ONTMOETING SADAT
EN BEGIN OP
EERSTE KERSTDAG
s
Statendam smerig schip
Extra heffing
op goedkoop
importstaai
VS-rapport waarschuwt
voor oorlog tussen
Iran-Saoedi Arable
Tienduizend gevangenen in Indonesië vrij
VOORSTEL NIEUWE REGELING
RELATIE THEOLOGIEDOCENT
EN HET KERKELIJK GEZAG
kerk
wereld
Kritiek werkgroep
Raad van Kerken
op ontwikkelings
nota werkgevers
irx
DOLLAR OPNIEUW
LAGER
KORTE
METTEN
Kerstactie "Mensen in Nood" helpt kinderen Derde Wereld
-DlTENLAND
LEIDSE COURANT
DINSDAG 20 DECEMBER 1977 PAGINA 7
NDEN (Reuter) Premier
uachem Begin van Israël en
sident Anwar Sadat van
rpte, beiden erop gebrand
aanzien van de positieve
wikkelingen in het midden-
ten de vaart er in te houden
aen op eerste kerstdag sa-
i voor overleg in Egypte. De
enkomst in de stad Ismailia
r het Suei-kanaai, is een ver-
I op de historische ontmoe-
l in Jeruzalem en Begins
pte bezoek aan Washington,
conferentie van Ismailia zal
jr men in Londen verwacht
doorbraak verschaffen voor
de voorbereidende vredesbe
sprekingen in Cairo, tussen
Egypte, Israël, de Verenigde
Staten en de Verenigde Naties.
Deze conferentie werd gisteren
hervat. Volgens Egyptische
kringen zijn er in de vredes
voorstellen die Begin in Was
hington heeft ontvouwd, ingrij
pende veranderingen nodig,
maar houden ze wel de belofte
van wezenlijke vooruitgang op
de weg naar vrede in. De voor
stellen zijn gisteren wel heftig
gekritiseerd door Libië en de
PLO en zijn ook in het alge
meen vijandig ontvangen door
Arabische leiders op de door
Israël bezette westelijke Jor-
daanoever.
Begin en Sadat zullen elkaar
zondag ontmoeten op het Ridde
reiland in het Timsah-meer, dat
door een brug van zeven meter
met het vasteland is verbonden
en nu het Vredeseiland zal gaan
heten. In Bahrein heeft koning
Hoessein van Jordanië bespre
kingen gevoerd met de plaatse
lijke emir, op zijn reis langs de
Golfstaten om meer steun te
krijgen voor Sadats vredesini
tiatieven. Hoessein ging naar
Bahrein na bezoeken aan Saoe-
di-Arabië en Koeweit Hij is gis
teravond doorgevlogen naar Qa-
tar. Koning Khaled van Saoedi-
Arabië heeft zich, zoals ook de
staatshoofden van de Golfsta
ten, niet rechtstreeks uitgespro
ken voor Sadats vredesinitiatie
ven, maar volgens gezaghebben
de diplomatieke kringen, is hij
er wel voor en probeert er steun
voor te krijgen. Khaled zou van
de komende ontmoeting tussen
Sadat en Begin hopen dat zij
zoveel concreets zal opleveren,
dat andere Arabische landen
zich achter de Egyptische presi
dent kunnen scharen.
Premier Begin heeft
gisteren ook secre
taris-generaal Wald-
heim van de VN
geïnformeerd over
de Israëlische plan
nen voor een vre
desregeling.
Van onze correspondent
WASHINGTON - Het cruiseschip Sta
tendam van de Holland Amerikalijn is
een smerig schip. Aan de hygiënische
L regels aan boord wordt nauwelijks de
I hand gehouden. Regelmatig krijgen pas-
Kngiers en bemanningsleden maag- en
H hrmklachten die te wijten zijn aan
1 «rvuilde keukens, slecht functioneren-
dt koelkasten en een onvoldoende be
schermd drinkwatersysteem. Dit blijkt
uit rapporten van de Amerikaanse Ge
zondheidsdienst.
