Leidse kerstbomen lang niet allemaal verkocht
Woonwagenbewoner wint
geding om standplaats
Leidschendams geschil over grond
gebruik voor Raad van State
De dorpstoren
en de kerkklok
EGIO LEIDSE COURANTZATERDAG 24 DECEMBER 1977 PAGINA 3
INTERNATIONAAL
BASKETBALTOERNOOI
BUITONI
28, 29 en 30 december a.a.
in de Beijneshal,
Stationsplein, Haarlem.
Aanvang 19.30 uur.
IEDERE AVOND
TWEE WEDSTRIJDEN
Deelnemers:
TUS 04. LEVERKUSSEN
(KAMP W.-DUITSLAND).
KESER AMERICAN ALL STARS.
PARKER LEIDEN
en
BUITONI HAARLEM
ten aan het Diamantplein, Molen De Valk, Vijf
Meilaan en Kopermolen vindt er her en der in
de stad nog de verkoop van zogenaamde 'zwer
vers' plaats; lieden die even snel een paar
boompjes "tussen de vijf a twintig gulden" aan
de man brengen en zich dan snel als een haas
uit de voeten maken, voordat de reinigings
dienst hen in de kraag kan vatten.
Volgens marktmeester Jan Bekooy en collega-
opzichter Joop Regeer is de gezelligheid rond
de verkoop van het Luxemburgse groen wel een
beetje tanende. "Vroeger had je hier enorme
boommarkten op de Apothekersdijk en het
Schuttersveld, mensen dat was een attractie op
zich. Maar nu is het allemaal kunstspul en een
handvol dennetakjes wat de klok slaat", aldus
de marktmeester. Als speciale kerstwens vra
gen de mannen van de reinigingsdienst het
Leidse publiek de kerstbomen pas buiten te
zetten als de auto van de gemeente reiniging
vlak in de buurt is: "dan hebben wij, de
brandweer en de politie in het weekend ook
Voorspoedige en Gelukkige Feestdagen!"
st uii
0 tol LEIDEN "De verkoop van kerstbomen is dit
te jaar niet bepaald denderend geweest. Geen
enkele koopman in Leiden is 'los gekomen';
vanavond kan ik zo'n honderd boompjes naar
de vuilverbranding brengen, want voor vijf
uur raak ik er nog maar heel weinig kwijt".
Dit is de reactie van Gerard Boutier, een van
de kerstboorahandelaren, die een vaste ver
koopplaats in de stad bezet heeft.
- Kerstmis is niet meer wat het geweest is:
':j langzamerhand begint het toch een echt "luxe-
feest" te worden. Wie niet naar de wintersport
n j vertrekt en gezellig thuis blijft tracht de stem
ming in het gezin te houden met de constante
aanvoer van kilo's kalkoen, kerstkransjes en
meer van dit soort zaken. Volgend jaar moet
dat toch maar weer anders worden: wég met
int de kunstboom en lang léve de geur van denne-
naalden..., aldus een dame, die met een flinke
spar voo»: een dumpprijsje van vijf piek onder
de arm zich richting huis spoed om snel met
het optuigen te kunnen beginnen. Buiten de
t j verkoop aan kiosken en centrale verkooppun-
Koopman Gerard Boutier, schoonzoon Hannes, marktmeester (+pet), Jan Bekooy en collega Joop Regeer, (v.l.n.r.).
LEIDEN HAALT BAKZEIL VOOR DE RAAD VAN STATE
De Oude Kerk van Voorschoten.
VOORSCHOTEN Voor iedere ingezetene van Voorschoten
kan maximaal de klok van de dorpstoren voor 15 minuten
geluid worden, maar. dan moet deze ingezetene wel overle
den zijn. Deze aanhef is nodig om de belangrijkheid van de
luidklok in de dorpstoren aan te geven. Tot voor enige jaren
stond er steeds in de begroting voor de algemene dienst van
de gemeente Voorschoten eén ontvangst van enige tientjes. Die
ontvangst werd begroot naar het aantal overledenen in de
gemeente Voorschoten, die aanspraak zouden willen maken
op het oude recht om bij hun overlijden de klok te laten luiden.
De invordering van deze ontvangstpost overtrof „de baat" en
zo besloot de gemeenteraad twee jaar geleden dat de klok
gratis en voor niets geluid kon worden Sinds die tijd wordt
de klok nog maar zelden gehoord bij een begrafenis.
