P
weekpuzzel door dr. Pluizer
'r^
'as M
s|
3
dierenportret
postzegels
oplossing vorige puzzel
8 Wié a
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 19 NOVEMB|A£
De prijswinnaars van de puzzel van vorige week zijn:
Twaalf gulden vijftig:
J. W. Barendse, Mulderstraat 15, Leiden.
Zeven gulden vijftig:
B. Zandbergen, Tolhuiskade 7, Nieuwveen.
Vijf gulden:
A. de Blaay, Kerkweg 62, Roelofarendsveen.
De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd.
Oplossingen onder vermelding van „Puzzel 46" vóór woensdagmiddag
opsturen naar:
Leidse Courant, Postbus 11, Leiden.
NR. 46
LETTERGROEPENPUZZEL
In elk vakje dienen 2 letters te worden ingevuld, waardoor de woorden van
navolgende betekenis verkregen kunnen worden (de groepen zijn niet
noodzakelijk lettergrepen):
Horizontaal:
1. donkerblauwe kleur, 3. Italiaanse
worstsoort, 5. onderzoek naar het
gehalte van gouden en zilveren voor
werpen, 7. wit priesterkleed, 9. de
gezamenlijke medewerk(st)ers aan
een film, 10. jong v.e. kameel, 12.
berouw, 13. stad in Rusland, 15.
voornaamste god der Noordgerma
nen, 17. voorlopig ontwerp, 18. uiting
van vrolijkheid, 19. wapenkreet, 20.
inwilliging, 22. stad in Duitsland, 24.
stad in Spanje, 26. hoog in prijs, 28.
chemische stof, 30. rivier in Duits
land, 32. kleine rekening, 33. rivier
in Mexico, 35. muziekwerk van Bee
thoven, 36. geldovermaking.
Verticaal:
1. verbodsbepaling voor automobilis
ten enz., 2. plaats in Zeeland, 3. niet
levendig, 4. bespreking op hoog ni
veau, 6. verdund zuur waarin men
goudwerk kleurt, 8. uitvoerder van
vonnissen, 9. baksel, 11. onvergelij
kelijk, 12. oude Peruaanse titel, 14.
rijstbrandewijn, 16. opening, 17. kar
weitje, 20. beroep, 21. het inwendige
v.e. viool, 23. inwoonster van stad in
Italië, 24. uitsteeksel v.h. gehemelte,
25. verschoten, 27. metaal, 29. vaar
tuigje, 31. maand, 33. Peruaanse
struik, 34. tijding.
1
2
u
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
m:
EZ
20
21
22
23
24
25
26
27
BS
28
29
30
31
32
33
34
35
n
36
J
Voor degenen, die zich niet alleen
en uitsluitend interesseren voor
het vaderlandse bridgegebeuren is
een abonnement op een buiten
lands tijdschrift de beste methode
om aan de gewenstè informaties
te komen. Er zijn er vele, met als
topper de Amerikaanse Bridge
World en ook het Franse Le Brid-
geur, maar een van de nieuwere
(3e jaargang) is Popular Bridge
Monthly uit Engeland, waarin vele
Engelse topspelers hun penne-
vruchten laten afdrukken. Albert
Dormer, Terence Reese en de in
middels Amerikaan geworden Alan
Truscott zijn hiervan de bekend-
sten, maar bepaald niet de enigen.
Belangstellenden kunnen een
proefnummer aanvragen bij Dr. To
ny Sowter, 460 Mansfield Road,
Sherwood, Nottingham. U kunt
dan zelf beoordelen of het blad
voldoende interessant voor u is.
In een van de nummers publiceert
Derek Rimington een aantal spel
len, die hij tot de beste rekent, die
zijn team het afgelopen seizoen
heeft gespeeld. Een daarvan volgt
hiernaast.
De bieding lijkt misschien wat
vreemd, maar er is weinig op aan
te merken. Ik (Derek Rimington)
was noord en kon nergens heen, na
Nicola Gardener's 2-schoppenbod.
Na haar derde schoppen was de
beslissing niet moeilijk meer.
West kwam uit met ruitenaas en
vervolgde met hartenaas en een
kleine harten. Nicola nam de slag
in de hand en speelde een kleine
schoppen. West nam niet en de 10
won de slag.
