IA frikaners
piet rug
Ide muur
Schleyer beschuldigde
Helmut Schmidt van
onbekwaamheid
Russische chantage poging bij V.S. diplomaat
Israel bereid
om mgr. Capucci
vrij te laten
buitenland
STEVE BIKO IN
INTERVIEW
VÓÓR ZIJN DOOD:
ZOON VAN
HITLER
OP STERVEN
Singapore in moeilijk parket
met Vietnamese vliegtuigkapers
Anti-Russische
rel in
Litouwen
Kleine
auto's:
langzamer
in Italië
LEIDSE COURANT
MAANDAG 31 OKTOBER 1977 PAGINA 7
Moskou(Rtr) Bij
een voetbalwedstrijd
in Vilnius (Wilna)
zouden Litouwers
anti-Russische leu
zen geschreeuwd
hebben en na afloop
1 van de wedstrijd
brandstichtend door
de straten van de
stad zijn getrokken.
Dit nieuws is afkom
stig van de Russi
sche dissident Ale
xander Podrabinek
die onlangs een rap
port heeft geschre
ven over het mis
bruik dat er in de
Sovjet-Unie van de
pyschiatrie zou wor
den gemaakt. Podra
binek, die sprak op
oen persconferentie
in Moskou, had een
en ander vernomen
tijdens een reis naar
Litouwen. De rel
brak op 10 oktober
uit tijdens een voet
balwedstrijd tussen
oen elftal uit Vilnius
en een club uit Smo
lensk. De inwoners
van de stad die de
wedstrijd bijwoon
den, begonnen anti-
Russische leuzen te
schreeuwen. De tele
visie-uitzending van
de match werd daar
op onmiddellijk ge-
al
Strengere
controle
luchthavens
Japan
«[Johannesburg Steve Biko, een lange,
"•stevig gebouwde man, kwam alleen in zijn
ai peugeot naar de plaats waar we hadden
baafgosproken - onder de schaduw van een
peperbomen achter het kerkje. Door
de zorgelijke uitdrukking op zijn gezicht
zag hij er veel ouder uit dan zijn 30 jaar.
Dat was acht maanden geleden. Thans ligt
s%iko niet ver van diezelfde plek begraven
|n het slaperige stadje King Williams waar
zijn weduwe en twee kinderen om hem
aatreuren. Zijn naam is inmiddels internatio
naal bekend, als die van een martelaar voor
gelijkberechtiging van de Zuidafrikaanse
zwarten.
,nBiko stierf op 12 september in een cel van
rie gevangenis te Pretoria. Hij was in 19
tnaanden tijd de 20ste gevangene die de
verzorging van de Zuidafrikaanse politie
overleefde. Volgens het officiële, maar
nog steeds niet gepubliceerde rapport van
lijkschouwing stierf Biko aan zwaar her
senletsel. Dit leidde tot bloedpnoppen in de
(gjcirculatie en uiteindelijk tot het uivallen van
jl^de nierfunktie en de dood. Biko had, afge
zien van lichtere verwondingen, ook twee
;ebroken ribben.
)e afgelopen paar jaar was Biko naar voren
[etreden als de best formulerende leider van
in nieuwe generatie zwarte strijders voor
jelijke rechten in Zuid-Afrika. Hij werd met
iteeds toenemende frequentie geraadpleegd
ioor buitenlandse diplomaten en academici,
jln eigen land echter werd hij door de blanke
jachthebbers vervolgd. Al zijn geschriften
■aren (en zijn) verboden, zijn bewegingsvrij-
eid (voor hij in augustus zonder aanklacht
erd ingesloten) was beperkt en hij mocht
ilechts een persoon tegelijk ontmoeten.
Toen ik met Biko sprak, werden we ge
stoord door politiemannen in burger diè zijn
I gangen op de voet volgden. Biko wees ze
met een nonchalante zwaai van de arm
terug.
