deTijd
wn
Ook Jespers kan
vraagtekens
niet wegnemen
'CDA: parlement
in parlement
NAVO WIL DUIDELIJKHEID
OVER VERVANGING NEPTUNE
Overeenstemming
over Europees
vliegtuigpro j ekt
Israël bereid tot
afzonderlijk
verdrag met Caïro
HÉ BEHHa
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 1 DECEMBER 1977 PAGINA 7
(Van een onzer verslaggevers)
Guy Jespers, de 43-jarige aristocraat met
de verfijnde manieren, de beau gar^on in
het elitaire Gentse wereldje heeft gisteren
een verbazende metamorfose ondergaan.
Hij kreeg voor de eerste keer de gelegen
heid te antwoorden op de zeer zware be
schuldigingen die tegen hem worden inge
bracht maar slaagde er niet in alle vraagte
kens weg te nemen. Hij raakte niet uit de
sombere schaduw van schuld die over hem
ligt. En zijq stelling het slachtoffer te zijn
geworden van een reeks machinaties is er
beslist een stuk slechter op geworden.
Dat hij het antwoord op een aantal vragen
schuldig blijft valt niet hoofdzakelijk in zijn
nadeel uit. Naar het oordeel van velen was
de playboy Luuk de Cramer dinsdag net iets
te briljant. Op het gebied van het feitenma
teriaal haalde hij echter een niet gering
succes.
Volgens de beschuldiging zou Jespers een
bedrag van drie miljoen gegeven hebben
aan De Cramer als loon voor de voorberei
ding tot de bomaanslag op echtgenote Jes
pers. Gisteren kon Jespers bewijzen dat hij
het bedrag overhandigd had met de bedoe
ling een naamloze vennootschap te stichten.
Tot algemene verbazing heeft de onderzoe
ker het wel degelijk bij het rechte eind.
Advocaat generaal Van Houwaart heeft zich
vergist en geeft toe dat de effecten in 1976
overhandigd zijn aan De Cramer na de
aanslag en niet in 1975 zoals in een andere
beschuldiging geschreven staat. Wat betreft
zijn aandeel in de diefstal en de bankroof
beweert Jespers dat hij in de val gelokt
werd. Hij kende het echtpaar weliswaar en
geeft toe advies gegeven te hebben wat
mooie jongen van
Een mysterie blijft de overhandiging van de
sleutel en het geheim van de bankkluis die
door De Cramer werd leeggeroofd. Op de
keper beschouwd zou Jespers de enige mo
gelijke persoon geweest zijn die de sleutel
had kunnen hebben en het geheim van de
bank had kunnen kennen. Hoe De Cramer
aan deze gegevens is gekomen is een onop
geloste vraag, evenals de gesprekken die De
Cramer en Jespers zouden gewisseld hebben
tijdens het verblijf van Jespers in Zwitser
land. Jespers ontkent de telefoongesprekken
maar zij werden niettemin officieel geno
teerd. De garagehouder van Renteghem, ook
een van de grote schuldigen, blijft bij zijn
standpunt dat hij Jespers in alles betrekt
en Jespers van alles de drijfveer noemt.
Soares wil
vertrouwen
parlement
LISSABON Premier Mario
Soares van Portugal heeft aan
gekondigd dat hij voor zijn 16
maanden oude regering de ver
trouwenskwestie zal stellen in
het parlement. Het besluit van
Soares vloeit voort uit het feit
dat zijn socialistische minder
heidsregering er niet in is ge
slaagd volledige steun te ver
krijgen van de oppositie voor
een nationaal pact over de wij
ze waarop de economische cri
sis van Portugal moet worden
bestreden.
Volgens socialistische partij-
kringen zal vandaag een motie
van vertrouwen worden over
handigd aan de voorzitter van
het 263 leden tellende parle
ment. De stemming zal volgende
week plaatsvinden.
Stormachtig
welkom
Gorigorenko in
New York
NEW YORK De Russische
oorlogsveteraan en dissident,
ex-generaal Pjotr Grigorenko
(70) is gisteren in New York
aangekomen, waar hij een stor
machtig welkom kreeg van
meer dan honderd uitgeweken
Krimtartaren. Hij noemde zijn
bezoek aan de Verenigde Sta
ten, dat een half jaar zal duren,
„een 42 jaar te late huwelijks
reis".
