Drum als je je draai
gevonden hebt.
Dr. Beyers Naudé achter
gereformeerde delegatie
Irak tolerant
voor christenen
Zwarte goud
komt weer in trek
AARDGAS RAAKT OP
KORTE
METTEN
Deware halfzware.
Liturgie en politiek altijd al verweven
BINNENLAND
LEIDSE COURANT
DINSDAG 24 JANUARI 1978 pagina 6
(Van een onzer verslaggevers)
Den Haag Het gaat mis met ons aardgas.
De grote bel zal over niet eens zo bar lange
tijd geslonken zijn tot een heel klein belletje.
Dat betekent dat we in de kou komen te
zitten als we niet proberen om minder snel
ons aardgas te verbruiken en ondertussen
naar aanvulling of vervanging ervan te zoe
ken. En, hoe paradoxaal het ook moge
klinken, nadat we enkele jaren geleden onze
kolenmijnen hebben gesloten, we zullen de
vervanging moeten zoeken in de steenkolen..
Van de onlangs overleden dr. Hamm, direc
teur van de Nederlandse Energie Ontwikke-
lings Maatschappij (NEOM), kwam in de
„Essobron" de veronderstelling dat wellicht
binnenkort moest worden overgegaan op
ondergrondse kolenvergassing. Op het sym
posium dat op 19 januari van dit jaar ter
viering van het 25-jarig bestaan van de
VEGIN, de Vereniging van Exploitanten van
Gasbedrijven in Nederland, werd gehouden,
werd zelfs door verscheidene inleiders een
vurig pleidooi gehouden voor kolenvergas
sing.
Zo zei bijvoorbeeld dr. D. R. Jochems,
plaatsvervangend directeur van de NEOM,
dat in het jaar 2000, dus over ruim twintig
jaar, in Nederland 20 miljoen-ton te importe
ren steenkolen, zullen moeten worden ver
gast tot laag- en middelcalorisch gas en dat
met het bouwen van de eerste installaties
voor kolenvergassing onder druk zo spoedig
mogelijk dient te worden begonnen. De
Eemsmond komt daarvoor het eerste als
vestigingsplaats in aanmerking. Omstreeks
1985 zou een verwerkingscapaciteit van ze
ker 2 miljoen ton moeten zijn bereikt Met
het oog op een zo optimaal mogelijke bespa
ring op het gebruik van het eigen Neder
landse aardgas zal deze capaciteit daama
ieder jaar regelmatig moeten worden opge
voerd, hetgeen een uitbreiding van de ver
werkingsmogelijkheden met één a anderhalf
miljoen ton kolen per jaar zou inhouden. De
overheid zal initiatieven dienen te nemen om
ten dienste van de noodzakelijke geleidelijke
inpassing van de jaarlijks toenemende ko-
lengashoeveelheden op organisatorisch en
bestuurlijk vlak tijdig de juiste voorwaarden
te scheppen. Zo zou onderzocht dienen te
worden of de veiligstelling van de toekomsti
ge kolenvoorziening van Nederland, zowel
voor kolenvergassing als voor directe milieu
vriendelijke kolenverwerking, niet het beste
gediend zou zijn met het zo spoedig mogelijk
centraal afsluiten van langjarige kolencon-
tracten.
Dat betekent in feite dat groen licht moet
worden gegeven aan plannen, die enkele
jaren geleden al leefden in de kringen van
de vakbonden, en politieke groeperingen. In
1975 wilde het toen pas opgerichte Limburgs
Volksappèl, dat zei te strijden voor werkge
legenheid, koopkrachtverbetering en veilig
heid, de mijnen Emma en Beatrix weer in
bedrijf nemen. Reden daarvoor: de steeds
slechter geworden economische en sociale
situatie in Limburg. De vice-voorzitter van
de Industriebond NKU, Jo Bos, zag niet
zoveel in het voorstel van het Limburgs
Volksappèl, omdat gewone steenkool niet
meer verkoopbaar zou zijn en omdat er voor
de gewone mijnbouw, ondergronds dus,
geen mensen meer te krijgen zouden zijn.
