„Finish van kampioensrit ligt voor mijn deur"
Frans
Derks:
Ik ben
geen agent
met een
pet op
mijn kop
CEES VAN DER WERELD, WIELERCROSSER:
SHORT
je al bij het minste of geringste voor honde-
lul uit. Over een paar jaar zal dat woord
ook wel in de dikke Van Dale staan als
synoniem voor scheidsrechter. Maar al dat
gebrul op de tribunes doet mij niets. Ik
geloof dat die mensen op dat moment ge
woon hun onlustgevoelens aan het afreage
ren zijn. Wie weet hoe graag ze wel niet hun
baas op het werk voor hondelul zouden
willen uitschelden. Maar dat gaat niet, dat
kost je je baan. Dus reageren zij het 's zon
dags af op de scheidsrechter. En dan ben
je een soort van bliksemafleider geworden.
Denk trouwens niet dat ik het gescheld
alleen van de staantribune hoor. Ook de
heren op de ereloges kunnen er wat van.
Maar het publiek heeft mij nog nooit kapot
gekregen. Ik mag dat spektakel wel. Ais de
vlam in de pan gaat, wordt het spel alleen
maar aantrekkelijker. Laat de toeschouwers
maar tieren en brullen. Hoe harder hoe
beter. Er zijn ook scheidsrechters die dan
bang worden. Die, ze in bepaalde stadions
moeten fluiten, al met lood in de schoenen
op het veld komen. Als ik met zo'n angst-
complex mijn hobby moest uitoefenen, stop
te ik er vandaag nog mee.
Hou niet van kaarten
Van die gele en rode kaarten moet ik mets
hebben. Ik heb die dingen tot dusver trou
wens ook nauwelijks gebruikt. Die paar
spelers die van mij de gele kaart kregen,
hebben gewoon van de arbitrage van Derks
niets begrepen. Maar intussen strooien mijn
collega's driftig met kaarten rond, waarvan
meer dan de helft ten onrechte wordt gege
ven. Ze graaien er naar als ze voelen dat
ze de controle over de wedstrijd hebben
verloren. Die kaarten moeten dan redden
wat er nog te redden valt. En als een
wedstrijd heel clean is verlopen en een
speler maakt toch nog op de valreep een
zware overtreding moet je hem natuurlijk
niet via een gele kaart extra straffen. Veel
scheidsrechters doen dat wel, maar zij han
delen dan helemaal tegen de geest van het
spel. Misschien wel naar de opvatting van
de scheidsrechterscommissie, maar die men
sen willen je ook al voorschrijven hoe lang
je in een bestuurskamer mag blijven han
gen. Belachelijk natuurlijk, want dat maak
je toch zelf uit. Ik ben wel eens achter de
piano gekropen als het erg gezellig was.
Alleen voor de wedstrijd heb ik een hekel
aan bestuurskamers. Want dan zit iedereen
zo krampachtig te kijken. Ze gaan dan ook
met je slijmen, want het resultaat geeft de
bestuurders een stukje glamour.
Waarom scheenbeschermers
In deze competitie heb ik gemerkt, dat veel
spelers niet goed zijn voorbereid. Dat ze al
met hele of halve blessures aan het seizoen
zijn begonnen. Dat heb je er van als je je
in de vakantie maar helemaal laat gaan. Als
wrakken keren ze terug op de training en
dan denken ze ook nog dat je na een paar
weken keihard werken je oude conditie weer
terughebt. Ik vraag mij ook steeds weer
verbaasd af waarom zoveel spelers geen
scheenbeschermers dragen en waarom ze
hun enkelbanden niet beter inpakken. Al die
blessures van de laatste maanden worden
door die dingen in de hand gewerkt Maar
de scheidsrechter krijgt vaak de schuld en
de journalisten schrijven dat er nog nooit
zo hard gebikkeld is in het betaalde voetbal.
Natuurlijk heb je weekends waarin op de
voetbalvelden plotseling alles mis lijkt te
gaan. Er is dan opeens lang niet zoveel
verdraagzaamheid als normaal en je rijdt
met een rotgevoel terug naar huis. Het
gekke is dan altijd dat het bij de meeste
wedstrijden uit de hand is gelopen. Dan is
er gewoon een asgrauw weekend geweest
met allerlei verkeersongelukken. Ik geloof
dat de kosmos er iets mee te maken heeft.
De lente zit in de lucht of de herfst...
Te korte broek? Kom nou!