Een ruiten werd getroefd en hierna
West gever. Allen kwetsbaar.
10
CV B 10 9 6
c V B 2
A V B 6
A 4 3 2 N *9 8
vA 8 7 2 N
OAH1064 W,U 09 8 5 3
H10743
'9BSi
Het bieden:
West Noord Oost Zuid
2 o pas
pas pas
pas 4 4
pas 2
30. 3
Allen passen.
kwam schoppenheer op tafel, die
west nam. Hij vervolgde met rui
tenheer, de zuidspeelster troefde,
haalde de troeven en maakte 10
slagen.
West was op de goede weg, maar
hij had schoppenaas in de eerste
schoppenslag moeten nemen.
Nogmaals harten zou door oost
zijn getroefd, waardoor een par
keerplaats voor zuids klaveren zou
zijn verdwenen.
Als west in de tweede slag ruiten
heer had gespeeld, moet zuid troe
ven. Het spel kan dan alleen nog
worden gemaakt door schoppen
heer na te spelen.
De schoppens moeten 3—3 zitten,
of, als ze 42 zitten, moet de
doubleton bestaan uit 9 8.
Tot zover Derek, met een zorgvul
dige analyse van een ogenschijn
lijk eenvoudig spelletje.
CeeRI r^PH vn I
door
C. J. de Feijtër
Onlangs ben ik weer een in de
polder geweest. Zo eind oktober
of begin november krijg ik dikwijls
de lust om mijn oude vriend mees
ter Vonk eens op ie zoeken.
De grand old man had een goede
dag en snoepte me in de loop van
het spel een pion af. Het werd een
pionneneindspel uiteindelijk en bij
de stand:
(Zie diagram nr. i.)
Wit: Kg3; pionnen: a2, b2, d4.
Zwart: Ka8; pionnen: a6. f5, g5, h5.
Was ik aan de beurt en speelde:
43.b2-B4waarna meester Vonk
in diep gepeins verviel. Dat duurde
zo lang dat ik dacht dat hij van
vermoeidheid in slaap was gesuk
keld. Op dat moment ontwaakte
meester Vonk uit zijn gedachten
en zei: „Ik geef op". Dit tot mijn
stomme verbazing, want eerlijk ge
zegd dacht ik er zelf over om het
bijltje er bij neer te gooien. We
hebben er nog een kwartiertje over
gepraat en hij poogde me te over
tuigen dat hij terecht opgaf. Maar
nog steeds twijfel ik of dat juist
is geweest.
Nu hebben in het afgelopen jaar
bij de ter oplossing gegeven vraag
stukken bij herhaling goede scha
kers blijk gegeven van hun belang
stelling voor dergelijke opgaven en
daarom roep ik hen te hulp om
ons zekerheid te verschaffen of
meester Vonk inderdaad terecht
op gaf. Voor u heb ik nog vijf
fotokopieën van een artikel over
de Laskerstudie liggen als belo
ning voor uw moeite. U hebt veer
tien dagen de tijd om mij uw
sC
■f
BAlt
AÜ
diagram nr. 1
inzichten kenbaar te maken. Inzen
dingen aan: C. J. de Feijter, Wielin
genstraat 13. Deventer. Veel ge
noegen bij uw pogingen, maar
bedenk dat pionnen-eindspelen
dikwijls erg lastig kunnen zijn!
In het Interpolistoernooi eindigde
oud-wereldkampioen Smysklov op
de tiende plaats (uit 12 deelne
mers), juist een half punt boven
Sosonko. Hier volgt een partijfrag
ment uit een schaakontmoeting
per telegram tussen Smyslov en
Reshevski:
Zwart: Reshevski.
(Zie diagram nr. 2.)
Wit: Smyslov.
