UKUNTZE
NUKOPEN.
Nederland heeft schoon genoeg
van grillen uit Paramaribo
Veel Franse
produkten in
prijs omlaag
Antilliaanse premier heeft weinig
haast met onafhankelijkheid
STAATSLOTEN?
Massale boycot
verkiezingen in
Nicaragua
Ontwikkelingssamenwerking met Suriname in het slop
Acties op
vliegveld
van Tokio
Voldoende op
school
desnoods geweld
Kaping
Toepolev
Franse rechter ontvoerd
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
DINSDAG 7 FEBRUARI 1978 pagina 9
Van een c
r redacteuren
Den Haag De warme ontvangst die
koningin Juliana en prins Bernhard on
getwijfeld zullen krijgen tijdens hun
staatsbezoek van 9 tot 15 februari aan
Suriname, zal de koele sfeer die is ont
staan tussen Nederland en Suriname op
het stuk van de ontwikkelingssamen
werking, nauwelijks nog gunstig be in
vloeden. De oorzaken van de conflicten,
die eind vorige maand tijdens het drie
maandelijks overleg tussen de Surinaam
se en Nederlandse leden van de z.g.
Commissie Ontwikkelings Samenwerking
Nederland-Suriname (CONS) eindelijk
eens naar buiten traden liggen diep. Ze
zijn in feite fundamenteel voor het steeds
stagnerende overleg. En voor het in feite
totaal mislukken van de nauwelijks twee
jaar ontwikkelingssamenwerking tussen
beide landen.
De kiem voor dit falen lag royaal ingebed
in het verdrag voor de ontwikkelingssa
menwerking dat Nederland en Suriname
hebben gesloten bij de onafhankelijkheid
van het tropische land aan de noordoost
kust van Latijns Amerika. Nederland
zegde toe, gedurende tien tot vijftien jaar
in totaal 3,5 miljard gulden ontwikke
lingsgeld te geven. De Commissie Ont
wikkelingssamenwerking die zou bestaan
uit drie Nederlanders en drie Surina-
mers, moest erop toezien dat de overeen
gekomen verdeelsleutel voor het geld
wordt toegepast en dat het geld op de
juiste plaats terechtkwam. Dit betekende
dat 25 procent van het geld bestemd was
voor infrastructurele projecten, 25 pro
cent procent voor de sociaal-educatieve
sector en vijftig procent voor produktie-
projecten. Het zat er al vanaf het begin
in dat de Surinaamse inzichten ten aan
zien van de bestedingen duidelijk in bot
sing zouden komen met die van Neder
land. Suriname wilde alles gooien in de
grote productieve sectoren zoals in West-
Suriname waar een complete nieuwe
bauxietstad wordt gebouwd, gigantische
landbouwprojecten en de geldverslinden
de aanleg van wegen en bruggen. Neder
land daarentegen, uitgaande van de filo
sofie dat vooral de brede lagen van de
bevolking van de ontwikkelingshulp moe
ten profiteren en men meer het accent
moet leggen op kleine en middelgrote
produktie-eenheden, was bereid in de
aanloopfase, die op twee jaar was ge
steld, Suriname tegemoet te komen. Maar
dan zou het een en ander wel grondig
moeten gebeuren, compleet met goede
begeleiding, goede financieringsvoorstel-
len, een deugdelijke controle en dit alles
vooral met een redelijke inbreng van
Nederlandse zijde.
In de loop van deze beginfase groeide
echter de teleurstelling in het Nederland
se kamp. De voormalige minister van
Ontwikkelingssamenwerking, Jan Pronk,
wees er bij verschillende gelegenheden
op, dat de ontwikkelingen in Suriname
te traag verliepen. Van de uitgangspun
ten die geformuleerd waren bij de onaf
hankelijkheid, was weinig of niets terecht
gekomen.
Daarbij kwam dat Suriname vond dat de
Nederlandse criteria die golden voor de
hulpverlening aan andere landen niet van
toepassing waren op Suriname wegens
de 'historische banden en bijzondere ver
plichtingen' die Nederland had.
Pronk richt het beleid op de armste
groepen. Dat is onze visie niet Wij willen
grote projecten, die geld in het laatje
brengen. Nederland moet niet te veel
wroeten in onze zaken. Wij willen onze
eigen gang gaan. Wij moeten het geld
snel opmaken, want het wordt steeds
minder waard. Zo luidde globaal de Suri
naamse gedachtengang.
