oplossing vorige puzzel
uueekpuzzel door dr. Pluizer
m-M m m
medische rubrieki
postzegels
DENKSPORTEN/HOBBY
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 17 DECEMBER 19
De prijswinnaars van de puzzel van vorige week zijn:
Twaalf gulden vijftig:
Mevr. A. Vermeulen. Oostkanaalweg 35a, Ter Aar.
Zeven gulden vijftig:
Mevr. C.M. Voorn, Atjehstraat 63, Leiden.
Vijf gulden:
Th. v. Werkhoven. Duinzichtstraat 23, Oestgeest.
De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd.
NR. 50
LETTERGREPENPUZZEL
In elk vakje dienen 2 letters te worden ingevuld, waardoor woorden van
navolgende betekenis verkregen kunnen worden:
Horizontaal:
1 deel v.e. vrachtauto; 3 leniging van
smart; 5 kleur; 7 dwarshout aan een
wegwijzer; 8 tegenstander; 10 ovale
kegelsnede; 12 lichaamsdeel; 13 sa
lonmeubel; 15 ademhalingsorgaan;
16 voorzitter v.e. universitaire facul
teit; 18 kledingstuk; 19 deel van
Afrika; 20 deugniet; 22 bergplaats
voor o.a. auto's; 25 lang en slank;
27 betaalmiddel; 28 vezelstof; 29
kandelaar; 31 ronde sneeuwhut der
Eskimo's; 33 Ned. omroepvereniging;
34 bekende organisatie (afk.); 36 be
vatting; 37 zekere tijdsduur.
Verticaal:
I revuedans; 2 wreedaard (fig.); 3
eetlust; 4 deel v.e. schip; 6 draag
riem; 7 zwavelzure kalk; 9 verlegen;
II bedrieglijke slimheid; 12 deugniet;
14 glasachtig mineraal; 15 ontste-
kingskoord; 17 vrucht; 18 stad in
Spanje; 20 tak van sport; 21 gepant
serde gevechtswagen; 23 bevlieging;
24-van kracht zijnde; 26 schandpaal;
28 hoesttablet; 29 rode kleur op het
gezicht; 30 na het genoemde; 32
schoolvertrek; 33 uitstapje; 35 li
chaamsdeel.
In welk(e) antwoord(en) van deze puzzel komt de lettergroep „ST" voor?
Oplossingen onder vermelding van „Puzzel 50" vóór woensdagmiddag
12.00 uur opsturen naar:
Leidse Courant, postbus 11, Leiden.
Zoals ik vorige week voorspelde,
zijn de liefhebbers van goed brid
gen bij het 7e Caransa-Philip Mor
ris International viertallentoernooi
volledig aan hun trekken gekomen.
Vooral de Europese kampioenen,
de Zweden Hans Goethe. Anders
Morath, Anders Brunzell en Jorgen
Lindquist hebben duidelijk bewe
zen dat het winnen van de Europe
se titel geen toeval is geweest. Aan
de vooravond van het toernooi,
vrijdag, overklasten zij niet alleen
de Nederlandse senioren en junio
ren teams, maar ook de Italianen
in de opstelling Garozzo-Franco en
Belladonna-Vivaldi werden met
liefst 17-3 weggespeeld. Dat ze
tenslotte ook het toernooi wonnen
verbaasde dan ook niemand, al
was de score van 209 uit een
maximum van 240 (=87%!) bijzon
der indrukwekkend. De tweede tot
en met vierde plaats werden inge
nomen door de teams van Jeremy
Flint, met Rose, Sheehan en Ro-
main. Kees Kaiser met Jaap Kok-
kes, Bob Slavenburg en Kees Mul
der en de Italianen, elk met 164
punten, waarbij de rangschikking
bepaald werd door het saldo aan
matchpunten. Dat bedroeg respec
tievelijk 164, 161 en 157, zodat er
aan spanning geen gebrek is ge
weest.
Voor aanvang van de wedstrijd op
vrijdag werd door Herman Filarski
de BOLS schoonheidsprijs uitge
reikt aan Anders Morath, voor de.
volgens de bridgejournalisten,
beste prestatie tijdens de Europese
kampioenschappen in Helsingor.