Hij zou het beter vinden als de regering een
paar miljard gulden ter beschikking zou
stellen om te onderzoeken welke rol onze
steenkool in de toekomst zou kunnen spelen
voor onze energievoorziening. De kool zou
bijvoorbeeld vergast kunnen worden, zei hij,
zoals dat in West-Duitsland op het punt
stond te gebeuren.
DSM had enkele jaren daarvóór, voor de
sluiting van de laatste nog kolen-produce
rende mijn, de Emma-Hendrik, nog ver
klaard: „Het ondergronds vergassen van
steenkool moet in Limburg worden uitgeslo
ten om technische redenen, die verband
houden met de geologische omstandigheden
van het mijnbekken. Voor deze wijze van
ontginning voor de kolenvoorkomens, die
zich elders in de wereld daarvoor lenen, is
trouwens nog veel research nodig. Winning
van benzine uit steenkool is economisch
gezien óók onmogelijk. Mogelijkheden om
op langere termijn de energievoorziening
veilig te stellen, moeten voor Nederland èn
andere Westerse landen dan ook worden
gezocht in exploitatie van olie en gas op
eigen gebied, versnelde ontwikkeling van
kernenergie en het bestuderen van de moge
lijkheden van alternatieve energiedragers.
Voor de verre toekomst kan men dan den
ken aan kernfusie, zonne-energie, wind- en
getijde-energie. De Limburgse kolen zijn
uitgespeeld". De tijden zijn wel veranderd!
Oliemaatschappijen als Shell zagen wèl
brood in de steenkool. Ze bouwden in het
Saargebied een installatie om het zwarte
goud te winnen.
Het vergassen van steenkool is technisch
gezien goed mogelijk. Dat is de mening van
dr. J. A. Moulijn, wetenschappelijk hoofd
medewerker chemis c het technologie aan
de universiteit van Amsterdam. De kolen-
chemie is echter veel ingewikkelder dan de
petro-chemie - de chemie die zich met de
olie bezighoudt - en de expertise speciaal in
Nederland op het gebied van petro-chemie
is in hoge mate aanwezig, maar op het
gebied van kolen-chemie maar in geringe
mate. Er moet dan ook worden verwacht,
volgens dr. Moulijn, dat de introductie op
grote schaal van kolenvergassing, gepaard
zal gaan met niet onaanzienlijke aanlooppro
blemen.
Behalve steenkoolvergassing in de grond
zijn er nog andere systemen om door vergas
sing een hoog rendement uit steenkool te
halen. Door middel van verstuiving van zeer
fijn steenkoolstof - poederkool met korrel
tjes van eentiende millimeter - in een ver
brandingsoven, een ernstige, want schone,
concurrent voor de kernenergiecentrales.
Van kolen overgaan op aardgas en weer
terug van aardgas op kolen. En is er dan
nu geen risico dat we binnen niet alte e
lange tijd weer op iets anders moeten gaan
overschakelen? De kolenvoorraden in de
wereld zijn zeer omvangrijk. Aangenomen
wordt dat 90 procent daarvan gelegen is in
de Sovjet-Unie, de Verenigde Staten en Chi
na. De totale reserves van alle kolensoorten
worden geraamd op ongeveer 11.000 miljard
ton. De werkelijk gemeten reserves bedra
gen 1300 miljard ton, waarvan ongeveer 700
miljard ton economisch winbaar wordt
geacht. Op grond van schattingen van de
Wereld Energie Conferentie in '74 mag aan
genomen worden dat de aangetoonde en
geschatte kolenreserves tesamen waar
schijnlijk overeenkomen met 40.000 miljard
barrels olie. Dat betekent dat de kolenvoor
raden tussen de 20 en de 50 maal zo groot
zijn als de reserves aan winbare conventio
nele olie.
GROENTEVEILING (23 jan.) - Aardap
pelen 17—18, andijvie 195—245, kroten
gek. 85, boerenkool 65—90, rode kool
10—15, groene kool 28—73. prei
8487. spruiten A 75—79, spruiten B
84—90 en C 78. uien 12—20, witlof
255—290. knolselderij 37—57, sla zwaar
51—57. selderij 63-65.