Zoals u ziet had zwart ten behoeve
van de aanval een loper voor een
pion ingeboet, maar hij dreigt dan
ook met zijn dame naar h4 uit te
vallen met vernietiging van het
witte spel. Smyslov vond een ver
dediging in: 18.Dd3,... en nu lijkt
het er op of hij zijn loper op H7
diagram nr. 2
wil terugofferen na Dh4. Maar
zwart speelde: 18...,Lf5 en wit
moest nu zijn dame offeren voor
loper en toren:19.Df5:+.Tf5:
20.Lf5:,Dh4 21.Lh3,Dh4:+ 22.KN,-
De5: Zwart heeft nu vier pionnen
en een dame tegen twee lopers en
toren. Maar die pionnen zijn dan
ook sterkt 23.Ld2, Db2:? Hier gaat
Reshevski in de fout. Een analyse
van Botwinnik en Boleslavsky van
1943 toonde aan dat hij c5l had
moeten spelen. Er volgde:
24.Lf4.c5 25.Le6+,Kh8 26.Ld5:,Td8
27.Tadl,c4 28.Lg3:,c3 Nemen op a2
gaat niet wegens Lc4: met mat-
dreiging op de onderste lijn.
29.Le5,b4 30.Lb3,Td2 31.f4.h5
Zwart maakt een gaatje om op gi
te kunnen slaan. 32.Tbl.Tf2! 33.Tfe-
l,Dd2 34.Tbd1,Dd2 35.Td8+,Kh7
36.Lg8+,Kg6 37.Td6+,Kf5
38.Le6+,Kg6 39.Ld5+,Kh7
40.Le4+,Kg8 41.Lg6,... en zwart
gaf op. Prachtig figurenspel van
wit!
De onderstaande tweezet won de
eerste prijs in het toernooi 1976
van „64": t
Probleem van Dombrovskiï. Loek-
janov en Schedeï.
(Zie diagram nr.3.)
Wit: Ka6,Dh4, Tel en f6.Ld2 en
d7,Pa3 en b3; Zwart:Kd5,Le8,Pf4
en h3; pionnen:d3.f5.g6.
Als sleutelzet ziet:l.Lc3,...er verlei
delijk uit. Op:1...,Pe2 geeft 2.Dc4,-
mat.Maar:1...,Pe6 redt de zaak
voor zwart.Ook:1.Lb4,... hetwelk
mat dreigt door Td6, faalt. Want
1...,Pe2 schept het vluchtveld e5.
Maar na:1.Pa3-c4!L. is mat op de
volgende zet niet te ontgaan. Mat-
zetten: Pb6,Le6,Td6 en Td5!
Hoe die drie prijswinnaars tot sa
menwerking komen is een vraag
op zichzelf, want de eerste woont
in Riga, de tweede in Kamenetz-
Podolskii en de laatste in Charkov!
Maar mooi is het
x, ,S:v ,Y\ 'V5jA/;r~?!N\i
door
i I i l - .1 v'- i_c. 1
B. J. Nuys
Deelnemers aan de oploswedstrijd
moeten nog even de stand tegoed
houden. De tekst voor deze rubriek
moet zo vroeg beschikbaar zijn dat
het onmogelijk bleek om een tus
senstand te maken. Volgende keer
wel, dat beloof ik.
.Vandaag twee problemen van een
trouwe oplosser, de heer D. Vuur-
boom uit Lutjebroek, al eerder in
deze rubriek in het zonnetje gezet.
Hij stuurde mij een serie proble
men ter oplossing die nog niet in
zijn boeken zijn opgenomen en
alle twaalf bewerkingen op het
eindspel Nicod van 1878, waarop
Vuurboom kennelijk onuitputtelijk
kan variëren, zelfs met een eigen
eindspel. De problemen 7 en 8 in
onze oploswedstrijd en dit als
hulp voor de inzenders eindigen
op het motief zwart: 38 en 45, wit:
29, 50 en dam op 5. Wit aan zet
wint nu verrassend met 50-44!
dreigt 44-40 met op 45-50 29-23!
Oplossingen binnen twee weken
naar mijn adres: Laan van het
D. VUURBOOM (7)
j§ H
1^ 1^
I 8 16 *H
Sas 38
1 H O O O
diagram nr. 1
Kwekebos 471 in Emmen.
Dan nu de oplossingen van de
vorige 6erie. Nummer 5: 33-28
17x37 27-21 16x27 43-39 32x43
29-24 20x40 48-42 43x35 42x2
23x32 2x20 25x14 50-44; nummer
6: 27-22 29x49 38x33 16of 18x29
39-33 49x46 33x4 18of 16x27 4x^
TlIWi
K 1
JJI1J
OJfcfiHk I
JUtJB. 1
diagram nr. 2
Enkele inzenders meldden een zet-
tenverwisseling in nr. 5: 43-39
17x37 27-21 33-28 enz. De heer W.