De Sovjet-overheid heeft Grigo
renko een visum voor een half
jaar gegeven om zijn zoon in de
V.S. te bezoeken en er een medi
sche behandeling te ondergaan.
De generaal prees zijn regering
voor het verstrekken van het
visum. Hij hoopt weer naar zijn
land te kunnen terugkeren.
IN DE RIJ VOOR VOEDSELHULP
Vrouwen die de drie cyclonen In het zuidoosten van India overleefden staan
In een rij voor een uitdeelpost van voedsel. De drie cyclonen, die vorige week
over India raasden eisten meer dan 1200 doden. Ruim zeven miljoen mensen
raakten dakloos.
Ralston Zeist gaat dicht
ZEIST (ANP) - Het verfpro-
duktiebedrijf Ralston in Zeist
zal op 15 december de produk-
tie van verf staken. Waarschijn
lijk begin volgend jaar sluit het
bedrijf zijn poorten. Dat bete-
kent dan het ontslag voor in
totaal 54 man.
In 1971 is Ralston door het
Amerikaanse bedrijf Sherwin
Williams overgenomen. De afge
lopen jaren zijn er voortdurend
verliezen geleden. Vorig jaar be
droeg het verlies twee miljoen
gulden en voor dit jaar ver
wacht men een zelfde verlies bij
een omzet van zes miljoen gul
den, zo zei gisteren districtsbe
stuurder H. W. Hannink van de
industriebond NW. Wanneer
het bedrijf definitief dicht gaat,
is nog niet bekend. Dat is voor
een deel afhaneklijk van de
vraag hoe snel men de verfvoor-
raad ter waarde van twee mil
joen gulden weet weg te wer
ken. De bonden spreken van
daag met de directie van het
bedrijf over een afvloeiingsrege
ling voor de betrokkenen.
Duitse
onderzeeboot
voor
Argenimé
(Van onze correspondent Ami
van Vree)
BONN Het Westduitse kabi
net heeft gisteren, na hevige,
langdurige discussies erin toe
gestemd een exportgarantie te
verlenen voor de levering van
een onderzeeboot aan het mili
taire regime van Argentinië ter
waarde van 350 miljoen gulden.
Doorslaggevend voor dit be
sluit is de slechte werkgelegen-
heidsituatie in de werven van
Embden, waar een werkloos
heid van circa 10 procent heerst
en waar leverancier Thijssen
Nordseewerke onlangs tot een
drastische arbeidstijdverkor
ting moest overgaan.
De beslissing staat in tegen
spraak met het in 1971 afgespro
ken principe dat de Bondsrepu
bliek slechts wapens levert aan
NAVO-landen en aan naties die
daarmee nauwe betrekkingen
hebben. „Bij uitzondering" werd
dit principe al eerder geschon
den toen begin 1976 een export-
garantie werd gegeven voor de
levering van twee onderzeebo
ten aan Indonesië. Ook dit keer
is de beslissing door een rege
ringswoordvoerder als „uitzon
dering" betiteld.
Een exportgarantie zal eveneens
worden verleend voor de lever
ing van vier kerncentrales aan
Iran ter waarde van vele miljar
den marken. Daarentegen zullen
de exportgaranties voor leverin
gen aan Zuid-Afrika worden af
gebouwd en bij langdurige beta
lingstermijnen zelfs geheel wor
den stopgezet. Hoewel het offi
cieel heet dat onzekerheid over
de economische situatie in dat
land aan dit besluit ten grond
slag ligt, wordt algemeen aange
nomen dat West-Duitsland on
der druk staat, omdat steeds
meer zwarte Afrikaanse landen
de Bondsrepubliek met haar
grote exporten langzamerhand
beginnen te beschouwen als een
bondgenoot van het Vorster-re-
gime. De regeringswoordvoer
der heeft gisteren nogmaals be
nadrukt dat echter geen wapens
naar Zuid-Afrika zijn of worden
geëxporteerd.
