Israël bereid tot
meer concessies
Prof. Haarsma: gevaar voor
anti-kerkelijke theologie
Opnieuw Zuidafrikaan in gevangenis overleden
Werken aan beeldscherm
soms zeer vermoeiend
kerk
wereld
Volgens Egyptische bron:
Paus Paulus
bezorgd over-
schending
mensenrechte^
EXTRA BEVEILIGING BEATRIX IN LECE
Basisgemeenschappen
cellen van nieuw
godsdienstig leven
Oud-katholieke kerk
beproeft nieuwe
bestuursvorm
BUITENLAND
VRIJDAG 23 DECEMBER 1977 PAGIN]
CAIRO/JERUZALEM (AP/Rtr) - Egypte
heeft vernomen dat Israël tot aanmerke
lijk grotere concessies bereid is dan tot
nu toe is bekend gemaakt, 20 heeft een
hooggeplaatste Egyptische functionaris
gisteren verklaard. De concessies die
president Sadat zondag kan verwachten
van premier Begin van Israël zouden te
maken hebben met de Arabische eisen
voor de stichting van een zelfstandige
Palestijnse staat op de bezette Westelij
ke Jordaanoever en in de Gaza-strook.
Eerder deze week, in de Verenigde Sta
ten, heeft premier Begin verklaard dat
hij bereid is zelfbestuur te verlenen aan
de Westelijke Jordaanoever, onder een
gemengd Palestijns en Jordaans bestuur,
met gelijke rechten voor de daar wonen
de joden en Arabieren, maar met hand
having van een Israëlische militaire aan
wezigheid. Er zou geen Palestijnse staat
komen. Sadat reageerde daarop met de
uitspraak dat dit onvoldoende is. Egypte
eist volledige terugtrekking uit bezette
Arabische gebieden.
Begin heeft gisteren voor zijn vredes
voorstellen het akkoord gekregen van de
voltallige Israëlische ministerraad. De Is
raëlische afvaardiging naar Egypte,
d.w.z. premier Begin en zijn ministers
Dajan en Weizman, zal president Sadat
zondag een gedetailleerd plan met kaar
ten voorleggen. „Wij zijn bereid naar
tegenvoorstellen te luisteren", aldus Be
gin.
Het vermoedelijk resultaat van de top
conferentie zal zijn dat de afgevaardig
den bij de vredesconferentie in Cairo,
dan met de ministers van buitenlandse
zaken aan het hoofd, een nieuw mandaat
zullen ontvangen. Als dan ook de Ameri
kaanse minister Gyrus Vance deelneemt,
zal men proberen de overige buurlanden
van Israël en de PLO tot deelneming aan
het overleg over te halen.
Gisteren is een groep van 150 Arabieren
van de bezette Westelijke Jordaanoever
naar Egypte gereisd om president Sadat
geluk te wensen met zijn vredesinitiatief.
Het waren notabelen die trouw zijn aan
koning Hoessein van Jordanië. De groep
was gehalveerd toen men te horen kreeg
dat de reis beschouwd kon worden als
gebaar van afkeuring aan het adres van
de PLO, die Sadats vredespogingen be
strijdt.
Rod Stewart
maakt
puinhoop in
vliegtuig
LONDEN (AFP) Do Britse
roek-zanger Rod Stewart
heeft samen met enkelo mu
sici het vliegtuig op stelten
gezet, waarmee hij uft Los
Angeles terugkeerde naar
Londen. De heren vernielden
In het eerste klas comparti
ment van het vliegtuig de
stoelen, rukten de zittingen
uit hun verband en lieten als
dank lege flessen en ander
afval achter.
Met een grote fles cognac in
de hand waggelde Stewart na
de aankomst het vliegtuig uit,
uitbundig zingend, samen
met zijn zeven, niet minder
uitgelaten, kameraden.
„Ik hoef geen excuses te ma
ken". aldus Stewart. „Wij
hebben onze terugkeer ge
vierd na een toernee van een
jaar. Wij hebben niemand ver
wond, waarom zouden wij
ons druk maken."
VATICAANSTAD In zijn toespraak ter
genheid van de traditionele kerstaudientie i
paus Paulus aangekondigd, dat hij binnenkor
„diepgaande verklaring" zal publiceren ovt
rechten van de mens.
