Nederland geeft aan
Senegal extra hulp
Onzekerheid over
rol van Saoedi's
Vorsters kragdadigheid tegen „swart gevaar"
Explosie van terreur
door RAF gevreesd
buitenland
Tsjechische vrouw
weg na dreigementen
Medeverdachte in
zaak Jespers voelt
zich onschuldig
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 30 NOVEMBER 1977 PAGINA 7
DAKAR (ANP) Nederland gaat Senegal extra jaar) geen land dat zo arm is dat Nederland zijn
»lüüF W tMÊÊÊÊMt helPen- Minister Van der Stoel van buitenlandse ontwikkelingshulp daarop gaat concentreren.
WÊm y .c, gggSPRftPif xaken heeft °P de oproep van de Senegalese Minister Van der Stoel, die gisteren een gesprek
§Pf «T~~ -Av V<af'' president Leopold Senghor geantwoord met het heeft gehad met zijn Senegalese ambtgenoot. Asa-
§|P ^fr s-. -igaanbieden van een extra ontwikkelingsproject ne Seek, wees er ook nog eens op dat Nederland
van bi^na twee Pilden. behalve enkele projecten direkt Senegal ook helpt
lli f# s v'a algemene steun aan de door de froogte getrof-
Wm *- wSMêi. Het betreft een Nederlands plan om Senegal te fen Sahellanden en via de EEG die een speciale
IP& i helpen de kusterosie tegen te gaan. Nederland ontwikkelingsband heeft met landen in Afrika, het
...ff®*.heeft 00k nog een ander voorstel in petto namelijk Caribisch gebied en de Stille Oceaan.
,4 8en ver-jongirig van de bossen. Dit bleek op een Andere onderwérpen van gesprek met de Senega-
Persconferentie van de Nederlandse minister van lese minister van buitenlandse zaken, Seek, waren
*1 buitenlandse zaken die koningin Juliana en prins de positie van het bevrijdingsfront Polisario, dat
'C 'M Bernhard op het vierdaagse staatsbezoek aan Se- in de Sahara ten noorden van Senegal (Maureta-
I "'^B&ÉÊÊÊSÊËÈÊ$Z&^-y*i V M' jBffWPlll negal vergezelt De 71-jarige president van Sene- nie- en Marokko) actief is, de toestand in zuidelijk
Wam gal- Lfopotó Senghor, had gisteren officieel ge- Afrika en het Midden-Oosten. De Nederlandse ,,,„rhMn
vraagd om meer Nederlandse investeringen en politiek ten aanzien van Zuid-Afrika kreeg daarbij Waarheen koningin Juliana en president Senghor in Senegal OOk gaan,
Toen koningin Juliana in Dakar een bouwproject voor woonhuizen kwam hulp, maar Senegal is gezien het inkomen van de de goedkeuring van deze zwarte Westafrikaanse overal staan er dikke rijen toeschouwers, niet zelden met de portretten
bezichtigen, werd door de enthousiaste jeugd letterlijk bestormd. gemiddelde Senegaiees (circa duizend gulden per staat. van beiden hoog geheven.
PLO en Egypte claimen steun
BEIROET (UPI) Het olierijke Saoedi-Arabiè
heeft de sleutel in handen voor een mogelijke
oplossing van de verbitterde Arabische strijd
rond het vredesinitiatief van president Sadat van
Egypte. Beide partijen, Egypte aan de ene zijde,
het 'afwijzingsfront' aan de andere zijde, eisen
de steun van de Saoedi's op. De PLO zei gister
avond dat de Saoedi's besloten hadden de tegen
Sadat gerichte conferentie in Libië morgen te
zullen bijwonen, Egypte's persbureau Mena ver
klaarde dat de Saoedi's de uitnodiging zouden
afwijzen. Zelf heeft de regering in Riadb nog
niets van haar plannen onthuld.
Mocht de PLO gelijk hebben dat Saoedi-Arabië
de conferentie bijwoont, dan is het niet ondenk
baar dat alle Arabische landen, inclusief Egypte,
zijn overgehaald de conferentie bij te wonen. Deze
zou dan van karakter veranderen in een algemene
bijeenkomst met als doel de Arabische eenheid te
verzekeren.
De bijeenkomst in Cairo, waartoe Egypte alle bij
het conflict in het Midden-Oosten betrokken partij
en, inclusief de Verenigde Staten en de Sovjet-
Unie, heeft uitgenodigd, zal niet door Moskou
worden bijgewoond. Wel zullen Israël, de Verenig
de Staten en de Verenigde Naties afgevaardigden
naar de conferentie sturen, die vermoedelijk
maandag zal beginnen.
