Beter klimaat voor overleg
over Zuidmoluks probleem
Mr. J. Rietkerk
gematigd politicus
Paus Paulus ook kritisch tegenover
kerkelijke ontwikkeling Frankrijk
kerk
wereld
KWART BUITENLANDSE
REISMARKT IN HANDEN
HOLLAND INTERNATIONAL
NIEUWE FRACTIELEIDER WD
Minimum (jeugd)
loon met 5,1 pet.
omhoog
CDA achteruit - vooruit
PvdA vooruit - achteruit
Dr. H.Brandenburg
nieuwe bisschop
van Stockholm
ERNESTO CARDENAL VRAAGT HULP
AAN NICARAGUA STOP TE ZETTEN
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 7 DECEMBER 1977
PAGINA 7
„DE GROTE STILTE IS VOORBIJ
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het is natuurlijk volstrekt
onjuist om nu, naar aanleiding van een
aantal berichten, te concluderen dat de
Zuidmolukse problematiek het stadium van
de oplossing nadert, maar toch is er wel
enige reden tot voorzichtig optimisme over
de ontwikkelingen van de laatste tijd.
In de eerste plaats is er, nu al enkele
maanden, sprake van een verbetering in de
communicatie tussen de in Nederland ver
toevende Zuidmolukkers en de Nederlan
ders. Liep men vroeger met een grote boog
om elkaar heen, nu worden er regelmatig
interessante ontmoetingsbij eenkomstèn ge
houden waarin het Zuidmolukse probleem
wordt doorgelicht; men kan spreken van een
aanzienlijk vergrote belangstelling voor de
Zuidmolukse problematiek onder de Neder
landers.
Op een van die bijeenkomsten, onlangs op
initiatief van Pax Christi en de Vrije Zuid
molukse Jongeren in Amsterdam gehouden,
werd door de heer L. C. Mantouw, mede
voorzitter van de gemengde commissie Kob-
ben-Mantouw, een belangwekkende sugge
stie gedaan, nl. voor een ontmoeting tussen
Molukkers uit de Molukken, Jakarta en
Nederland over de toekomst van de Moluk
ken. Een van de directeuren-generaal van
het ministerie van CRM, dr. G. Hendriks,
zei daarop het niet onmogelijk te achten dat
deze suggestie wordt ingebracht in het regel
matige Nederlands-Indonesische ambtelijk
overleg.
Ook werd op verscheidene bijeenkomsten,
zoals die van de liberale jongerenorganisatie
JOVD medio oktober in Amsterdam; gesug
gereerd dat een oplossing mogelijk bereikt
zou kunnen worden als Indonesië binnen
zijn staatsverband de Molukken-provincie
een vorm van zelfbestuur (autonomie) geeft,
waardoor de Molukken juridisch een sterke
re eenheid - binnen het grote Indonesische
geheel - kunnen vormen.
De leiders van de RMS - president ir. J. A.
Manusama voorop - vinden dat niet voldoen
de, maar ook zij spreken zich wat genuan
ceerder uit dan vroeger. Manusama, blijft
uitgaan van de soevereiniteit van de Repu
bliek der Zuid-Molukken, maar hij is wel
bereid te denken over het - vervolgens -
afstaan van delen van de soevereiniteit, een
ontwikkeling die ook in de Europese Ge
meenschap gaande is.
Van Indonesische kant wordt uitermate te
rughoudend op al deze suggesties gerea
geerd. De Indonesische ambassadeur in Den
Haag Sutopo Yuwono wijst erop dat in
Indonesië zo'n drie miljoen Molukkers wo
nen; daarbij vergeleken is het aantal Zuid
molukkers in Nederland slechts een „hand
jevol". De autoriteiten van Indonesië zeggen
dat er geen reden is om de constitutie te
wijzigen zolang de Molukkers op de Moluk
ken daartoe niet zelf de wens te kennen
geven. „Uiteindelijk is het 't parlement in
Jakarta dat hierin het laatste woord heeft".
Toch is er nu ook van Indonesische kant
sprake van een grotere mate van openheid
en betrokkenheid bij het Zuidmolukse pro
bleem. Dat bleek al uit de enige tijd geleden
tussen Nederland en Indonesië gemaakte
overeenkomsten, maar nu ook uit de bereid
heid van de autoriteiten om het reizen van
in Nederland wonende Zuidmolukkers naar
de Molukken te stimuleren. Via het bezoek
van Zuidmolukkers aan Ambon kan, zegt
men in Jakarta, onder hen meer begrip
ontstaan voor de realiteit van de Molukken
van vandaag. De Indonesische autoriteiten
hopen vooral dat veel jongeren een bezoek
aan de Molukken zullen brengen „opdat ze
met het oog op hun toekomst de verschillen
de alternatieven naast elkaar kunnen leg
gen."
