gaan met iets,
waarmee ze in mijn les een begin hebben
gemaakt In die gevallen beantwoordt de
handenarbeid op school perfect aan het doel:
kinderen leren hun eigen vaardigheden te
ontdekken"
De mogelijkheden die een leraar lichamelijke
opvoeding heeft om zijn leerlingen zinvol in
beweging te krijgen zijn sterk afhankelijk van
de inzichten die de schoolleiding erop
nahoudt Een schooldirectie die het belang
ziet van rennende en springende kinderen is
meestal ook bereid hun ruimte en materiaal te
verschaffen. Het komt voor dat leerlingen in
het voortgezet onderwijs bij gebrek aan eigen
ruimte naar een te krap bemeten
gymnastieklokaal^van een lagere school
worden verwezen.
Het zijn deze zaken, die leraar Van Hell van
het Voorburgs Huygens Lydeum, ook wel
oneerbiedig „gymleraar" genoemd, een beetje
steken. Er dient bovendien bij bedacht te
worden dat hij toch al vond dat de
lichamelijke opvoeding er op de Nederlandse
scholen in vergelijking met landen als
Engeland en Amerika bekaaid af komt.
„Eén lesuur per week stelt natuurlijk vrij
weinig voor Zeker als je incalculeert dat zo'n
„uur" vijftig minuten duurt, waarvan de eerste
en de laatste vijf worden besteed aan
voorbereidingen en opruimen. Eén lesuur per
dag zou ideaal zijn Niet alleen gezien de
gebrekkige lichamelijke conditie van de
gemiddelde Nederlandse jongere, maar zeker
ook om de scholieren zich te laten
ontspannen vóór en te laten afreageren na
intensieve leervakken. Het is dan ook volmaakt
onbelangrijk wat ze bij mij presteren, als ze
maar bewust meedoen. Daarom vind ik ook
dat het cijfer wel degelijk moet meetellen bij
de algehele beoordeling van een leerling. Ik
druk er bijvoorbeeld in uit hoe hij zich alleen
en samen met anderen gedraagt. Die sociale
faktor hoort er ook bij".
Sterk gemotiveerde leerlingen zijn de droom
van elke leraar, zoals ongeïnteresseerde
scholieren op docenten een
nachtmerrieachtig effect hebben. Deze
tegenstelling geldt voor tekenleraar Meerman
van de Christelijke Scholengemeenschap
Rijswijk niet zo sterk. Wel spreekt hij met
- voldoening over een geslaagd experiment,
dat hem dit jaar voor het eerst leerlingen
opleverde, die tekenen als eindexamenvak
kozen.
„Daardoor zijn ze zo gemotiveerd, dat het heel
gemakkelijk wordt je ideeën over te brengen
Voor hen worden ook meer lesuren
beschikbaar gesteld, waardoor ik ook aan
kunstbeschouwing kan doen". De tegenstelling
voor de heer Meerman is eerder te vinden in
het feit dat de meeste leerlingen van de
examenklassen liever geen meetellend
tekencijfer op hun eindlijst hebben. Zij zien de
tekenles als een rustuur, waarin ze op adem
komen van de inspannende leervakken. „Het
zou te ver voeren om mijn lessen verplicht te
stellen voor het examenpakket. Sommige
andere vakken wegen nu eenmaal aanzienlijk
zwaarder. Wel zou er over het algemeen meer
tijd vrij gemaakt moeten worden voor de
vakken in de creatieve hoek. Volgens mij
horen ook maatschappijleer en godsdienst
daarbij. In de creatieve en expressieve sector
wordt gewerkt met een minimum aan uren, al
is er wel een tendens naar meer vorming te
constateren. Ik denk daarbij aan groepjes
leerlingen die samen aan een project werken,
zich samen leren uiten op papier. De kwaliteit
van het produkt is dan van ondergeschikt
belang Het gaat om de manier waarop wordt
gewerkt en tegelijkertijd de hersens weer
worden opgeladen voor de komende
wiskundeles".
