Oostduits spionage-
echtpaar gearresteerd
Teruggave „kroon van Stefanus"
verbetert relatie VS-Hongarije
Des Celles volgende week uitgewezen
Rotterdammer
in bezit van
foto's BVD-
medewerkers
kerk
wereld
HORECAVAKBOND
BREEKT MET FNV
VOEDINGSBONDEN
Kerkelijke oproep
tot beëindiging
van corruptie in
Latijns - Amerika
8 BINNENLAND
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 5 JANUARI 1978 PAGINA 9
Conflict WD-
Kruisinga
over
staatssecretaris
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG De WD, neemt
het hoog op, dat minister Knii-
singa van Defensie het liberaal
Tweede Kamerlid Ploeg niet
als staatssecretaris op zijn mi
nisterie wil hebben. De minis
ter heeft gisteren namelijk la
ten weten, niet met deze kandi
daat in zee te willen gaan.
VVD-fractieleider Rietkerk zou
vandaag over deze kwestie nog
een gesprek hebben met pre
mier Van Agt en met CDA-
fractievoorzitter Aantjes.
Kruisinga is weken in gesprek
geweest met de liberale defen
siespecialist Ploeg, maar giste
ren bleek, dat hij geen verder
overleg meer wenste. De WD
heeft de minister laten weten
geen vrouwelijke WD-kandi-
daat - zoals deze wilde - be
schikbaar te hebben.
Verschillende
oorzaken voor
oproer
Rotterdamse
gevangenis
ROTTERDAM (ANP) De di-
recties van het huis van bewa
ring en van de vrouwengevan
genis in Rotterdam houden het
erop dat de oproer tijdens ou
dejaarsnacht in hun inrichtin
gen door een complex van fac
toren is ontstaan.
Een woordvoerder wees erop, dat
er in 'Rotterdam' met oudjaar
altijd wat aan de hand is. Mees
tal blijft dit beperkt tot
schreeuwen en bonzen op deu-
I ren. Volgens de woordvoerder
is de belangrijkste reden daar
van dat de gedetineerden op
feestdagen minder recreatiemo
gelijkheden hebben dan anders.
Dit heeft te maken met het feit
dat er dan minder bewaking-
spersoneel beschikbaar is.
Dat het gebruikelijke lawaai deze
keer ontaardde in vernielingen,
zou veroorzaakt kunnen zijn,
I aldus de woordvoerder, door
het feit dat ook de gedetineer
den in de vrouwengevangenis
moeilijkheden maakten. .Mis
schien kwam dat doordat vier
van hen net een kort geding
over een betere beloning had
den verloren".
f Minder leerlingen
voortgezet
onderwijs
DEN HAAG (ANP) Het aan-
il leerlingen dat toegelaten is
ij het voortgezet onderwijs
[VWO, HAVO en MAVO) is vo-
ig jaar voor het eerst gedaald.
)at zegt het Centraal Bureau
voor de Statistiek.
Volgens het CBS daalde het
laantal toegelatenen van 162.250
(in 1976 tot 161.750 in '77. Deze
paling van 0,3 procent schrijft
het CBS toe aan de daling van
pet aantal geboorten. In 1977
contateerde het CBS nog een
stijging met 2,4 procent Het
aantal scholen voor voortgezet
onderwijs bedroeg in 1977 1527.
Het totaal aantal leerlingen lag
pp 812.000, ongeveer gelijk ver
beeld over jongens (49,7 pro
mt) en meisjes (50,3 procent).
HEERLEN (ANP) - De 29-jarige Wim des
Celles uit Soerabaja wordt volgende week
dinsdag Nederland uitgezet Dat zegt de Stich
ting Nu of Nooit" in Heerlen die maandenlang
geprobeerd heeft voor Des Celles een verblijfs
vergunning te krijgen. Twee korte gedingen
tegen de staat en brieven aan de Koningin
hebben tot nu toe niet mogen haten.
Tegen de staat loopt nog een beroep tegen de
uitspraak in het laatste geding en de Stichting
Nu of Nooit wil ook nog proberen de minister
van Justitie tot andere gedachten te brengen
met de 4500 handtekeningen die opgehaald zijn.