Ook de leidende Zuidmolukkers uit Neder
land zijn nu in Jakarta en op Ambon wel
kom. Over enkele maanden gaat een aantal
van hen, onder wie de heren Mantouw,
Kuhuwael en Metekohy, naar Indonesië.
Volgens de heer Mantouw is het vooral de
bedoeling om er informatie op te doen.
„Zo'n bezoek kan leiden tot verduidelijking
van eikaars standpunten", aldus Mantouw,
die in 1947 voor het laatst op Ambon was;
tijdens de proclamatie van de RMS vertoef
de hij in Makassar.
Er is nog een teken van de al gesignaleerde
beweging: het bezoek van de Indonesische
oud-diplomaat Johannes de Fretes aan ons
land. Hoewel deze van de Molukken afkom
stige oud-ambassadeur van Indonesië in o.a.
Nepal op het ogenblik officieel privé (vakan- j
tie) in Nederland vertoeft, is het duidelijk
dat hij niet alleen wat vrijblijvend met
Zuidmolukkers aan het praten is. Onder
meer stelt hij de Indonesische ambassadeur
in Den Haag op de hoogte van zijn contac
ten.
Hij is een man die zowel in Jakarta als bij
de Zuidmolukkers vertrouwen geniet en is
daarom de aangewezen figuur om contacten
te leggen. De Fretes achtte het, toen hij de
gesprekken in Nederland startte, vooral zijn
taak informatie te verschaffen over de ont
wikkelingen op de Molukken. In Jakarta
wordt gehoopt dat Zuidmolukse jongeren
bereid zullen zijn om naar de Molukken te
komen om aan de opbouw van hun land
mee te werken. De Fretes sprak o.a. met
ir. Manusama, jongeren uit Assen en Bo-
vensmilde, studenten in Amsterdam en met
een aantal Zuidmolukse welzijnswerkers in
Driebergen.
Niet onvermeld mag blijven dat met grote
spanning gewacht wordt op de nota die de
Nederlandse regering binnenkort bij de
Tweede Kamer zal indienen.
Die nota - over allerlei aspecten van de
Zuidmolukse problematiek - is door het
demissionaire kabinet-Den Uyl voorbereid
ten behoeve van het nieuwe kabinet, dat het
stuk met spoed kan presenteren, waarna een
kamerdebat volgt.
„De grote stilte rond het Zuidmolukse pro
bleem is voorbij, er is nu veel in beweging.
De oplossing van de problematiek ligt nog
ver weg, maar wel wordt langzamerhand
een klimaat geschapen waarin door alle
betrokkenen vruchtbaar naar die oplossing
gezocht kan worden. Algemeen wordt ge
hoopt dat de overlegsfeer meer en meer de
overhand zal krijgen.
Sovjetheid
overleden
Maarschalk Alexander Vasilevs-
ki, een van de grootste Sovje
thelden uit de tweede werel
doorlog, is op 82-jarige leeftijd
in Moskou overleden. Hij stelde
destijds de plannen op voor de
slagen om Moskou en Stalin
grad en was later opperbevel
hebber van de strijdkrachten in
het Verre Oosten. Volgens hem
dwong de Russische deelname
aan de oorlog tegen Japan de
Japanners tot overgave en niet
de Amerikaanse atoombom.
(Van een onzer verslaggevers)
RIJSWIJK- Holland Interna
tional, de grootste reisorganisa
tie in ons land heeft van de vijf
miljoen Nederlanders, die in
1977 op vakantie gingen in het
buitenland, er 318.000 als klant
gehad (in 1976 306.000). Dit be
tekent, dat Holland Internatio
nal van alle. buitenlandse rei
zen, die de in Nederland opere
rende .reisorganisaties verzorgd
hebben, een marktaandeel had
van ruim 25 procent.
Van het totale pakket buiten
landse reizen nemen de tourope
rators momenteel het derde deel
voor hun rekening. De overige
reizen worden buiten de reisor
ganisaties om door particulieren
gemaakt.