Dr. Bas de Gaay Fortman (PPR) heeft president
Sadat bij het Noorse Nobelprijscomité voorgedra-
gen als kandidaat voor de Nobelprijs voor de De Israëlische minister Dajan is gisteren, tijdens zijn bezoek aan de Bondsrepubliek,
vrede. ontvangen door oud-kanselier Willy Brandt.
Einde van havenstaking
in de VS
In de meeste havens aan de Amerikaanse Oostkust en aan de
Golf van Mexico zijn de havenarbeiders, na een staking van 59
dagen, weer aan het werk gegaan. De aktie was gevoerd als
protest tegen het scheepvaartvervoer per container, aangezien met
vreest dat deze methode werk voor minder mensen zou beteke
nen. Op de foto: de voorzitter van de bond van havenarbeiders,
Thomas W. Gleason met een deel van de resultaten van de
stemming die onder de havenarbeiders gehouden is.
Van onze correspondent
BRUSSEL Op de tweede
dag van het proces tegen de
Gentse rechter Jespers, heeft
één van de medeverdachten,
Luc de Cramer, bevestigd dat
de twee moordaanslagen op
mevrouw Jespers, door haar
echtgenoot waren bedreven.
Hoewel Luc de Cramer zich
zelf beschouwde als een on
schuldige wolf, die geen geitje
kwaad doet, bleek duidelijk
Onderzoek naar
wreedheden in
Noord-Ierland
Ierland denkt
aan
overnemen
Enka fabriek
DUBLIN, (ANP) De Ierse
premier Jack Lynch heeft giste
ren in het parlement meege
deeld dat de Enka bereid is
haar vestiging in Limerick aan
de Ierse staat te verkopen. De
regering heeft het aanbod in
overweging genomen.
Volgens Lynch zal het elf mil
joen pond kosten om de fabriek
nieuw leven in te blazen. De
regering zou alle uitstaande
schulden van de fabriek moeten
overnemen. De Ferenka-fabriek
gaf in Limerick aan 1.400 men
sen werk. Maandagavond maak
te de Nederlandse moedermaat
schappij, Enka Staal, bekend
dat de vestiging in Limerick ge
sloten zou worden omdat een
negen weken durende staking
tot aanzienlijke verliezen had
Rond 7 min.
getroffenen
door cycloon
India
GENÊVE (AFP) Zeven mil-
joen mensen in India zijn ge
troffen door de recente cyclo
nen aldaar. Dit heeft de Liga
van Rode-Kruisverenigingen in
Genève meegedeeld. Naar
schatting zijn er twee miljoen
daklozen die zijn ondergebracht
in 170 kampen.
De Liga verstrekt aan het India
se Rode Kruis hulp voor 150.000
personen in 80 dorpen voor drie
maanden. Zij heeft tot nu toe
drie miljoen gulden van regerin
gen in ontvangst genomen al
smede bedragen van 15 nationa
le Rode-Kruisverenigingen.
Grigorenko naar
MOSKOU (AP) Pjotr Grigo
renko, een vroegere generaal in
het Rode Leger die een centrale
figuur in de beweging der dissi
denten is in de Sovjet-Unie, is
vandaag van Moskou naar New
New York
York vertrokken. Hij heeft be
loofd te zullen terugkeren.
In de VS gaat hij op familiebe
zoek en zal hij een medische
behandeling ondergaan. Met
hem reizen zijn (tweede) vrouw
Zinaida en zijn stiefzoon Oleg.
was achter
de aanslagen.
Bij de eerste aanslag via een
geënsceneerd auto-ongèluk,
waarbij mevrouw Jespers lich
te verwondingen opliep, wei-
BELFAST (AP) De Neder
landse advocaat Douwe Korff
is samen met een Deense arts
en een staflid van het Interna
tionale secretariaat van Amnes
ty International in Londen in
Noord-Ierland begonnen met
een onderzoek naar beweerde
wreedheden en martelingen
van de politie{ bij de opsporing
van terroristen.
De afgevaardigden van Amnes
ty willen niet in de openbaar
heid treden en weigeren ieder
commentaar, maar in regerings
kringen werd meegedeeld dat
zij zowel vooraanstaande poli-
tiefunktionarissen en officieren
van het Britse leger als voorma
lige gevangenen zullen spreken.
