Nixon wiste bandjes uit Londen viert vijfde eeuwfeest van geboorte Sir Thomas More Afluisteren Maoisten oorzaak Lebers val Teruggave van Kosmos als Russen betalen Druk programma voor koninklijk echtpaar Young waarschuwt voor meer geweld in Rhodesië Salazar wederom onthoofd AMERIKAANSE TORPEDO JAGER NAAR RODE ZEE ONTHULLINGEN OVER WATERGATE: BUITENLAND LEIDSE COURANT MAANDAG 6 FEBRUARI 1978 PAGINA 9 geprotesteerd tegen de arrestatie van linkse jongeren. Voor het Romeinse beursgebouw werd een wagen in brand gestoken. Met traangasgranaten moest de politie de betogers versprei den. BONN'(Reuter - UPI) Het ongeoorloofde be spieden van het kantoor van een Maoïstische splinterbeweging heeft vorige week geleid tot het aftreden van de Westduitse minister van defensie, Georg Leber, zo heeft een regeringswoordvoerder in Bonn gisteren bekendgemaakt. De woordvoerder bevestigde Lebers versie van het aftreden in het weekblad Der Spiegel. Hij zei dat bondskanselier Helmut Schmidt had voorkomen dat het ministerie van defensie haar verklaring zou bekend maken toen Lebers heen gaan vrijdag werd meegedeeld. Volgens de lezing van Leber plaatste de militaire inlichtingendienst in 1976 afluisterapparatuur in het kantoor van de communistische bond van West-Duitsland (KBW) in Frankfort. Van de KBW is bekend dat deze werkzaam is in de Westduitse strijdkrachten. Het aantal gevallen van deze agitatie is van 339 in 1974 gestegen tot 2.819 in 1977. Leber hoorde over het afluisteren van de KBW eind januari en hij besloot af te treden toen juridische deskundigen hem meedeelden dat de wet die particuliere woningen beschermt, ook van toepassing is op vertrekken die als kantoorruimte worden gebruikt. Leber vertelde tegen Der Spiegel dat hij niets hiervan wist toen hij op 26 januari in de Bondsdag meedeelde dat het enige geval van ongeoorloofde spionage door de militaire inlichtingendienst dat hem bekend was, het afluisteren was geweest van de flatwoning van zijn secretaresse. In de verklaring die het ministerie van defensie over Lebers aftreden had willen geven maar waar Schmidt een stokje voor stak, stond volgens de ex-minister dat het geval van het afluisteren van de maoistische beweging de absoluut enige reden voor zijn opstappen was, omdat hij er de politieke verantwoordelijkheid voor op zich nam. 82-jarige ergert zich niet Van een onzer verslagge- EMMELOORD - 82-jarige mevrouw B. Nieland uit Emmeloord is niet op de kast te jagen. Zij won dan ook de eerste open kam pioenschappen Mens erger je niet, die dit weekeinde in Emmeloord werden ge houden. 120 deelnemers uit het hele land streden om de eer. Het is de bedoeling deze kam pioenschappen jaarlijks te gaan houden. De opbrengst van dit jaar (f 1111,11) is bestemd voor de ziekenver- eniging De Zonnebloem. Johannesburg (RTR) - De am bassadeur van de Verenigde Staten bij de Verenigde Naties, Andrew Young, heeft in een interview dat in Johannesburg Daily Mail noemde Young de pogingen van Smith, gevaarlijk omdat zij geen burgeroorlog kunnen voorkomen". Over de situatie in Zuid-West-Afrika YYD-defensie Neutronenbom uitspelen specialist: tegenover Warschau-pact is gepubliceerd, gezegd dat de (Namibië) zei Young dat dit i pogingen van premier Ian probleem was dat alleen gere- Smith van Rhodesië zijn pro- geld kon worden door samen- bleem intern te regelen, waar- werking tussen Zuid-Afrika en schijnlijk zullen leiden tot gro- het Westen, tere geweldadigheid. In zijn interview met de Rand Hopelijk leiden vreedzame op lossingen voor Namibië en Rho desië tot positiever samenwerk ing tussen het westen en Zuid- Afrika op andere omstreden punten, aldus de ambassadeur. (Van onze parlementaire redac tie) DEN HAAG In tegenstelling tot de Tweede Kamerfracties van PvdA en CDA, die intussen ae neutronenbom hebben afge wezen, heeft de VVD-fractie in deze zaak nog geen duidelijk standpunt