Van de elf inspectiebeurten die het schip,
onderging kreeg zij slechts in vijf geval
len een voldoende.
Zo is gebleken dat tijdens een tiendaagse
reis van Miami naar het Caribisch gebied
82 passagiers en 13 bemanningsleden aan
darmstoornissen leden. Op de officiële
ziektelij st van de Statendam waren ech
ter slechts 29 gevallen van buikloop ge
signaleerd.
Op 29 november hadden inspecteurs van
de Gezondheidsdienst geconstateerd dat
de hoeveelheid chloor in het drinkwater
onvoldoende was en dat bovendien de
meetapparatuur van de waterreservoirs
niet functioneerde. Ook bleek dat een
koelkast voor vlees in de keuken een te
hoge temperatuur aan gaf en het afwas-
water niet warm genoeg was voor effec
tief schoonmaken van de vaat. Verder
kwam aan het licht dat in de keukens
de kakkerlakken rondsprongen en aan
bederf onderhevig voedsel niet voldoende
was beschermd.
Een woordvoerder van de Holland Ame
rika lijn zei dat in de inspecties van de
Gezondeidsdienst grote verschillen zitten.
De geconstateerde feiten waren te wijten
aan kleine menselijke fouten.
Overigens was niet alleen de Statendam
het mikpunt van kritiek van de gezond
heidsdienst. Ook de nieuwe Princess van
de Britse maatschappij Cunard Lines, die
onlangs in de vaart kwam, heeft zestien
maal achter elkaar een slecht rapport
OVERLEVENDEN
Op Madeira zijn 21 overlevenden van de vliegramp met een
Zwitserse Caravelle aangekomen. Het toestel stortte zondag bij
Madeira in de Oceaan, waarbij vermoedelijk 36 inzittenden het
leven hebben verloren. Op het als gevaarlijk bekend staande
vliegveld Santa Catarina is bekend gemaakt dat het toestel vlak
voor de landing veel te laag bleek te zitten. Het kwam in zee
terecht, bleef nog vijf minuten drijven en zonk toen naar de
zeebodem. Alleen de Portugese maatschappij TAP onderhoudt een
lijndienst op Madeira, maar de piloten van deze maatschappij
hebben al besloten het eiland vder te boycotten.
BRUSSEL (AP) De Europese
ministerraad heeft besloten om
met ingang van 1 januari 1978
extra invoertarieven te heffen
op geïmporteerd staal dat bene
den de basisprijs wordt ver
kocht. De nieuwe maatregel
heeft een looptijd van drie
maanden. In die tijd zal de
gemeenschap proberen bilatera
le overeenkomsten af te sluiten
om de goedkope staal import
aan banden te leggen en de
totale stlalimport van de Euro
pese gemeenschap te beperken.
De onderhandelingen zullen
worden gevoerd met Japan,
Zuid-Korea, Zuid-Afrika, de Ef-
ta-landen, Oost-Europa, Spanje
en Brazilië.
De Europese gemeenschap is de
laatste tijd geconfronteerd met
geïmporteerd staal tegen prijzen
die 50 procent beneden EG
staal-prijzen liggen. Dat, gekop
peld aan de vraag-vermindering
in deze industrietak, heeft ur
gente maatregelen tot een abso
lute noodzaak gemaakt. De
Fransen hebben gedreigd zelf
verhoogde invoertarieven te in
troduceren als de gemeenschap
niet tot een beslissing zou ko
men.
AMSTERDAM De dollar is vandaag op de Amsterdamse
wisselmarkt in zeer rustige handel geopend op ca. 2,2795, een
nieuw dieptepunt. De koers lag bijna 1,5 cent beneden het slot
van gisteren 2,29,40), toen de dollar over de gehele dag ruim
2,5 cent in waarde verloor.
