Motief Menten blijft vraagteken
Boltini weer aan rand van afgrond
EX-LID IRA WIL POLITIEK ASIEL
)FFICIER EIST LEVENSLANG
A
Amerikaanse
president beslist
over gebruik
neutronenbom
Overheid met bedrijfsleven
koopkracht garanderen
Familie in cel en
ziekenhuis na vechtpartij
tisc
bei
—frNENLAND
LEIDSE COURANT
DINSDAG 8 NOVEMBER 1977 PAGINA 9
(Van een onzer verslaggevers)
RDAM Als Pieter Menten in de zomer
heeft deelgenomen aan massa-executies
toenmalige Polen, wat heeft hem daartoe
hemelsnaam bewogen? Openbaar aankla-
Habermehl wist het gistermiddag ook
Hij achtte onomstotelijk bewezen dat Men-
is. Feiten en getuigenverklaringen
genoeg. Ook in zijn eis kwam
a essentieel on-
de vraagtekens
Mr. Habermehl
wel een poging, maar gaf ook toe dat het
om een gissing ging: „We hebben hier te
met een man voor wie geld in zijn leven
esoverheersende rol heeft gespeeld. Dit zou
verklaring kunnen geven voor het feit dat
hem door de Russische inval en het
van de plaatselijke bevolking, alles
ontnomen waar hij zijn leven lang voor
heeft, meedogenloos jacht gaat maken
die hij daarvoor verantwoordelijk stelt,
beeld zou misschien passen dat hij er zelfs
voor zou terugdeinzen handelingen, waarvan
wordt beschuldigd, te verrichtten, als hij
van de Duitsers onontbeerlijk achtte,
rassenhaat lijkt me onwaarschijnlijk. Hij
vroeger veel Joodse vrienden".
„de landheer van Sopot" of als „de Hollander".
Óver wat daar precies is gebeurd bestaat geen
hem zwaar deze in verband te brengen met de
.onmens, die door de eerste getuigen in deze
eenstemmigheid. De meeste getuigen verklaren dat nieuwe zaak werd geschilderd"! Later ontstond
op bevel van Menten een Duitse officier met een twijfel en uiteindelijk de overtuiging bij de offi-
machinepistool heeft geschoten, een minderheid cier, „dat, hoe ongelooflijk het ook voorkwam,
beweert dat Menten zelf het vuurwapen hanteerde, deze man inderdaad de pleger of mede-pleger van
Is het zo verwonderlijk dat getuigen elkaar na 35 afschuwelijke feiten is geweest". Mr. Habermehl
jaar soms op essentiële punten tegenspreken? Is gaf aan dat hij de doodstraf zou kunnen eisen
het niet zo, dat in de loop der jaren hun herinne- voor de ten laste gelegde feiten, die niet verjaard
ring aan dit afschuwelijke voorval door het lange zijn, maar vond het niet zinvol na zoveel jaren
tijdsverloop is vertroebeld en met datgene wat zij
later van anderen hebben gehoord is verward? Ik
tegen deze verdachte een dergelijke zware straf
te overwegen. De enige straf die voor de officie:
vind het daarom ook niet zo belangrijk dat de overbleef was de vrijheidsstraf: „En dan zeg ik
getuigen aarzelen aan te geven waar ze nu precies
hebben gestaan en hoeveel schoten er gelost zijn.
neter Menien was gisteren zeir rot veroazing van zijn
advocaat niet aanwezig om de eis van de officier aan
te horen.
zonder aarzeling dat in verband met het dooi
verdachte misdrevene, waarvan de ernst eigenlijk
niet in woorden is uit te drukken, alleen een
zodanige straf op zijn plaats is dat deze tot gevolg
Het gaat er hier niet om of het theoretisch moge- zal hebben dat verdachte nimmer meer tot de vrije
lijk was in die tijd naar Podhorodze te rijden, maatschappij wordt toegelaten. Slechts de maxi-
maar of Menten er nu wel of niet was. Nogmaals, mum vrijheidsstraf komt dan in aanmerking",
de getuigen laten hierover geen twijfel bestaan".