Er is ook altijd een of andere pief die aan
de KNVB rapporteert hoe je een wedstnjd
hebt geleid. Ik heb eens zo'n rapport gele
zen. Daarin stond dat scheidsrechter Derks
als een jong veulen over het veld dartelde
in een te korte broek en met te lang haar.
Nu vraag ik je, wat heeft dat met het
scheidsrechteren te maken? Maar ze zien
mij als een dwaas en elke wedstrijd opnieuw
moet ik met min twee van start gaan. Toch
krijg ik altijd goede rapporten, want ik ben
gewoon een uitstekende scheidsrechter. On
danks mijn grote smoel en mijn korte broek,
die alleen maar jaloezie opwekt omdat de
anderen hem niet zo kort kunnen dragen,
heb ik als scheidsrechter erkenning gekre
gen. Ik ben op de internationale lijst geko
men en drie keer werd ik gekozen tot de
beste scheidsrechter in het betaalde voetbal.
Misschien zullen sommigen wel opgelucht
zijn als Derks met zijn grote smoel moet
stoppen. Maar ze zullen mij missen. De
spelers, het publiek, de bond en ook mijn
collega's....".
LEIDSE COURANT VRIJDAG 4 NOVEMBER 1977 PAGINA 17
NIEUWKOOP Het Nederlands kampioen
schap veldrijden voor het crossseizoen 1977-
1978 wordt op 8 januari in Nieuwkoop gehou
den. Daar is de 21-jarige Cees van der Wereld,
vorig jaar derde in de nationale titelstrijd bij
de amateurs erg gelukkig mee. De eindstreep
ligt voor zijn voordeur. Nog sterker: hij zal
het parcours zelf uitzetten en zijn vader Harrie
treedt op als organisator van de kampioensrit.
Vorig jaar zegevierde Cees van der Wereld in
drie wedstrijden veldrijden en hij kwam bij de
wereldkampioenschappen op de 23ste plaats. In
het begin oktober gestarte seizoen mocht hij
nog niet één keer de bloemen en het kusje van
de Ronde-Miss in ontvangst nemen. En toch
heeft Cees van der Wereld het idee dat het dit
seizoen beter gaat dan ooit tevoren en dat hij
de bloemen uit vaders eigen zaak na de rit in
ontvangst zal nemen.
„Het is natuurlijk een groot voordeel dat de
koers om mijn huis wordt gereden. Ik word
als favoriet bestempeld maar dat is niet erg.
Men vernacht dat ik kampioen word. Ik trou
wens ook".
Er is bij de KNWU kritiek ontvangen over het
feit dat het kampioenschap in Nieuwkoop
wordt gehouden. Cees van der Wereld: „Ze
zeggen dat het een stratenronde is in Nieuw
koop en men kon niet begrijpen dat wij het
mochten organiseren omdat we dat pas een
keer eerder met een veldrit hadden gedaan. We
hadden er bij de KNWU voor ingeschreven en
kregen de organisatie toegewezen. Een straten-
ronde is het zeker met. Vorig jaar stonden hier
in de sneeuw vijfduizend mensen te kijken.
Alleen de aankomst in de Dorpsstraat voor
mijn huis is op de straat, maar voor de rest
zitten we over de dijk heen in de landerijen.
Ik zet het parcours zelf uit, maar reken er op
dat het zwaar zal zijn". Cees van der Wereld
heeft nog niet getraind op het parcours. Voor
zijn huis wordt er bestraat en hij mag er van
de gemeente toch niet trainen, omdat hij dan
het gazon dat deel uitmaakt van het parcours
kapot zou rijden.
Vier uur per dag is Cees van der Wereld in
training. Zeker drie keer in de week komt hij
in actie tijdens een veldrit, meestal in België.
Volgens de voorzitter van de KNWU moet een
renner twaalf keer in Nederland in een seizoen
starten om te kunnen deelnemen aan de Neder
landse kampioenschappen. Dat heeft Van der
Wereld royaal gedaan. Per 1 januari wordt hij
Op eigen parcours
wil hij eigen
bloemen in
ontvangst nemen
beroepsrenner. Hij is bezig met een sponsor.
Veel zal er dan echter niet voor hem verande
ren. „Wij rijden toch altijd als amateurs tussen
de beroepsjongens in. In België heb ik al heel
wat beroepsrenners achter me gelaten. Bij de
meeste wedstrijden rijden amateurs en de be
roepsrenners samen. Dat is ook zo bij het
Cees van der Wereld: een wereld van fietsen, bloemen en
dragen.
Nederlands Kampioenschap. Daardoor is de
stap naar de profrijden niet zo groot".