Duisenberg
niet enige
kandidaat IMF
BRUSSEL (ANP) De Neder
landse oud-minister van finan
ciën, Willem Duisenberg, is nu
officieel kandidaat voor het di
recteurschap van het Interna
tionale Monetaire Fonds, het
IMF. Hij doet daarmee een gooi
naar de opvolging van de Ne
derlander Witteveen, die deze
functie in de loop van komend
jaar zal neerleggen.
Enkele weken geleden nog ver
klaarde Duisenberg, tijdens een
bijeenkomst van ministers van
financiën van de EG, dat hij
geïnteresseerd was in de post in
Washington maar dat hij voor
rang zou geven aan een Neder
lands ministerschap, als de Par
tij van de Arbeid alsnog zou
deelnemen aan een regering.
De kwestie van de opvolging
van Witteveen is maandag in
Brussel in een bijeenkomst van
de ministers van financiën van
de negen Euromarktl anden be
sproken. Daar is gebleken dat
de negen EG-landen niet de
kandidatuur van een man voor
de hoge post in Washington
kunnen steunen. Er is namelijk
nog een kandidaat uit een EG-
land: de Fransman De la Rosie-
re, een hoge functionaris van
het Franse ministerie van fin an-
WASHINGTON (AP) - Toe
komstige Amerikaanse presi
denten zouden eens met de toe
stand te maken kunnen krijgen
dat Saoei-Arabië en Iran, Ame
rika's grootste twee olielever
anciers, met elkaar in oorlog
raken. Dat staat te lezen in een
gisteren gepubliceerd rapport
van de Senaatscommissie voor
energiezaken.
De lange geschiedenis van wan
trouwen en vijandigheid tussen
de twee landen en het feit dat
Saoedi-Arabië over veel meer
olie beschikt dan Iran „hebben
de spanningen tussen de twee
verhoogd".
In het rapport staat dat er te
kens zijn dat Iran samenwerkt
met Israël en andere landen bij
de ontwikkeling van zowel kern
wapens als kerninstallaties. Tot
die andere landen behoorden
Zuid-Afrika en waarschijnlijk
ook Pakistan.
Het rapport omvat een wijde
keus aan veronderstelde politie
ke ontwikkelingen waarbij
Saoedi-Arabië en Iran betrok
ken zijn en spreekt de waar
schuwing uit dat de V.S. zich op
geen enkele manier kan onttrek
ken aan het spelen van een gro
te rol in gebeurtenisen in het
gebied van de Arabische Golf.
„Als het Arabische-Israëlische
conflict voortduurt zonder dat
daarbij voortgang wordt ge
maakt, dan zullen de Saoediërs
er minder toe in staat zijn de
voorraden olie die de wereld
behoeft op te brengen tegen re
delijk (import) prijzen".
In het rapport wordt voorts ge
zegd dat de V.S. moeten voort
gaan bij het geven van militaire
steun aan Iran, maar het rept
niet over wat voor soort steun
aan Saoedi-Arabië moet worden
verstrekt. „De V.S. hebben een
rechtstreeks belang bij een ver
dedigbaar en politiek evenwich
tig in Iran", aldus het rapport.
Terwijl zich veranderingen in
het politieke klimaat van de lan
den aan de golf geleidelijk kon
den ontwikkelen „bestaat in een
gebied zo wispelturig als dat een
grotere kans op revolutionaire
verandering dan op politieke en
sociale evolutie".
Hongarije schaft
verplichting tot
wisselen af
IdEN HAAG {ANP) - Vanaf 1
Hfenuari behoeven Nederlanders
ie Hongarije willen bezoeken
liet meer van te voren een
epaald bedrag aan Hongaars
eld te wisselen, aldus heeft de
g32 longaarse ambassade in Den
iel» Haag meegedeeld.
hans moet men voor elke dag
dat men als toerist in Hongarije
wil blijven een bedrag van 20
gulden in 150 forint omwisselen
(of een hotelreservering overleg
gen). De geldigheidsduur van
het toeristenvisum wordt be
paald aan de hand van het aan
tal malen dat men 20 gulden
heeft gewisseld.