De luidklok van de dorpstoren is voor de niet-ingewijden in
de rijke geschiedenis van Voorschoten toch een vreemde klok.
Dagelijks wordt het „Angelus" geluid, het zgn. „Engelengebed"
dat stamt uit het rijke roomse leven en dat zelfs bij vele
r.k.-kerken afgeschaft werd. 's Morgens om 8 uur wordt het
dorp opgeschrikt door het klokgelui, evenals om 12 uur en
soms zelfs in de namiddag. Om 12 uur loopt de klok gelijk
met de r.k. klokken van Laurentius, Moeder Gods, Bijdorp
en Beresteyn. Het lijkt een vreemde zaak een klok van een
hervormde kerk het „Angelus" te horen kleppen. Het is minder
vreemd als men weet dat de hervormde kerk gebouwd is tegen
de gemeentetoren en de klok een gemeenteklok is. Bovendien
is van oorsprong de klok een klok in de toren van een r.k.
kerk, die men thans kan vergelijken met een zgn. dekenale
kerk. Dan moet men wel teruggaan tot de tijd voor de 16e
eeuw. Bij de reformatie, welke eerst Voorschoten bereikte rond
1580, gaan toren en kerk over naar de „gereformeerde religie"
Door bemiddeling van de Heren van Duivenvoorde komt een
overeenkomst tot stand waarbij de kerk naar de „gereformeer
de religie" en de toren naar de gemeentelijke overheid in
eigendom overgaan. Met de overdracht van de toren gaan over
de verschillende legaten verbonden aan die toren en een van
die legaten bepaalt dat dagelijks „het Angelus" geluid moet
worden. Met uitzondering van de oorlogsjaren heeft de ge
meentelijke overheid gevolg gegeven aan deze wens van een
waarschijnlijk in de 15e of 16e eeuw overleden Voorschotense
ingezetene.
Nu is het luiden van „het Angelus" minder rooms dan velen
veronderstellen. In de agrarische dorpen verving de dorpsklok
het huidige horloge. De boer bewerkte zijn land en de luidklok
Uaf aan wanneer het tijd was om te eten, koeien te melken
e.d. Het „Angelus" van de gemeentelijke luidklok geeft om
8 uur in de morgen het sein om met het landwerk te beginnen.
Om 12 uur is er een rustperiode en om 16 uur staan de koeien
te trappelen om gemolken te worden. Een of andere vrome
geest heeft daar een aanleiding toe gezien om een gebedje
te maken.
Het gemeentebestuur van Voorschoten heeft door alle tijden
heen bijzondere aandacht besteed aan de dorpstoren. Van
oorsprong is deze toren de bakermat van het christelijk geloof.
Vanuit Voorschoten werd door de volgelingen van Willibrordus
het Evangelie gepredikt. De belangrijkheid van de toren is
in de loop der eeuwen sterk verminderd. De dorpskerk met
toren behoorde eenmaal tot het bisdom Kleef, daarna bisdom
Utrecht, in de 19e eeuw kwam Voorschoten onder het bisdom
Haarlem en twintig jaar geleden onder het bisdom Rotterdam.
De laatste grote afsplitsing was meer dan 100 jaar geleden,
maar dat had zuiver met de r.k. religie te maken en minder
met de dorpstoren. Ruim 100 jaar geleden werd Stompwijk
kerkelijk zelfstandig, niet helemaal want ook Stompwijk be
hield laurentius als beschermheilige.
De dorpstoreri in Voorschoten is thans een goed onderhouden
monument met een luidklok vol tradities. Sinds de hervormde
begraafplaats naast de kerk gesloten werd en Voorschoten een
openbare begraafplaats kreeg in Rosenburgh luidt de klok nog
maar zelden voor een overleden Voorschotenaar. Toch kan
de klok luiden voor iedere ingezetene, maar. zoals geschre
ven, hij of zij moet dan wel overleden zijn.
JOOP PEETERS
Centrum
milieukunde
LEIDEN Aan de Leidse Uni
versiteit zal begin volgend jaar
een Centrum voor Milieukunde
worden opgericht. Het centrum
is een gezamenlijk initiatief
van de faculteiten der rechtsge
leerdheid, geneeskunde, wis
kunde en natuurwetenschap
pen, sociale wetenschappen en
de centrale interfaculteit. Het
zal functioneren als een interu
niversitair samenwerkingsver
band binnen de universiteit ten
behoeve van milieukundig on
derwijs en onderzoek.