Een ding staat als een paal boven water in het
waterrijke Nieuwkoop. Cees van der Wereld
zal, als hij verslagen wordt in het Nederlandse
kampioenschap, geen kritiek kunnen hebben op
het parcours. Is hij in het voordeel omdat hij
het parcours zelf heeft uitgezet? „Dat geloof
ik niet. Je kunt het nog zo naar je hand zetten
maar je moet het wel zelf fietsen. Het is 220
meter lang en in totaal 25 kilometer en het is
behoorijk zwaar". In de prijzenkast van Cees
van der Wereld hangt één kampioenstrui, van
de nieuwelingen.
Overslaan
„Dit jaar komt er, omdat ik prof word, geen
trui met een Amateurstitel bij. Die sla ik dan
maar over. Bekers heb ik genoeg, al worden
die de laatste tijd ook niet meer gegeven. Bij
de amateurs rijd je immers ook al voor geld
prijzen. Dat is algemeen bekend".
Voor renners als Wiideboer, Scheffer en Stam-
snijder is Cees van der Wereld niet bang. Hij
versloeg hen onlangs op Duindigt en was toen
de eerste Nederlander (vierde plaats) achter de
Belgen en de Duitsers. En ook dat parcours
was door hem uitgezet.
Combineren
's Morgens om zeven uur stapt Cees van der
Wereld, lid van de wielervereniging in Uit
hoorn, op de fiets om te trainen. Dat kan hij
combineren met zijn werk bij zijn vader in de
zaak. „Ik schik bloemen en breng bestellingen
weg. En dan ben ik ook nog drager bij begrafe
nissen. Dat levert aardig op. Via de bloemen,
en mijn vader, ben ik daar tüssen gekomen.
Ik had vandaag ook moeten dragen. Maar ik
moet om drie uur een wedstrijd in België
rijden. Je weet als drager natuurlijk nooit
wanneer je dat werk moet doen. Maar er zijn
twee reservedragers die het werk kunnen over
nemen en ik kan dus rustig naar België!.
Het fietsen, ook wel op de weg maar voorname
lijk in het veld, en de bloemen nemen bij Cees
van der Wereld een belangrijke plaats in en
voor geen geld van de wereld zou hij dat willen
missen. Het is een prettig wereldje bij de
crossers.
„Na een rit krijg je wel eens bloemen waarvan
ik zeg; dat is rommel. Maar ik aanvaard ze
altijd in dank en geef ze meestal weg. Als het
hele mooie zijn, neem ik ze mee naar huis. Niet
om te verkopen hoor. Ik zet ze in de huiskamer.
Bij het kampioenschap van Nederland kreeg
ik een boeket kunstbloemen. Dat is toch wel
leuk om te bewaren!
Rondkomen
Cees van der Wereld per 1 januari beroepsren
ner bij de crossers. De bloemen zal hij echter
trouw moeten blijven. „Er zijn beroepsrenners
in België die soms twee keer in de week winnen
en dan wacht hen een eerste prijs van vijfent
achtig gulden. Als je nog geen naam hebt en
geen behoorlijk startgeld kan vragen, kun je
niet rondkomen als beroepsrenner. Dat is maar
voor een enkeling weggelegd".
Insiders verwachten van Cees van der Wereld
nog veel. De meeste wielrenners beginnen met
het veldrijden pas op oudere leeftijd, in de
nadagen van hun loopbaan. Cees van der We
reld doet het al zes jaar en zit bij elkaar al
tien jaar op de fiets, het zal geen verrassing
zijn als de bloemen uit eigen zaak begin vol
gend jaar door vader Harrie aan zoon Cees
worden aangeboden als hij kampioen wordt in
Nieuwkoop, voor zijn eigen voordeur.
ARTHUR VAN RUSWIJK
„Meneer Derks, wilt u zo vriendelijk zijn mij uit te leggen waarom
u dit doelpunt hebt afgekeurd?"
„Buitenspel! Grensrechter vlagde, heb zelf ook geconstateerd. Doorspe
len!"
Ooit zo'n dialoog op het voetbalveld gehoord? Toch hoort het zo te
gaan, want als een scheidsrechter zijn beslissing heeft gegeven, behoren
de spelers zich daarbij zonder meer neer te leggen. Alleen de aanvoerder
mag op beleefde wijze om inlichtingen vragen en de scheidsrechter is
dan verplicht te antwoorden. Maar wel kort en bondig zoals in het
spelregelboek staat aangegeven.