Een woordvoerder van Amnesty
in Londen heeft gezegd dat de
heren in het kader van het on
derzoek ook zullen spreken met
mensenrechten-groeperingen,
artsen en advocaten die bewij
zen - ook medische bewijzen -
kunnen overleggen van wreed
heden in de gevangenissen.
y.
y
gerde de bom, die hij had
geplaatst in de auto. Hij zei
met opzet een ondeugdelijke
bom vervaardigd te hebben
daar hij oog had voor het wel
zijn van mevrouw Jespers.
Van een onzer verslaggevers
RIDDERKERK De Tsjechi
sche mevrouw Marcella Bon-
Lastovka is uit haar woon
plaats Ridderkerk vertrokken
om via Londen naar Tsjechoslo-
wakije terug te keren. Mevrouw
Bon heeft hiertoe besloten om
dat ze voortdurend telefonisch
werd bedreigd.
De twee zonen van mevrouw
Bon zijn enige tijd geleden door
de Ridderkerkse politie aange
houden omdat zij met een wind
buks schoten op voorbijgangers.
Ze zouden toen lange tijd zijn
vastgehouden en ondervraagd
over de activiteiten van hun ou
ders die voor zaken in Tsjechos-
lowakije verbleven.
De Tsjechische pers heeft de
gebeurtenissen rondom de fami
lie Bon aangegrepen om zich af
te zetten tegen Nederland dat op
de Poelsingsconferentie van de
Bij de tweede aanslag, de
moord in de badkuip, bedre
ven door rechter Jespers, was
Luc de Cramer zo gesïhokt
dat hij nog probeerde de le
vensgeesten van mevrouw Jes
pers op te wekken.
Het was duidelijk dat Luc de
Cramer zijn rol in de hele
affaire Jespers zo klein en on
schuldig mogelijk probeert
voor te stellen. Of hij daarin
zal slagen bij de jury is een
grote vraag, gezien zijn staat
van dienst: oplichterijen, roof
overvallen, bedreigingen,
moorden. Allemaal daden
waarvoor, hij zich nog moet
verantwoorden voor de rech
ter.
akkoorden van Helsinki, die in
Belgrado wordt gehouden,
scherpe kritiek uitoefende op
Tsjechoslowakije.
Dissidenten
steunen Böll
FRANKFORT (DPA) Ver
scheidene prominente vertegen
woordigers van de „Praagse
lente van 1968" hebben in een
gezamenlijk schrijven de Duit
se schrijver en nobelprijswin-
naar Heinrich Böll in bescher
ming genomen tegen de verden
king, terroristische activiteit te
steunen.
„Wij werken voor de mensen
rechten in Tsjechoslowakije en
wijzen alleen daarom al indivi
duele terreur als methode tot
oplossing van politieke geschil
len of sociale conflicten van de
hand." aldus de brief, die in de
„Frankfurter Rundschau" van
vandaag is gepubliceerd.
De brief is ondertekend door
Karei Bartosek, oud-minister
van buitenlandse zaken Jiri Ha-
jek, en verscheidene anderen,
onder wie ook Pavel Kohout
Omkoopplan
Z.-Korea in
VW bekend
WWASHINGTON (AP) Een
subcommissie van het Ameri
kaanse Huis van Afgevaardig
den heeft gisteren een geheim
plan van de Zuid-Koreaanse
Veiligheidsdienst bekend ge
maakt om stafleden van Ameri
kaanse politici, persvertegen
woordigers, professoren en an
deren om te kopen en in te
schakelen in het spionagenet-
werk vamn Zuid-Korea in de
Verenigde Staten.
De V.S. hebben blijkbaar de
hand op het geheime document
kunnen leggen door de desertie
van Sohn Ho Young, de voor
malige bureauchef van de Ko
reaanse CIA in New Yorn. Sohn
Ho Young is de hoofdgetuige
geweest in de hoorzitting die de
subcommissie aan deze zaak
heeft gewijd.
KNMI: Kernproef
in Sovjet-Unie
DEN HAAG - Het Koninklijk
Meteorologisch Instituut (KN
MI) in De Bilt heeft om 05.06
uur (Ned. tijd) een kernontplof-
fing geregistreerd in de provin
cie Kazachstan (Sovjet-Unie).
Volgens een bekendmaking van
het instituut had de ontploffing
een kracht van een megaton. Bij
Semipalatinsk in Kazachstan
ligt een proefterrein voor nu
cleaire ontploffingen.