D. van der Kleij uit Emmen ontdek
te zelfs een bijoplossing: 43-39
17x37 48-43 32x21 38-32 37x28
33x15 en wit wint. b.v. 12-18 30-24
8-13 50-44 23-28 24-20 14x25 15-10
21-27 43-38 18-22 29-24 dan wel
na 33x15: 12-17 29x18 17-22 18x27
21x32 43-38 32x43 39x48 enz. Ten
zij iemand aantoont dat hier iets
niet klopt, levert deze b.o. een
punt op.
Tenslotte een bijdrage van de heer
R. K. de Kievit uit Wassenaar.
Na tien zetten in zijn partij tegen
de heer A. Zandvliet, gespeeld
voor de onderlinge competitie van
WDG, stevende inzender op winst
af omdat zijn tegenstander een
foutieve combinatie inzette:
33-29 19-23 39-33 14-19 44-39 10-
14 5044 4-10 33-28 17-21 31-27
20-24 29x20 15x24 34-30 12-17 39-
33 21-26 44-39 en toen ging het
mis 24-29 33x24 26-31 37x26 17-21
26x17 11x44. Nu kan 43-39 natuur
lijk niet en is het nog de vraag
of 24-20 14x34 40x29 23x34 49x29
de problemen kan oplossen, maar
wit heeft beter achter de hand:
27-22 18x27 32x21 16x27 en nu
wel 43-39 44x33 38x18 13x22 en
24x15 en dan Is het wei uit.
Dalmatiër, energieke bonte hond
Hij staat bekend als de bonte
hond, is een bekend spreekwoord,
waarmee men over het algemeen
zeggen wil dat iemand ongunstig
bekend staat Wat een belediging
voor een karaktervolle hond als de
Dalmatiër of Dalmatlsche hond is.
(En beslist geen Dalmatiner, dit is
fout taalgebruik).
Van oorsprong is de Dalmatlsche
hond een jachthond, die tot de
brakkenfamilie behoorde. Dat is
aan zijn bouw en uiterlijk nog
duidelijk te zien. Van zijn jagende
voorouders erfde hij zijn grote uit
houdingsvermogen. Hij kan uren
achtereen onvermoeibaar draven.
Door kruising met andere honden
verloor deze jachthond zijn scher
pe reukvermogen, zijn „neus"
zoals de jagers zeggen. Vanaf die
tijd is hij ongeschikt voor de jacht
en wordt hij nog slechts als gezel
schapshond gehouden.
Reizen was vroeger een weinig
comfortabele bezigheid. Om be
trekkelijk korte afstanden af te leg
gen waren dagen nodig, terwijl
men bovendien een goede kans
liep uitgeschud te worden door
struikrovers. Deze vormden vooral
in Engeland een ware plaag. Nu
nog heet een heuvel buiten Lon
den Shooters-hill (sluipschutters
heuvel), omdat daar vaak struik
rovers op de loer lagen. Op den'
duur werd het beroven van koet
sen net zo'n „nationale sport" als
vandaag de dag het beroven van
banken. De zeventiende eeuw was
echter niet van plan om hierin te
berusten en zocht en vond een
middel om zijn bezit te bescher
men: de Dalmatiër.
De Dalmatiër draafde mee onder
het rijtuig. Door zijn scherpe ge
hoor kreeg hij het gespuis snel in
de gaten en sloeg alarm zodat de
rovers een, warme ontvangst
wachtte. Bovendien hebben lieden
met een slecht geweten altijd een
groot respect voor honden. Door
De Dalmatiër vraagt om veel beweging.
deze taak zijn Dalmatiërs nu nog
goede maatjes met paarden en
pony's.
Hoe komt de Dalmatische hond
aan zijn naam? Dat is jarenlang
een geweldig twistpunt tussen de
hondenkenners geweest. Men be
dacht de meest ingewikkelde ver
klaringen.