De paus verklaarde zich bijzondere zorgjl
maken over de sschending van die rechten
van landen en noemde dit een van de grey
problemen van deze tijd. Hij sprak zijn f
medeleven uit met alle mensen, die lijden q
onrechtvaardige maatschappelijke structure!
onder kwade wil van anderen.
Hij drong erop aan het geweld te isolereij
uitbuiting uit te schakelen en het hoofd te bi/
aan alle acties, die strijdig zijn met de waardig*
van de mens. Hij waarschuwde, dat besluite)®
heid uit angst noodlottige gevolgen zal henK
„Wij moeten daaraan denken, zolang het noill
is". fo
De paus, die met duidelijke bewondering
over de initiatieven van president Sadat van El
te en premier Begin van Israel, ging uitvoert
op de kwalen van deze tijd
Met name noemde hij de terreur, het btö
geweld, de abortus, de toenemende criminals
de discriminatie op grond van ras of gelooft
ideologie van de haat en de pornografie.
-fc
Vrachtwagen
botst tegen
vliegtuig
SCHIPHOL (ANP) Een
vrachtwagen heeft gisteren op
Schiphol een vliegtuig van
Transavia zo ernstig bescha
digd dat een vlucht met vakan
tiegangers naar Las Palmas
niet kon worden uitgevoerd.
De passagiers zijn per bus naar
Brussel gebracht vanwaar zij
alsnog, zij het uren later, naar
Erasmusprijs
voor
poppenspel
Amsterdam De Erasmusprijs
1978 is toegekend aan het „ver
schijnsel" poppentheater en in
het bijzonder aan vier buiten
landse poppentheatergroepen.
Het zijn de gebroeders Napoli
uit Catania (Sicilië), het kleine
Franse ensemble van Yves Joly
met zijn Théatre du Papier, het
poppentheater Tandarica uit
Roemenië en het in Amerika
gevestigde Bread en Puppet
Theatre van de Westduitser Pe
ter Schumann. De vier groepen
beoefenen verschillende tech
nieken van de poppenspelkunst.
Op 3 juni 1978 zal prins Bern-
hard als regent van de stichting
Praemium Erasmianum in het
Paleis op de Dam te Amsterdam
de prijs (totaal 200.000) aan de
vier groepen uitreiken.
Na 3 juni zullen de bekroonde
groepen op verschillende plaat
sen in Nederland voorstellingen
geven.
PORT ELIZABETH (AFP) -
In de gevangenis van het Zuid-
afrikaanse Port Elizabeth is
dinsdag Mzoekisi Nobhadoela
overleden. Volgens een verkla
ring van de politie mag uit het
lijkschouwing?rapport worden
opgemaakt dat Nobhadoela een
natuurlijke dood is gestorven.
gevangen omdat hij meineed
zou hebben gepleegd op een
proces tegen vier zwarten die
werden beschuldigd van het
aanzetten tot geweld.
Nobhadoela is de 21ste gevange
ne die dit jaar in een Zuidafri-
kaanse strafinrichting is overle
den. De advocaat van Nobha
doela verklaarde dat hij zijn
cliënt maandag voor het laatst
Nabestaanden van Steve Biko,
de zwarte leider die zijn verblijf
in een politiecel in hetzelfde
Port Elizabeth met de dood be
kocht, gaan een civiele procedu-,
re aanspannen tegen minister
van justitie Jimmy Kruger en
diens collega van gezondheids
zaken Schalk van der Merwe.
Kringen rond de familie Biko
maakten donderdag bekend dat
er van de twee bewindslieden
een smartegeld van ca. 835.000
gulden zal worden geëist. De
claim zal waarschijnlijk volgen
de week bij een gerechtshof
worden ingediend.
Kruger wordt gedaagd als de
bewindsman die verantwoorde
lijk is voor de praktijken van de
gevreesde Zuidafrikaanse veilig
heidspolitie. Biko overleed op 12
september, 30 jaar oud, aan
zwaar hersenletsel. Hij stierf al
leen op de vloer van een cel in
Pretoria, enkele uren nadat men
hem naakt en gebonden, in de
laadbak van een landrover, uit
Port Elizabeth had overge
bracht. Biko was daar op 18
augustus ingesloten.