Mr. Habermehl ging uitvoerig in op de zogenaam
de kelder stukken, die na de oorlog zijn gevonden verdediger van Menten, mr. Van Heijningen,
in het huis van de toenmalige Nederlandse concul ze' bewondering te hebben „voor het zakelijke en
in Krakau, waar ook Menten heeft gewoond. Deze beheerste requisitoir", hoewel hij nadrukkelijk
stukken bevatten door Menten met de hand ge- verklaarde het met de inhoud „van harte" oneens j
schreven brieven, waarin hij zijn „deutschfreund- te zijn. Hij kondigde aan dat hij in zijn pleidooi
lichkeit", wijdlopig uit de doeken doet. Menten zelf op woensdag 16 november (en mogelijk ook de
heeft steeds beweerd dat de brieven vervalsingen donderdag daarna) geen clementie zal bepleiten,
zijn, maar de officier vond dat de stukken het Wel zei hij de bewijzen te zullen aantasten. Na
sluitstuk vormen van het door hem aangedragen afloop van de zitting ging mr. Van Heijningen nog
Habermehl stelde aan het begin van zijn vast dat Menten op 7 juli 1941 in gezelschap van bewijs dat Menten diensten heeft verleend aan het een stapje verder: „De officier heeft juridisch geen j
jnhalf uur durende requisitoir voor de bijzon- Duitse militairen in Podhorodze is geweest en bij Einsatzcommando van SS-generaal Schöngarth. been om op te staan. Dat ga ik in mijn pleidooi j
strafkamer van de Amsterdamse rechtbank die executie een leidende rol heeft vervuld. Wat Volgens mr. Habermehl is er geen sprake van dat uitvoerig uit de doeken doen. Mr. Habermehl heeft
bewijsmateriaal ook op het moment dat die rol precies is geweest lijkt mij na al die jaren Menten zoals deze beweert, tweemaal voor hetzelf- ^ch er gemakkelijk vanaf gemaakt door tegen- PI773 eten
in Zwitserland werd gearresteerd nog niet meer te achterhalen. Onder de stukken bevin- de feit terecht staat, en mogelijk berecht wordt, strijdigheden in de getuigenverldaringen weg te
jldoende was. Wat hem betreft zijn getuigen den zich niet minder dan 21 verklaringen van
nu nog welkom. Voor mr. Habermehl staat ooggetuigen. De datum is hen bijgebleven omdat
wuiven. Ik acht die tegenstrijdigheden juist een
sterk punt voor de verdediging. Persoonlijk ben
Nu zijn Menten oorlogsmisdrijven ten laste geleg-
d.In 1949 werd hij veroordeeld wegens collabora-
dat de massagraven in Podhorodze en Urycz het de feestdag van Johannes de Doper was. De tie. „Twee volkomen verschillende feiten", aldus ervan overtuigd dat Menten onschuldig is. Ik
zijn en dateren uit 1941, toen de Duitse getuigen laten er geen twijfel over bestaan dat de officier, die bekende aanvankelijk grote moeite zou de last om de dader van dergelijke misdrijven
in Polen bezetten. „Het staat onomstotelijk Menten daar aanwezig was. Zij kenden hem als te hebben gehad met de persoon Menten. Het viel te verdedigen, niet kunnen verdragen".
Zeven pizza's in een uur. De laatste bleef echter in Liesbeth van Duyns
keel hangen toen de 19-jarige diëtiste gisteren in een Delfts restaurant
probeerde het bizarre record van pizza eten te verbeteren. Een kruidenier
uit Rome slaagde er ooit in wel zeven pizza's binnen het uur te
verzwelgen, maar hij was tenslotte een Italiaan.
ïdige
ourkas -|-fc
i^jR-jongeren
ieurgesteld
het CDA
'RECHT De Anti-revolu-
anaire Jongerenorganisatie
irjos) hoopt dat het CDA alles
het werk zal stellen alsnog
jt een parlementair kabinet te
ASbmen met de PvdA en D'66
iet Arj os-bestuur is teleurge-
)nniqteld over de houding van het
net 'DA en PvdA bij de kabinets-
nVee01™3^ Het bestuur sprak tij-
euw.ilens een vergadering in Utrecht
gel yan een „machtspolitiek denken
ir mefat te zeer heeft geprevaleerd
oven de noodzaak om een op
ch duidelijke verkiezingsuit-
;ag te vertalen in een parle-
lentair kabinet",
jolgens voorzitter Fred Borg-
tan hadden de jongeren ge-
oopt en ook verwacht dat het
DA „op grond van zijn evan-
elisch beginsel de minste had
lillen en durven zijn vooral om-
jat immense belangen op het
pel staan".
je Anti-revolutionaire jongeren
letreuren het dat de CDA-frac-
|e niet de moed, had „deze
nachtspolitieke impasse te
porbreken".