De zaak-Des Celles speelt al maanden. De man
is statenloos, in 1948 geboren in het Indonesi
sche Soerabaja. Zijn moeder was een Neder- Nederlandse grootvader in Zwolle op te zoeken.
lands-Indische, zijn vader een Nederlandse mi- Hij wilde in Nederland blijven, vond werk,
litair die na de politionele acties naar Neder- maar slaagde er niet in een verblijfsvergunning
land vertrok. Aangezien de man niet getrouwd te bemachtigen. Volgens het ministerie van
was met Des Celles' moeder heeft Wim des Justitie in Den Haag is het een duidelijk zaak
Celles niet de Nederlandse nationaliteit Des dat Des Celles niet in Nederland kan blijven
Celles kwam vorig jaar naar Nederland om zijn na twee korte gedingen verloren te hebben.
Het huis van het gearresteerde echtpaar in de villawijk van Sittard.
SITTARD Dankzij de oplettendheid van
de politie in Sittard kon een Oostduits
spionage-echtpaar vlak voor Kerstmis in
West-Duitsland worden aangehouden. Dit is
gisteren bekendgemaakt. Het echtpaar, Ma
rie Luise (38 en Horst Schadock woonden
sinds 1975 onder de valse namen Werner en
Ilse Hasewald in de villawijk van Sittard.
Zij exploiteerden daar een bedrijf in ver
lichtingsinstallaties.
De politie hield hen al geruime tijd in het
oog omdat ze opvallend royaal leefden, veel
uitgingen en een duur huis bewoonden, hoe
wel de winkel niet al te best liep. Ook
hadden zij opvallend veel interesse voor
radarinstallaties. De Sittardse politie waar
schuwde de Westduitse instanties. Toen het
duo op 23 december voor een vakantie
aankwam in het Duitse Bad-Neuenahr werd
het in een hotel gearresteerd. Op Eerste
Kerstdag heeft de Sittardse politie op ver
zoek van de Duitse jusitie huiszoeking in de
villa verricht. Er werden verschillende zaken
in beslag genomen die wijzen op spionage-
activiteiten.
De politie wilde de arrestatie aanvankelijk
geheim houden. De zaak lekte echter uit
door buren en vrienden die de gulle „Wer
ner" en „Ilse" misten. Bovendien was veel
politie gezien in hun huis. Werner was in
Sittard zeer getapt. Hij was een bekend
uitgaanstype en hij was lid van verschillen
de clubs. Hij bezat tal van adressen. Dit
bestand wordt door de politie nagegaan.
Het echtpaar zou erg geïnteresseerd zijn in
zaken van het NAVO-hoofdkwartier in het
nabijgelegen Brunssum, in het Eurocontrol-
centrum op het vliegveld Beek en in de
militaire installaties in de Bondsrepubliek
en haar NAVO-partners.
Het echtpaar heeft zich nog niet uitgelaten
over de eventuele opdrachtgever en hun
Speciale opdracht. Volgens de procureur-ge
neraal in Karlsruhe heeft de zaak echter
„enig gewicht".
De Nederlandse en Duitse justitie zullen in
deze zaak blijven samenwerken. In Neder
land zijn de Binnenlandse Veiligheidsdienst
en de Sittardse gemeentepolitie ermee be
last Het gerechtshof in Karlsruhe coördi
neert het onderzoek.
Blindenorganisaties gaan samen
DEN HAAG Opgericht de
Nederlandse vereniging van
blinden en slechtzienden
(NVBS)
Deze nationale organisatie is ge
vormd teneinde de toenemende
ingewikkelder wordende
vraagstukken van blinden en
slechtzienden in ons land beter
te kunnen behartigen. De Ne
derlandse blindenbond, de
rooms katholieke blindenbond,
St. Odilia" en het academisch
genootschap, Petronella Moens"
zetten hun activiteiten voort in
de nieuwe vereniging.
Naast de indeling in regionale
afdelingen kent de nieuwe ver
eniging een tweetal levensbe
schouwelijke gemeenschappen,
namelijk de rooms katholieke
gemeenschap en de protestants-
christelijke gemeenschap. Ze
biedt ook de mogelijkheid tot
het instellen van categorale be
langengroepen, zoals bijvoor
beeld de groep voor studeren
den en afgestudeerden bij hoger
beroeps- en academisch onder
wijs. Voor alle blinden en
slechtzienden in Nederland kan
dus de belangenbehartiging in
de nieuwe vereniging tot haar
recht komen.