(Van onze correspondent Ami van Vree)
BONN Het hoofd van de afdeling terreurbe
strijding van de Westduitse federale recherche,
Gerhardt Böden beeft gisteren de vrees uitgespro
ken dat de RAF, ondersteund door revolutionaire
cellen, na een relatief korte rustpauze met specta
culaire terreurakties als bomaanslagen in binnen-
en buitenland, aanslagen zoals op procureur-gene
raal Buback of op openbare gebouwen, de grond
slag zal leggen voor nieuwe bevrijdingsakties. Hij
sloot niet uit dat is aansluiting hierop een of
meer ontvoeringen zullen plaats hebben om ge-
vangenzittende RAF-leden te bevrijden.
Böden zei dit op een tweedaags wetenschappelijk
symposium van de CDU over de geestelijke en
maatschappelijke oorzaken van het terrorisme en
de gevolgen ervan; waaraan een groot aantal
geleerden en deskundigen deelneemt Volgend' Bo
den zal dit gebeuren, omdat de bevrijding van de
gevangenen een van de belangrijkste opgaven is
die de huidige generatie van terroristen zich heeft
gesteld en omdat eindelijk eens een bevrijdingsak-
tie moet lukken om helpers en nieuwe terroristen
duidelijk te maken dat de Westduitse terroristen
macht en succes hebben. Alles wijst er volgens
hem op dat men de slogan „de strijd gaat verder"
zal volgen.
Het potentieel om de ergste akties mogelijk te
maken is volgens Böden zeker aanwezig. De harde
kern, tegen wie een bevel tot in hechtenis loopt,
bestaat uit 44 personen, van wie 25 vrouwen die
ervaringsgewijs brutaler en vastbeslotener zijn
dan hun mannelijke collega's; 23 van de gezochte
terroristen hebben een universitaire opleiding en
slechts vier komen uit een uitgesproken arbeiders
milieu. Daarnaast bestaat volgens Böden een
groep van circa 1000 mensen die als „gevaarlijk"
te bestempelen en waaruit mogelijk de nieuwe
generatie van terroristen zal worden gerecru-
teerd."
Naar de persdienst van het gerechtshof in Dussel-
dorf meedeelt, is aan vier Westduitse terroristen
verlichting van regime verleend. Het betreft Lutz
Manfred Taufer, Bernhard Maria Rössner, Karl-
Heinz Dellwo en Hanna Elise Krabbe, die wegens
een aanslag op de Westduitse ambassade in Stock
holm tot levenslang zijn veroordeeld.
VANDAAG VERKIEZfNGEN IN Z.-AFRIKA:
(Van onze correspondent James McManus)
PRETORIA Soms heeft het wel geleken
of Jimmy Carter en Andrew Young kandi
daten van de oppositie waren in de verkie
zingen in Zuid-Afrika die vandaag gehou
den worden. De Amerikaanse president en
zijn vertegenwoordiger bij de VN werden
tijdens de campagne door de Zuidafrikaan-
se regering aangevallen met woorden die
nauwelijks gebruikt werden tegen de ver
deelde blanke oppositie.
Nog maar zeven maanden geleden hield de
minister van buitenlandse zaken, Pik Botha,
tijdens tussentijdse verkiezingen bij hoog en
bij laag vol dat hij nooit oorlog zou voeren
voor de Apartheid. Botha droeg toen nog
het „vooruitstrevende" masker dat hem als
VN-vertegenwoordiger en ambassadeur te
Washington gekenmerkt had. Nu is Botha
echter nummer één in de aanval op Ameri
ka. Hij vertelt zijn toehoorders dat de Zuida
frikanen (dat wil zeggen de blanken) het
voorbeeld zouden moeten volgen van de
joodse zeloten, die zich liever op hun zwaard
stortten dan zich over te geven aan de
Romeinse invaller.
Nu lijkt Carter in de verste verte niet op
de Caesar, maar toch heeft de minister de
blanken vurig op het hart gedrukt toch
vooral te waken voor de vijanden van de
staat die op het land loeren, met de hulp
van Amerika en de VN. „Ik zal de VS
zeggen en ik zal de wereld zeggen dat een
leven in orieer nu ook niet zoveel waard is",
heeft Botha onlangs gezegd. Vreemd genoeg
werd Rusland nauwelijks genoemd in de
verkiezingscampagne van de regering, die
als hoofdthema droeg de gevaren van „in
menging van buiten".
De kandidaten van de Nasionale Partij pra
ten alsof ze Churchill zijn, en hebben het
zelfs over de „geest van Duinkerken" die
nodig zou zijn om stand te houden tegen
een internationale isolering. Zo'n houding is
wat vreemd voor een land waarvan de
premier in de tweede wereldoorlog gedeti
neerd werd wegens vermeende nazi-sympa
thieën. Maar het is iets dat verloren gaat
bij de kiezers die diep onder de indruk zijn
van de preken over de dag-des-oordeels van
Vorster.