^Behandeling
rijksbegroting
uitgesteld
EN HAAG (ANP) - De Twee-
e Kamer zet zich voorlopig
og niet aan de behandeling
an de rijksbegroting voor vol-
end jaar. Ook de algemene po-
tieke en fnanciële beschou
wingen blijven vooralsnog uit,
waardoor ook de miljoenennota
978 onbesproken blijft.
let ziet ernaar uit dat de begro-
ingen binnenkort slechts admi-
üstratief worden afgedaan en
lat de grote beleidsdebatten
aarover pas volgend voorjaar
ilaats hebben. Dit gebeurde ook
n het najaar 1966, toen het inte-
'im-kabinet Zijlstra optrad. De
weede kamer behandelde toen
wee ontwerp-begrotingen per
lag. Bij een nog niet-goedge-
:eurde begroting kunnen de be-
vindslieden uitgaven blijven
doen tot een derde deel van de
vorige begroting.
School
afgebrand
DEN HAAG (ANP) De vraag
of Nederland in staat is in de
NAVO de invoering van de
neutronenbom bij de NAVO-
troepen tegen te houden en in
hoeverre militaire commandan
ten invloed hebben op een
eventueel gebruik ervan be
hoorden tot de belangrijkste
punten die gisteren in een hoor-
ziting van de Tweede-Kamer
commissie voor buitenlandse
zaken en defensie ter sprake
kwamen.
Een vraag van Hans de Boer
(CDA) of men kan afwijken van
de procedure dat alleen de
Amerikaanse president beslist
over het gebruik van atoomwa
pens en of er ruimte is voor
afsraken waarbij een beslissing
wordt gedelegeerd aan militaire
commandanten, werd door drs.
Van Vloten, directeur Atlanti
sche samenwerken van het mi
nisterie van buitenlandse zaken
met een categorisch „nee"
beantwoord.
Op vragen van Harry van den
Bergh (PvdA) antwoordde Van
Vloten dat het aantal onderwer
pen waarover de NAVO-raad
(de gezamenlijk ministers van
buitenlandse zaken) beslist, be
perkt is. Zo worden er geen
unanieme besluiten genomen
over de samenstelling van de
strijdkrachten, maar wordt er
wel rekening gehouden met de
wensen van de aangesloten lan
den. Ditzelfde geldt voor de in- I
voering van de neutronenbom,
aldus van Vloten, „waarbij men
niettemin zal proberen tot een
zo groot mogelijke mate van
overeenstemming te komen".
Volgens prof. Röling, directeur
van het polemologisch Instituut
van de universiteit van Gronin
gen is het mogelijk dat een be
sluit over de produktie en de
invoering van de N-bom niet in
de NAVO-raad komt, „maar
dan kan Nederland zijn souver-
einiteit gebruiken om dit wapen
af te wijzen".
Veel angst bestond er ook dat
invoering van een mini-kem-
bom op kleine wapens het ver
schil met conventionele wapens
zou doen vervagen waardoor er
sneller van kernwapens gebruik
zou kunnen worden gemaakt.
In Amsterdam-West
is gisteravond een
gedeelte van een
schoolcomplex
door nog onbeken
de oorzaak in vlam
men opgegaan. De
bluswerkzaamhe
den namen meer
dan drie uur in be
slag. Een deel van
de lessen kon van
daag niet gegeven
worden.
Prijsdaling
valium blijft
uit door
voorraadvorming
(van een onzer verslaggeefsters)
DEN HAAG De regering
overweegt maatregelen te ne
men om (ook) de consument zo
snel mogelijk te laten profite
ren van de prijsverlaging van
valium en librium. Deze prijs
verlaging had had in juli al
moeten plaatsvinden, maar
door voorraadvorming bij de
groothandel, die nu nog tegen
de hoge prijs aan de apothekers
doorverkoopt, zijn de prijzen
nog als vanouds.
Dit blijkt uit het antwoord van
minister Lubbers van economi
sche zaken op vragen van drie
PvdA-kamerleden. Hoffman La
Roche, de producent van deze
geneesmiddelen, heeft sinds het
ingaan van de prijsbeschikking
in juli nauwelijks nog valium' en
librium verkocht vanwege de in
geslagen voorraden. Compensa
tie voor te hoog berekende prij
zen kan in dit stadium nog niet
plaatsvinden, aldus minister
Lubbers. Wel is een onderzoek
gaande naar prijzen in de ge
neesmiddelensector die over het
algemeen veel te hoog zijn.