Bij de Nederlandse deelnemers is deze
visie duidelijk in het verkeerde keelgat
geschoten. In kringen die nauw de ont
wikkelingssamenwerking met Suriname
volgen wijst men erop dat Nederland een
eigen verantwoordelijkheid heeft ten aan
zien van de hulp aan Suriname en deze
verantwoordelijkheid jaarlijks moet ver
dedigen voor het parlement.
Gewezen wordt op het feit dat tijdens de
negen vergaderingen die tot nu toe zijn
gehouden, 78 aanbevelingen aan Surina
me zijn gedaan m.b.t. uitvoering van
projecten. Geen enkele van deze aanbeve
lingen is uitgevoerd.
In het gigantische West-Suriname project
dat S3 miljard (4,5 miljard Ned. Crt)
kost heeft Nederland al S140 miljoen
gestoken. Suriname heeft tot nu toe op
geen enkele wijze aangegeven hoe zij aan
de rest van het geld wil komen. Toen
deze aanwijzingen uitbleven werden door
de CONS zeven aanbevelingen gedaan.
Suriname heeft op geen enkele wijze aan
deze aanbevelingen iets gedaan. In een
project voor Volkswoningen is 3 miljoen
gulden spoorloos verdwenen-
De aanleg van een spoorlijn in het pro
ject West-Suriname waarin Nederland
voor S7 miljoen participeert is één jaar
vertraging gekomen omdat een houtzage
rij, waarin Nederland ook weer voor S
150 miljoen deelneemt, niet aan zijn le
veringsplicht kan voldoen door allerlei
interne moeilijkheden binnen dit bedrijf
dat door Suriname wordt geleid.
Deze waslijst van punten waarop Surina
me is tekort geschoten kan nog verder
worden aangevuld.
Aan het Nederland incasseringsvermo
gen kwam eind vorige maand een einde
toen Suriname met een luxueus onder-
wijs-project kwam aanzetten met een
handelsdagschool van S5 miljoen,
waarvan bovendien de salarissen en ex
ploitatie ook voor Nederlandse rekening
kwamen. En dit terwijl juist in de admi
nistratieve sector in Suriname de groot
ste werkloosheid bestaat.
Nederland vroeg bedenktijd voor dit pro
ject. Hierop wilde Suriname niet ingaan,
onder het motto van: „wij bepalen zelf
wat goed voor ons is, en daarmee basta".
Deze houding was voor de Nederlandse
onderhandelaars reden om op te stappen.
Maar meer was het eigenlijk een demon
stratie van 'we willen op deze wijze niet
verder onderhandelen. Wij hebben ge
noeg van jullie moeten slikken. Op deze
wijze kan geen behoorlijke ontwikke
lingssamenwerking plaatsvinden. Surina
me veroorzaakt als het zo doorgaat, al
leen maar een financiële en economische
chaos. En daar willen wij niet medeplich
tig aan zijn. Dus haken wij af.'
In deze opinie wisten de Nederlandse
onderhandelaars zich gesteund door het
concept Jaarplan 1978 dat is opgesteld
door het onafhankelijk opererende Suri
naams Planbureau. In dit jaarplan wordt
gewaarschuwd dat Suriname drastisch
het roer moet wenden, in de eigen huis
houding diep het mes moet steken en alle
overtuigings-overredingskracht en inter
ventiemiddelen moet aanwenden, omdat
anders een bankroet dreigt en de Suri
naamse gulden zal devalueren met alle
gevolgen van dien.
Dit jaarplan dat een reeks falende voor
beelden aanhaalt op het gebied van het
economisch en sociaal beleid, is op aan
drang van de Surinaamse regering uit de
roulatie genomen, voordat het goed en
wel in circulatie was gekomen.
Dit verbod heeft echter niet kunnen voor
komen dat voldoende details zijn uitge
lekt. Tesamen met de kritiek die van
Nederlandse zijde is losgebarsten op de
ontwikkelingen in Suriname, lijkt de re
gering van premier Arron een moeilijke
tijd tegemoet te gaan. Nederland is be
reid de ontwikkelingssamenwerking
voort te zetten, maar dan op geheel ande
re voet. Op welke wijze dit zal geschieden
zal minister De Koning van Ontwikke
lingssamenwerking in maart uitvoerig uit
de doeken doen wanneer hij een bezoek
aan Paramaribo brengt. Het lijkt onwaar
schijnlijk dat De Koning, die goed op de
hoogte is van wat zich in Suriname af
speelt, dank zij de informaties uit zijn
departement en zijn persoonlijke banden
met figuren uit de Surinaamse samenle
ving, drastische wijzigingen zal aanbren
gen in het Nederlands beleid.