Verwondingen
van
Biko werden
„toegebracht"
PRETORIA (AFP) - Aan de
Zuidafrikaanse zwarte activist
Steve Biko zijn enkele dagen
vóór zijn dood, op 7 september
in de vroege ochtend, in de ge
vangenis van Port Elizabeth
verwondingen toegebracht. Dit
blijkt uit een telexboodschap
die gisteren is ontvangen op het
hoofdkwartier van de veilig
heidspolitie in Pretoria.
De boodschap was afkomstig
van kolonel Pieter Goosen van
de veiligheidspolitie en werd
voorgelezen tijdens het open
baar onderzoek naar de oorzaak
van de dood van Biko. Goosen
verklaarde tegenover de advo
caat van de familie Biko dat het
erom gaat te zeggen dat Biko
een verwonding „had opgelo
pen". De Zuidafrikaanse politie
heeft steeds volgehouden dat Bi
ko zichzelf aan het hoofd had
verwond, als gevolg waarvan hij
dodelijk hersenletsel opliep.
Koningin Juliana
heeft gisteren, op
de derde dag van
het staatsbezoek
aan Senegal,
streken bezocht
rond de hoofd
stad Dakar. Ze
bracht ondermeer
een bezoek aan
het tuinbouwpro-
ject Bud Senegal
dat vijftien jaar
geleden werd op
gericht en waar
aan ook de Ne
derlandse Heide
maatschappij
heeft meege
werkt. Bij haar
tocht werden
door de bevol
king dansen voor
de koningin uit
gevoerd. Van
avond keren ko
ningin Juliana en
prins Bernhard
terug in Neder
land.
DEN HAAG De Navo heeft 'een heel duidelijk
positief oordeel over de Nederlandse defensie-in
spanning in het algemeen, maar is weinig ingeno
men met het Uitblijven van beslissingen over de
vervanging van de Neptune marinevliegtuigen en
de nucleaire taak van de Nederlandse strijdkrach
ten.
Op de conferentie van ministers van defensie van
Navo-landen, die dinsdag en woensdag in Brussel
wordt gehouden, zal Nederland hier tegenover
stellen dat de vervangers van de Neptunes al eind
volgend jaar kunnen worden besteld. Omdat Ne
derland streeft naar het terugdringen van de rol
van kernwapens in de verdediging van het bondge
nootschap, zal het in Brussel voorstellen dat tege
lijk met de studie van de plaats van kernwapens,
ook een studie wordt ondernomen van de taak en
de rol van conventionele wapens.
Minister Stemerdink, die dit gisteren in Den Haag
meedeelde, wist nog niet of hij dit voorstel per
soonlijk zal doen. Indien dinsdag een nieuw kabi
net wordt beëdigd, gaat hij niet naar Brussel, ook
niet maandag wanneer in de Belgische hoofdstad
de zgn. Eurogroep bijeenkomt.
Een besluit over het geschikt maken van de F-16
voor het afwerpen van atoombommen behoeft
volgens Stemerdink pas eind 1978 te worden geno
men, omdat de eerste vliegtuigen pas medio 1979
van de montageband komen. Indien de Nederland
se regering niet uitdrukkelijk laat weten, dat zij
de F-16 niet voor atoombombardementen wil ge
bruiken, wordt het toestel geleverd met een instal
latie voor het ophangen en afwerpen van atoom
bommen in plaats van conventionele bommen.
Burgemeester
verkocht
zijn stadje
HURSTVILLE, Iowa (Rtr)
Laurel Summers, burge
meester en eigenaar van
het stadje Hurstville in Io
wa sinds 33 jaar, heeft zijn
plaats voor 587.000 dollar
verkocht „De last werd te
zwaar," zei de 70-jarige
Summers, uitleggend waar
om hij de 263 hectare af
stootte.
Zes zakenlieden uit het na
burige Maquoketa hebben
de 23 woningen, taveerne,
winkel, magazijn en stad
huis gekocht
Hurstville werd in 1870 ge
sticht door Alfred Hurst,
grootvader van Summers'
overleden vrouw Ann.
Bij de laatste 'volkstelling'
bleken er in Hurstville 88
mensen te wonen.