Hier volgen gedeelten uit het interview:
Vraag: Gelooft u in geweld als middel tot
het verkrijgen van plitieke rechten?
Biko: Ik ben persoonlijk bang voor een
botsing, vanwege de mate waarin die zuiver
als een conflict tussen de rassen zal verlo-
■*pen. De belangen van zwart en blank staan
momenteel diametraal tegenover elkaar. Het
caiis een kwestie van kleur. Het geweld is op
fchet moment destructief. Dat maakt me bang.
kunt nu naar de stad gaan en door de
de beste worden neergeschoten omdat
lije zwart bent. En het omgekeerde zal gaan
Het is irrationeel. Het heeft geen
[ideologische grondslag.
_.Vraag: Is er sinds de rellen in Soweto een
Inieuw zwart leiderschap naar voren geko-
|men?
"^Biko: De rellen waren in aanleg spontaan
jHet leiderschap is niet gecoördineerd omdat
Ntsikie Biko, de
weduwe van Ste
ve, en haar kinde
ren Samora (2) en
Nkosinathi (6) brengen de „black po-
wer"-groet.
het leiderschap zo snel wisselt. Je doet mee,
je blijft even, maar daarna vertrek je omdat
je een waardevolle vangst voor de politie
bent geworden.
U zult een doorlopend proces van hergroe
pering en aktie aantreffen. Het huidige be
wind kan de situatie alleen in rustiger banen
leiden door een andere aanpak te kiezen dan
de „law and order"-aanpakEen aanpak
diede aanwezigheid van diepgewortelde
klachten erkent en die onderhandelingen
aangaat Ik heb daarvan nog geen tekenen
gezien en het land zal lange tijd een niet
afgekondigde noodtoestand kennen.
Vraag: Aangenomen dat het Afrikaner na
tionalisme wortelt in angst, doen de zwarte
John Platter, bureauchef van het Ameri
kaanse persbureau UPI in Zuid-Afrika, had
eerder dit jaar een vraaggesprek met de
zwarte leider Steve Biko. Op dat moment
mocht Biko niet worden geciteerd door de
Zuidafrikaanse pers. Nu echter vrijwel vast
staat dat de zwarte leider is omgekomen als
gevolg van mishandeling, geeft Platter ge
deelten van het door hem op de band vastge
legde interview vrij.
nationalisten dan genoeg om die blanke
angst weg te nemen?
Biko: Dat zou mementeel erg moeilijk zijn
en mogelijk ook ongewenst. Je kunt je tijd
verknoeien door het wegnemen van angst
bij de blanken. Wij willen de blanken mo
menteel laten zien wat voor keuzemogelijk
heden ze hebben en ik denk soms wel eens
dat je mensen eerder „om" krijgt door in
tè spelen op hun angstgevoelens dan door
tegen ze te preken.
Vraag: hop zou de leider van een toekomsti
ge, onafhankelijke zwarte staat de blanken
behandelen?
Biko: Wij accepteren vanzelf spreken nage
noeg iedereen die hier blijft. Zij moeten zich
echter ware Azanianen (van de keuzenaam
voor zwart Zuid-Afrika „Azania") betonen.
U zult ontdekken dat de engelssprekende
gemeenschap dit gemakkelijker aanvaardt
i Toertsin in
^Nederland
■DEN HAAG (ANP) - De Russi-
sche dissident Valentin Toert
sin, die zijn land met toestem
ming van de autoriteiten heeft
verlaten, is vandaag in Neder
land aangekomen, en zal mor
gen door de Tweede Kamercom
missie voor buitenlandse zaken
worden ontvangen. Aanstaande
zondag neemt hij deel aan een
demonstratie voor de Russische
ambassade als pleidooi voor
amnestie voor politieke gevan
genen. Toertsin, een computer
specialist, was voorzitter van
Amnesty International in Mos
kou.