De volksmond loste de zaak mak
kelijker op. Zij doopte de hond
eenvoudig „rijst met krenten" of
„rijst met rozijnenhond", afhanke
lijk van het feit of de hond zwarte
of bruine stippen op zijn vacht
heeft. Hoe dan ook, één ding is
zeker: de hond komt niet uit Dal-
matië, zoals de kust van Joegosla
vië vroeger genoemd werd. Het
waarschijnlijkst is dat de hond ver
noemd werd naar de „Dalmatica".
Dalmatica is .de oude naam voor
de koninklijke staatiemantel van
hermelijnbont, die door de zwarte
staartpunten van de hermelijn in
wintervacht dezelfde tekening
len.
heeft als de hond. aa*!
De Dalmatiër is afgezf'S"
tekening een weinig °P
doorsnee hond. Vrie^'®'
hankelijk, niet buitenge0™
lijk gehoorzaam te kril d'
dig voor kinderen. Het^in
door hij zich eigenlijk a;
van andere honden cde2
is het feit dat hij erg vePS
aan kan. Hij draafde teaaJ
dagen onder koetsen,
tiër kan tegen een sl_,.
graag buiten. Een aH
omgeving doet hem
en gaat ten koste varv.
Honden krijgen 'swintel
kere vacht die in het v<u
afgeworpen wordt.
Dit proces, de „rui'
wordt geregeld door-'
prikkels die op hun
geregeld worden door h/
de temperatuur en de^r
de dag. Als de dagengec
den en de temperatuurt,
de hond zijn winterja^at
omgekeerde het geval tkc
hem aan. Doordat h^jef
leeft waar het licht feot
wordt als het donkerfer
warming omhoog ged)e i
als de bewoners het kvig
kan dit proces min O/er
wricht raken.
Het verdient daarom
de Dalmatiër, en dat'en
wens voor de meeste f Bi
in een vreselijk warme I
te houden. Dit komt zijct.
goede. Het onderhoucan
vacht is makkelijk. Vijf k
dag borstelen( waaiaa
naast de gewone bon
rubberborstel die de hiAA
uitstekend kan gebruiken
doende. En. het is bijnivai
pen van een open deued
doende beweging. Wan gt
lijk en gezeggelijk als i o;
tiër normaal is, zo dwa v
de draad in wordt hij ba
energie niet kwijt kan. or<
nli
Op 24 november a.s. verschijnt in
Suriname de jaarlijkse kinderserie,
bestaande uit vijf zegels. Naast
deze serie verschijnt er eveneens
een blokje, bestaande uit* drie ze
gels uit de serie. De door D. Soe-
kinta uit Paramaribo ontworpen
zegels hebben een waarde van 20
en 10 ct, 25 en 15 ct, 30 en 15
ct 35 en 15 ct en 50 en 25 ct.
Afgebeeld is het silhouet van een
kindergezicht met daarin de af
beelding van een dier. Het blokje
bevat twee zegels van 20 en 10
ct en één van 30 en 15 ct. Het
drukken in 3-kleuren offset was in
handen van Joh. Enschedé en Zo
nen te Haarlem.
Daar er in Paramaribo een gebrek
aan zegels in de lagere waarden
is ontstaan, hebben de Surinaamse
posterijen enkele waarden van de
zojuist ingetrokken vlinderserie
van overdrukken voorzien. Deze
overdrukserie ziet er als volgt uit:
1 ct op 25 ct. 4 ct op 15 ct, en
30 ct, 5 ct op 40 ct en 10 ct op
75 ct.
De Nederlandse Antillen komen op
30 november met een uit drie
zegels bestaande toeristenserie
met de Bovenwindse eilanden als
onderwerp. Op een zegel van 25
ct ziet men het eiland Saba met
op de achtergrond de imposante
en bochtige wegen. Vervolgens in
deze serie een zegel van 25 ct
gewijd aan Sint Eustatius. Op de
achtergrond ziet men de ruïne van
de synagoöe. Tot slot een zegel
van 40 ct met als onderwerp Sint
Maarten waarbij op de achter
grond de „Greatbay" te zien is.
Het ontwerp voor deze zegels werd
vervaardigd door C. E. Humphrey,
naar dia's van H. W. M. van der
Wall Arneman. De zegels werden
in 5-kleuren offset gedrukt door
Joh. Enschedé en Zonen te Haar
lem.