Die zag er als volgt uit:
*7 5
>93 m *H 10 8 6
'109 62 w o B 7 4
1097 7 5
i»A V 7 4 +B 9 532
Spanje bereikte met de noord-zuid
spellen een contract van 6 ruiten,
te spelen door noord, en ging na
de klaveruitkomst geruisloos een
down. Het biedverloop met Morath
(Z) en Goethe aan het roer was
in meer dan een opzicht interes
sant. Morath heeft met Flodquist
een systeem ontwikkeld dat be
kend staat onder de naam Carrot
Club (Wortel Klaveren) en degenen
die hem in Amsterdam aan het
werk hebben gezien, weten nu
heel zeker dat deze naam ontleend
is aan de kleur van zijn haar!
Noord opende met 1 ruiten en
zuids 1 SA antwoord kon twee
betekenissen hebben. Nadat noord
2 en zuid 3 ruiten had geboden
was het een uitnodiging tot een
slemcontract, waarna noord met 3
SA een zwak. evenwichtig verdeeld
spel aangaf. Via de controlebiedin
gen 4 klaveren (zuid) - 4 harten
- 4 schoppen legde noord aan in
6 ruiten. Nu is op Europese kam
pioenschappen de „alert" regel
van kracht, hetgeen inhoudt dat de
partner van degene die een con
ventioneel bod doet, op tafel moet
kloppen om de tegenstanders op
de conventie te attenderen en de
gelegenheid te geven naar de be
tekenis te informeren. Aanvankelijk
interesseerde het de Spanjaarden
niet veel, maar na het 4 klaverbod
werd west actief en vroeg wat dat
dan wel betekende! Om zijn klaver
heer te beschermen bepaalde Mo
rath daarop het eindcontract op 6
SA.
West kwam uit met harten 2. het
geen de hartendistributie onthulde
en zuid nam in zijn hand. Hij ging
met ruiten naar noord en sneed
met succes op schoppenheer.
Hierna werd de ruitenkleur afge
draaid, waarop zuid een schoppen
en west twee klaveren afgooiden.
Een tweede snit in schoppen volg
de en toen hierna schoppenaas
werd gespeeld zat west in de nes
ten.
Hij besloot klavervrouw af te
gooien, maar Morath vervolgde
toen met klaver 10 voor wests aas
en maakte het contract via een
klaverslag en de hartens.
In de laatste uitgave van de „offi
cial Encyclopedia of Bridge" zal
men de namen van deze Zweden
vergeefs zoeken, maar in de vol
gende zullen ze zeker niet ontbre
ken. Het Blue Team lijkt een waar
dig opvolger te hebben gevonden.
door
C. J. de Feijter
Op het moment dat dit wordt ge
schreven zijn nog niet alle oplos
singen voor de pionnenopgave
binnen. Maar de oplossing zélf kan
al wel worden geplaatst.
Zoals u weet gaf meester Vonk de
partij in de hieronder afgedrukte
stand op. Zoals hij in de bespre
king er na zei, had hij gemeend,
dat ik die drie pionnen op de
koningsvleugel kon tegenhouden,
maar daarbij gezien dat zijn ko
ning mijn pionnen niet kon tegen
houden. Nu is dat wel waar, ik kan
onder omstandigheden doorbre
ken, maar hij had zich èèn zet
verteld met de snelheid van zijn
eigen pion van a6. die, wanneer
ik doorbreek een vrije baan op de
b-lijn krijgt.
Hier is nog eens de stand, na mijn
laatst gespeelde zet:
(Zie diagram nr. 1)
Wit: Kg3; pionnen: a2, b4, d4
Zwart: Ka8; pionnen: a6, f5, g5. h5
De zwarte koning moet zo snel
mogelijk gaan naar het veld c6,
want als hij zich daar kan handha
ven. is er van doorbreken van de
witte pionnen geen sprake: 1
Kb7 2 a4. Kc6 3. a5. De witte
pionnen zijn gestopt, maar zwart
heeft géén zet met zijn koning
meer. want dan kunnen de witte
pionnen wel naar dame doorlopen.