SINGAPORE (Rtr) - De rege
ring van Singapore staat voor
bet dilemma wat te doen met
vier mannen die zaterdag een
Vietnamees passagiersvliegtuig
kaapten, twee leden van de be
manning vermoordden en het
toestel naar Singapore dirigeer
den. Daar hebben de kapers
zich overgegeven aan de politie.
De vier Vietnamese kapers, ge
vlucht uit hun communistisch
vaderland, maakten met pistool
schoten en messteke. sn eind
aan het leven van de boord
werktuigkundige en de marco
nist van een DC-3 van Air Viet
nam, die voor een binnenlandse
vlucht was opgestegen van het
vliegveld van Ho Tsji Minh-stad,
het vroegere Saigon.
Na vijf uur onderhandelen ga
ven de kapers zich zaterdag
avond over en lieten de 32 pasa-
giers en de vier overgebleven
bemanningsleden vrij. Vietnam
heeft tot dusver niet op het ge-,
beurde gereageerd, maar in Sin
gapore verwacht men dat het de
uitlevering van de kapers zal
eisen. De DC-3 is inmiddels
naar Vietnam teruggekeerd met
31 passagiers en de lijken van
de twee vermoorde bemanning
sleden.
LONDEN (Rtr) De zoon van Hitier, de in
Frankrijk wonende Jean Lorret, ligt op ster
ven, zo meldt de Sunday Times. De man zou
zijn ontdekt door de Duitse historicus Werner
Maser, die een belangrijke Hitler-biografie op
zijn naam heeft staan. Hitier zou tijdens de
Eerste Wereldoorlog als korporaal Schickel-
grueber de moeder van de Fransman hebben
ontmoet Deze zou voor haar dood in 1952 aan
haar zoon de naam van zijn vader hebben
genoemd. Nu Lorret op sterven ligt, heeft hij
dit bekend gemaakt. Hitier zou in 1941 nog
een tocht door Noord-Frankrijk hebben ge
maakt op zoek naar de vrouw en zijn kind.
Dit is de historicus, dr. Maser, die ontdekt zou hebben dat Hitier de vader was van een
zoon, die onder de naam Jean Lorret ergens in Noord-Frankrijk leeft.
BONN (AP) De ontvoerde Westduitse indus
trieel Hanns Martin Schleyer die op 18 oktober
dood is aangetroffen in het Franse Mulhouse, zou
de Westduitse bondskanselier Helmut Schmidt en
de Westduitse recherche onbekwaamheid hebben
verweten bij de bestrijding van het terrorisme.
Op een bandopname gericht aan oppositieleider
Helmut Kohl van de CDU, zou Schleyer hebben
gezegd: „ik ben niet bereid rustig uit dit leven te
stappen om de fouten van de regering te verhullen,
van de politieke partijen die de regering steunen
en van de hooggeprezen chef van de bondskanse-
larij." De tekst van de verklaring, kennelijk weken
voor zijn dood opgenomen, werd gepubliceerd in
het rechtse zondagsblad Welt am Sonntag. De
belangrijkste passages ervan stonden in het pro
gressieve Hamburgse weekblad Der Spiegel. De
voormalige minister van detensie en leider van de
Beierse afdeling van de CDU, Franz-Josef Strauss,
had er zaterdag melding van gemaakt tijdens een
bijeenkomst van conservatieve jongeren.
Schleyer, voormalig nazi-studentenleider en lid
van de SS vóór hij zich na de oorlog aansloot
bij de christen-democraten, zei op het bandje dat
hij zich strikt had gehouden aan de veiligheidsin
structies die het ministerie van binnenlandse za
ken in Bonn hem had gegeven. Het bandje werd
op 12 september anoniem afgeleverd in een hotel
in Du-sseldorf, dat was een week na de hinderlaag
in Keulen waarbij vier bewakers van Schleyer
werden vermoord en Schleyer zelf werd ontvoerd.
Het is niet duidelijk welke passages van het
bandje door Schleyer zelf zijn bedacht en tot
welke uitspraken de terroristen hem hebben ge
dwongen.