ingenomen. VVD-defensiespecialist Ploeg liet zaterdag voor de Vara-radio weten, dat zijn fractie nog geen nee wil zeggen, omdat de neu tronenbom door de Navo-part- ners als wisselgeld achter de hand kan worden gehouden bij de onderhandelingen over even wichtige troepenvermindering tussen Navo en Warschau-pact. „De Navo zou kunnen besluiten van de invoering van de neutro nenbom af te zien als het War schau-pact bereid is, zijn over macht aan conventionele wa pens, met name tanks, in cen traal Europa te verminderen." Hij zei dat hij ten aanzien van de problemen in het zuiden van Afrika bleef hopen op het soort boude stappen dat president Sa- dat van Egypte in het Midden- Oosten heeft gezet. Young herhaalde dat de aanwe zigheid van Cubaanse troepen in Angola een positieve factor was bij het ontwikkelen van een stabiele en ordelijke samenle ving. VERNON, Canada (AFP) Premier Pierre Trudeau van Canada heeft zaterdag in de stad Vemon gezegd dat de Russen de brokstukken van de verongelukte satelliet Kosmos 954 alleen kunnen terugkrijgen, wanneer zij de bergingskosten betalen. Die belopen inmiddels al een miljoen dollar. De door kernenergie aangedreven Kosmos stortte op 24 januari boven Canada neer. Tot nu toe zijn vijf brokstukken van de Kosmos gevonden. De Canadese autoriteiten zullen echter geen Russische deskundi gen toelaten om de stukken van de satelliet op te halen. Zater dag is een bijzonder gevaarlijk radioactief brokstuk, gevat in een dikke mantel van lood, via een helikopter overgebracht naar de provinciehoofdstad Ed monton. Het brokstuk gaf veer tig keer meer straling per uur af dan de veilige dosis die een mens per jaar mag ontvangen. Volgens de Russische ruimte- vaartgeleerde Leonid Sedov, voormalig vice-voorzitter van de internationale astronautenfede ratie, heeft de Kosmos geen menselijk leven in gevaar ge bracht. De Kosmos is kennelijk uit de koers geraakt door een botsing met een ander object in de ruimte, aldus Sedov. LISSABON (DPA) - De bron zen kop van het standbeeld van de in 1970 overleden dictator van Portugal Antonio de Olivei- ra Salazar is in de nacht van zaterdag op zondag voor de tweede keer van zijn torso ge scheiden. Het standbeeld in de geboorte plaats van Salazar in Santa Combo dat op 300 kilometer ten noorden van Lissabon ligt, werd in 1975 door onbekenden ont hoofd. De bronzen kop werd niet meer teruggevonden. Aanhangers van Salazar lieten een nieuw afgietsel maken en probeerden de kop gisteren weer op de romp te plaatsen, wat met hevige gevechten ge paard ging. De aanhangers van de vroegere autoritaire premier zetten de 40 kilo zware kop daarom in de nacht van zater dag op zondag zonder enig cer- monieel in het geheim op de romp. In de vroege ochtenduren heeft de rijkspolitie hem er weer afge haald. Tragische dood drugsmokkelaar LIMA, (Reuter Een 20-jarige Amerikaan is zaterdag aan boord van een vliegtuig met bestemming Los Angeles over leden omdat de plastic pakke tjes met cocaine die hij in zijn maag meesmokkelde, open barstten. Allan MCQueen uit Kansas Ci ty had de 45 zakjes ingeslikt alvorens aan boord te gaan van een vliegtuig van de maat schappij Varig in Lima. Een half uur na vertrek werd hij ziek en hij stierf aan boord. Het stoffelijk overschot is in Noord- Peru uit het toestel gehaald. De door een lawine overvallen auto bij het Italiaanse win tersportcentrum Cervinia. aan de voet van de Matter- horn. Zes personen kwamen daarbij om het leven. Kolonel blijkt vrouw te zijn CHILPANCINGO, (AFP) - Een Mexicaanse kolonel van 85 jaar, held van de revolutie van 1910 en on derscheiden wegens moed, heeft 66 jaar verborgen kunnen houden dat hij een vrouw was. Dit feit kwam bij toeval aan het licht in een militair hospitaal in Chilpancingo in het zuiden van Mexico. Amelia Robles had op 19- jarige leeftijd het geweer gegrepen in de opstand te gen de dictator Porfirio