WERELD ROND
Een 67-jarige Fin, Mauno Wikkinen, is van Alaska op weg naar
San Francisco en Hawaii de West-Amerikaanse staat Washington
gepasseerd. Het Amerikaanse project maakt deel uit van zijn reis
om de wereld per fiets die hij in januari 1972 is begonnen. Hij
heeft tot nu toe al meer dan 50.000 km achter de rug.
TOKIO (AP) Vier Japanse
demonstranten houden sinds
gisteren een stalen toren op het
j nieuwe internationale vliegveld
j Marita, 60 kilometer ten noord-
oosten van Tokio, bezet,
j De oproerpolitie heeft hen met
een waterkanon en door oproe-
pen met krachtige luidsprekers
uit de toren proberen te krijgen
maar was daar vanmorgen nog
steeds niet in geslaagd.
De moeilijkheden begonnen in
de vroege uren toen 800 leden
van de oproerpolitie de strijd
aanbonden met kleine groepen
boeren en studenten die een
twintig meter hoge stalen toren
hadden opgericht aan het einde
van een landingsbaan. Het ge
vaarte staat op particuliere
grond maar overtreft de maxi
maal toegestane hoogte.
Tienduizenden
dode vissen
aangespoeld
LONDEN (DPA) Aan de kust
van Cleveland in het noordoos
ten van Engeland zijn duizen
den dode vissen aangespoeld.
Deskundigen weten tot nu toe
niet waardoor dit massale over
lijden is veroorzaakt. Gedacht
wordt aan vervuiling van de
Zacht prijsje
slaapmuts
Napoleon
MONACO Een verzame
laar van curiosa uit Mona
co kan als hij dat wil voor
taan onder de wol kruipen
met de slaapmuts van Na
poleon op het hoofd. Hij
kocht de muts voor 1800
(in waarde dalendeFranse
franken bij het veilinghuis
Sotheby's. Men bad gere
kend op een veel hogere
prijs.
De bewuste muts, een geval
van ivoorkleurige zij met
bruine stippen, werd door
Napoleon cadeau gedaan
aan de Engelsman William
Pyle. Deze Pyle was cipier
aan boord van de Britse
bodem „Northarberhend"
waarmee de vroegere em-
pereur na zijn Waterloo
werd weggevoerd naar zijn
laatste ballingsoord St-He-
SCHANDAAL MILAAN
MILAAN (AP) Linkse extremisten in Milaan
hebben naar verluidt de leraren van een techni
sche school gedreigd met geweld als ze hun
leerlingen geen voldoende geven zelfs als er
vaak gespijbeld wordt. Het ministerie van On
derwijs heeft een speciale inspecteur naar de
Cesare Correnti-school in Milaan gestuurd om
te onderzoeken wat er waar is van de „politieke j
zes" de minimale voldoende.
De zaak kwam vorige week aan het licht toen
het hoofd en twee leraren verklaarden dat ze
„openlijk werden bedreigd en geïntimideerd"
door de extremisten. Giovanna Origlio Caselli, J
het hoofd van de school, zei dat de extremisten
de deur van haar kantoor intrapten, leuzen op
de muur kalkten en dreigden haar en een collega
uit het raam te gooien als ze zich tegen de
voldoendes bleven verzetten.
„Cesare Correnti is met haar onderwijstechniek
jaren achter bij vergelijkbare Italiaanse en Euro
pese vakopleidingen", zei een onderwijzer die
onbekend wenste te blijven. „Wij geven waarde
loze diploma's zonder specialisme, waardoor on
ze studenten gegarandeerd werkloos zullen blij
ven. Het is geen wonder dat teleurgestelde jonge
ren hun toevlucht nemen tot geweld en het
forceren van voldoende cijfers," aldus deze leer
kracht.
Op universiteitesniveau zouden de professoren
eveneens worden gedwongen goede cijfers te
geven. Daar worden echter 28 van de 30 punten
geëist, omdat studenten met zulke cijfers extra
subsidie krijgen.