Roeien met
de riemen,
die men
heeft
staakt. Na afloop
van de wedstrijd
trokken de Litou
wers door de straten
van de stad. Zij sta
ken politie-auto's in
brand, gooiden au
to's omver en sloe
gen winkelruiten in.
De onrust duurde tot
middernacht.
Ondanks de pogin
gen van de plaatse
lijke politie en mili
tie om een einde aan.
de rel te maken, gin
gen de Litouwers
door en nikten daar
na ook de spandoe
ken weg waarop lo
vende woorden aan
het adres van de
Russische communis
tische partij stonden
in verband met de
viering van de zes
tigste verjaardag
van de Russische re
volutie. Een aantal
mensen werd gear
resteerd, maar de
woedende menigte
wist hen te bevrij
den. De volgende dag
werd er in de straten
van de stad druk ge
patrouilleerd door
militairen. Een paar
dagen later werd in
een plaatselijk blad
melding gemaakt
van de rel die vol
gens dit blad was
uitgelokt door „dron
ken straatschen
ders".
Litouwen is met de
aangrenzende Balti-
sche staten Letland
en Estland in 1944 in
de Sovjet-Unie opge
nomen. Het nationa
lisme zou in deze
landen nog sterk
zijn.
Oe bewoners van
de dorpjes Schwes-
terboden en Sch-
westernegg in Zwit
serland hebben van
een oude VW-kever
een priVe-bergbaan-
tje gemaakt, dat
voor vele doeleind
en gebruikt wordt.
Aangezien er geen
weg naar Schwes-
terboden leidt, is de
geïmproviseerde
bergbaan goed
voor alle transport.
Mgr. Capucci, thans 55 jaar, is
door een Israëlische rechtbank
in Jeruzalem schuldig verklaard
aan alle drie punten van de
aanklacht: contact met de PLO,
smokkel en bezit van verboden
wapens, aslmede handelingen
ten gunste van een verboden
organisatie.
De in Syrië geboren geestelijke,
hoofd van de Grieks-katholieke
kerk in Israël, was in augustus
1974 in Jeruzalem gearresteerd
toen hij op het punt stond naar
Prins Carol Hugo,
echtgenoot van
prinses Irene, po
seert met enkele
medestanders na
een bijeenkomst
van de Carlisten in
een voorstad van
Madrid. Het is voor
het eerst sedert ne
gen jaar, dat de
prins weer in Span
je was nadat Frank-
co een balling van
hem gemaakt had.
MOSKOU (UPI-Reuter) De Amerikaanse am
bassade in Moskou heeft scherp geprotesteerd
tegen een poging van de Russische veiligheids
dienst KGB om een bezoekende Amerikaanse
diplomaat door middel van chantage te dwingen
om voor de Sovjet-Unie te protesteren.
Het gaat om de Amerikaanse diplomaat Cons tan ti
ne Warvariv, van origine een Oekraïner. Hij woon
de in Tiflis een conferentie bij onder auspiciën
van de Unesco. Hij kreeg daar bezoek van een
man die zich Iwan Iwanovitsj (Jan Jansen) noem
de, die hem confronteerde met een dossier, waarin
Warvariv beschuldigd werd van in 1941 tot 1943
bedreven oorlogsmisdaden in de Oekraïne.
Warvariv herkende verschillende stukken als ver
valsingen en wees „Iwan" de deur. Deze belde een
collega op en samen bedreigden en beledigden zij
Warvariv drie uur lang.
Toen de Amerikaanse ambassade een protest had
ingediend, diende de Sovjet-Unie harerzijds een
nota in, waarin de beschuldiging onderstreept
werd. Het persbureau Novosti nam deze beschuldi
ging over.