In het boekjaar 1977 heeft Hol
land International met zijn divi
sies touroperators, reisbureaus,
inkomend tourisme en Buiten
land, een omzet behaald van 662
miljoen gulden (in 1976 636 mil
joen gulden). Wat daarvan als
winst resteert, wilde men giste
ren tijdens de introductie van
het zomerprogramma voor 1978
uit concurrentieoverwegingen
niet mededelen. Sinds de op
richting van Holland Internatio
nal in 1974 heeft deze organisa
tie in de rode cijfers geopereerd
en algemeen wordt aangeno
men, dat ook nu nog met ver
lies, dan wel met een uiterst
bescheiden winst wordt ge
draaid.
Wel werden de geschatte omzet
ten van de naaste concurrenten
genoemd: de RABO bank 140
miljoen, Wagon-Lits 120 miljoen,
Christoffel 100 miljoen en Arke
en Neckermann beide 80 mil
joen. Hierbij moet worden aan
getekend, dat Holland Interna
tional zijn eigen omzet niet uit
sluitend behaald heeft als rei
sorganisator, terwijl de andere
organisaties in het algemeen al
leen als touroperator fungeren.
Als touroperator heeft Holland
International een geschatte om
zet behaald van 250 miljoen.
Voor 1978 zijn de prijzen bij
Holland International tussen de
6 en 9 procent verhoogd. Hierbij
is de luchthaven-belasting, die
voortaan bij de reissom wordt
geteld, nog niet meegerekend,
de negen programma's, die Hol
land International op de markt
brengt, is het boekwerk „Zonva
kanties" met 300 pagina's de
grootste. Nieuw jn deze gids zijn
de bestemmingen aan de Costa
de la Luz in Spanje en de Griek
se eilanden Nykolos en Skia-
thos. Het aantal reismogelijkhe
den naar Ierland, Portugal, Sici
lië en Tunesië werd fors uitge
breid. Voorts heeft men de keu
ze uit 102 verschillende cruises
in zes gebieden. „Naast deze
gids zijn er dan nog aparte gid
sen: „Eigen autovakanties",
„Treinvakanties", „Toeringcar-
vakanties", „Korte vakanties",
„Cruisevakanties", „Verre va
kanties", „Amerika-Canada-va-
kanties" en de gloednieuwe
„Bergen- en merenvakanties",
een primeur, speciaal bestemd
voor mensen die stilte, een rusti
ge omgeving en wandelmoge
lijkheden belangrijker vinden
dan zon en strand.
Van de reisdoelen zitten Spanje,
Portugal, Ierland, Turkije, Ame
rika, Griekenland en Noord-
Afrika duidelijk in de lift. Dui
delijke verliezers op het vakan
tiefront zijn de Oost-Europese
landen Bulgarije, Joegoslavië en
Roemenië, aldus Holland Inter
national.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Mr. J. G. Rietkerk uit
Wassenaar wordt de nieuwe fractieleider
van de WD in de Tweede Kamer, als
opvolger van Hans Wiegel, die minister
van Binnenlandse Zaken wordt. Met alge
mene stemmen is daartoe gisteren beslo
ten door de WD-fractie, de voorzitter
van de WD, mr. F. Korthals Altes en
de voorzitter ven de Eerste Kamerfractie
van de WD, mevrouw H. van Someren-
Downer.
Overigens is gisteren binnen de WD
eveneens afgesproken, dat Wiegel de poli
tieke leider van de WD blijft, hetgeen
wil zeggen dat hij de politieke lijn, de
strategie en het gezicht van de partij zal
blijven bepalen.
Mr. Rietkerk, die volgende week vijftig
jaar wordt, staat bekend als een rustige,
gematigde politicus, goed onderlegd op
sociaal-economisch terrein en met name
op het gebied van de sociale wetgeving.
In het kabinet-Biesheuvel (1971-1973) is
Rietkerk staatssecretaris van Sociale Za
ken geweest. Hij kan goed met christen
democraten overweg en weet zich ook
verzekerd van vertrouwen vanuit de
CD A-hoek. Rietkerk is opgegroeid in een
vrijgemaakt gereformeerd milieu, maar
in de jaren zestig heeft hij zich daaruit
losgemaakt. Zijn broer, de leraar Jan
Rietkerk uit Weezep was bij de Tweede-
Kamerverkiezingen Kamerverkiezingen
van mei j.l. lijsttrekker van de Reforma
torisch Politieke Federatie (RPF), die net
geen zetel behaalde in het parlement.