Maar zwart heeft nog een goede
zet en wel: 3g4. Er moet
volgen: 4. Kg2. f4 5. Kf3, (In
dien: 4h4 dan: 5. Kh3,
5f4 6. Kg4, h4f 7. Kf3, h3
8. Kg4. en nu zijn de zwarte
pionnen even gestopt en moet
zwart toch wel een koningszet
doen. En er is een goede zet, die
weliswaar de witten pionnen in de
gelegenheid stelt door te lopen,
maar ook de a-pion gaat dan mar
cheren. Bij het beste spel van wit
diagram nr. 1
komt die zwarte pion dan net op
tijd op b1 aan. en ontstaat er een
eindspel van dames waarbij zwart
nog steeds in het bezit is van zijn
drie pionnen op de koningsvleu
gel. Laten we eens zien wat daar
uit voortvloeit: 8Kc7 9. b5,
ab5. 10. d5. b4 11. a6. b3 12. d6f!.
Dit is het beste voor wit: 12.
Kd6: 13. a7. b2 14. a8D, b1D.
Het lijkt nu een onmogelijke opga
ve voor wit om dit te houden, maar
de zwarte koning staat aan reek
sen schaakjes bloot. Wanneer wit
met schaak op g4 kan slaan is het
remise. Zónder schaak is het direkt
voor wit verloren. Ik laat dat zo
dadelijk zien: 15. Dd8|, Kc6 16.
Dc8|, Kd5 17. Dd7f. Na: 17.
Dg4:?. Dg1f loopt een van de
zwarte pionnen door. De zwarte
koning kan dus niet over de vierde
rij komen als wit dan op g4 met
schaak op g4 kan slaan. Omdat
zwarts koning niet over de b-lijn
kan gaan vanwege de dame op b1
is: 17Ke5 nog het beste. 18.
De7|. Kd4 19. Dd6t. Kc4 20. Dc6f.
Kb3 21. Dd5f, Kb2 22. De5f!.
en „eeuwig" schaak.
Nu moet u maar eens proberen
diagram nr. 2
met een betere pionnenconstellatie
voor zwart op de koningsvleugel
een stand te vinden die méér voor
zwart belooft.
3. Kc7 4. Kg2, g4 5. Kg3. Kc6
komt uit op de vorige variant. 3.
f4t 4. Kf3, h4 5. Kg4,maakt
het voor zwart niet beter. Maar er
is nog een variant die de zwarte
pionnen verder doet oprukken: 3.
g4 4. Kg2, f4 5. Kf2. h4 6. Kg2!.
(Dit in tegenstelling tot de
boekjes-variant 6. Kg1. waar wit
wint als er naast zijn koning
slechts de drie zwarte pionnen op
het bord staan (dus ook zonder de
zwarte koning!) 6Kc6 7. Kg1!,
g3 8. Kg2, (Als de f- of h-pion
doorloopt gaat de koning vóór de
oprukkende pion staan en dan
staat de witte koning zódat onder
omstandigheden de witte dame op
a1 of c1 kan worden geofferd
wegens pat een extra resource
voor wit.) 8Kc7 en nu kan
wit weer doortreken op de andere
vleugel en ontstaat weer een stand
met wit als schaakbiedende partij.
De pion op f4 valt ten prooi aan
de witte dame, wit houdt ook dan
remise. Probeert u maar eens de
winst er uit te slepen ik voor
spel u een langdurige kwelling
zonder resultaat. Meester Vonk
was tot de zelfde overtuiging geko
men en als die het niet weet
Waar de prijsjes terecht komen,
hoort u een volgende keer.
Ik heb genoeg van dit eindspel!
Problemen met twee oplossingen
zijn inkorrekt en komen dus in de
prullebak terecht. Er zijn echter
ook problemen met twee of meer
oplossingen die bewust zijn aange
bracht. Natuurlijk moet dat dan bij
de opgave worden vermeld. Zoiets
is alleen te rechtvaardigen als tus
sen de oplossingen een innige
samenhang aanwezig is. Nu kan ik
u wel proberen wijs te maken, dat
het onderstaande probleem aen
tweezet was, waarin later een ne
venoplossing werd ontdekt, maar
dat is hier toch niet het geval.