AMERSFOORT (ANP) Wie
in zijn keuken een koelkast wil
laten inbouwen is duurder uit
dan wanneer hij een losse koel
kast koopt Inbouwkoeikasten
zijn aanzienlijk duurder «ian
vrijstaande modellen.
Dit stelt de vereniging Eigen
Huis, die daarnaar een onder
zoek heeft ingesteld, waarvan
de gegevens vandaag bekend
zijn gemaakt
Voor een inbouwkoelkast van
hetzelfde merk als een vrij
staande is men vaak ongeveer
het dubbele kwijt In de prijsbe
paling lijkt de fabrikant het ge
geven te laten meespelen, dat
Ingebouwde
koelkast
dubbel
betaald
mensen, die een inbouwkeuken
kopen, zich minder prijsbewust
opstellen. „Een andere verkla
ring voor het forse prijsverschil
kan niet gegeven worden," ver
klaart de vereniging.
„Misdrijf tegen veiligheid Staat'"
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM - De 36-jarige
Rob G., die door de Justitie
beschouwd wordt als de leider
van de Rotterdamse groep die
vorig jaar oktober werd opge
rold op verdenking van terro
ristische activiteiten, is het ple
gen van „een misdrijf tegen de
veiligheid van de Staat" ten
laste gelegd. Dit omdat hij in
het bezit was van 170 foto's en
negatieven van medewerkers
van de Binnenlandse Veilig
heidsdienst.
Rob G. werd vorig jaar met drie
andere leden van de groep aan
gehouden in de buurt van een
garage in Capelle aan de IJssel.
De drie anderen zijn inmiddels
vorige maand uit voorarrest
ontslagen. Het is niet zeker of
zij vervolgd zullen worden.
In de garage zou de politie on
der meer wapens, springstoffen
en tekeningen van woningen
van directieleden van het VMF-
concem, waar nog niet zo lang
geleden brand was gesticht,
hebben gevonden. Verder zegt
de politie aanwijzingen te heb
ben gevonden dat de groep
plannen had voor aanslagen op
andere hooggeplaatste Neder
landers.
Waarom Rob G. niets van dat
alles ten laste wordt gelegd,
daarover wilde de hoofdofficier
van justitie mr. De Jong geen
mededelingen doen.
Het staatsgevaarlijke misdrijf
waarvoor G. zich wel moet ver
antwoorden, staat omschreven
in artikel 98c van het wetboek
van strafrecht Daarin is het
verboden „enig gegeven, waar
van de geheimhouding door het
belang van de Staat wordt gebo
den, en daaronder enig voor
werp, waaraan een zodanig ge
geven kan worden ontleend" in
bezit te hebben zonder daartoe
gerechtigd te zijn. Ook mag men
geen handelingen plegen om
zulke zaken te verkrijgen. Vol
gens het Openbaar Ministerie
valt hieronder ook het maken
en in bezit hebben van foto's
van medewerkers van de BVD.
De raadsvrouw van G. bestrijdt
dit en heeft daarom een be
zwaarschrift tegen de dagvaar
ding ingediend. Hierdoor is de
rechtszaak tegen Rob G.^ die
dinsdag zou plaats hebben, uit-
Staatsbezoek
Koningin en
Prins aan
Suriname
DEN HAAG Koningin Julia
na en Prins Berahard zullen
van 9 tot 15 februari een staats
bezoek aan Suriname brengen,
aldus is gisteravond officieel in
Den Haag hekend gemaakt
Daarmee wordt het staatsbe
zoek van de Surinaamse presi
dent Ferrier en zijn vrouw in
september beantwoord.