LONDEN (ANP) Engeland,
Frankrijk, West-Duitsland en
Nederland zijn het zo goed als
eens over de gezamenlijke
bouw van een vliegtuig voor
middellange afstanden, de
A-200. Het toestel dat 150 passa
giers zal kunnen vervoeren, is
ontworpen door de Franse
Staatsonderneming Aerospatia
le.
Omdat Engeland afziet van een
eigen vliegtuigproject wil het de
algehele leiding van het A-200
project krijgen en de planning,
de produktie van de vleugels en
het landingsgestel en de eind
montage voor zijn rekening ne
men. Dat zou neerkomen op
veertig procent van al het werk.
Het Franse aandeel in het pro
ject zou 25 procent gaan bedra
gen, West-Duitsland- en Neder
land zouden samen een belang
van 35 procent krijgen. De kos
ten van ontwikkeling en de be
nodigde apparatuur worden ge
schat op zo'n 1,5 miljard gulden.
Hieraan zou iedere partij bijdra
gen naar gelang zijn aandeel in
het project.
Naar verluidt in luchtvaartkrin
gen zal het door dit project voor
Engeland gemakkelijker wor
den om weer zijn intrede te
doen in het luchtbus-consor-
tium, waar het in de zestiger
jaren uitgestapt is. Over deze
kwesties zullen de regeringslei
ders van Frankrijk en Engeland
in december overleg plegen.
(van onze correspondent Arie
van Vree)
BONN Aan het einde van
zijn vierdaags bezoek aan Bonn
heeft de Israëlische minister
van Buitenlandse Zaken Mosje
Dayan tijdens een persconfe
rentie verklaard, dat Israël ook
bereid is, een afzonderlijk vre
desverdrag met Egypte te slui
ten als geen algemene overeen
komst met alle betrokkenen bij
het conflict in het Midden-Oos
ten kan worden bereikt. Israël
wil hierbij echter geen drang
uitoefenen op Egypte.
Dayan onderstreepte de bereid
heid van zijn land om echter
eerst met alle betrokkenen te
praten. Dayan letterlijk over de
mogelijkheid om ook buiten Ge-
nève te onderhandelen: „Altijd,
altijd. De vredesconferentie in
Genève is geen doel op zich...
Want wat is zo heilig aan Gene
ve? Het is een mooie stad. Maar
wij moeten geen vrede met
Zwitserland sluiten, maar met
onze buren, Egypte, Jordanië,
Syrië en Libanon. Vrede kun
nen we bereiken bij kilometer-
paal 101 of bij de brug naar
Jordanië, of aan de grens bij
Libanon. Overal, altijd, als zij
daartoe bereid zijn".
De minister legde er de nadruk
dat de Bondsrepubliek haar
steun heeft toegezegd aan de
vredespogingen van Sadat, ook
als lid van de EEG. Overeen
stemming is volgens Dayan ook
bereikt in zoverre de Bondsre
publiek pas bereid is de Pales-
tijnen te erkennen, wanneer de
ze van hun kant bereid zijn
Israël te erkennen.
Japan buigt niet
meer voor terreur
TOKIO De Japanse minister
van justitie heeft vandaag ge
zegd dat Japan niet meer zal
buigen voor eisen van vlieg
tuigkapers. Sprekend op een
bijeenkomst van procureurs-ge
neraal in Tokio pleitte de be
windsman voor een nationale
in«^anning ter handhaving van
wet en orde tegenover bet ter
rorisme.
In september gaf de Japanse
regering toe aan de eisen van
een groep vliegtuigkapers. Zij
liet een aantal gevangen zitten
de terroristen vrij en betaalde
zes miljoen dollar in ruil voor
de vrijlating van de gijzelaars.
Akkoord in
Suriname over
zetelverdeling
PARAMARIBO In Suriname
is overeenstemming bereikt
over de zetelverdeling in een
nieuwe regering. Na veertien
dagen onderhandelen sloot in
formateur Henck Arron giste
ren het eerste gedeelte van zijn
politiek overleg af.