Tot de taak van het centrum,
dat de activiteiten op milieukun
dig gebied aan de universiteit
zal stimuleren, coördineren en
uitvoeren, zal behoren het we
tenschappelijk onderwijs en on
derzoek op het gebied van de
milieukunde te bevorderen. Het
zal zich daarbij richten op con
crete milieuproblemen, onder
andere op het gebied van na
tuur- en landschapsbehoud, in
relatie tot diverse ruimtelijke
ontwikkelingen. Het initiatief tot
de oprichting van een centrum
voor milieukunde is uitgegaan
van de vakgroep milieubiologie
aan de Leidse Universiteit.
Ook na de oprichting van het
nieuwe centrum, dat voorlopig
vier jaar mag draaien, zullen
deze cursussen en studiegroe
pen worden voortgezet. Er
wordt zelfs naar gestreefd een
totaal onderwijsprogramma
voor een geheel jaar te verzor
gen. Bij de cursussen zal aan
dacht worden besteed aan de
volgende zaken: milieurecht; mi
lieu-economie; milieubiologie;
toxicologie en tenslotte de socia
le aspecten van de milieuproble
matiek. Voor inlichtingen: dr. H.
A. Udo de Haes, vakgroep mi
lieubiologie, Kaïserstraat 63.
Leiden, tel. 071-148333, toestel
7760.
NU MET
NAJAARSVOORDEEL
Grote sortering toer- en sta-cara-
vans. En div. speciale aanbie
dingen.
KOOP NU NOG VOOR DE
PRIJSVERHOGING VAN
1 JANUARI 1978.
AFL. MAART OF APRIL.
CHRISPIJN
CARAVANBEORIJF BV
Rijndijk 123. Leiden
Tentoon 071-764?56
Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG/LEIDEN Woon
wagenbewoner Roger de Jager
heeft ook in laatste instantie
zijn strijd met de gemeente Lei
den over de standplaats van zijn
mobiele woning achter de Sta
tionsweg gewonnen. De Raad
van State verklaarde gisteren
het beroep dat Leiden had inge
steld tegen een voor De Jager
positieve beschikking van Gede
puteerde Staten ongegrond en
stelde daarmee Roger de Jager
impliciet in het gelijk.
Zoals bekend ligt De Jager al
enkele jaren in de clinch met
het gemeentebestuur van Lei
den over de standplaats die hij
met zijn wobnwagen heeft ach
ter het in aanbouw zijnde kan
toor van de Amro-bank aan de
Stationsweg. Het gemeentebe
stuur weigerde voortdurend de
ze standplaats buiten het regio
naal woonwagencentrum als le
gaal aan te merken en onthield
het gezin De Jager (man, vrouw
en twee kinderen) op grond
hiervan financiële steun voor de
aanschaf van een nieuwe woon
wagen. In verschillende beroep
sprocedures die Roger de Jager
hiertegen met zijn advokaat mr.
A.H. Spijker instelde, moest het
gemeentebestuur al bij herha
ling het onderspit delven.
Daarop volgde nog een aantal
procedures over de legaliteit
van De Jager standplaats en
ook hierin triomfeerde hij over
de gemeente: Gedeputeerde Sta
ten van Zuid-Holland meenden
dat De Jager voldeed aan de
voorwaarden in de woonwagen-
wet op grond waarvan hij in
aanmerking zou kunnen komen
voor een standplaats buiten het
overvolle regionale woonwagen
kamp.
Het gemeentebestuur ging hier
tegen opnieuw in beroep bij de
afdeling Rechtspraak van de
Raad van State, de hoogste in
stantie in dergelijke geschillen.
Gisteren bepaalde dit college
dat het gemeentebestuur onge
lijk had en dat De Jager inder
daad een standplaats buiten het
woonwagencentrum toekomt.
Riolering
Intussen was De Jager ook al
naar de burgelijke rechter ge
stapt om in Kort Geding de
gemeente te laten veroordelen
tot het aanleggen van riolering
en electriciteit naar zijn nieuwe
woonwagen. Sinds april van dit
jaar was zijn gezin al van deze
elementaire voorzieningen ver
stoken geweest en nadat G.S.
had bepaald dat De Jager inder
daad een legale standplaats bui
ten het kamp toekwam meende
deze dat het gemeentebestuur
dan ook een dergelijke plaats
moest inrichten en hem electri
citeit en riolering moest geven.