Van onze parlementaire redactie
DEN HAAG "De regering van de Neder- Minister Van der Stee merkte op dat de
land. Zowel hij als de nieuwe minister voor Antillen een welhaast onmogelijke opgave
Nederlands-Antilliaanse zaken van Neder- om de verdediging ter zee zelf op zich te
land, mr. A. van der Stee, toonde zich over nemen.
dit "kennismakingsbezoek" zeer tevreden. Rozendal legde uit dat, alvorens de onafhan
kelijkheid een feit kan zijn eerst uitvoerig
gesproken zal moeten worden over de tot
standbrenging van een sociaal-economisch
ontwikkelingsplan (dat door een gemengde
Nederlands-Antilliaanse commissie wordt
voorbereid), de afbakening van de territoria
le zeegrenzen met Venezuela (hopelijk wordt
dit verdrag eind dit jaar gesloten), de defen
sie. de ontwikkelingshulp en de interne
staatkundige structuur van de Antillen,
waartoe in het regeringsprogram van het
kabinet-Rozendal een voorstel is gedaan dat
de eilanden een vérgaande mate van autono
mie wil geven (alleen enkele centrale taken,
zoals defensie, buitenlandse betrekkingen,
nationaliteit en grondrechten, zouden bij de
regering in Willemstad blijven).
ADVERTENTIE
Op het vliegveld van Frankfurt wordt een Toepo
lev van de Tsjechoslowaakse luchtvaartmaat
schappij bewaakt door Duitse politiemannen. Het
toestel was naar Frankfort gedwongen door een
Tsjechoslowaakse ingenieur tijdens een vlucht
van Oost-Berlijn naar Praag. Hij had de beman
ningsleden eqn bom laten zien die later namaak
bleek. De 24-jarige Tsjecholslowaak is bij aan
komst in Frankfort gearresteerd.
Nog meer
Cubanen naar
Ethiopië
WASHINGTON (AFP) Het
Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken heeft mee
gedeeld dat Cuba de afgelopen
weken nog tenminste duizend
man gevechtstroepen naar
Ethiopië heeft gestuurd en dat
Cubaanse vliegers aan opera
ties tegen Somalische strijd
krachten deelnemen.
Volgens woordvoerder Hodding
Carter van het ministerie bui
tenlandse zaken zijn er nu meer
dan 3.000 Cubanen in Ethiopië
en ongeveer 1.000 Russen.
Intussen is het langverwachte
tegenoffensief van de Ethiopi
sche strijdkrachten tegen de So
malische in de zuidelijke Ethio
pische provincie Ogaden begon
nen, aldus heeft het Joegoslavi
sche persbureau Tanjug uit Ad
dis Abbeba gemeld.
Ontvoerde
Fransman met
executie bedreigd
LAGOS (AFP) De bevelheb
ber van de „westelijke troepen
van Frolinat" die strijd levert
tegen de centrale regering van
Tsjaad, heeft verklaard dat de
ontvoerde Fransman, Christian
Masse, als spion zal worden te
rechtgesteld als de eisen voor
zijn vrijlating niet voor zondag
12 februari, om 12.00 uur, zijn
vervuld. Deze bevelhebber
Aboubakar Mahamat Abdrama-
ne, heeft vorige week in de
hoofdstad van Nigeria, Lagos,
bekend gemaakt dat zijn bewe
ging de Fransman en een Zwit
ser André Kummerling in gijze
ling houdt.
MANOEUVRES
Onder de codenaam Berezina zijn in Wit-Rusland, in het gebied van
Minsk. Orscha en Polozk, wintermanoeuvres begonnen van het Russi
sche leger, waaraan ongeveer 25.000 man deelnemen. Westelijke waarne
mers, ondermeer uit Nederland, wonen de oefening bij. Zij hebben
daarbij de nieuwe Russische tank T-52 in actie gezien. Hier rennen
Russische tankbemanningen naar hun voertuigen.
PARIJS (DPA) Gisteravond
is in Lyon de 54-jarige rechter
Noel Daix op straat ontvoerd
door vier mannen. Daix, die tot
voor kort als rechter van in
structie een verbitterde strijd
leverde met de onderwereld
van Lyon, werd op 1 februari
tot rechtbankpresident be
noemd.
Volgens ooggetuigen had Daix
tegenstand gïboden aan zijn
ontvoerders, die hem in een au
to sleurden. Hij riep ook om
hulp, maar tevergeefs.
Lyon, een van de hoofdcentra
van de Franse onderwereld, is
het toneel geweest van verschei
dene aanvallen op magistraten.
In juli 1975 werd de rechter van
instructie Frangois Renaud
doodgeschoten. Drie maanden
geleden werd de vrouw van een
procureur-generaal in haar wo
ning door twee onbekenden af
geranseld. Op 21 januari dron
gen twee mannen de woning
binnen van een vrouwelijke offi
cier van justitie.
Speel eens samen in de Staatsloterij
met méér loten heeft u méér kansen.
Verkoopadressen in de Gouden Gids.
Per giro spelen kan ook.
Bel voor informatie: 070 - 653955.
De Staatsloterij.