Prins Bernard hard is vanmor
gen vertrokken naar de Zuid
pool. De prins zal ook een be
zoek brengen aan de Galapolo-
seilanden. eilanden de Rijks
voorlichtingsdienst is de reis
een initiatief van het Wereld
Natuur Fonds. Volgende week
gaat Prins Bernhard naar Ar
gentinië, waar hij twintig dagen
zal blijven. Dit heeft het Argen
tijnse persagentschap Noticias
Argentinas meegedeeld. Volgens
Noticias gaat het om een strikte
privézaak. De prins zou de gast
zijn van de eigenaren van een
groot boerenbedrijf in Tierre
del Fuego, in het zuiden van
Argentinië bij Kaap Horn. Het
Spaanse persbureau EFE meld
de vanmorgen dat de prins zon
dag eerst een bezoek brengt aan
Paraguay, waar hij een kort on
derhoud zal hebben met de mi
nister van Buitenlandse Zaken
aldaar.
Feministen
boos op
behandeling
mevrouw Carter
NEW YORK (DPA) - De Ame
rikaanse feministische „Natio
nale Vrouwenorganisatie" NOW
is kwaad op de manier waarop
mevrouw Carter in Saoedi-Ara-
bië is behandeld. NOW meent
dat mevrouw Carter bij het be
zoek aan Riad als „tweede
keus" is behandeld: er was voor
haar geen plaats op het erescha
votje, zij moest zes meter achter
haar echtgenoot Jimmy lopen,
en zij werd geweerd tijdens het
officiële staatsbanket, waarbij
zij genoegenmoest nemen met
een maaltijd in een aangrenzend
vertrek in gezelschap van de
Arabische hofdames. „Als ik
First Lady was geweest", aldus
de voorzitster van NOW, zou ik
nooit zes stappen achter mijn
man zijn gaan lopen. Dit is een
belediging voor alle vrouwen."
UTRECHT (ANP) De bij de
FNV aangesloten Nederlandse
Bond van Horecapersoneel
(NBHP) wil niet meer samen
werken met de Voedingsbonden'
FNV. Het boterde allang niet zo
best tussen de twee organisa
ties, maar een artikel in het
blad van de FNV-bonden was
de druppel die de emmer deed
overlopen.
In het artikel werd gesteld dat
het Amsterdamse hotel Krasna-
polski een „zwartwerkersnest"
was en de Voedingsbonden rie
pen op tot een boycot van dit
hotel. De NB HP zou, aldus het
artikel, "goedgelovig zijn ge
weest en zou zich'met leugen
achtige verklaringen van de di-
rektie om de tuin hebben laten
leiden."
Volgens de heer J. S. Mul, secre
taris van de NB HP is daarvan
geen sprake. De direktie van het
bedrijf heeft de NBHP destijds
inderdaad meegedeeld dat er
zwartwerkers aan de slag waren
gegaan, echter buiten medewe
ten van de direktie. Maar die
zaak is alsnog rechtgezet door
voor de betrokkenen een werk
vergunning aan te vragen. Ook
van onderbetaling is niets geble
ken, aldus de Heer Mul.
„De Voedingsbonden zijn met
die boycot veel te hard van sta
pel gelopen. De taküek, de ma
nier van opereren van de Voe
dingsbonden beviel ons allang
niet. Ze gebruiken veel te vlug
krachttermen en gespierde
ten aanzien van de horeca-werk-
gevers, nog voor ze de werkge
vers hun zegje hebben laten zeg
gen. Dan wordt de sfeer onno
dig vertroebeld. Wij hebben al
tijd een redelijk overleg met de
werkgevers kunnen voeren," al
dus de Heer Mul.
Het Vaticaan heeft er bij de
Verenigde Staten op aange
drongen de teruggave van de
„heilige kroon van koning
Stefanus" aan Hongarije „op
sacrale wijze" te laten gebeu-
De Hongaarse koningskroon
zal, samen met ander monar
chistische voorwerpen, mor
gen door een Amerikaanse de
legatie naar Boedapest wor
den gebracht. Aanvankelijk
was het de bedoeling, dat de
Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken, Cyrus
Vance, tijdens een bezoek aan
Hongarije begin november de
plechtigheid zou verrichten,
maar hij had zijn bezoek uit
gesteld.
De kroon van de heilige ko
ning Stefanus heeft voor Hon
garije een grote nationale be
tekenis. Stefanus was de eer
ste koning van Hongarije. In
het jaar 1000 werd hij ge
kroond met de onderhavige
kroon, die was geschonken
door paus Sylvester II. Stefa
nus werd in 1083 heilig ver
klaard.