TOERNEE AFGEBROKEN
(Van één onzer verslaggevers)
VUG Al' Circus Toni Boltini
staat wederom op het punt ten
onder te gaan aan de financiële
moeilijkheden. De geldnood is
nu zo hoog gestegen, dat Boltini
heeft moeten besluiten zijn
toemee langs 178 Nederlandse
plaatsen een kleine twee weken
eerder dan gepland te beslui
ten. Het circus heeft thans zijn
tenten opgeslagen in Leeuwar
den. Het aantal voorstellingen
in de Friese hoofdstad is echter
drastisch ingekort. Na zondag
trekt Boltini zich terug in zijn
winterresidentie te Vught.
Daarmee is dan een einde geko
men aan een weinig succesvolle
toemee, waarin Boltini voortdu
rend op zijn hielen werd gezeten
door de belastingdienst en ar
tiesten die uitbetaling van ach
terstallige gage eisten. Triest
dieptepunt vormde begin maart
de openbare verkoop van tal
van circusattributen, waarop de
fiscus beslag had laten leggen.
Betekent dit nu het definitieve
einde van circus Toni Boltini?
Perschef Dick Hendrikse: „Toni
kennende kan ik me dat nauwe
lijks voorstellen. Ik geloof wel
dat hij zich in het vervolg posi
tiever naar het publiek moet
opstellen. De laatste tijd kwam
hij vrijwel alleen in het nieuws
door zijn scheldkanomades aan
het adres van de belastingen."
Over de kans van Boltini om er
weer bovenop te komen zegt
Hendrikse: „Gezien de reacties
van de betrokken ministeries is
die kans klein, maar aan de
andere kant: het aantal mensen
in Nederland dat het circus een
warm hart toedraagt is groot.
Misschien zijn zij in staat Bolti
ni weer in het zadel te helpen.
CNV STELT VOORWAARDEN
Bij vechtpartij
te water en
verdronken
GIETHOORN (ANP) De 65-
jarige J. E. is gisteravond in
Giethoorn tijdens een vechtpar
tij met zijn 31-jarige zoon in het
water gevallen en verdronken.
Gespannen familieverhoudingen
zouden volgens de politie aanlei
ding tot de vechtpartij zijn ge
weest. De politie heeft hier al
vaker mee te maken gehad. De
juiste toedracht is nog niet be
kend.
In het gevecht zou ook een mes
zijn gebruikt, aangezien de zoon
aan het gezicht gewond was. Hij
is gearresteerd.
(Van een onzer verslag
gevers)
Utrecht/Den Haag
Het Christelijk Natio
naal Vakbond wil na
drukkelijk, dat de koop
kracht van de modale
werknemer volgend
jaar door prijscompen
satie en door aanvullen
de overheidsmaatrege
len samen gegarandeerd
wordt. Komt deze ga
rantie er niet, dan zal
het CNV niet verder on
derhandelen over het
arbeidsvoorwaardenbe-
leid-1978.
Zo nodig moet het de
missionaire kabinet de
nodige maatregelen ne
men tot handhaving van
onze koopkracht.
Volgens het CNV kan
met het voorlopig pak
ket maatregelen, dat de
regering vorige week op
tafel gelegd heeft de
handhaving van de
koopkracht niet bereikt
worden. Deze maatrege
len zijn onvoldoende.
Helaas kan het pakket
ook onvoldoende op zijn
waarde getoetst worden,
omdat de regering, al
dus het CNV het te inge
wikkeld gemaakt heeft.
Enerzijds komt zij met
'een BTW-verhoging
voor de energie, die kos
tenverhogend werkt, an
derzijds neemt zij deze
kostenverhoging gedeel
telijk terug door een uit
stel van drie maanden
en door eveneens het
uitstellen gedurende een
kwartaal van de huur
verhoging. Op deze ma
nier is nauwelijks te be
rekenen, of de koop
kracht van de modale
werknemer volgend jaar
inderdaad gehandhafd I
kan blijven, aldus het I
CNV.