Procureur-generaal Riman Rudenko heeft nu een
strafrechtelijk onderzoek tegen Warvariv die in
middels weer in Parijs vertoeft gelast, zo zegt
Novosti. Het Russische ministerie van buitenland
se zaken heeft de Amerikaanse ambassade offi
cieel doen weten dat Warvariv als een „handlanger
van de nazi's" is geïdentificeerd en heeft zich
bereid verklaard de documenten in deze zaak over
te dragen aan de Amerikaanse autoriteiten.
PEKING (AFP) In Peking
zijn onlangs tien mensen ter
dood veroordeeld en terecht ge
steld, die zich hebben schuldig
gemaakt aan moord, sexuele
misdrijven en diefstal. Sinds de
val van de „Bende van Vier" in
oktober 1976 is het aantal dood
vonnissen aanmerkelijk geste
gen, vooral in de provincies die
golden als bolwerk van de Ben
de van Vier. De correspondent
van de Sunday Telegraph zegt
dat er aanwijzingen zijn dat het
totaal aantal executies in China
dit jaar enkele duizenden heeft
bedragen.
De Israëlische radio meldde gis-
teren dat dit besluit is bekend-
I gemaakt door minister van bui-
tenlandse zaken Mosje Dajan,
j na een vergadering van het ka
binet Dajan zei dat de bespre-
kingen met het Vaticaan over de
vrijlating van mgr. Capucci wa
ren begonnen kort nadat de re
gering-Begin op 20 juni in func-
tie trad.
dan de gemiddelde Afrikaner, die bevoor-
oordeelder is.
De Afrikaner moest om zijn systeem te
handhaven, het vooroordeel tegen de zwarte
mens diep laten wortelen. Wil dat soort
vooroordeel massaal worden doorbroken,
dan is een nederlaag van de Afrikaner
rechtervleugel noodzakelijk. Daarom vech
ten ze met hun ruggen tegen de muur,
daarom zijn hun antwoorden niet altijd de
meest logische.
Vraag: Hoe denkt u dat de regering in de
toekomst zal handelen?
Biko: Er is geen twijfel over dat zij de
gevangene is van haar eigen rechtervleugel.
Trouwens, elke concessie aan de zwarten
zou leiden tot eisen voor nieuwe concessies
en ook meer geweld teweeg brengen. Maar
de mensen in dit land zullen zich ernstig
moeten bezinnen op samen leven, voorgoed
en niet in de komende tien of twintig jaar
- wat de termijn is die de huidige politici
hanteren. Die zijn echter oud, 65, 66 jaar.
Ze denken niet echt dat hen nog meer dan
20 jaar is gegeven en daarom proberen ze
het bolwerk alleen zolang te houden. Binnen
enkele jaren zullen er echter leiders opstaan
die niet zozeer plannen maken voor zichzelf,
maar voor hun kinderen en hun kindskinde
ren. Als ze dat op realistische wijze doen,
dan zal het tot hen doordringen dat ze beter
de bevolking binnen de grenzen aaneen
kunnen smeden dan proberen de stortvloed
van de rest van Afrika te keren.
Vraag: Hoe beschouwt de zwarte beweging
het denkbeeld van een vergelijk met de
regering, bijvoorbeeld een geografische ver
deling van de republiek tussen blanken en
zwarten?
Biko: De mensen zijn ervan overtuigd ge
raakt dat het land Azania één en ongedeeld
zal blijven en dat afsplitsingen zoals Trans
kei (Thuisland) met geweld tot de kudde
terug moeten worden gebracht
Ik geloof dat de linkervleugel van de zwar
ten eveneens tot het bittere einde zal blijven
strijden voor een volkomen klassenloze
maatschappij. We moeten echter onder ogen
zien, dat er een zwarte middenklasse bestaat
die zich naast de blanken zou scharen wan
neer de factor huidskleur niet meer geldt.
Komt het uiteindelijk tot geweld, dan zou
het zoveel beter zijn wanneer dat gebeurt
na het uitschakelen van de rassenkwestie.
Voor mij zou zulk geweld veel aanvaard
baarder zijn dan dat van vandaag.