De kroon bleef van oudsher
het symbool van eenheid en
vrijheid voor het Hongaarse
volk. In de periode 1944-1945
werd zij, toen het Rode Leger
optrok naar Hongarije, naar
Oostenrijk overgebracht, waar
zij aan het Amerikaanse leger
werd overgedragen.
De Amerikanen zouden, op
advies van kardinaal Minds-
zenty, die destijds primaat van
Hongarije was, de kroon in
hun land moeten bewaren
„voor de dag, waarop de Hon
garen hun geloof weer vrij
zouden kunnen beleven".
Sindsdien waren de kroonju
welen mede oorzaak van de
koele betrekkingen tussen de
Verenigde Staten en Hongarije
en onderwerp van veelvuldige,
vruchteloze onderhandelingen.
Al enkele maanden geleden
brachten de Verenigde Staten
het Vaticaan op de hoogte van
het voornemen de kroon aan
Hongarije terug te geven. Het
„nationale heiligdom", dat in
het Amerikaanse Fort Knox
werd bewaard, kon, aldus de
reactie van het Vaticaan des
tijds, moeilijk tot in lengte van
dagen in de Verenigde Staten
blijven, terwijl het hun eigen
dom niet was. Een van de
gevolgen van het teruggeven
van de kroon zal ongetwijfeld
zijn, dat de betrekkingen tus
sen de Verenigde Staten en
Hongarije minder gespannen
zullen zijn.
R.K. KERK ENGELAND TE WEINIG SOCIALE ZORG VERWETEN
De r.k. kerk in Engeland besteedt veel te veel
aan haar eigen instandhouding en veel te
weinig aan mensen, die haar zorg nodig heb
ben. Dit schrijft Terence E. Tanner, na zes jaar
parochiezielzorg in Dover, sociaal werker on
der verslaafden aan verdovende middelen. Se
dert 1971 leidt hij het zogenoemde „Roma
housing project."
Tanner, die priester is gebleven, merkt op. dat
hij zijn werk doet als mens. Hij heeft van de
kerk geen opdracht gekregen en ontvangt ook
geen salaris. „Al mijn betaalde medewerkers
zijn atheisten of agnostici", schrijft hij in het
Engelse r.k. weekblad „The Month". Hij merkt
wel op, dat de nieuw benoemde bisschop Mi
chael Bosen van Southwark hem heeft aange
moedigd met zijn werk voort te gaan.
Hij klaagt er echter over, dat heel veel priesters
en religieuzen goed werk doen op sociaal ter
rein. maar dat hun bisschoppen en oversten
almaar druk op hen uitoefenen om naar de
parochiële zielzorg terug te keren. Over de
overleden bisschop van Southwark, Cyril Cow-
deroy, schrijft hij, dat deze een grote groep van
priesters en zusters eenvoudigweg had afge
schreven, alleen omdat ze zich het lot aantrok
ken van de verslaafden.
Volgens Tanner besteedt de r.k. kerk van Enge
land negentig procent van haar financiën en
mankracht aan het behoud van het bestand via
pastorale zorg. liturgie, godsdienstonderwijs,
administratie aan het onderhoud van clerus en
gebouwen. Zelfs wordt geld uitgetrokken voor
de contacten met de intellectuele bovenlaag.
Maar voor de jongeren vanaf twintig jaar
wordt niets gedaan, aldus Tanner. Hij merkt
in dit verband op, dat er onder de verslaafden
een aanzienlijk aantal is van rooms-katholieke
afkomst.
Hij besluit zijn verwijt aan het adres van de
kerk met de opmerking, dat hij eigenlijk niet
zou moeten pleiten voor kerkelijke engagement
met de verwaarloosde groep van jongeren,
maar dat de kerk zou moeten uitleggen, waar
om zij zich van die groep niets aantrekt.
Gedelegeerden van zevenenveertig bij de Wereldraad van Ker
ken aangesloten kerken in Zuid-Amerika hebben een oproep
gedaan om een einde te maken aan politieke en sociale
corruptie in dat continent. Onder hen waren vertegenwoordi
gers uit Argentinië, Bolivia, Brazilië, Chili, Costa Rica, Cuba,
Mexico, Peru en Uruquay.