Het rechtsgevoel van de familie
Biko is niet bevredigd door het
officiële en pas door een inter
nationaal schandaal afgedwon
gen onderzoek. Daarbij werd er
kend dat Biko was gestorven
aan het in detentie opgei open
letsel, maar werd geen ant
woord gegeven op de schuld
vraag. Minister Van der Merwe
is gedaagd als uiteindelijke baas
van de artsen die Biko in gevan
genschap hebben bekeken.
GRAANSILO
ONTPLOFT
Als gevolg van een ontploffing in
een reusachtige graansilo in een
buitenwijk van de Amerikaanse
stad New Orleans zijn vijfentwintig
mensen om het leven gekomen. De
vijftien verdiepingen hoge silo
stortte brandend in op een daar
naast gelegen kantoorgebouw. Elf
mensen moesten met brandwon
den naar het ziekenhuis worden
gebracht. Op de foto: een helikop
ter vliegt over rokende resten van
de vernielde silo.
SOEDAN - ETHIOPIË GAAN GESCHILLEN BULEGGEN
CAIRO (AFP) Soedan en Dit heeft, volgens een bericht bekendgemaakt. was dank zij het werk van het
Ethiopië zijn overeengekomen van het Egypische persbureau Deng verklaarde ten overstaan bemiddelingscomité van de or-
hun betrekkingen te nonnalise- voor het Midden-Oosten, de Soe- van ambassadeurs van Arabi- ganisatie voor Afrikaanse een-
ren en al hun meningsverschil- danese staatssecretaris van bui- sche en Afrikaanse landen, dat heid (OAE), dat onlangs in Sier-
len uit de weg te ruimen. tenlandse zaken Francis Deng een en ander overeengekomen ra L^one heeft vergaderd.
BEDRIJFSARTSEN:
GENËVE (AFP) Het wer-
ken op beeldschermen kan
voor werknemers, die er acht
uur per dag mee moeten wer
ken, leiden tot grote ver
moeidheid. Deze wordt des te
erger naarmate de beelden op
het scherm sneller wisselen,
zo heeft een congres van een
honderdtal Europese bedrijf
sartsen in Genève deze week
vastgesteld.
Het Zwitserse dagblad „La
Tribune de Genève" schrijft
dat het congres onder lei
ding van dr. Paul Rey, hoogle
raar arbeidsfysiologie te Gene
ve van mening is dat de
vermoeiheid groter wordt als
de werknemer behalve met het
scherm ook nog met andere
documenten moet werken, om
dat de ogen zich voortdurend
moeten aanpassen aan ver
schillen in lichtsterkte. De ge
volgen laten zich zwaarder
voelen als de betrokkene al
een verminderd gezichtsver
mogen heeft en bij nachtelijke
werkuren.
De medici adviseren het inlas
sen van geregelde rustpauzen,
als het niet mogelijk is het
personeel aan de schermen te
laten rouleren. Ook de oogtes-
ten van de werknemers moe
ten aan de nieuwe situatie
worden aangepast.
De medici stellen dat het lezen
kan worden vergemakkelijkt
door een verbeterde contrast
werking en een beter formaat
van de beeldschermsymbolen,
en door meer aandacht voor
de verlichting die ook indivi
dueel regelbaar zou moeten
zijn.
Russen kijken n
uit naar ijsbeer
MOSKOU (Rtr) Russ
sche geleerden zullen ui
kijken naar de Amerikaar
se ijsberin die op het topj
van de aardbol zwerft, z
heeft het persbureau Tas
gisteren meegedeeld.
De uit Alaska afkomstig i
beer, die een radiozendertj
in haar halsband draagt ei I
kan worden gevolgd doo
een Amerikaanse satelliet
is waarschijnlijk Straat Be
ring overgestoken richtinj
Siberië, volgens Ameri
kaanse geleerden in het we
tenschappelijk centrun
Barrow op Alaska.
Dr. Yevgeni Syroyesjovski,
directeur van het Russisch
deel van het Russisch-Ame
rikaanse project voor de
conservering van het miliei
in het hoge noorden, heef
naar aanleiding van d<
Amerikaanse brief over d<
berin gezegd dat zij waar
schijnlijk op weg is naai
het eiland Wrangel tei
noorden van Oost-Siberië.