Diaz. Ze was later automa tisch opgenomen in het Me xicaanse leger, zonder ad ministratieve of medische plichtplegingen. Ze is moe der van een dochter. Ze had alleen maar haar voor naam veranderd in Amelio. WASHINGTON (AFP) De Verenigde Staten hebben kortgeleden een torpedojager van de Zesde vloot ter versterking naar de Rode Zee gestuurd. Het besluit is een week geleden genomen toen de Amerikaanse inlichtingendienst overtuigd was dat Cubaanse pilo ten met Russische vliegtuigen bombardementen boven Somalië uitvoerden. In het al maandenlange conflict tussen Ethiopië en Somalië om de Ogaden woestijn wordt Ethiopië gesteund door de Sovjet Unie. In een interview met het Amerikaanse weekblad Newsweek voor spelt de Somalische leider Siad Barre dat de olieproducerende gebieden het volgende doelwit van de Russen zijn in een plan om, wat hij noemt, geheel Afrika te ontwrichten. Laagvliegen- de raket Een Amerikaanse marine Tomahawk raket vliegt in de richting van de luchtmachtbasis Edwards nadat het projectiel onder wa ter werd gelanceerd door een onderzee boot. Het was de eerste maal dat een laagvliegende raket met succes vanaf een duikboot werd gelanceerd. PARAMARIBO/DEN HAAG (ANP) Koningin Juliana en Prins Bemhard zullen donder dagmorgen half elf plaatselijke tijd (het is in Nederland dan drie uur in de middag) op het vliegveld Zanderij bij Parama ribo landen voor een staatsbe zoek van zeven dagen aan Suri name op uitnodiging van de Surinaamse president, dr. J. H. E. Ferrier. Het is de derde keer dat de koningin als regerend vorstin naar Suriname gaat. Zij bezocht Bondsrepubliek in het geweer tegen nazi-propaganda BONN (Rtr) De westduitse minister van justitie, Hans-Jo- chen Vogel, heeft in een brief aan zijn collega's in de deelsta ten van de Bondsrepubliek ui ting gegeven aan zijn bezorgd heid over de sterke toeneming van de nazi-propaganda. Hij pleitte voor doeltreffende te genmaatregelen van de plaatse lijke autoriteiten. Als dit niet mogelijk zou zijn, zou men vol gens hem de wet moeten aan passen. Dr. Vogel noemde de stroom van boeken over de nazi-tijd, de talloze nazi-emblemen en de grammofoonplaten met rede voeringen van Hitier en andere leiders van het „Derde rijk" die de markt overspoelen. Hij herin nerde er aan dat volgens het geldende strafrecht verbreiding van propagandamiddelen van de voormalige nationaal-socia- listische organisaties strafbaar is. Vorig jaar had oud-bondskanse lier Willy Brandt gewaar schuwd, dat er in de bondsrepu bliek een toenemende activiteit n neo-nazistische groeperin gen. Andere politieke leiders noemden dit toen overdreven, wijzend op de uiterst geringe aanhang van ultra-rechtse groe pen bij de veriezingen. dit land eerder in 1955 en 1965. De koningin is het eerste staats hoofd dat een oficieel bezoek brengt aan de republiek Surina me sinds dat land in november 1975 onafhankelijk is geworden. De Fellowship met de koninklij ke gasten en hun gevolg, onder wie de minister van buitenland se zaken dr. C. A. van der Klaauw, vertrekt van het eiland Trinidad voor de Venezolaanse kust. Koningin Juliana en Prins Bernhard brachten daar een privé-bezoek. De koningin kwam uit New York van een familiebezoek, de Prins verbleef reeds geruime tijd in Latijns Amerika op uitnodiging van het Wereldnatuurfonds. De koningin en prins hebben in Suriname een druk programma af te werken. Zo zijn diverse excursies gepland, onder andere naar het indianendorp Koewa- malasamoetoe en het grootste ontwikkelingsproject in Surina me, de bauxietwinning in het Bakhuysgebergte. Woensdag 15 februari zal het koninklijk echtpaar weer naar Nederland terugkeren. Frans dorp: geen kerncentrale, geen Nederlanders BAGNO LS-SUR-CEZE, (AFP) De 321 inwoners van Vene- jean willen in hun dorpje geen kerncentrale en geen vakantie dorp voor Nederlanders. Over de twee onderwerpen werd gisteren een volksraadple