Sinds 1976 is de nieuwe WD-fractielei-
der lid van de Tweede Kamer. Daarvoor
was hij onder meer werkzaam bij het
Centraal Sociaal Werkgeversverbond en
de Vereniging van Nederlandse Gemeen
ten. Rietkerk heeft voorts op dit moment
nog verschillende nevenfuncties. Hij
maakt deel uit van besturen en commis
sies op maatschappelijk gebied en is
adviseur van het Verbond van Neder
landse Ondernemingen (VNO).
Ontploffing
op
gasboor-
plaats.
Een hevige explosie
op een gas hoor
plaats in het Ameri
kaanse Montecut
(Louisiana) veroor
zaakte deze hel van
vuur en rook. Vol
gens deskundigen
zal het wel zo'n
maand of twee du
ren voor men het
brandende gas on
der controle heeft.
DEN HAAG (ANP) Het minimumloon voor werknemers van
23 jaar en ouder wordt per 1 januari 1978 verhoogd tot 1673,10
per maand (was 1591,20), 386,10 per week (was 367,20) en
77,22 per dag (was 73,44).
Dit is een verhoging van 5,1 pet. Het betreft de gebruikelijke,
wettelijk voorgeschreven, halfjaarlijkse aanpassing aan de ontwik
keling van de CAO-lonen, aldus een mededeling van het ministerie
van sociale zaken.
De hiermee overeenkomende minimumjeugdlonen zijn vanaf 1
januari 1978 als volgt:
22 jaar 1547,60 (was 1471,90) 357,10 (was 339,70)
21 jaar 1422,10 (was 1352,50) 328,20 (was 312,10)
20 jaar 1296,70 (was 1233,20) 299,20 (was 284,60)
19 jaar 1171,20 (was 1113,80) 270,30 (was 257,-)
18 jaar 1045,70 (was 994,50) 241,30 (was 229,50)
17 jaar 920,20 (was 875,20) 212,40 (was 202,-)
16 m Haar 794,70 HAAR 7 794,70 (was 755,80) 183,40 (was 174,40)
Voor een 16-jarige bedraagt het minimumjeugdloon bij twee dagen
partiële leerplicht en een werkweek van drie dagen 476,82 per
maand (was 453,48) en 110,04 per week (was 104,64).
TWEE POLITIEKE ENQUETES:
HILVERSUM (ANP) PvdA en D'66 zouden, wanneer nu
verkiezingen voor provinciale staten gehouden zouden wor
den, als overwinnaars tevoorschijn komen. Het CDA zou
stabiel blijven, terwijl de WD iets achteruit zou gaan. Dit
blijkt uit gegevens van het bureau Lagendijk, die het
verkiezingsonderzoek in opdracht van de AVRO heeft ver
richt.
Daarmee staat Lagendijk lijnrecht tegenover bureau-De
Hondt, die in opdracht van de Vara eenzelfde onderzoek
gehouden heeft en de gegevens vorige week bekend maakte
De Hondt kwam tot de bevinding, dat het CDA zou
winnen en de PvdA iets zou verliezen. Beide partijen zouden
met 50 zetels even groot geworden zijn. De VVD en D'66
zouden iets vooruitgaan.
Opnieuw heeft paus Paulus
zich tegenover de Franse bis
schoppen kritisch uitgelaten
over de ontwikkelingen bin
nen de kerk van Frankrijk.
Tijdens het ad-limina bezoek
van de bisschoppen van de
negen diocessen uit Frankrijk
Oost heeft paus Paulus deze
week de kathreiken van Fran
krijk vermaand, dat zij vooral
het verband tussen activiteit
en contemplatie dieper moeten
doordenken en er evenwicht in
brengen. De kerk in Frankrijk
gaat evenals in andere landen
door een diepe crisis, aldus de
paus. Zij geeft reden tot be
zorgdheid en tot hoop.
Ook bij de ontvangst van an
dere groepen van Franse bis
schoppen heeft de paus van
zijn bezorgdheid blijk gege
ven. Met name maakte hij zich
zorgen over theologische ont
wikkelingen. Deze keer ver
meldde hij „twee gevaarlijke
stromingen" in het Franse ka
tholicisme.
Enerzijds de kritische geest
van de avantgardisten, die ook
in katholieke tijdschriften te
vinden is. Deze kritische geest
probeert - aldus de paus
steeds weer de gevestigde fei
ten der theologie, der spiritua
liteit, der ethiek en van het
apostolaat omver te werpen.