Met zijn opvattingen
komt het Christelijk Na
tionaal Vakverbond vrij
dicht bij het standpunt i
van de werkgevers. Zo-
wel het Verbond van
Nederlandse Onderne-
mingen als de Christelij- I
ke Werkgevers wachten
met spanning, zoals het
NCW gisteren zei, op het
antwoord van de rege-
ring of zij de 500 miljoen
gulden bestemd voor de
beinvloeding van de
loonontwikkeling in 1978
nu al een bestemming
wil geven. Dit bedrag is j
volgens het NCW nodig,
om de vakbeweging te 1
bewegen akkoord te 1
gaan met een prijscom-
pensatie van één pro- i
cent.
HILVERSUM (ANP) Drie le
den van een in Hilversum bij
de politie bekende familie zit
ten in de cel, naar een vierde
familielid wordt gezocht en een
vijfde wordt in het ziekenhuis
verpleegd. Dit alles als gevolg
van een vechtpartij die zich
zondagavond in een Hilversums
café afspeelde.
Twee broers, de 28-jarige Hen
drik B. en de 23-jarige Hans B.
kregen in dat café ruzie en gin
gen elkaar nogal hardhandig te
lijf. De politie werd echter pas
later bij de zaak betrokken door
een anoniem telefoontje waarin
werd verteld dat Hindrik een
vuurwapen in zijn huis zou heb
ben. Dat bleek waar en Hindrik
werd aangehouden wegens ver
boden vuurwapenbezit De fa
milie verdacht Hans van het
anonieme telefoontje en vond
dat een aanleiding om hem
thuis te gaan opzoeken. „Ze zou
den Hans wel eens even pak
ken" verklaarden zij later.
Vader Jan (57), broer Jan (22)
en oom Arie (41), maakten bin
nen korte tijd van het huis een
ruïne. De ruiten werden ingesla
gen, de deuren ingetrapt en
kostbare radio- en televisieappa-
ratuur werd totaal vernield. Bo
vendien vuurde een 27-jarige
vriend van de familie, die even
eens was meegekomen een
schot hagel op Hans af. Dertig
hagelkorrels ijn inmiddels uit
keel en borst van Hans verwij
derd maar volgens de artsen zit
er zeker nog een evengroot aan
tal in zijn lichaam. Broer Jan,
Oom Arie en de vriend van de
familie zijn aangehouden en in
gesloten. Vader Jan is nog op
vrije voeten maar de politie ver
wacht ook hem spoedig aan te
houden.
Den Haag (ANP) Advocaat mr. W. J. van
Bennekom heeft gisteren bij het ministerie van
justitie een verzoek om asiel ingediend voor de
38-jarige Ier Patrick Gallagher, voormalig lid van
de Ira, Gallagher is sinds 21 dagen in honger
en dorststaking in het ziekenhuis van het Sche-
veningse huis van bewaring om aan uitlevering
naar Ierland te ontkomen.
Volgens mr. Van Bennekom is de conditie van
„paddy" Gallagher, die verdacht wordt van een
roofoverval in Dublin in 1974 „zeer slecht" en is
er volgens deskundigen sprake van een „medisch
wonder" dat hij nog in leven is. Mr. Van Benne
kom heeft de asielaanvraag ingediend tijdens een
gesprek met het hoofd van de afdeling internatio
nale rechtshulp van het ministerie van justitie
waar mevrouw Theresa Callagher de zaak voor
haar man bepleitte. Hangende de procedure voor
de asielaanvraag zou de Ier op vrije voeten gesteld
moeten worden. Het ministerie liet weten dat een
notitie voor de bewindsman van justitie was ge
maakt. Diens' beslissing zou mogelijk vandaag
bekend gemaakt worden tijdens een zitting van
de rechtbank in Amsterdam die de vordering voor
verlenging van de gevangenschap van Gallagher
behandelt. Gallagher kwam kort na de roofoverval
in Dublin, die hij toegeeft, naar Nederland op het
paspoort van zijn broer. Hij vestigde zich in
Amsterdam waar het werk kreeg bij de stadsreini
ging. Volgens mevrouw Gallagher is haar man
toen verraden door iemand die hem niet mocht
Gevangenen
ontsnapt
ALKMAAR (ANP) - Uit de
Alkmaarse gevangenis zijn gis
teravond drie gedetineerden
ontsnapt. Volgens de gemeente
politie hebben de mannen een
tralie doorgezaagd met naar
binnen gesmokkeld gereedschap
en zijn daarna met behulp van
dekens over de muur geklom
men. De ontsnapping werd ont
dekt na controle van de cel
waar de drie mannen in zaten.