Vorige week had de Rand Daily Mail dit
commentaar op de vervolgingswaanzin en
vreemdelingenhaat waarmee de Nasionale
Partij de kiezers naar het stemhokje wil
lokken: „Welk afschuwlijk lot denken de
Nasionalisten (dat wil zeggen de Nasionale
Partij) dat ons te wachten staat? Hun nei
ging zich te storten op de speren van de
ingebeelde vijanden groeit met de dag.
Het begint de vorm aan te nemen van een
nationale verrukking terwijl ze de grote
slachting afwachten en zelfs verwelkomen".
Aangezien regeringen gewoon zijn het eer
der te hebben over een komend paradijs dan
over komende laatste dagen, zit er wel enige
logica in het betoog van de krant. Maar het
feit blijft dat de regering politieke munt
heeft weten te slaan uit een levensgevaarlij
ke positie waar zij het land zelf in heeft
gemanoeuvreerd, en uit de gevaren die on
getwijfeld nog komen.
De werkloosheid onder de blanken is stij
gend, de zwarte onrust houdt aan, de gren-
soorlog is dan wel ver weg maar richt veel
schade aan, het wapenembargo zou wel eens
verscherpt kunnen worden. Ondanks al deze
tegenslag zullen de 4,32 miljoen blanken
(tegenover 22 miljoen niet-blanken) de Na
sionale Partij haar grootste overwinning in
haar geschiedenis bezorgen. Het is even
verleidelijk als misleidend een vergelijking
te maken met Rhodesië waar de regering
in augustus een enorme parlementaire over
winning boekte. Ian Smith had de verkiezin
gen gebruikt om zich te ontdoen van een
lastige rechtervleugel en zich voor te berei
den op een nog niet verwezenlijkte overeen
komst-strategie.
John Vorster is precies het tegenovergestel
de van plan. Sinds 1969, toen de Nasionale
Partij in tweeën scheurde met de oprichting
van de kleine, ultra-rechtse Herstigte Nasio
nale Partij, is het Vorster's ambitie geweest
het Afrikanerdom weer onder één vlag te
brengen. Daarom toonde Vorster op 19 okto
ber zijn „Kragdadigheid", liet hij een ijzeren
vuist zien in de vorm van verbanningen en
arrestaties. Dat wekte veel ontzag onder het
kleine HNP-kamp, dat zichzelf beschouwt
als de enige erfgenaam van de oude Afrika
ner die met de Bijbf i de ene hand en
het geweer in de anaere zijn territorium
veroverde en verdedigde.
Maar Vorster heeft veel meer op het oog
dan alleen de rechtervleugel binnen het
verenigde Afrikanerkamp te brengen. Ook
de Engelstalige kiezer moet met vriende
lijke woorden of met bangmakerij binnen
datzelfde kamp gebracht worden.
Afrikaners vormen nu 57 pet. van de blanke
bevolking en zijn sinds 1948 aan de macht.
De blanke bevolking bestaat verder uit 35
pet. mensen van Engelse oorsprong, de rest
is van gemengd Engels-Afrikaner bloed of
behoort tot een van de blanke minderheids
groepen als de Griekse samenleving. De
blanken van Engelse oorsprong hebben
sinds 1948 met weinig enthousiasme de rol
van oppositie vervuld en profijt getrokken
van een steeds meer repressief wordend
rassensysteem.
Vorster wil nu een eind maken aan de
Engelse oppositie in het parlement. Om dit
te bereiken combineren zijn ministers en
andere kandidaten de weinig subtiele tak-
tiek van het „Swart Gevaar" met vage her
vormingsbeloften. Het doel is de Engelstali
ge kiezers weg te lokken van de verwarde
middenweg, die voornamelijk bewandeld
wordt door de Progressieve Federale Partij.
De Nasionale Partij bezet op het ogenblik
117 van de 165 zetels in het parlement, dat
uiteraard strikt voor blanken is. Premier
Vorster zou dat aantal na de verkiezingen
graag op 135 gebracht zien. De progressieve
blanke oppositie zou de wind uit de zeilen
genomen zijn en zou niets meer kunnen
doen dan wat nietszeggende gebaren te ma
ken tegenover een nieuwe politieke struc
tuur die gunstig is voor instandhouding van
de blanke overheersing.
copyright
The Guardian