Van de andere kant consta
teert hij star conservatisme,
dat zich vastklampt aan een
steriele denktrant, die te ver
gelijken is met de „Action Fra-
ngaise" (een nogal fascistische
restauratieve beweging in
Frankrijk).
Hij prijst de activiteit der kerk
in Frankrijk om weer toegang
te krijgen tot de arbeiders en
de bezitlozen, maar - zo waar
schuwt Paus Paulus - dit mag
niet ten koste gaan van de
zielzorg onder de andere gelo
vigen.
Bezorgd toonde de paus zich
ook over de daling in de roe
pingen tot priester- en kloos
terleven. In de periode 1966-
1976 daalde het aantal pries
ters van 41.000 tot 32.000. In
dien deze ontwikkeling aan
houdt, zal Frankrijk over
twintig jaar slechts priesters
hebben.
een zekere „geestelijke apa
thie" bij priesters en religieu
zen en over de toegeeflijkheid
van katholieke persoonlijkhe
den en officiële kerkelijke in
stanties tegenover „stellingen
en praktijken, die strijdig zijn
met het christelijke geloof en
de katholieke moraal".
Tenslotte constateert de paus
aan een „zekere anti-Romeinse
gezindheid" in de kerk van
Frankrijk. Hij zegt daarover
erg verdrietig te zijn, maar
wijt het voornamelijk aan ge
brek aan informatie of begrip.
De paus gaf de bisschoppen
het advies om in al deze moei
lijkheden de veilige weg te
gaan, die het tweede Vatikaan-
se concilie gewezen heeft. Cri
ses heeft de kerk al zoveel
gekend. Zij zijn niet leuk,
maar men kan eruit leren en
zodoende de kerk tot nieuwe
bloei brengen. Ook voor de
kerk van nu komt er weer een
lente, aldus de paus, die eraan
toevoegde: „Wij moeten alleen
de winter doorstaan".
De wijbisschop van het bisdom Osnabrück in West-Duits-
land, dr. Hubert us Brandenburg (54) is benoemd tot bisschop
van Stockholm als opvolger van de in september vorig jaar
overleden Amerikaanse bisschop John E. Taylor. De zetel
is aldus meer dan een jaar vakant geweest waartegen
onlangs vanuit Zweden krachtige protesten zijn geuit
De nieuwe bisschop studeerde onder meer aan de pauselijke
universiteit Gregoriana. Zijn bijzondere belangstelling is
altijd uitgegaan naar de zielzorg in de- diaspora en naar
samenwerking op oecumenisch gebied. Hij is deskundig wat
de situatie van de kerk in Skandinavië betreft. Het bisdom
Stockholm omvat geheel Zweden. Van de acht miljoen
inwoners zijn er tachtigduizend katholiek, voornamelijk im
migranten. Er zijn honderd priesters, onder wie slechts tien
Zweden van geboorte.
KORTE METTEN
Tot nieuwe apostolische nun
tius in Chili is benoemd Ange-,
lo Sodano (50). Hij heeft vele
jaren aan het hoofd gestaan
van de afdeling Midden- en
Noord-Europa van de Vati
caanse raad voor de openbare
zaken van de kerk. Sodano,
die doctor in de theologie en
het kerkelijk recht is en eer
der leraar was aan het semi
narie van Asti, was al van
1966 tot 1968 verhonden aan
de nuntiatuur van Chili. Daar
voor was hij attaché aan de
nuntiatuur van Uruguay.
De Spaanse vrijmetselaars,
wier beweging in 1939 door
Franco werd verboden, heb
ben zich gereorganiseerd. Le
galisatie is spoedig te ver
wachten. De Spaanse regering
heeft in verband daarmee bij
de r.k. kerk van Spanje na
vraag gedaan of de vroegere
reserves ten aanzien van de
vrijmetselarij nog bestaan. Dit
is in tal van landen niet meer
het geval, al is de officiële
kerkelijke ban uit 1727 van
paus Clemens XII nog niet
opgeheven. Van de kant van
de vrijmetselaars is verzekerd,
dat zij niet anti-kerkelijk zijn
ingesteld en dat zij voorstan
ders zijn van de Spaanse mo
narchie.