Hij zei tegen Tass dat een
telegram was gestuurd aan
proffessor Donald Skoojr
directeur van het Amet'v-/ 1
kaanse deel van het pro-I
ject, waarin medewerking"1
aan dit boeiende experi
ment, dat licht kan werper
op het vraagstuk van de
migratie van ijsberen",
wordt toegezegd. Als de
Russen de berin weten te m
vangen, zullen haar band
en zendertje aan de Ameri
kaanse geleerden worden
teruggegeven.
BERN (AP/Rtr.) - De Zwitserse tak van
de Rote Armee Fraktion wordt na de arres
tatie van Gabrielle Tiedemann-Kröcher en
Christian Möller, eergisteren bij de Frans/-
Zwitserse grensplaats Fahy, extra streng in
de gaten gehouden. Tiedemann wordt ervan
fèrdacht dat zij een helpster van Carlos is,
de internationaal gezochte terrorist, die de
ontvoering van de olieministers van de
OPEC-landen zou hebben geleid.
De Zwitserse politie heeft herhaaldelijk aan
wijzingen gehad dat de RAF konnekties
heeft met Zwitserland, in het bijzonder voor
de opslag'van wapens. In enkele Zwitserse
kantons kunnen zelfs automatische wapens
zonder vergunning worden gekocht. Verder
zijn er ook dikwijls diefstallen in Zwitserse
legerdepots gepleegd.
De Oostenrijkse politie heeft meegedeeld
geen spoor van terroristen gevonden te heb
ben in het wintersportplaatsje Lech, wai
de koninklijke familie jaarlijks de winte
sportvakantie doorbrengt. Begin deze weé
kwamen uit Lech berichten dat in de)
plaats een RAF-lid gesignaleerd was. D
Oostenrijkse politie verklaarde dat ze wt
van plan is de bewaking van de koninklijk
familie te verscherpen. Morgen vertrekke
prinses Beatrix, prins Claus en hun kindi j
ren voor een wintersportvakantie paar Lecl
Prof. dr. F. Haarsma, hoogleraar pasto-
raal-theologie aan de Nijmeegse uni
versiteit, ziet in Nederland het gevaar
opdoemen van een buiten- of zelfs anti
kerkelijke theologie. „Er is, met name
onder de studenten, een tendens te
bespeuren om het contact met de we
reld zo hoog in hun vaandel te schrij
ven, dat zij aan de kerk voorbijzien."
Hij schrijft dit in een artikel over
„volkskatholicisme en het pastorale be
leid in Nederland en Vlaanderen" in het
„Tijdschrift voor Theologie".
Volgens Haarsma kunnen de teleurstel
lingen met de kerk als instituut dit
verschijnsel voor een goed deel verkla
ren en zit er tevens een gezonde reactie
in tegen binnenkerkelijke gezichtsver-
nauwing, maar toch leidt dit op den
duur tot een nieuw schisma, nu niet
meer tussen theologie en wereld, maar
tussen theologie en kerk.
Men tracht deze theologische houding
veelal te baseren op de komst van het
Koninkrijk Gods, dat door Jezus be
loofd is aan de wereld, niet alleen aan
de kerk. Prof. Haarsma erkent dat de
komst van dat rijk daarom moet wor
den voorbereid in de wereld en dat de
tekenen ervan daar moeten worden op
gespoord.
„De Rijk-Gods-theologie zo schrijft
hij ontneemt de kerk haar absoluut
heidsaanspraken en relativeert haar.
Maar daaruit volgt niet dat men in de
trits „wereld-kerk-Rijk Gods" de mid
delste term straffeloos kan schrappen".
Haarsma beklemtoont dat de kerk in al
haar schamelheid de draagster blijft
van de boodschap van het evangelie.
„Er bestaat gelukkig een buiten
kerkelijk christendom zo schrijft hij
verder maar het bestaat alleen en
kan alleen bestaan in relatie tot de kerk
waartegen het zich afzet. Niet alle pink
stervuur is binnen de muren van de
kerk gevallen, maar het iy'ook niet
alleen daarbuiten terechtgekomen."
Hij vindt het onjuist dat men van de
documenten van het laatste concilie
„Gaudium et Spes" (over de taak van
de christenen in de wereld) leest, maar
„Lumen Getium" (over de kerk) over
slaat.