ging gehouden, waarbij 83 pro cent de projecten niet in het belang van de plaatselijke land bouw vond. Landbouwers en milieubescher mers hadden stelling genomen tegen de bouw op de oever van de Rhone van 278 bungalows door een Nederlandse make laardij. Weliswaar had een vori ge gemeenteraad de grond daar voor verkocht, maar volgens de dorpelingen is dat onder het verschaffen van „twijfelachtige informatie" gedaan en hadden de plaatselijke landbouwers geen inspraak. Lawines eisen 21 levens CHAMONIX (Reu- ter-AFP) - In het afgelopen week einde zijn in de Franse, Italiaanse NEW YORK (Rtr) President Nixon wiste zelf een deel van het geluidsbandje van het Witte Huis uit dat later zo'n belangrij ke rol zou spelen bij de afloop van de Watergate-affaire. Dit meldt het Amerikaanse tijd schrift New York Magazine in een artikel over het binnenkort verschijnende boek over Water gate van de hand van Bob Hal- deman, de voormalige chef van de staf van het Witte Huis. Het boek krijgt de titel: „Het einde van de macht". Het tijdschrift haalt in zijn arti kel „familiekringen rond Halde- man" aan, die zeggen dat het boek ook een tweede Watergate- mysterie onthult, t.w. dat „Deep Throat" de schuilnaam was van Fred Fielding, medewerker van Witte Huis-adviseur John Dean. „Deep Throat" was de naam van de bron waaruit de Washington Post putte voor het onthullen van details over de Watergate-af faire die uiteindelijk in 1974 zou leiden tot het ontslag van presi dent Nixon. Een van de geheimen van het Watergate-schandaal was wat precies gebeurde met een van de geluidsbandjes waarvan ruim 18 seconden bleken te zijn uitge wist. Volgens de bronnen die het tijdschrift citeert zegt Haldeman in zijn boek dat Nixon hiervoor zelf verantwoordelijk was. „Ni xon was van plan alle geluids bandjes van het Witte Huis na te lopen en alle opnamen van be zwarende gesprekken uit te wis sen, maar hij realiseerde zich spoedig dat hiermee jaren ge moeid zouden zijn", aldus de bronnen. en Oostenrijkse Al pen zeker 21 men sen als gevolg van sneeuwlawines om het leven geko men. Nadat zaterdag in Frankrijk al 12 do den waren geval len, werd gisteren in de buurt van Chamonix een ge zelschap van zes Zwitsers door een lawine getroffen. Een van hen kwam om, terwijl drie ern stig gewond waren. In de omgeving van het Italiaanse skicentrum Cervi nia verloren zes mensen het leven doordat een lawine neerkwam op een bergweg waarop zij met hun auto re den. In Oostenrijk kostte zaterdag een lawine aan twee skiërs het le ven. Brandbom men als protest Studenten hebben gisteren in Rome met brandbommen (Van onze correspondent Roger Simons) Londen Hoewel geen absolute zekerheid bestaat betreffende zijn geboortedatum het kan namelijk ook 6 februari 1477 in- plaats van 7 februari 1478 geweest zijn - wordt morgen het vijfde eeuwfeest gevierd van de geboorte van de Heilige Thomas Morus, in Engeland algemeen bekend als Sir Thomas More, rechtsgeleerde, humanist en schrijver van ondermeer het wereldbe roemde „Utopia". Er is echter geen officieel feestprogramma, want Thomas More herin nert de Anglicanen nog te sterk aan de achtergrond van hun aanslepend conflict met Rome. Kardinaal Basil Hume, aartsbisschop van de katholieke kathedraal van Westminster, draagt morgen in de Londense gemeente Chelsea een mis op ter nagedachtenis van Thomas More, die daar een huis had op de plaats waar Beaufortstreet nu in de richting van de Battersea Bridge loopt. Kardinaal Hume vertelde ons dezer dagen, dat hij vast van plan was ook een bezoek te brengen aan de merkwaardige Thomas More-ten toonstelling, die tot 12 maart te zien is in de National Portrait Gallery van Londen. Deze verrassend stemmige en algemeen boeiende expositie draagt de titel: „Trouwe dienaar van de koning, maar eerst die van God." Dat waren de laatste woorden van Thomas More toen hij op 6 juli 1535 in de Tower