Volgens een woordvoerder van
de informateur ziet de verdeling
er als volgt uit: NPS 6 zetels,
KTPI 2. PSV 2 en HPP 2. Van
de huidige 13 ministeries zijn er
twee samengevoegd waardoor
het aantal is teruggebracht tot
12. Er zullen verder twee onder
ministers komen, waarvan er
een aan de NPS is toegewezen
en de ander aan de KTPI.
Hervormd Nederland over de
formatie: „Men kan er terecht
verontwaardigd over zijn, maar
voorzover die verontwaardiging
van de kant van de PvdA komt,
zal toch tevens de hand in eigen
boezem moeten worden gesto
ken."
Een ander artikel constateert,
dat de ARP als machtsfactor
verdwenen is. „Het CDA fun
geert als een parlement in het
parlement. Minderheden hebben
tot op zekere hoogte invloed op
de compromisvorming, maar als
er een knoop moet worden
doorgehakt, beslist de meerder
heid. Wanneer een minderheid
dan een veto uitspreekt, gaat de
eenheid verloren."
Aantjes daarentegen zegt in een
interview: „Niettemin denk ik
dat er nog zoveel kracht in de
ARP zit, dat - wanneer over een
half jaar of een jaar zich proble
men zouden voordoen die voor
de echt ARP-denkende man dui
delijk liggen - dan denk ik toch
dat de partij plotseling weer tot
leven zou komen. Daar zou men
nog wel eens raar van kunnen
opkijken."
Ook een vraaggesprek met Dr.
Peter Idenburg die is gepromo
veerd op een proefschrift over
politieke strategie en tactiek.
„Het Marxisme heeft vaak ge
faald omdat het zo weinig reke
ning hield met de menselijke
natuur. Vanuit deze optiek vindt
men één van de verklaringen
voor de schijnbare paradox,
waarop de massale niet be
vrediging van de meest funda
mentele behoefte - de honger in
de wereld - niet leidt tot het
grootste verzet"
Elsevier praat met Aantjes. „Ik
wil het CDA niet opblazen. Al
les is slechter dan verdeeldheid
binnen de Christelijke politieke
partijen. Maar als het niet an
ders kan, „,dan moet het. We
hebben tot 1980 de tijd voor een
alternatief." Een hoofdartikel
plaatst bij zijn persoon de vol
gende kanttekening: „Zes Chris
ten Democratische fractieleden
hebben duidelijk gemaakt, dat
ze alleen naar links willen bui
gen. Zelfs wanneer dit op de
meest vernederende manier
moet gebeuren. Nu de heer Aan
tjes bij deze zes behoort, lijkt
het ons uitgesloten, dat hij frac
tieleider van het CDA kan wor
den."
Voorts een groot verslag uit
Zuid-Afrika. Een Zoeloeleider:
„Boycot van de Zuidafrikaanse
economie schöadt het meest de
zwarten. Het dient alleen om de
behoeften van de Westeuropea
nen aan zelfrechtvaardiging te
bevredigen."
Ook een kritische reportage
over de school voor de journa
listiek. „Het is de enige plaats
in Nederland waar het klimaat
van de jaren '60 nog steeds re
geert. Alleen daar vind je de
geest van de revolutie, de storm
van de vernieuwing, engage
ment, inspraak en spraakver
warring, in het zeer van bruin
brood met kaas en chocolade-
De Tijd analyseert de nieuwe
koers van het CDA ofwel: Aan
tjes ingeruild tegen Andriessen.
„Had Van Agt ook in de ge
sprekken met de WD Aantjes
nauw in het beraad betrokken,
dan was het voor de AR veel
moeilijker geweest het verzet te
organiseren. Dat zou dan im
mers ook verzet zijn geweest,
tegen de eigen politieke voor
man. En dat is in de federatie
die het CDA is, toch wel heel
iets anders dein verzet tegen
VAn Van Elders de conclusie:
„De verdeeldheid die nu is opge
treden, zal voor het CDA als
partij een langdurige beproe
ving worden."
Het blad heeft verder veertig
pagina's boekennieuws.
Accent signaleert zware druk op
Zijlstra voor het premierschap.
„Daardoor wordt het voor mur
murerende anti-revolutionairen
(inclusief de dan weer in de
kamer zittende drs. Jaap Boers-
ma) bijzonder moeilijk gemaakt
zo'n kabinet niet te steunen."