Kinderserie uit Suriname
suriname
We blijven nog even bij de Antil
len. want daar verschijnen op 30
november twee postzegel boekjes.
Het eerste boekje bevat één zegel
van 35 ct en drie zegels van 55
ct. Boekje nummer twee bevat
twee zegels van 20 ct en vier van
40 ct. De in de boekjes gebruikte
zegels zijn afkomstig uit de ge-
bruiksserie „Disberg" 1958-1973.
Evenals bij ons is er in de boekjes
een tekst opgenomen. In dit geval
voor de Antillen in het Papiamen
to, de voertaal op de Antillen.
Treinen en lokomotieven op post
zegels is een geliefd onderwerp bij
de thematische verzamelaars. De
Oostenrijkse PTT kwam op 3 no
vember j.l. met een serie van drie
zegels die de verzamelaar van dit
onderwerp niet mag missen. Deze
serie heeft als motto „140 jaar
Oostenrijkse Spoorwegen", en
toont op elke zegel een lokomotief
die karakteristiek is voor het tijd
perk waarin hij dienst deed. Op
een zegel van O.sh 1.50 ziet men
een afbeelding van de allereerste
lokomotief die Oostenrijk gekend
heeft. Het gaat hier om de „Aus
tria" uit 1836 die in Engeland
gebouwd werd. Helaas werd deze
lokomotief in 1852 tot schroot ver
werkt, waardoor men nu in het
Technisch Museum in Wenen nog
slechts een nagebouwd model kan
zien.
De tweede zegel in deze serie
heeft een waarde van O.sh 2.50 en
toont een lokomotief uit de 214-se-
rie die in 1928 gebouwd werd. Een
van deze imposante stoompaarden
uit de 214-serie is bewaard geble
ven en te zien in het Spoorwegmu
seum te Wenen. Tot slot in deze
serie een zegel van O.sh 3.met
daarop een moderne elektrische
lokomotief uit de 1044-serie. Deze
thryristorlokomotief werd in 1974
als prototype gebouwd door SGP
te Wenen in samenwerking met
OBBW, Elin en Siemens. Als top
snelheid heeft deze lokomotief 160
km en het zal nog wel geruime tijd
duren voor dat men deze lokomo
tief in het spoorwegmuseum zal
tegenkomen.
Eveneens op 3 november ver
scheen in Oostenrijk de jaarlijkse
Kerstzegel met een waarde van
O.sh 3.—. Het motief voor de ze
gel wordt gevormd door de afbeel
ding van een houtplast
onder de naam: „DieüV
Madonna mit Kind". I
stamt uit 1470 en bevi
de Pelgrimskerk te Mi
Tirol. Evenals de spoa
werd deze zegel ontwi10
prof. Adalbert Pilch 2
door de Oostenrijkse j
kerij. :h<
Op 19 oktober verschat*
gel van O.sh 2.50 wen
slachtoffers voor de \en
Oostenrijk herdacht \Ho
symbolische afbeelding j
mannenfiguur met een'j®
hand die prikkeldraad®
heft om er door te kil"
ontwerp van Otto Steffer?
Voor de spoorwegenver
hebben we deze week.0r
nieuws, en ditmaal uit ly
verschijnt op 13 deceml,
serie van vier zegels n>>
to:,.De spoorwegen in k
Land". De zegels he
waarde van IL 0.65, 1.!
2.50 en tonen evenals JTT
rijk lokomotieven uit ve_
tijdvakken. Deze serie
ook in de vorm van ee
velletje waarin de vier
opgenomen. Dit velletj!®*
randschrift: „Railways n
Land". Het ontwerp wr
digd door A. Kalderon eg
ken was in handen var^
mentsdrukkerij. d
Eveneens op 13 dec£
schijnt in Israël een se^
zegels, ieder in de Vjj
IL 2.—. Deze zegels Ne
onderwerp: Rode Zeid.
die als zodanig ook opd
staan afgebeeld. Voor dd
laars van postwaardestld
nen wij nog melden ld
oktober j.l. een briefld
uitgegeven in de w^
IL 0.58.