VEEMARKT LEIDEN (23 jan.)
LEIDEN Aanvoer totaal 1812: slach-
Vier van de zes delegatieleden
van de gereformeerde kerken
hebben een ontmoeting gehad
met dr. C. F. Beyers Naudé
van het in Zuid-Afrika verbo
den Christelijk Instituut. Dr.
Naudé, die huisarrest heeft,
zag hun bezoek als steun voor
zijn anti-apartheidsstandpunt.
Na afloop verklaarde delega
tieleider ds. Mak dat dr. Nau
dé de komst van de gerefor
meerde delegatie naar Zuid-
Afrika positief beoordeelt, met
name ook in verband met het
trunderen 1206; varkens 69; schapen en
lammeren 537. Prijzen in guldens: stie
ren (resp. 1e en 2e kw.) 7,558,00
7.05—7,40; vaarzen (resp. 1e en 2e kw.)
7.05—7,80 6,40—6,85; koeien (resp. 1e,
2e en 3e kw.) 6.65-7,70 5,90-6.40
5,60—5.85; worstkoeien 4,60—5,90. ex
tra kwal. dikbillen 9,00—13,50; slacht-
varkens (resp. extra. 1e. 2e en 3e kw.)
boven notering 3,30—3,35 3,25—3,30
3,20—3,25; schapen 190—240; lamme
ren 210—285. Overzicht (resp. aanvoer,
handel en prijzen): slachtrunderen ruim
- redelijk - hoger, stieren stabiel; var
kens redelijk - goed - stabiel; schapen
en lammeren redelijk - vlug - hoger.
contact dat er is geweest met
een delegatie van de blanke
Nederduits gereformeerde
kerk.
Hij achtte het een kans die de
gereformeerden in Nederland
terecht hebben aangegrepen,
ook al wisten zij bij voorbaat
nul op het rekest te zullen
krijgen. Dr. Naudé had naar
aanleiding van een bijbel
woord gezegd: u bent niet
twee, maar zelfs drie en vier
mijlen meegegaan, broeders.
Wel was dr. Naudé met de
gereformeerde delegatie van
COOP. VELUWSE EIERVEILING BAR-
NEVELD (23 jan.)
BARNEVELD Aanvoer 3.552.600
stuks, stemming rustig. Prijzen in gul
dens per 100 stuks: eieren van 55—56
gram 12,88; van 60—61 gram 13,51; van
6566 gram 13,61.
VETTE KALVEREN BARNEVELD
BARNEVELD Aanvoer 174 stuks,
handel vlug. Prijzen in guldens per kg:
Ie kw. 6,20-6,50, 2e kw. 5.90-6.10 en
3e kw. 5,70-5,85.
KATWIJK. Groenten. 23 jan. Boeren
kool 45—62. waspeen p. kst. Al
370-500. All 320-470. BI 380-760. Cl
mening, dat indien ooit op
nieuw een uitnodiging zou
worden verkregen om in Zuid-
Afrika te komen praten, dit
zijns inziens alleen nog maar
mogelijk zal zijn in een ge
meenschappelijke vergadering
met alle kerken (niet blank en
blank) van de Nederduits gere
formeerde kerkfamilie. Daar
toe behoren de zwarten, de
kleurlingen en de NG-kerken.
In het verleden hebben de ge
reformeerde kerken hierop
herhaaldelijk aangedrongen,
maar op dat punt bleek dat
310—450, Cll 250—320, breekpeen p.
kst, I 140-320, II 140, uien 11-38,
aanvoer: 125 ton waspeen.
RIJNSBURG. 23 jan, bloemen (resp.
gevr. prijs, aanvoer) aanvoer) Achil
lea 0,233 3900; Am. Blossom 0,480 50;
Amaryllis rood 0,298, 7505; Amaryllis
wit 0,467. 280; Amaryllis 0,347, 1170;
Alice Sim 0,377. 660; Flamingo 0,410,
100; New Arthur Sim 0.430, 490; Scania
0.378. 740; Anjer-grootbl. 0.160, 40; Sa
m's Pride 0,350, 200; Asparagus Plum
0,124, 2700; Horim geel 0,855, 5120;
Horim wit 0,930, 480; Horim 0.904,
1760; Japanerin wit 0,756 880; Spider
wit 0.763 2240; Westland blue 0,710,
4360; Chrysant tros jr 2,943, 405; Eu-
blanke NG-kerk onvermurw
baar.