De communicatie op de sportvelden tussen spelers en scheidsrechters
verloopt in de meerste gevallen echter totaal anders. Er wordt gevloekt,
gescholden, gehoond En buiten de omheining gooit het publiek er
vaak nog een schepje boven op, al staat er voor hen helemaal geen
overwinningspremie op het spel. Want voetbal is voor miljoenen Neder
landers een verslavingsmiddel geworden, dat de concurrentie met
nicotine en alcohol gemakkelijk aan kan.
Een belangrijke rol in dat miljoenenspel speelt de man in het zwarte
pak, de scheidsrechter. Dirk Nijs heeft ze eens als volgt gekarakteri
seerd: „Een scheidsrechter is een bijzonder mensentype. Je kunt niet
winnen of verliezen. Het enige wat je wel kan krijgen, is een rotschop.
Scheidsrechteren is een chronische ziekte. Als je eenmaal tegen die tik
van dat zwarte pak bent aangelopen, blijf je er bestorven op
In dat bijzondere wereldje van de scheidsrechters is Frans Derks (48),
die aan zijn laatste seizoen bezig is, een buitenbeentje. Niet alleen door
zijn gedrag, zijn lange haar, korte broek en grote mond, maar ook door
zijn grote populariteit bij de voetballers, die vaak in hem de ware
meester in het zwarte pak zien. Wij zochten hem op in Breda om over
de rol die de communicerende scheidsrechter in dat voetbalspektakel
speelt te praten.
Die jongens weten gewoon dat ik ze laat
voetballen. Dat ik ook bij mijn wijze van
arbitreren rekening houd met de karakters,
want niemand is gelijk. En ik durf er een
gokje op te wagen dat ik van de meeste
spelers in het betaalde voetbal wel zo'n
beetje weet hoe zij zich over het algemeen
op het veld gedragen. Ik ben trouwens van
mening dat een scheidsrechter ook niet al
te zeer op de benen moet letten, maar veel
meer aandacht voor de ogen van de spelers
moet hebben. Want dan kun je zien of ze
dat punt waarop ze hun tegenstander niet
meer kunnen verdragen hebben bereikt. Bo
vendien weet ik na meer dan 430 wedstrij
den in het betaalde voetbal zo langzamer
hand wel wie je speciaal in de gaten moet
houden. In elk geval lopen er spelers rond
die het gewoon in zich hebben om de boel
te laten exploderen. Gangmakers van de
wanorde noem ik ze. Je hebt ook spelers
die graag een stukje show willen opvoeren.
Mannen als Van Hanegem en Jongbloed
hebben dat van nature. Die willen de
scheidsrechter uit zijn tent lokken. Eddie
Achterberg, de „Keu", is er ook sterk in.
Maar hij weet ook precies wanneer de maat
vol is. Ik houd wel van een stukje show,
als het voetballen er maar niet onderge
schikt aan wordt gemaakt. Want het Neder
landse publiek komt in de eerste plaats om
een lekkere pot voetbal te zien. Ja, ik weet
wel dat ik ook vaak als een showman wordt
afgeschilderd. Dat is helemaal niet erg, want
dat is ook zo. Maar niet a-priori; pas als
de wedstrijd een stukje show verdraagt doe
ik mee.
g
e
1 „Ik ga er van uit, dat de tweeëntwintig
t spelers die op het veld komen elkaar met
l faire middelen gaan bestrijden. Maar elke
wedstrijd kent een moment, waarop de he-
1 ren elkaar niet meer kunnen verdragen. De
tolerantie houdt dan plotseling op te be
staan. Op dat moment moet je als scheids
rechter in actie komen. Niet alleen door
strenger te fluiten en de voordeelregel min
der soepel toe te passen, maar ook door
middel van communicatie met de spelers. Ik
loop dan vaak vlak langs ze heen en waar
schuw dat er wat kalmer aan moet worden
gedaan. Het moet wel heel erg zijn voor ik
een speler bij me laat komen. Want daarmee
tast je hem in zijn waardigheid aan. Daar
houd ik niet van. Een speler moet als indivi
du sterk blijven.
Het is voor mij een reusachtig voordeel, dat
ik bijna alle voetballers zo'n beetje persoon
lijk ken. Ik ben de contacten met de jongens
nooit uit de weg gegaan en trek veel met
ze op. Dat wel tot grote ontstemming van
de scheidsrechterscommissie, die vindt dat
je juist afstand moet bewaren. Maar daar
heb ik lak aan, want Frans Derks is niet
van plan bij die heren aan het handje te
lopen. Ik wil niet dat spelers mij als een
soort van verkeersagent met een pet op de
kop zien. Ze hoeven tegen mij ook geen
meneer te zeggen. Als Israël mij een hand
geeft, zeg ik ook „hallo Rinus". Maar ik laat
mij natuurlijk ook niet voor rotte vis uit
schelden. Ik kan goed met de voerballers
opschieten en dat heus niet alleen omdat ik
in tegenstelling tot al die andere scheids
rechters wel eens een pilsje met ze drink.