Mr. Blaauw, de president van de
Haagse rechtbank stelde De Ja
ger ook hierin in het gelijk en
beval de gemeente hiertoe de
nodige voorzieningen te treffen.
De riolering is inmiddels op kos
ten van de gemeente aangelegd,
maar aan de electriciteitsreke-
ning heeft de gemeente ondanks
dit gerechtelijk bevel nog niets
gedaan. De Jager had zelf deze
stroomvoorziening laten aanleg
gen, en de rechter bepaalde in
zijn vonnis dat de gemeente ten
aanzien van de kosten hiervan
met De Jager een voorziening
moest treffen. Ondanks het feit
dat de rechter hiervoor de ter
mijn op drie weken stelde heeft
het gemeentebestuur tot op de
dag van vandaag, zes weken na
de uitspraak, nog niets van zich
laten horen.
Reden voor de advokaat van
Roger de Jager, mr. A.H. Spij
ker, om de gemeente met een
nieuw kort geding te dreigen als
niet voor het einde van het jaar
aan het bevel van de rechtbank
president gevolg is gegeven.
Dan zal mr. Spijker de rechter
opnieuw vragen de gemeente te
veroordelen tot een dwangsom
voor elke dag dat zij weigert
aan het rechterlijk vonnis ge
volg te geven. In eerste instantie
was door hem ook al om een
dwangsom gevraagd, maar het
is in Nederland niet gebruikelijk
dat overheidslichamen tot
dwangsommen worden veroor
deeld. Daarom gaf de recht
bank-president op dit punt geen
gevolg aan de eis in kort geding.
Des te opmerkelijk is nu het feit
dat de gemeente weigert om
zoals van een overheidslichaam
verwacht wordt, zonder meer
gevolg te geven aan het rechter
lijk bevel. Mr. Spijker hierover:
„Zoiets maak je in Nederland
nergens mee. Overheidsinstan
ties worden geacht zonder meer
gevolg te geven aan een uit
spraak van de rechter, daarom
wordt het zelfs ongepast geacht
als je als advokaat tegen een
gemeente een dwangsom eist.
Maar nu blijkt duidelijk dat dit
voor Leiden niet geldt, dat er
gert me in hoge mate".
LEIDSCHENDAM De afdeling Recht
spraak van de Raad van State heeft gister
morgen onder voorzitterschap van de heer
J. Troostwijk het geschil behandeld tussen
Remmerswaal's Handels- en Transporton
derneming BV en de gemeente Leidschen-
dam over het gebruik van de aan Remmers
waal behorende grond aan de Middenweg.
Remmerswaal exploiteert daar drie bedrij
ven: een mest- en potgrondhandel, een
sloopbedrijf voornamelijk in de tuinbouw
sector en een op agrariërs afgestemd tran
sportbedrijf. De firma wil een deel van die
drie hectare grote terrein gebruiken voor
opslag van, weliswaar milieuvriendelijk,
maar niet-agrarisch en niet-semi-agrarisch
materieel. De gemeente heeft dit geweigerd
omdat men vindt dat verdere aantasting
van het agrarisch gebied moet worden te
gengegaan. De gemeenteraad heeft zich hier
bij in overgrote meerderheid aangesloten en
het door Remmerswaal ingediende beroep
verworpen.
Remmerswaal heeft vijftien jaar
geleden twee hectare grond aan
de Middenweg, die toen al geen
weiland meer was en gebruikt
werd door niet-agrariërs, aange
kocht, aldus mr. H. A. Zanoli,
optredend voor de firma die ook
vertegenwoordigd was door het
directielid W.H.M. van der List.
Er werden toen grond en mest
maar' ook ketels opgeslagen.