Ds. Mak voegde hieraan toe,
de indruk te hebben dat de
onderlinge relatie met de blan
ke Nederduitse gereformeerde
kerk door de indringende,
maar resultaatloze gesprekken
van vorige week er nu niet
bepaald op verbeterd zijn. We
zullen ons als delegatie, aldus
Ds. Mak, heel erg moeten be
zinnen op de vraag: hoe rap
porteren wij aan onze synode
inzake die verhouding? Daar
charis 1,834, 192; Euphorbia oranje
0,697, 850; Fantasy 0,284, 2450; Arosa
0.310, 2400; Ballerina 0,339, 4100; Bleu
Heaven 0,097, 800; Hyacinth gesn 1,917,
4693; Hyacinth met bol 0,444, 15847;
Ideaal 0,331, 5200; Bonfire 0,242, 5100;
Enchantment 1,023, 980; Mahonia Aqui-
fol 1,090, 55; Blauwe druifjes 1,443,
1230; Aflame 0,120, 1J00; Narc.-ks Carl
ton 0,129, 525760; Dutch Master 0,249.
21700; Flower Drift 0,108, 800; Flower
Record 0,109, 59200; Narc.-ks Fortune
0,100, 620; Nare. -ks G Harvest 0,141,
22380; Ice Follies 0,159. 8050; Unsur
passable 0.254, 5800; Yellow Sun 0,123,
2700; Narcis kas 0,102, 4550; Cymbi-
dium aan tk 0,870, 120; Cymbidium Is
bij zal de delegatie een advies
moeten geven.
Als zijn persoonlijke mening
zei ds. Mak daarover: Je kunt
maar niet passief blijven zeg
gen, dat het jammer is als de
blanke NG-kerk met ons zal
breken, en dat wij dit dan
maar moeten ondergaan. We
zullen ons als synode in april
was degelijk ook moeten af
vragen of er onzerzijds een
band kan blijven bestaan met
een kerk, die blijft verklaren
dat apartheid niet in strijd met
het evangelie is.
blm 0,119, 52; M-Cymbidium tak 0,271,
2506; Imp-Barlo Nora 0,566, 2900; Imp-
Le Reve 0,527, 2600; Imp-Lolita 0,570,
300;; Imp-Scania 0,510, 3000; Imp-White
Sim 0,539, 1300; Imp-Anjer gr blm
0,493, 1900; Imp-Ministar 0,557, 1750;
Imp-Red Baron 0,540, 500; Imp-Royalet
rose 0,448, 22500; Imp-Royalet viol
0,476, 4000; Imp-Royalet wit 0,436,
4000; Imp-Tony 0,517, 5000; Imp-Anjer
tros 0,530, 1170; Imp-Cinerablad 1,255,
1950; Imp-Eucalyp-blad 1,062, 240: Imp-
Ardent 0,602, 750; Imp-Eurovision 0,738,
750; Imp-Peter Pears 0,716, 750; Imp-
Spic Span 0,470. 800; Imp-Gladiool
0,493. 1430; Imp-Glad Convill 0,216
2500; Imp-Goudsbloem 0,912, 510; Imp-
MgT. Hilarion Capucci, die na
zijn vrijlating uit gevangen
schap in Israël, de opdracht
heeft gekregen grieks-kath-
olieke gemeenten in Latijns-
Amerika te visiteren is nu in
Caracas (Venezuela) aangeko
men. Daarna zal hij Colombia,
Mexico en Argentinië bezoe
ken. Voor zijn vertrek zei hij
in Rome, dat hij zijn best zou
doen zijn missie goed te vol
brengen. Na zijn reis, die een
maand maar ook een jaar kon
duren, zou hij verslag aan de
paus uitbrengen. In de vier
landen, die Capucci zal bezoe
ken, leven ruim vijftigduizend
grieks-katholieke gelovigen
van de melchitische ritus.