De reden waarom hij dit met zoveel
nadruk stelt is, dat een theologie die
aan het concrete leven van de kerk
voorbijloopt, geen bijdrage kan leveren
tot een pastoraat waarin plaats is voor
volkskatholicisme en randkerkelijken,
voor socio-culturele katholieken en vier-
wielen-christenen.
Prof. Haarsma noemt verder het be
staan van niet minder dan zes instellin
gen van katholiek-theologisch onderwijs
in Nederland een luxe, die tot versnip
pering leidt en voor een goede bezetting
van het wetenschappelijke corps steeds
meer problemen geeft
De bisschoppen van Peru heb
ben opgeroepen tot vrijlating
van gevangen vakbondslei
ders en tot het opnieuw in
dienst stellen van arbeiders
die waren ontslagen, omdat
zij hadden gestaakt In een
ongebruikelijk scherpe kerst
boodschap zeggen zij, dat het
onmogelijk is om over de vre
de van Jezus Christus te spre
ken als arbeiders worden
gearresteerd, omdat zij „ge
bruik maken van legitieme
middelen om hun gerecht
vaardigde sociale eisen te
steunen". Ongeveer vijfdui
zend arbeiders werden ontsla
gen, nadat zij in juli hadden
deelgenomen aan een algeme
ne staking. Tientallen vak
bondsleiders werden gearres
teerd of gedeporteerd.
De oudste zoon van de tot vijf
jaar strafkamp veroordeelde
bekende Russische baptisten
dominee Georgi Vins, de 23-ja-
rige Pjotr Vins, is gearres
teerd. Hij maakt deel uit van
een Oekrainse groep, die de
KORTE
METTEN
.uitvoering van de besluiten
van de conferentie van Helsin
ki in de Sovjet-Unie nastreeft.
Er zijn vijf van die groepen,
waarvan in totaal nu dertien
leden gearresteerd zijn. Vins
jr. zou, volgens zijn moeder,
bij zijn arrestatie zodanig mis
handeld zijn, dat hij zwaar
gewond in het ziekenhuis van
de gevangenis moest worden
opgenomen.
Kardinaal Alfrink heeft zich
als internationaal president
van de katholieke vredesbe
weging Pax Christ! geschaard
achter de mars, die de Ita
liaanse afdeling van de bewe
ging op 31 december aan de
vooravond van de Wereldvre-
desdag - houdt tegen wapenfa
brieken in de buurt van Vare-
se. Kardinaal Alfrink schrijft,
dat de mars geen beschuldi
ging is van mensen, die in de
wapenindustrie werken: „We
hebben allemaal vuile han
den. Wat we aanklagen is het
systeem van de bewapenings
wedloop, vaak veroordeeld
door de Heilige Stoel".
De Sint-Janskathedraal van
Den Bosch krijgt dit jaar een
nieuwe kerstgroep. Deze
wordt opgesteld temidden van
de beroemde verzameling van
opgezette dieren, die jaarlijks
duizenden kijkers trekt. De
groep telt achttien beelden, die
alle echte kostuums dragen.
Van overal zijn hiervoor
prachtig gekleurde lappen stof
bijeengebracht. Vooral het.
kleed van het Jozefbeeld heeft
volgens de samenstellers fan
tastische kleuren. Het doek
werd gevonden in de garage
van de pastorie van de Sint-
Jan. Daar lag het als druip-
doek onder de auto.
Onafhankelijk van elkaar rijn
basisgemeenschappen ont
staan in Azië, Afrika en La
tijns-Amerika. Wij zien daarin
een teken des tijds. Het zijn
cellen van nieuw maatschap
pelijk en godsdienstig leven
in de derde wereld.
Dit zei, bij een bezoek aan
West-Duitsland, de gedelegeer
de voor de pastoraal van de
Oostafrikaanse bisschoppen
conferentie (AMECCA), Jo
seph Kelly. Volgens Kelly
beantwoorden de basisge
meenschappen sterk aan de
gemeenschapszin van de Afri
kaanse bevolking. Bovendien
vertegenwoordigen zij in Afri-
,ka een nieuwe vorm van kerk-
zijn, die zich duidelijk onder
scheidt van de traditionele py-
ramidale opbouw van de kerk.