Probleem van dr. W. Speckmann.
DSZ 1956, derde prijs.
(Zie diagram nr. 2)
Wit: Ke8. Th7, Lh5. Pc8; pion: a7
Zwart: Ka8, Ph2; pion: b7
Wit geeft op twee manieren mat
in drie zetten.
Het spel van wit is er in beide
oplossingen op gericht die pion
van zwart weg te lokken. Dan kan
de loper of het paard mat geven.
De eerste oplossing begint met de
toren:
1. Th7-h6, Ph2-f3 2. Th6-a6!.
om het mat door het paard te
ontgaan moet nu wel volgen: 2.
b7xa6 3. Lh5xf3,mat.
De andere oplossing luidt:
1. Lh5-e2l, 2. Ph2-f3 2. Le2-a6!.
en omdat nu mat met de loper
dreigt, moet de loper er af: 2
b7xa6 3. Pcö-b6, mat. U ziet
dus, dat deze wijze van probleem-
komponeren al in 1956 tot een
prijstoernooi leidde!
Oploswedstrijd (6)
m
"1 H p f
«f Ji jilji
P vl
I II O jS
J1L
SKLIAROV
U moet direct naar het eerste dia
gram kijken, een studie uit de
keuken van jeugdwereldkampioen
Skliarov. Wit forceert winst luidt de
opdracht. Het is duidelijk dat de
clou is hoe de damslag naar 4 te
maken. Welnu, de winstgang van
Skliarov is heel knap. U moet maar
eens even zoeken, aan het eind
van deze rubriek vindt u de oplos
sing.
Dan gaan we weer over naar de
oploswedstrijd, die nog de gemoe
deren danig bezighoudt. Ook in de
vierde ronde weer bijoplossingen,
maar zo niet bij de problemen 9
en 10. die bleken gaaf.
Eerst daarvan de oplossingen: nr.
9: 24-19 13x44 23-19 14x12 20-14
16x18 14x3 12x21 en 3x2. nr. 10:
49-43 38x49 47-42 36x38 46-41
49x35 39-33 28x39 37x28 22x33
19-13 35x46 13x2 33x24 en 2x5.
De problemen van de zesde ronde
komen uit de oude doos, maar zijn
daarom niet minder aantrekkelijk.
Nummer 11 is van Fritz, nummer
12 van A. P. de Zwart. Beide
problemen zijn vermoedelijk in het
begin van de jaren veertig ge
maakt. En u weet het: oplossingen
binnen twee weken naar B. J.
i i m m s
m s m m m
si i i:
m s n si
s i s r
fe n P:
FRITZ (nr. 11)
Nuys, Laan van het Kwekebos 471,
Emmen.
Dan nu nog de oplossing van de
studie van de Rus Skliarov. De
eerste zet 33-28 ligt voor de hand.
zwarts antwoord 13-19 eveneens.
En nu de verrassende afwikkeling
A. P. DE ZWART (nr. 12)
36-31 26x46 34-29!! 24x31 38-33
46x28 33x4. En een eindspelletje
tot slot 31-36 4-10 23-29 10-46
16-21 46-37 met op 21-27 37-14
27-31 (op 29-33 39x28 36-41 28-22)
14-31 en op 21-26 37-46 26-31 en
46-32. Prachtige winst.
Geneesmiddelen uit de natuur
leder middeleeuws klooster be
schikte over een kruidentuin
waarin geneeskrachtige kruiden
gekweekt werden. Men was toen
uitsluitend aangewezen op wat de
levende natuur aan geneeskracht
te bieden had. Pas later, bij de
opkomst van de scheikunde, ging
men er meer en meer toe over
geneesmiddelen langs chemische
weg te maken, met het gevolg,
dat de natuurgeneesmiddelen
een beetje op de achtergrond zijn
geraakt.
Niettemin bestaat de wetenschap
van de natuurgeneesmiddelen nog
steeds. Het is de farmacognosie en
deze houdt zich niet meer alleen
bezig met geneesmiddelen die uit
planten gewonnen worden. Ook
dierlijke produkten, zoals hormo
nen en bepaalde soorten vaccins
en de antibiotica, die door schim
mels gefabriceerd worden, liggen
op het terrein van de farmacogno
sie.