De Hongaarse regering stelt de
thans besloten vergemakkelij
king van het toeristenverkeer in
het kader van „Helsinki", dat
wil zeggen de uitvoering van
aanbevelingen van de slotakte
die onder meer handelt over
humanitaire contacten.
TAN JUNG KASAU (Reuter) Indonesië heeft
vandaag 10.000 politieke gevangenen in vrijheid
gesteld, die verdacht zijn van medeplichtigheid
aan de mislukte communistische coup van 1965.
In het kamp Tanjung Kasau op Noord-Sumatra
ging de vrijlating gepaard met een symbolische
plechtigheid, waarbij 1.300 vrijgelaten Indone
siërs trouw betuigden aan president Soeharto en
de communistische ideologie afzwoeren.
Aanwezig waren onder andere het hoofd van de
nationale veiligheidsdienst, admiraal Soedomo, en
buitenlandse diplomaten onder wie ook vertegen
woordigers van communistische landen. De 10.000
vrijgelaten gevangenen behoorden tot de b-catego-
rie: volgens de autoriteiten doorgewinterde com
munisten, die rechtstreeks betrokken waren bij de
staatsgreep, maar tegen wie onvoldoende bewijzen
bestaan om hen te berechten.
De vrijlating wordt gezien als een poging van de
regering-Soeharto om de betrekkingen met com
munistische landen te verbeteren. De Indonesische
regering zegt dat de gevangenen op humanitaire
gronden worden vrijgelaten.
De ex-gevangenen van Tanjung Kasau zagen er
gezond uit, maar reageerden nogal apathisch op
hun vrijlating. Volgens een plaatselijke militaire
woordvoerder gaan de ex-gevangenen nu naar
huis voor gezinshereniging. Ze krijgen een reclas-
seringsprogramma, een huis en twee hectare
grond. Degenen die door hun familie niet meer
geaccepteerd worden of geen werk vinden in hun
woonplaats zullen buiten het overbevolkte Java
worden gevestigd.
Na dinsdag zijn er in Indonesië nog ongeveer
20.000 politieke gevangenen die geen proces heb
ben gehad. De helft zou volgend jaar vrij komen,
en de rest in 1979. Organisaties als Amnesty
International en de internationale commissie van
juristen hebben vele malen aangedrongen op vrij
lating van de politieke gevangenen. Na de mislukte
coup zijn rond 400.000 „communisten en sympathi
santen" opgepakt en zonder proces vastgehouden.
De meesten. vallend onder de c-categorie (indirect
betrokkenen) zijn inmiddels vrij.
Volgens het Tilburgs Hogeschoolblad
heeft de bisschoppelijke commissie Van
der Grinten een rapport voor de bisschop
pen opgesteld waarin nieuwe regelingen
ter onderwerping van theologiedocenten
aan het kerkelijk gazag worden voorge
legd. Het blad concludeert hieruit, dat
docenten aan de katholieke theologieop-
leidingen die op grond van afwijkingen
van de leer van Rome of op grond van
huwelijk dan wel ambtsverlating worden
ontslagen, daartegen in de toekomst niet
meer kunnen procederen voor de burger
lijke rechter.
Het rapport heeft volgens het hogeschool
blad betrekking op de opleidingen in Am
sterdam, Utrecht, Tilburg en Heerlen en
op de opleiding tot godsdienstleraar van
de Katholieke Leergangen.
Volgens de regeling van de commissie Van
der Grinten, zou aldus het blad. in de
statuten van de vier betreffende theolo-
gieopleidingen moeten worden opgenomen,
dat de aanstelling van wetenschappelijk
personeel de goedkeuring van de bisschop
penconferentie behoeft en „dat ieder lid
van het wetenschappelijk personeel moet
beschikken over een verklaring van de
bisschoppenconferentie dat hij. voor de bis
schoppenconferentie aanvaardbaar is als
lid van het wetenschappelijk personeel"
Tevens wordt als bepaling voorgesteld
„Voor priesters brengt verlies van de ker
kelijke ambtsbevoegdheid van rechtswege
mede. dat de arbeidsovereenkomst eindigt
op het tijdstip dat de betrokkene de kerke
lijke ambtsbevoegdheid verliest". Dit zou
dan bij een huwelijk het geval zijn.