Paus Paulus heeft zich bij de
ontvangst van de president
van de Iraanse hogeschool
voor filosofie opnieuw uitge
sproken voor een intensievere
dialoog tussen christendom en
islam. Elkaar beter leren ken
nen is voorwaarde voor elke
effectieve samenwerking in
dienst van de mens en de
waarheid. De kerk laat zich in
deze leiden door eerbied voor
het persoonlijk geweten van
het individu, afwijzing van
elke discriminatie en het vei-*
lig stellen en waardering van
de echte godsdienstige tradi
ties.
De anglicaanse bisschop van
Johannesburg, Timothy Bavin,
heeft de Zuidafrikaanse rege
ring beschuldigd van het ver
volgen van de kerk. Hij herin
nerde aan de arrestatie afri-
kaanse anglicaanse priesters,
Geoffrey Moseland en Stephen
Montjane, afgelopen vrijdag in
Soweto. Hij verklaarde niet te
geloven dat de twee priesters
zich schuldig hebben gemaakt
aan misdrijven die hun gevan
genhouding zonder proces
rechtvaardigen.
De internationale katholieke
beweging voor het lekenapos-
tolaat Opus Dei heeft meer
dan zestig afgevaardigden in
het Spaanse parlement. Zij
behoren vooral tot de regeren
de centrumpartij, maar ook
tot de conservatieve volksal
liantie In marxistische partij
en is de beweging niet verte
genwoordigd.
De bekende katholieke pries
ter-dichter Ernesto Cardenal
uit Nicaragua heeft de West-
duitse regering gevraagd alle
economische en ontwikke
lingshulp aan de regering So-
moza in zijn land stop te zet
ten.
Hij lichtte dit verzoek toe op
een persconferentie in Bonn,
waar hij de regering Somoza
een van de ergste dictaturen
ter wereld noemde. In zijn
land worden de rechten van
de mens met voeten getreden.
Om deze reden heeft de presi
dent van de Verenigde Staten,
Jimmy Carter, en ook naar
aanleiding van een herderlijk
schrijven van de bisschoppen
van Nicaragua, alle economi
sche en militaire hulp aan Ni
caragua stopgezet.
De familie Somoza, die aan de
macht is sinds 1934, kort nadat
de Amerikaanse troepen het
land verlieten, heeft het hele
land in haar greep. De rege
ring van de Verenigde Staten
heeft kunnen aantonen, dat
zelfs ontwikkelingsprojecten
in het bezit van de familie
kwamen. Het privé-bezit van
de familie Somoza wordt op
twee miljard gulden geschat
Zij bezit of controleert 117 fa
brieken, goudmijnen, boerde
rijen en plantages, heeft het
monopolie bij de cementfabn-
cage, een bloedbank, een eigen
haven, alsmede de enige lucht
en scheepvaartmaatschappij
van het land.
De drie miljoen dollar, die de
Verenigde Staten na de zware
aardbeving in 1972 als eerste
hulp beschikbaar stelde, eigen
de Somoza zich onmiddellijk
toe. Bloed, dat Spaanse donors
voor de slachtoffers hadden
gegeven, verkocht hij ten ei
gen bate, volgens Cardenal.
De onderdrukking richt zich,
volgens hem, vooral tegen de
kleine boeren, de campesinos.
De „Guardia Nacional", de
veiligheidspolitie, ontziet zich
met babies te vermoorden,
kinderen dood te martelen,
te verkrachten en
uit helicopters te
gooien.
Cardenal heeft zich aangeslo
ten bij de in 1962 opgerichte
nationale bevrijdingsbeweging
FSLN (Frente Sandinista de
Liberacion Nacional), die te
gen de veiligheidstroepen van
het Somoza-regiem zich ook
van wapens bedient. Cardenal
zelf maakt daarvan geen ge
bruik. omdat hij deze vorm
van strijd niet het enige mid
del acht- om de regering Somo
za omver te werpen.
Enkele weken geleden is een
aantal van zijn vrienden, die
samen met hem wonen op een
van de eilanden van de eilan
dengroep Solentiname in het
grote binnenmeer van Nicara
gua, gearresteerd. Cardenal
ontkwam aan arrestatie, om
dat hij zich op dat tijdstip in
het buurland Costa Rica be
vond.
In 1966 vormde hij op het
eiland met enkele vrienden de
christelijke commune „Onze
Lieve Vrouw van Solentina
me", waar hij in armoede leef
de. Deze gemeenschap zonder
privé-eigendom staat voor ie
dereen open en heeft zich in
middels nagenoeg over het ge
hele eiland verbreid.