In Paramaribo is 84 jaar oud
overleden de Nederlandse pa
ter Charles de Kort. Pater De
Kort, redemptorist, werd in
Breda geboren. Sinds 1920
heeft hij in Suriname ge
woond. Hij heeft vooral onder
de Hindoestanen gewerkt. Hij
was een bekend bijenkweker
en leverancier van honing.
Liatris 0,707, 5650; Imp-Mimosa 1,170,
6240; Imp-Arachnis 0,305, 2470; Imp-Or-
chidee tak 0,809, 297; Imp-Ruscus
3,000, 50; Imp-Statice 5,000, 5; Imp-Di-
versen 0,566, 830; Imp-Diversen 1,810,
764; RGB-Baccara 0260, 100; RGB-Ma-
rina 0,280, 800; Golden Belinda 0,773,
65; RKB-Motrea 0,470, 1900; RKB-Red
Garnette 0,283, 2400; Alladin 0,522,
7650; Apeldoorn geel 0,255, 181680;
Apeldoorn rood 0,239, 543910; Apricot
Beauty 0,382, 10490; Attila 0,462, 9010;
Bellona 0,230, 250; Brilliant Star M
0,146, 15800; Cassini 0,249, 78110;
Christmas Marvel 0,352, 53350; Demeter
0,373, 11680; Gander 0.350, 1570; Kees
Nelis 0,476, 1450; Lucky Strike 0,342,
Het Genootschap van de Stil
le Omgang in Amsterdam is
ontstemd over de sluiting van
de Begijnhofkerk in de hoofd
stad. Het bisdom in Haarlem
is gevraagd deze kerk, tegen
woordig het centrale punt
voor de verering van het Hei
lig Sacrament van het Mira
kel te Amsterdam, weer open
te stellen. De Begijnhofkerk
werd onlangs voor het pu
bliek gesloten na de diefstal
van een kostbare monstrans.
Uit de kerk werden al eerder
kostbaarheden ontvreemd.
De Kerk van Jezus Christus
van de Heiligen der Laatste
Dagen, ook bekend als de
Mormoonse kerk, houdt zon
dag 29 januari in het Congres
2180; Lustige Witwe 0,248, 15822
Monte Carlo 0,461, 1800; Mirjon
0,312, 1200; Paul Richter 0,236, 3197
Preludium 0,273, 4600; Prominent
0,265, 54210; Q of Bartigons 0,210, 23
Ralph 0,220, 560; Thule 0,329, 1939
Tulp overig dubb 0,322, 3600; Tu
Leliebloem 0,487, 22250; Tulp Parki
0,479, 11110; Tulpen 0,336, 82540; Bi
Star m bol 600; Snijbloemen 0,450.
Snijbloemen 1,472, 180; Bonte boek'
ten 1,350, 100; Diversen 0.427, 6S
Aechmea 12+ 3,208, 60; DieffenbJ
12+ 2,178, 70; Dieffenbach (CO) AM
20; Herera (CO) 6.700. 10; Amaryl
1,958, 144; Primula -10 0,659, 1S
Saintpaulia 1,187,192.
gebouw in Den Haag haar
kwartaal-ringconferentie; dat
is een massale bijeenkomst
van de leden der kerk. In dit
geval gaat het om de ring Den
Haag, die praktisch geheel
Zuid- en Noord-Holland om
vat. Doel is de verdieping van
het geloof en de versterking
van het geloofsgetuigenis.
De Broederschap van Onze
Lieve Vrouw van pen Bosch
herdenkt dit jaar het feit, dat
125 jaar geleden het beeld van
„de zoete moeder" in de Sint-
Jan terugkeerde. Het beeld,
waaraan een groot aantal
wonderen wordt toegeschre
ven, werd in 1629 naar Brus
sel overgebracht. Frederik
Hendrik nam toen Den Bosch
in en verbood elke openbare
katholieke eredienst. In mei
zullen nu Mariafeesten extra
worden gevierd. De broeder
schap hoopt dit jaar ook de
uitgave te realiseren van het
vijf eeuwen oude „Mirakel-
boek", waarin de wonderen
beschreven staan.
met m n wei
kopen. Gek eigenlijk. Ik rook
alleen nog maar Drum.