Voorts speculeert het blad dat
Biesheuvel weer naar voren ge
schoven zal worden.
Het omslagartikel gaat over
Hollands Glorie anno 1977 ofwel
„Nederlandse slepers vaak gei-
miteerd, maar nooit geëven
aard".
Een ander verhaal constateert
dat de echte geheelonthouders
vrijwel geheel verdwenen zijn.
De drankbestrijders van deze
tijd gaan er vanuit, dat het alco
holgebruik niet is weg te drin
gen uit de samenleving. Belang
rijker en misschien ook effectie
ver is die drankbestrijding in te
passen in de totale opvoeding
tot gezond gedrag en bevorde
ring van het welzijn."
Vrij Nederland beschrijft hoe
de AR het kabinet Wiegel-Van
Agt heeft gered. „De AR? Die
partij als aparte groep bestaat
eigenlijk niet zo erg meer, is
aangetast door het enthousias
me voor het grote Christelijke
geheel. Dat is sneller gegaan
dan AR-politici hebben gedacht,
maar ze onderkennen het nu.
Hun leden bestaan nog wel, en
hun leden zouden het hen ook
niet vergeven hebben als ze
door een stem tegen program en
kabinet hun tweede fractievoor
zitter in vier jaar (Biesheuvel in
1973, Van Agt in 1977) naar huis
hadden gestuurd." Voorts de
publicatie van geheime notulen
van vergaderingen van de CDA-
fractie voor de breuk met de
PvdA. Aantjes: „In elk geval
moet worden voorkomen, dat de
heer Den Uyl weer formateur
wordt"
Ook een verhaal over de keihar
de handel tussen Chinezen en
de Amsterdamse politie. „Er
waren gokhuizen waar zoveel
politie over de vloer kwam, dat
de zaak er aan kapot ging. De
Chinezen werden kaal geplukt
door de agenten, maar durfden
niets te doen, omdat ze anders
hun zaak misschien moesten
sluiten. Sommigen hadden zake
lijke belangen; die waren aan
deelhouder van een gokhuis.
Het zat er wel eens zo vol met
politieagenten die cognacjes za
ten te drinken, dat het de verba
zing wekte van surveillerende
andere agenten."
De kleurenbijlage brengt ont
hullingen uit de archieven van
de Britse geheime dienst.
De Haagse Post beschrijft noe
de CDA-radicalen verloren heb
ben. „De CDA-fractie en in het
bijzonder Dries van Agt schuift
hen een ongehoorde verant
woordelijkheid op de nek."
Voorts een gesprek met de ma
kers van de film „De nieuwe
gemeenschap en het ideaal", die
de NOS volgende week dinsdag
uitzendt. „Het is de zwakheid,
de arrogantie van de kerk die
de jonge kunstenaars van toen
die zo oprecht waren naar hun
eigen gevoel, in de val van het
fascisme heeft gedreven."
Ook dit blad reisde naar Zuid-
Afrika. „Als Vorster bereid zou
zijn het rassenbeleid te verande
ren en zich te schikken naar de
buitenlandse druk en de zwarte
eisen, dan had hij geen verkie
zingen behoeven uit te schrij
ven. Het feit, dat hij de bevol
king wel naar de stembus heeft
geroepen en dat het zijn positie
enorm zal versterken, houdt
weinig goeds in voor de toe
komst van Zuid-Afrika."
Een groot interview ook met
Jan Wolkers. „De hele Neder
landse literatuur heeft van mijn
succes geprofiteerd. Mijn schrij
ven heeft de verkoop enorm ge
stimuleerd. Omdat de jeugd
dacht: literatuur kan toch
boeiend zijn. Middelbare Sch
olieren gingen boeken kopen.
Dat deden ze twintig jaar gele
den niet Of veel minder. Maar
de meeste schrijvers zien dat
anders. Zijn jaloers. Schrijven
lullige stukken over mij. Reage
ren hun armzalige, ranzige frus
traties op mij af. Zielige suk
kels." Plus de onthulling dat hij
aan de Kus al 350.000,- heeft
verdiend.