1 Méér spelers, méér kansen.
ar rt~a
R e"
In de Atheense
voorstad Elefsis
staat het water
hoog in de straten.
Aanhoudende re
genval maakt nu al
leen nog vervoer
per bootje mogelijk.
MANAGUA (AP) - Het
groeiende verzet tegen het be
wind van president Anastasio
Somoza in Nicaragua is maan
dag uitgemond in een massale
boycot van de gemeentelijke
verkiezingen. Volgens de eerste
verkiezingsuitslagen zijn
slechts 142.000 van de naar
schatting 700.000 stemgerech
tigde kiezers naar de stembus
gegaan.
Somoza's eigen liberale nationa
listische partij verklaarde een
enorme verkiezingsoverwinning
te hebben gehaald met 136.000
stemmen tegen 7.000 voor de
conservatieve partij, de enige
wettige erkende oppositie.
De rest stemde blanco of kwam
helemaal niet opdagen. De stem
bureaus gingen zondagmiddag
dicht. „De president zei dat hij
verheugd was over de opkom
st", zei Norman Wolfson, een
Amerikaanse woordvoerder van
Somoza. Wolfson is directeur
van een public relations firma
in New York City.
Ondertussen duurt de nationale
staking nu al ruim twee weken
en is het verzet tegen Somoza
nog steeds groeiende. Oppositie
leiders waarschuwden gisteren
opnieuw dat de verkiezingsboy
cot zal worden gevolgd door
gewelddadigheden als de presi
dent niet aftreedt.
Handelshulp
van Israël aan
Z.-Afrika
JOHANNESBURG, (AP) - Is
raël gaat Zuid-Afrika en andere
buitenlandse investeerders een
„aantrekkelijk pakket" aanbie
den om in Israël exportgoede
ren voor de Amerikaanse en
Europese markt te produceren.
Dit heeft de Israëlische minister
van financiën Simcha Erlich ge
zegd tijdens een lunchbespre-
king met de Zuidafrikaans-Is-
raèlische Kamer van Koophan
del in Johannesburg.
Erlich is de eerste Israëlische
minister die een officieel bezoek
aan Zuid-Afrika brengt Van
daag vliegt hij met zijn zes man
sterke delegatie naar Kaapstad
waar hij besprekingen gaat voe
ren met zijn Zuidafrikaanse
ambtgenoot Owen Horwood en
andere topfunctionarissen over
zaken zoals handel, luchtvaart
overeenkomsten en wisselkoers-
contróles.
UTRECHT De voedingsbon
den FNV hebben de leden van
de vaste kamercommissie voor
landbouw gevraagd zich tegen
over minister Van der Stee van
landbouw sterk te maken voor
een sociale regeling ten behoeve
van werknemers op boerenbe
drijven in het Midden-Delfland.
Deze groep landarbeiders dreigt
voor een deel werkloos te wor
den vanwege overheidsplannen
om landbouwgronden in het
Zuidhollandse Delfland in te
richten als recreatiegebieden
(DANK ZIJ „GOEDKOPE" FRANC
Van een onzer redacteuren
DEN HAAG Voor toeristen wordt Frankrijk dit voorjaar een
relatief goedkoop land. De Franse franc daalde gisteren naar een
historisch laagterecord van 45,5 cent. Naar het zich laat aanzien
zal deze daling zeker de komende weken voortgaan. Dit betekent
dat niet alleen het reizen naar en in Frankrijk goedkoper wordt
maar ook het verblijf op campings en in pensions veel voordeliger
wordt dan een jaar geleden.
De waardevermindering van de franc, zal naar wordt ver-wacht
binnen enkele dagen al duidelijk merkbaar zijn bij produkten uit
Frankrijk. Wijn, kaas, cosmetische artikelen geneesmiddelen en
auto's zullen aanmerkelijk in prijs kunnen dalen.
De duikeling die de franc maakt, nu al vijf procent, is vooral te
wijten aan de vrees die er in Frankrijk bestaat als de linkse
oppositie volgende maand als overwinnaar uit de verkiezingsstrijd
zou komen. De communistische partij van Frankrijk heeft, bij een
overwinning al een rappe nationalisatie van banken, krediet- en
andere sleutel-maatschappijen aangekondigd. In Franse financiële
kringen gingen gisteren stemmen op om de rentevoet drastisch te
verhogen. Voorts zou overwogen worden buitenlandse transacties
alleen in Franse francs af te sluiten. Verwacht wordt dat premier
Barre binnen enkele dagen een aantal besluiten bekend zal maken
om het vertrouwen in de franc te vergroten.