Omdat het lekker rolt, denk
ik. En het is ook met te licht of te
zwaar. Maar pittig is 't wel."
De permanente verxegenwoor-
diger van de Chaldese kerk in
Parijs, mgr. Francis Alicho-
ran, vreest voor het einde der
„Assyrische kerk", als de
krachtige emigratie van chris
tenen uit Irak voortduurt. Al-
lichoran noemde deze gestage
emigratie, vooral naar Noord-
Amerika, het zich afwenden
Volgens mgr. Alichoran is er
voor de assyrische christenen
van Irak geen reden, politiek
noch godsdienstig, om het
land te verlaten. De huidige
regering is de beste, die de
christenen sinds de onafhan
kelijkheid hebben meege
maakt.
Als nooit tevoren probeert de
Iraakse regering een verzoe
ning tussen de confessies tot
stand te brengen en nog be
staande discriminatie uit de
weg te ruimen. Het regiem
Baath onderscheidt zich door
uitzonderlijke verdraagzaam
heid, volgens het Arabische
spreekwoord, dat de gods
dienst er voor God en de staat
er voor allen is. In dit verband
is ook van belang de her
nieuwde aandacht vóor-islami-
tische culturen, die ook de
christenen ten goede komt.
Mgr. Alichoran ontkende niet,
dat er nog enkele problemen
tussen kerk en staat dienen te
worden opgelost, zoals het on
teigenen van seminaries en het
inlijven van seminaristen in
het Iraakse leger. Hij richtte
een oproep tot de katholieke
hiërarchie, die 200.000 van de
350.000 christenen vertegen
woordigt, de kans te benutten,
die het moderne Irak de chris
telijke minderheid biedt en de
hand, die de regering naar
haar uitsteekt, moedig te druk
ken.
lï
M. CHAPPIN S.J.:
In een inleiding voor de algemene verga
dering van het Gezelschap van de Stille
Omgang te Amsterdam heeft de Neder-
landsche historicus Marcel Chappin s.j.
het goede recht van de politiek in de
eucharistieviering verdedigd. Pater
Chappin doceert geschiedenis aan de
Gregoriana universiteit in Rome.
Hij erkent, dat het naast elkaar opstellen
van de woorden liturgie en politiek soms
verwarring en soms zelfs uitgesproken
wantrouwen oproept. Maar pater Chap
pin gaf te bedenken dat in de liturgie
altijd al politiek heeft meegespeeld. Aan
de hand van talrijke voorbeelden uit de
officièle gebeden van de kerk door de
eeuwen heen, toonde hij dit aan.
Chappin is de mening toegedaan, dat wat
men ook van sommige vormen en experi
menten mag denken, de versterkte uit
denken gezet over de band tussen de
eucharistie en de honger van de mensen.
De vernieuwde vormgeving van de litur
gie door het tweede Vatikaanse concilie
wordt volgens Chappin sterk bepaald
door de tafelgemeenschap, door broeder
lijkheid. Die broederlijkheid in de liturgie
zou nogal onoprecht zijn, wanneer zij
geen vervolg kreeg in een eerlijk breken
en delen met alle mensen.
Maar de deelneming aan de eucharistie
eist ook dat men maat houdt in alle
conflicten, discussies en strijd, opdat
communie (gemeenschap) mogelijk blijft.
Fanatisme en onverdraagzaamheid zijn
een teken van zwakte, aldus Chappin.;
Eucharistie waarschuwt ook tegen ge
weld, dat men meent te moeten gebrui
ken in de strijd voor een rechtvaardiger
wereld.
„Met de man die je gaat doodschieten
kun je moeilijk eerst naar de kerk gaan",
aldus Chappin, die daarbij nog opmerkt:
„Gewapend verzet en gewapende strijd
zijn niet altijd uit te sluiten, maar men
staat dan toch wel aan de rand van het
mogelijke".