van Londen onthoofd werd op de leeftijd van 57 jaar. Achttien jaar tevoren was hij in dienst getreden van koning Hen drik de Achtste, die hem had gezegd: kijk eerst naar God en pas dan naar de koning. In die tijd had Hendrik VIII nog geen politieke of religieuze zorgen. Hij was ge trouwd met de weduwe van zijn oudere broer, Catharina van Aragon. Hij kende Thomas More als een groot staatsman, di plomaat, humanist, gevierde auteur en clas sicus, voorzitter vap het Hogerhuis en Hoog ste rechter. Thomas More werd de vertrou wensman van koning Hendrik VIII. Hij was machtig en welgesteld. More en z'n vijfde en laatste vorst leefden in een tijd van geweld en gebrek aan tole rantie. De bekende huwelijksproblemen van Hendrik VIII, die „Verdediger van het ge loof" wilde zijn, leidden tot een onherstelba re breuk met Rome. Als overtuigd katholiek kon Thomas More de daden van z'n vorst niet goedkeuren. Op een gegeven moment moest hij kiezen tussen zijn leven en de stem van zijn geweten. Hij koos het martelaar schap. Gods trouwe dienaar zijn was voor hem belangrijker dan al het andere. In de National Portrait Gallery worden bij na 300 voorwerpen tentoongesteld, die ver band houden met Sir Thomas More. Schilde rijen, manuscripten, oude prenten, delicate portretten, getekend of geschilderd door Hans Holbein en afkomstig uit de privever- zameling van koningin Elizabeth de Tweede, brengen zijn leven in beeld. Er zijn ook een paar zeldzame dingen bij, waaronder een fraaie houten drinkbeker, met zilveren ban den, die zou hebben toebehoord aan Thomas More. De portretten van Holbein en andere arties ten geven ons een duidelijk idee van de personen, die een rol hebben gespeeld in het leven Thomas More: zijn drie aantrekkelijke dochters (hij heeft vier kinderen gehad, maar verlangde vaak naar een kloosterle ven), die hij een even goede opvoeding gaf als zijn enige zoon; zijn wijze vader met de geamuseerde blik in de ogen (hij was een man die zelf geen hoge dunk had van het huwelijk en toch driemaal trouwde), paus en prelaten, onder wie Julius de Tweede, „II Terribile", zoals hij genoemd werd door Erasmus, zijn Antwerpse vriend Pieter Gil lis, aristocraten en hofdignitarissen, pries ters en leiders van de reformatie. Thomas More bezocht Antwerpen in 1515. Op de Londense tentoonstelling hangt een fraaie houtsnede waarop het Antwerpen van die tijd afgebeeld is. Ook de portretten, die Erasmus en Pieter Gillis van zich lieten schilderen door Quinten Matsijs en die ze in mei 1517 naar Thomas More in Calais stuurden, prijken nu op de expositie in Londen. De twee belangrijkste portretten, beide ge schilderd door de Duitser Hans Holbein, zijn echter die van Hendrik VIII en Sir Thomas zelf. De humanist More ziet er erg bedacht zaam en ernstig uit. Hij draagt een grote gouden ketting die hoort bij zijn ambt als Lord-Kanselier (voorzitter van het Hoger huis) en geeft de indruk, dat hij een man is, die de essentie der dingen zoekt en het niet kan helpen dat ze hem ironisch stem men. Koning Hendrik VIII draagt kleden, overla den met juwelen. Hij ziet er hard en bereke nend uit, een man die vrees inboezemt, de absolute monarch, gewend aan totale ge hoorzaamheid. Iemand die het je nooit ver geeft als je niet voor hem kruipt. Een van de aangrijpendste hoekjes van deze tentoonstelling is een sombere reconstructie van de smalle, donkere cel in de Tower van Londen, waarin Sir Thomas More de laatste dagen van zijn leven doorgebracht heeft. Het is duidelijk dat de enige uitweg voor hem toen de dood was. In mei van het jaar 1535 werd zijn tweede echtgenote, Lad> More, gedwongen kleren te verkopen om de kosten van zijn eten en onderdak in dit gevangeniscel te betalen. Documenten ir verband met het verblijf van Thomas More in de Tower zijn nu eveneens tentoongesteld

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1978 | | pagina 9