Toen de provincie op verwijde
ring van de ketels bleef aandrin
gen. werd ontheffing van de
verordening bescherming land
schap gevraagd en verkregen
mits voor voldoende groenaf-
scherming werd gezorgd
Nadat met de gemeente over
eenstemming over een extra
aankoop van twee hectare was
bereikt werden twee loodsen en
twee bedrijfswoningen ge
bouwd. De beplanting rond het
terrein is intussen gereedgeko
men. De feitelijke situatie, aldus
mr. Zanoli, is dat daar een stuk
uit het weiland is genomen met
toestemming van burgemeester
en wethouders. Pleiter noemde
daarna vijftien voorbeelden van
niet-agrarisch gebruik in de on
middellijke omgeving van het
bedrijf. Veelal zonder vergun
ning zijn daar opstallen verre
zen. Er bevinden zich opslag
plaatsen voor sloperijen, auto
bedrijven, parkeerplaatsen voor
vrachtwagens, een transportbe
drijf en een motorcrossterrein.
In de nabijheid is verder nog de
ja-knikker van de gaswinning
en heeft dé Nederlandse Spoor
wegen de trein-wasserette.
Mr Zanoli herinnerde verder
aan de wens van de gemeente
raad om aan de Middenweg een
bedrijfsterrein aan te leggen.
Leidschendam heeft bedrijfs
ruimte nodig en hij zei geen
redelijk belang te zien in het
afwijzen van het verzoek van
Remmerswaal. „De provincie
heeft gezegd dat het goed was
en ik heb daarom geen begrip
voor een afwijzing", zo besloot
hij.
Namens het gemeentebestuur
van Leidschendam zei mr. E.
Droogleever Fortuijn dat in
1972 „vanwege compostering"
vergunning was gevraagd voor
loodsenbouw die echter volgens
het bestemmingsplan niet kon
worden verleend. Op zeer sterke
aandrang van Remmerswaal is
in 1974 met gebruik van artikel
19 van de Wet op de Ruimtelijke
Ordening toch vergunning ver
leend. Een nieuw bestemmings
plan „buitengebied" is namelijk
in de maak maar wordt ver
traagd door onduidelijkheid
over de aanleg van de Land-
scheidingsweg en de aansluitin
gen van rijksweg 4. De provin
cie verleende weliswaar vergun
ning voor de opslag omdat het
landschap toch al niet meer on
gerept was, maar de gemeente
heeft bezwaren, „omdat dan ook
wel een autokerkhof kan ont
staan. Alles mag dan. men is
volkomen vrij", aldus de pleiter.
Remmerswaal is midden in het
weidegebied afgestapt van een
semi-agrarisch bedrijf maar de
gemeente wil zich niet verder
laten afdringen van de agrari
sche bestemming. Op deze ma
nier zou het hele gebied tussen
de Veenweg en de Middenweg
een bedrijfsterrein kunnen wor
den. Bestaande zaken zouden in
het nieuwe bestemmingsplan,
dat voorziet in een bedrijfster
rein tussen Middenweg en rijks
weg, kunnen worden gelegali
seerd.
Volgens de heer Droogleever
ging mr. Zanoli uit van het
standpunt, dat als anderen geen
vergunning nodig hadden. Rem
merswaal die ook niet nodig
had. Het gemeentebestuur denkt
wat het gebruik van de grond
betreft aan misleiding bij het
aanvragen van de reeds verleen
de vergunning. „De grond is
agrarisch gebied en daar wil
Leidschendam niet van afwij
ken. Het gemeentebestuur heeft
al veel voor Remmerswaal ge
daan maar wil niet verder
gaan", zo besloot de pleiter.
De Raad van State zal vrijdag
3 februari uitspraak doen. Di
recteur van der Vlist zei na
afloop goede hoop te hebben op
een gunstige uitspraak: „Ik ben
trouwens die dag jarig".
ALTERNATIEF
KERSTCONCERT
EEN SUCCES
Ruim vijftig zangers en spelers deden gister
avond, mee aan het alternatieve kerstconcert in
de bovenhal van het Katwijkse raadhuis. Op
initiatief en onder leiding van de Katwijkse
musicoloog drs. Leen Haasnoot werd daar niet
door beroeps-musici maar door het publiek zelf
muziek gemaakt. Aan de hand van stencils wer
den in korte tijd muziekstukken als „U zijt welle
kome" en „Herders, Hij is geboren" ingestudeerd
en meerstemmig uitgevoerd. Dankzij de aanwe
zigheid van een grote variatie aan instrumenten
- viool, cello, hobo, klarinet, dwarsfluit, blokfluit,
trompet, etc. - alsmede een koor van jong en oud,
was het resultaat verrassend.