Veel deskundigen zijn van mening,
dat de landen van de derde wereld
veel baat kunnen vinden bij de
vooruitgang van de farmacogno
sie. gezien de grote schat aan
bekende en onbekende genees
krachtige kruiden, die zich in de
landen van de derde wereld be
vindt. Tot die deskundigen behoort
de Leidse hoogleraar in de farma
cognosie, prof. dr. A. Baerhem
Svendsen. Zijn Leidse collega,
prof. drs. J. Polderman, farmaceu
tisch technoloog, ziet dat heel wat
somberder in: „Farmacognosie is
zekerniet de aangewezen weg
voor hulp aan de landen van de
derde wereld".
Een van de grote problemen is. dat
de Westerse farmaceutische indus
trie de grote behoefte aan genees
middelen in de derde wereld eco
nomisch nauwelijks interessant
vindt. Deze industrie verdient nu
eenmaal meer aan de verfijning
van medicijnen die zijn afgestemd
op de Westerse welvaartziekten
dan aan moeizaam onderzoekwerk
naar middelen tegen typisch tropi
sche ziekten. Hoe weinig er jaar
lijks op de gehele wereld wordt
uitgegeven aan onderzoek op het
gebied van tropische ziekten ver
woordt de WHO aldus: „Niet meer
dan de kosten van de bouw van
een paar kilometer autoweg".
Niettemin putten malaria, bilharzia
(botwormziekte. door slakken over
gebracht) en filariasis (draadworm-
ziekte) hele volksstammen uit. In
de laatste dertig jaar zijn voor deze
ziekten geen nieuwe geneesmidde
len gevonden. Tropische ziekten
zijn voor de industrie geen aan
trekkelijk investeringsobject.
Voor andere ziekten zijn vaaky
werkzame middelen voorhand t
zoals voor lepra, maar die bereik j
de patiént maar heel moeizaam
in het geheel niet.
Wat dat laatste betreft doet i
Nederlandse stichting IDA (Inti
national Dispensary Associatio
goed werk. Deze stichting koq
ten behoeve van de derde werd
op de farmaceutische wereldmai
goedkope (dump)grondstoffen
evenals eenvoudige apparalu i
waarmee men in de betrokken la f
den zelf medicamenten kan proój-
ceren.
Er komen op aarde zo'n half r»
joen soorten planten voor en da;
van is nog maar een fractie onó
zocht. Nu zijn de onderzoekmetfi
den in de laatste jaren geperfecti
neerd en men is thans in staat i
natuurstoffen uit planten te isol
ren en de chemische struktuurt'
bepalen. Maar het blijft zoekeil
naar de naald in de hooiberg.
Op een symposium in Leiden
waaraan ook vertegenwoordigen:
uit de derde wereld deelgenomrj
hebben, zijn onlangs de prok
men betreffende de farmacognt
aan de orde geweest. De fan
cognosten hebben toen een a
aanbevelingen geformuleerd, wav
in onder meer werd vastgestel!
dat een snelle inventarisatie v
het gebruik van traditionele g
neesmiddelen in de derde v
van groot belang is en dat de va
oudsher aanwezige kennis moe
worden gebundeld en door
voudig onderzoek moet woré
getoetst. Mogelijk kunnen er I
ook kleine plaatselijke industri»
worden opgezet voor de venw-
king van geneeskruiden, een orf-
wikkeling die al op grote schai
in India plaats heeft.
De Belgische Posterijen hebben op
5 december een bijzondere serie
met toeslag in de verkoop ge
bracht. Deze serie van vier zegels
heeft als motto „Solidariteit". Op
een zegel van 5 fr. plus 2.50 fr.
ziet men een afbeelding van Al-
bert-Edouard Janssen (1883-1966).
Janssen heeft diverse funcites be
kleed in het financiële leven van
België en was ondermeer directeur
van de Nationale Bank van België,
en voorzitter van het Financieel
Comité van de Vereniging der Na
ties. Hij staat dan ook afgebeeld
tegen een achtergrond die een
beeld geeft van zijn financiële acti
viteiten.