Door John Platter
TOKIO (DPA) Luchtreizigers
die Japan verlaten zullen in het
vervolg strenger worden gecon
troleerd. Zij dienen zich twee
uur voor het vertrek op de
luchthaven te melden. Na een
eerste controle in de vertrekhal
volgt een tweede in de bussen I
die de passagiers naar de toe-
stellen brengen. Elke passagier
mag slechts één stuk handbaga
ge mee aan boord nemen. In
1976 werden in Japan bij de
bagagecontrole al 250.000 schiet-
steek- of snijwapens gevonden.
Saoedi-Arabfé:
geen
hogere
olieprijs
RIAD (AP) De Amerikaanse
minister van financiën Blument-
hal heeft in de Saoedi-Arabi-
sche hoofdstad Riad verklaard
dat Saoedi-Arabië proberen de
olieprijzen op hetzelfde peil te
houden. In december zullen de
OPEC-landen in Venezuela bij
eenkomen voor de bespreking
van hun prijsbeleid.
Zware gevechten
Rhodesfé-Zambia
SALISBURY (UPI) - Rhodesi-
sche troepen zouden zware ge
vechten hebben geleverd met
Zambiaanse militairen en 26 in
dringers hebben gedood, zo is in
de hoofdstad Salisbury bekend
gemaakt. Aan de kant van de
Rhodesiërs vielen geen slachtof
fers. Vandaag wordt de Britse
veldmaarschalk Lord Carver,
die is aangewezen als bestuur
der van Rhodesiè tijdens de
overgang naar een zwart meer
derheidsbewind, in Tanzania
verwacht voor besprekingen
met de zwarte leiders Nkomo en
Doodstraffen
in China
Kusje voor bankrover
Een meisje geeft een kusje aan een bankrover, even voor
hij een aantal gegijzelden liet gaan, die hij gevangen had
gehouden bij een overval op National Trust Company in
Toronto. Veertien uur lang werd hij door de politie
belegerd. Toen had hij er genoeg van, liet de gegijzelden
vrij en gaf zich over aan de politie.
ROME (Rtr) Kleine auto's
mogen op snelwegen in Italië
voortaan minder hard rijden
dan grote auto's. Auto's tot 600
cc mogen voortaan niet harder
dan 90 km per uur, tot 1300 cc
is de maximum snelheid 130 km
per uur, boven 1300 cc wordt de
maximum snelheid 140 km per
uur. Tot nu toe gold voor alle
auto's een maximumsnelheid
van 130 km/uur. In de stad blijft
50 km per uur als maximum
gelden.
Roemenié
Jeruzalem (Upi-Anp) Israël
zal de in december 1974 wegens
hulp, aan de Palestijnse gueril-
la-organisatie Al Fatah tot
twaalf jaar gevangenisstraf
veroordeelde Grieks-katholieke
aartsbisschop Hilarion Capucci
vrijlaten zodra het daartoe een
verzoek heeft ontvangen van
paus Paul us.
Libanon te vertrekken. In zijn
auto werd een flinke hoeveel
heid springstof en automatische
wapens aangetroffen.
bemiddelt
BOEKAREST (UPD - Presi
dent Sadat van Egypte heeft
tijdens zijn bezoek aan Roeme
nië bevestigd dat de Roemeense
leider Ceausescu optreedt als
bemiddelaar tussen hem en pre
mier Begin van Israël. Roeme
nië is het enige land in Oost-Eu
ropa dat volledige diplomatieke
betrekkingen met Israël onder
houdt. Israël heeft overigens
nee gezegd tegen het Ameri
kaanse voorstel de conferentie
in Genève in december te her
vatten en vervolgens onmiddel
lijk te schorsen. Dit zou de mo
gelijkheid bieden dat de Arabi
sche landen in die schorsinspe-
riode nieuwe eisen zouden kun
nen stellen.
Carel Hugo
als Carlist in
Madrid