Op een vergadering in Peru werd onder meer uitgesproken dat
„verdediging van het leven een essentieel antwoord is op Gods
liefde voor zijn schepselen. Dit houdt in dat geestelijke hulp
geboden moet worden aan hen die in de gevangenis zijn, er
solidariteit moet zijn met degenen die lijden en hongerigen en
vluchtelingen geholpen moeten worden.
De vertegenwoordigers van de Zuidamerikaanse kerken veroor
deelden de honger, ondervoeding, analfabetisme, ongezonde
leefomstandigheden en armoede, die in vele Zuidamerikaanse
landen voorkomen.
Zo ook de politieke en sociale corruptie, die zich uit in onder
drukking, terreur, vervolgingen, gedwongen migratie, uitbuiting
en fraude en de minachting, die er bestaat voor de mens,
waaruit verdrukking van de indianen, discriminatie en racisme
voortvloeien.
Franse getrouwde priesters vragen plaats in de kerk
Tweehonderd getrouwde pries
ters in Frankrijk, hebben in een
brief aan het episcopaat erop
gewezen, dat zij actief kunnen
meewerken aan de zending der
kerk.
De tweehonderd priesters, voor
namelijk uit Parijs, Marseille,
Anjou en uit het gebied van
Saone en Loire, maken deel uit'
van gezindsgespreksgroepen.
Zij verklaren tegenover hun bis
schoppen, dat zij pijnlijk getrof
fen zijn door de uitspraken van
de r.k. kerk. Tot in de meest
officiële uitspraken toe -aldus
de priesters-wordt ons ontrouw
verweten. De priesters voelen
zich afgedankt en vragen zich af
welk recht zij nog hebben om
te worden gehoord.
Zij verklaren geen woord
kwaad te willen zeggen over
degenen, die in het celibaat zijn
gebleven, maar de gehuwde
priesters kunnen getuigenis
afleggen van een andere trouw
aan Christus, waarvoor de men
sen in hun omgeving gevoelig
zijn.
De priesters besluiten hun brief
met de verklaring, dat zij hele
maal in de kerk willen blijven.
Wij vinden - zo zeggen zij - dat
er voor de gehuwde priesters in
de kerk ook een plaats te vinden
moet zijn, waar zij kunnen leven
en actief kunnen meewerken
aan de zending der kerk. De
getuigenis van de gehuwde
priester is daar op zijn plaats.
Hij kan met zijn opleiding en
vorming volledig worden inge
zet voor het welzijn van allen,
aldus de verklaring.
Anglicaans rapport pleit voor minder gevangenisstraf
Opsluiting als vorm van straf
moet door de samenleving zo
min mogelijk worden toege
past, zo staat in een rapport
over „gevangenissen en ge
vangenen in Engeland van
daag" dat vandaag is gepubli
ceerd door de raad voor socia
le verantwoordelijkheid van
de anglikaanse kerk in Groot-
Brittannië.
Zo min mogelijk gevangenis
straf, zo meent de raad, omdat
vrijheidsstraf meestal even
veel problemen schept als op
lost, zowel voor de samenle
ving als voor de gevangene.
De raad vindt, dat er veel
gevallen zijn waarbij de recht
bank net zo goed voor een
boete als voor gevangenisstraf
kan kiezen. Voorgesteld wordt,
dat wanneer de rechtbank
kiest voor een vrijheidsstraf
boven een andere straf, deze
gemotiveerd wordt in het
openbaar zoals dit sinds 1976
in Engeland moet gebeuren bij
de weigering iemand tegen
borgtocht vrij te laten.
Ook benadrukt het rapport,
dat gevangenen of schenders
van de wet nog steeds gezien
worden als staande tegenover
de samenleving in plaats van
als deel van die samenleving.
Gevangenisstraf wordt gezien
als een periode waarin de
wetsovertreder moet leren zich
aan te passen aan de maat
schappij, aldus het rapport
Dat betekent dat iedere maat
regel hierop gericht inbreuk
doet aan de morele status van
de gevangene. Er kan van al
les met hem worden gedaan.
Niet alleen de wetsovertreder,
maar ook de rest van de sa
menleving moet moreel
groeien, zo meent de raad.