De tweede zegel in deze serie
heeft eveneens een waarde van 5
fr. plus 2.50 fr. en toont het portret
van Joseph Wauters (1875-1929).
Naast vele activiteiten op politiek
en sociaal gebied werd Wauters in
1910 directeur van het dagblad
„Le Peuple". Het portret van Wau
ters werd dan ook afgebeeld tegen
de voorpagina van dit dagblad.
Jean Capart (1877-1947) is afge
beeld op een zegel van 10 fr. plus
5 fr.. Van zijn hand verschenen
talrijke publicaties over archeolo
gie en Egyptische kunst. Bij de
ontdekking van het graf van Toet-
Ankh-Amon vergezelde hij in 1923
koningin Elisabeth naar Egypte.
Op de achtergrond ziet men dan
ook voorstellingen die op zijn ken
nis van Egypte betrekking hebben.
Solidariteit in België
m ixijuft: ras
Lc i
i
'■"f
i'«j4r)l*IH-U?)l,l
'1: '':1 1
;y
v
laitspn lunar
«tulfl-BmiHitT j
Tot s[ot in deze reeks een zegel
van èveneens 10 fr. plus 5 fr.
Hierop ziet men het portret van de
Belgische componist August de
Boeck (1865-1937). De te Merch-
tem geboren componist was on
dermeer directeur van de toenmali
ge Muziekacademie te Mechelen.
Het portret van De Boeck staat
afgebeeld tegen de achtergrond
van de compositie „Het kersken
van te lande". De tekeningen voor
de zegels werden vervaardigd door
P. Doeweerdt en het drukken werd
verzorgd door de Zegeldrukkerij te
Mechelen. De zegels blijven in de
verkoop tot en met 28 februari
1978.
Oök onze zuiderburen brachten
een Kerstzegel in de roulatie, en
wel op 14 november j.l. De zegel
heeft een waarde van 5 fr. en toont
een fragment van een schilderij
van Rogier van der Weyden. Het
ontwerp was van J. Malvaux en de
zegel werd gedrukt in de kleur
vermiljoenrood.
Op 28 november verschenen twee
zegels van het type M. H. Elstrom
met het portret van koning Boude-
wijn. De waarden zijn 16 fr. (groen)
en 40 fr. (grijsblauw)
Dit jaar viert de Zwitserse stichting
„Pro Juventute" haar 65-jarig be
staan. Ter gelegenheid van dit feit
heeft de bekende bloemenschilde-
res Anne Marie Trechslin een serie
van vier zegels ontworpen die ro-
zensoorten als motief hebben.
Achtereenvolgens nu de waarde en
toeslag en de afgebeelde roos: 20
rp. en 10 rp.: Rosa foetida bicolor;
40 rp. en 20 rp.: Rose a Parfum
de l'Hay, 70 rp. en 30 rp.: Rosa
foetida persiana en tot slot 80 rp.
en 40 rp.: Rosa centifolia muscaso.
Het drukken van de zegels werd
verzorgd door Courvoisier SA, te
La Chaux-de-Fonds in Zwitserland.
Tot de landen die Kerstzegels in
omloop hebben gebracht behoort
ook" Noorwegen. Hier verscheen
een serie van drie zegels met als
thema „De Bijbel van Aslak". Om
streeks het jaar 1450 verkreeg
Aartsbisschop Aslak Bolt, destijds
bisschop van Bergen, door ruiling
een bijbel die later bekend zou
worden als „De Bijbel van Aslak".
Deze bevat de volledige bijbeltek
sten in de latijnse vertaling en is
het enig bestaande manuscript in
zijn soort dat geheel intact be-
.waard gebleven is uit de middel
eeuwen. Iedere tekst is verlucht
met miniaturen in goud en vele
kleuren. Oe miniaturen die op de
zegels werden afgebeeld zijn: ..Da
vid met de klokken" (80 ore), „Zin
gende kloosterlingen" (100 ore) en
„De Heilige Maagd met het Kind"
(125 ore). De „Bijbel van Aslak
Bolt" werd waarschijnlijk in
De natuur kan ons nog veel te bieden hebben aan
potentiële grondstoffen voor geneesmiddelen.