Tegen intrekking van de verklaring van de
bisschoppen, zo is het voorstel, kan beroep
worden aangetekend bij een „bisschoppe
lijke commissie van beroep". Eventuele
geschillen kunnen dan niet bij de burgerlij
ke rechter aanhangig worden gemaakt:
„Alle geschillen die in verband met de
arbeidsovereenkomst van de theologische
hogescholen met leden van het (weten
schappelijk) personeel rijzen, worden met
uitsluiting van de gewone rechter onder
worpen aan het oordeel van het Scheidsge
recht van de Katholieke Hogescholen voor
Theologie. Het scheidsgerecht beslist bij
arbitraal vonnis."
Voor de docenten van de godsdienstoplei
ding van de Katholieke leergangen zou
eenzelfde regime van kracht moeten wor
den. zij het dat hier tot maatregelen kan.
dus niet hóéft, te worden overgegaan. Al
dus het Tilburgse Hogeschoolblad.
De Grieks-katholieke aarts
bisschop van Jeruzalem, mgr.
Hilarion Capucci, die op 5 no
vember op verzoek van de
paus door de Israëlische auto
riteiten uit gevangenschap
werd vrijgelaten, gaat binnen
kort naar Zuid-Amerika om
daar grieks-katholieke en
melkitische gemeenten te be
zoeken. MgT. Capucci werd in
Israël tot twaalf jaar gevan
genisstraf veroordeeld wegens
wapensmokkel voor de Pales-
tijnen. Tot dusver had hij ge
weigerd naar Zuid-Amerika
te gaan, omdat hij Jeruzalem
niet in de steek wilde laten.
Prof dr. G. J Hoenderdaal is
bij zijn afscheid als hoogleraar
aan het Remonstrants semina
rium aan de Leidse universi
teit benoemd tot ridder in de
Orde van de Nederlandse
Leeuw. Tot zijn opvolger werd
benoemd dr E. J. Kuiper (48).
De Bossche leden van de Ne
derlandse Bond van Architec
ten hebben zich in een brief
aan het bestuur van de paro
chie binnenstad gekeerd tegen
het aanbrengen van kleuren
in de koepel van de SL Jan.
De Kerstaktie van de stich
ting Mensen in Nood/Caritas
Neerlandica richt zich dit jaar
op het werven van nieuwe
sponsors voor het hulppro
gramma "Neem een kind voor
uw rekening".
Dit programma wordt momen
teel ondersteund door achtdui
zend sponsors, die samen zorg
dragen voor meer dan zeven
tig projekten voor het welzijn
van de kinderen in de Derde
Wereld. Hiervoor is tot nu toe
vier miljoen gulden besteed.
Een sponsor is iemand, die
borg wil staan of verantwoor
delijk wil zijn voor iets of
iemand. In dit geval stellen de
sponsors per maand, kwartaal,
halfjaar of jaar een bedrag
beschikbaar voor de verzor
ging of opvoeding van een
kind in de Derde Wereld.
Het is een adoptie-op-afstand,
een methode van adoptie
waarmee Mensen in Nood het
langst ervaring heeft in Neder
land. In het kader van dit
sponsorprogramma steunt de
stichting vierendertig projek
ten in Azië. twaalf in Midden-
en Zuid-Afrika en achtentwin
tig in Afrika.
Bij de Kerstaktie wil de stich
ting nieuwe sponsors werven.
De Socutera-uitrending van 21
december zal hieraan gewijd
zijn. Op Tweede Kerstdag
zendt de KRO-televisie via Ne-
d II een reportage uit over een
van de projekten uit het pro
gramma. namelijk het Senden
Home in Manila, een tehuis
voor straatjongens De titel
luidt: "Maandag loop ik toch
weg". Het adres van Mensen
in Nood" voor deze actie is
Antwoordnummer 10 in Den
Bosch. Het gironummer van
de stichting is 1111222.