Basisgemeenschappen houden
zichzelf in stand. Zij vragen
een persoonlijk engagement
Van alle christenen en nodigen
hen uit hun passieve rol in de
kerk op te geven, aldus Kelly.
Omdat basisgemeenschappen
door leken worden geleid, valt
aan de priester de taak toe de
afzonderlijke groepen te inte
greren. De bisschop symboli
seert de eenheid tussen alle
afzonderlijke groepen.
Volgens pater Kelly beijveren
de bisschoppen van Oost-Afri-
ka zich hun diocesen te over
dekken met een dicht net van
basis gemeenschappen. Uit-
gangs- en middelpunt daarbij
zijn vooral de dorpsgemeen
schappen en in de grote steden
de stamverwantschap. Dat
vraagt een nieuwe bezinning
op de organisatorische op
bouw van de kerk, met haar
centrale en buitenposten.
Pater Kelly noemde als „twee
de teken van hoop" het sterke
groeien van het aantal roepin
gen. In het gebied van de
AMECCA zijn nu al meer dan
1.800 Afrikaanse priesters
werkzaam. De laatste tijd zen
den de bisschoppen zelfs Afri
kaanse missionarissen uit naar
het zuiden van het continent
De AMECCA is een van de
zeven conferenties, waaruit de
Panafrikaanse bisschoppen
conferentie is samengesteld. In
de acht landen, die er deel van
uitmaken (Ethiopië, Kenia,
Malawai, Seychellen, Soedan,
Tanzania, Oeganda en Zam
bia) zijn van de 97 miljoen
inwoners er 14 miljoen kath
oliek.
Na ruim tien jaar van voorbe
reidingen voert de oud-kath
olieke kerk in ons land ko
mend jaar bij wijze van proef
een nieuwe bestuursvorm in.
De drie bisschoppen, aartsbis
schop Kok van Utrecht, bis
schop Van Kleef van Haarlem
en titulair bisschop Jans van
Deventer, leveren hun dioce
sane zelfstandigheid in en zul
len hun kerk als college bestu
ren.
Dit college wordt aangevuld
met de voorzitters van de sy
nodale raad en van de genera
le thesaurie (financiële zaken)
alsmede met een vertegen
woordiger van het metropoli-
taan kapittel van Utrecht en
van de Haarlemse clerus. De
proefperiode geldt voor een
jaar.
Dit betekent, dat de oud-kath
olieke kerk zij het voorlopig
bij wijze van proef overgaat
naar een episcopale-synodale
bestuursvorm. Deze bestaat al
lang in zusterkerken in Zwit
serland en in andere landen.
Aartsbisschop Kok van Ut
recht verwacht niet, dat deze
wijziging in bestuursvorm eni
ge moeilijkheid zal opleveren
in het oecumenisch verkeer
met de r.k. kerk. Het bisschop
pelijke element wordt name
lijk niet opgeheven. Het krijgt
alleen een andere vorm. De
nieuwe vorm bevordert effi
ciënt en slagvaardig werken.
In het nieuwe college zullen de
drie bisschoppen volkomen ge
lijk zijn en in belangrijke za
ken unaniem tot beslissingen
moeten komen. Mgr. Kok: Wij
streven ernaar om met hand
having van de betaande kerk
structuur de oud-katholieke
kerk als een geheel te laten
optreden, waarin bisschoppen,
priesters en leken allen hun
eigen verantwoordelijkheden
hebben, maar samen verant
woordelijk zijn voor het ge
heel.
Volgens mgr Kok wordt door
de nieuwe structuursvormen
het wezenlijke van een episco
pale (bisschoppelijke) kerk
niet aangetast. Hij meent dat
de oud-katholieken met de
nieuwe opzet meer werken in
de lijn van de orthodoxe ker
ken, waar de bisschop alleen
en vooral geestelijk leider is
en andere taken aan leken
overlaat.
De oud-katholieke kerk van
Nederland telt rond 10.000 ge
lovigen en dertig priesters.
Van deze werken er achttien
in volledige pastorale dienst,
terwijl er twaalf naast hun
priesterlijke taak dikwijls een
maatschappelijke functie be
kleden.