Frans Derks als schrijver van een boek, waar
mee hij wordt gelukgewenst door Yvonne van
Duivenbode.
Frans Derks als poezenliefhebber met Wim van Hanegem en Lex Schoenmaker.
Frans Derks als inleider op een discussie-avond
ergens in den lande.
Het voetbal is ongetwijfeld harder gewor
den, maar dat is niks om je over te verba
zen. Is onze hele maatschappij immers niet
agressiever geworden. Ik word er zo langza
merhand zelf tenminste kotsmisselijk van.
Deze week had ik mijn moeder aan de
telefoon, die vertelde dat ze haar het hand
tasje uit de handen hebben gerukt. En dat
al voor de derde keer. Het voetbalveld is
gewoon een weerspiegeling van de maat
schappij. Ik erger mij er alleen mateloos aan
dat er niets aan wordt gedaan. Waar is de
trainer die een speler die zich agressief
gedraagt uit het veld haalt? Waar is de
trainer die er nog een boete bovenop legt
als een speler zich heeft misdragen? Maar
die trainers moeten aan hun sociale positie
denken, want als er geen resultaten komen,
worden ze op straat geschopt Dus sturen
ze hun spelers met allerlei vaste opdrachten
het veld in, waardoor hun vrijheid om te
kunnen voetballen ernstig wordt aangetast
en er meer overtredingen worden gemaakt
Mijn leuze is, dat je de spelers de vrijheid
moet geven om te spelen en de scheidsrech
ter de vrijheid om te leiden. De vrijheid van
het individu moet sterk blijven. Als scheids
rechter krijg je trouwens ook met allerlei
opdrachten te maken. Omdat ik een Europa
Cupwedstrijd moest fluiten, kreeg ik van de
UEFA een heel pakket voorschriften toege
stuurd. Dacht je dat ik ze inkijk? Frans
Derks fluit zijn deuntje op zijn eigen manier,
zoals hij altijd heeft gedaan.
Alleen ik spreek tegen
Ik heb in het allereerste jaar dat ik betaald
voetbal leidde al ruzie met de heren van de
scheidsrechterscommissie gekregen, omdat
ik zonder toestemming op de televisie was
verschenen. En sinds die tijd heb ik het
eigenlijk permanent met de heren aan de
stok. De meeste scheidsrechters zijn doctri
ne-gevoelig. Als de commissie zou verorde
nen dat speciaal op de inworp moet worden
gelet, dan doen ze dat gewoon. De enige die
voor tegenspraak zorgt ben ik. Als ik mijn
bek had gehouden, was ik misschien wel
scheidsrechter bij de wereldkampioenschap
pen in West-Duitsland geweest en had ik wie
weet mijn carrière met de finale van de WK
in Argentinië afgesloten. Hoewel ik er nog
altijd een beetje op reken, dat ik er volgend
jaar in Argentinië als scheidsrechter bij zal
zijn. Maai" om dat te kunnen bereiken, ga
ik niet voor die grijze heren van de FIFA
op de knieën liggen. Die volgzaamheid ligt
mij helemaal niet, maar ondertussen zijn ze
daarmee wel bezig een prototype te maken.
Ik ben er van overtuigd, dat de beste
scheidsrechters daardoor niet in het betaal-
Frans Derks als modepop bij ontwerper Frans
Molenaar.
de voetbal fluiten. En dan te bedenken dat
het in het buitenland nog honderdduizend
keer erger is. Daar kunnen alleen de groot
ste slijmballen tot het betaalde voetbal door
dringen; de anderen komen niet aan de bak
al zijn ze ook nog zoveel beter. Ik durf te
beweren, dat ik met mijn grote bek hier in
Nederland bij de KNVB heel wat feodalisme
heb afgebroken, dat ik de scheidsrechter uit
het isolement heb gehaald. Hoe het straks
moet als ik gestopt ben? Ik ben bang dat
het dan allemaal weer net zo rot wordt als
vroeger.
Brullen doet me niets
Als scheidsrechter ben je natuurlijk al lang
geen autoriteit meer. Vroeger keken de men
sen ook tegen een politieagent, de pastoor
en de dominee op. Nu scheldt het publiek
Frans Derks als spreker bij een modeshow.