Volgens hen doen de kleuren
afbreuk aan de speciale sfeer,
die de binnenruimte van de
kathedraal nu kenmerkt. Het
aanbrengen van de kleuren is
volgens de architecten een erg
slechte daad ge wees L Zij
schrijven, dat in één streek
alles werd teniet gedaan wat
in eeuwen van bestaan het
echte karakter van de basiliek
is geworden.
Het proces tegen de Westduit-
se jezuiet Dieter Scholz, secre
taris van de commissie Justitia
et Pax van de Rhodesische
bisschoppenconferentie, zal op
23 januari beginnen. Pater
Scholz werd begin september
gearresteerd met drie andere
leden van de commissie op
verdenking van het bezit van
geheime documenten. Pater
Scholz, noch zijn advocaten,
hebben tot nu toe de akte van
beschuldiging ontvangen.
Tijdens een beraad, dat de
stichting Interkerkelijk Vor
mingswerk inzake Ontwikke
lingssamenwerking (IKVOS)
had met een aantal kerkelijke
leiders is besloten een kerke
lijke beraadsgroep maat
schappij-analyse op te rich
ten. Deze groep moet gaan
onderzoeken welke krachten,
structuren en wetmatigheden
de nationale en Europese sa
menleving beheersen en on
recht in stand houden en ver
oorzaken. In IKVOS zijn ver
tegenwoordigd het Interker
kelijk Vredesberaad, Justitia
et Pax Nederland, de her
vormde kerk, de gereformeer
de kerken en vijf kleinere ker
ken.
De werkgroep Kerk en Ont
wikkelingssamenwerking van
de Nederlandse Raad van
Kerken heeft in een reactie op
de nota "Ontwikkelingssa
menwerking en bedrijfsleven
1978" van de Nederlandse
Werkgeversorganisaties de
werkgevers "zelfingenomen
heid en oppervlakkige ideolo
gie" verweten.
De werkgroep heeft zijn kri
tiek, gericht aan het Nationaal
Christelijk Werkgeversver
bond, ofschoon ook het Ver
bond van Nederlandse Onder
nemers de nota heeft opge
steld. Dat zij de brief met de
reactie aan het Nationaal
Christelijk Werkgeversver
bond heeft gericht, verklaart
de werkgroep uit het feit, dat
zij niet begrijpt hoe de christe
lijke werkgevers medeverant
woordelijkheid voör de nota
op zich heeft kunnen nemen.
Er is volgens de werkgroep
namelijk in de nota niets terug
te vinden van het denken bin
nen de kerken en de Wereld
raad van Kerken over de ont
wikkelingssamenwerking.
De werkgroep noemt het be
commentariëren van de nota
een "onaangename bezigheid"
om alles wat niét in de nota
staat. Het hele verhaal berust
volgens de werkgroep op een
groot aantal impliciete vooron
derstellingen en opvattingen
ten aanzien van ontwikkeling
en ontwikkelingsprocessen,
die in belangrijke mate achter
haald zijn en die in brede
kring reeds lang geleden ter
zijde zijn gelegd.
De kritiek van de werkgroep
richt zich met name tegen de
opvattingen van de werkge
vers over de economische
groei, over de zogenoemde
"self-reliance", oftewel onaf
hankelijkheid en mondigheid
van de ontwikkelingsvolkeren
en over de markteconomie. In
die opvattingen constateert de
werkgroep bij de werkgroep
een "spreekwoordelijke zelfin
genomenheid".
De verbonden zo zegt de
werkgroep worden kenne
lijk niet geplaagd door enige
twijfel aan hun mogelijkheden
om goed te doen in de Derde
Wereld.
Volgens de werkgroep ziet de
ondernemer zich als souver-
em, met veel verantwoorde
lijkheid en zonder enigerlei
verantwoordingsplicht Behal
ve wanneer hij risico's moet
lopen, dan wil de werkgever
terugvallen op de gemeen
schap.
