Bloementeelt onder
glas baart zorgen"
GRwBMTE FRfftT
EMEIM B#LLEN
Sterke uitbreiding teelt
jgroenten in de open grond
r
Proefactie inlevering
bestrijdingsmiddelen
JVTV-vakbeurs in
veiling Bleiswijk
i's avonds
gesloten
WD EN TUINBOUWLEIDSE COURANT
TOMATENPRUS ONVERANDERD SLECHT
MOOI HERFSTWEER KOST GELD
DAHLIA VOOR BOLLENVAK BELANGRIJK
)R. G. SCHOLTEN NAAR AANLEIDING VAN
BLOEMEN VAKTENTOONSTELLING:
v-
UALSMEER „De teelt van
■oemen onder glas is voor de
|wekers eigenlijk niet winst-
evend. Hoewel de glasopper-
P lakte jaarlijks groter wordt,
iiiajn de laatste jaren dan ook
enogal wat bedrijven verdwe
nen. Deze slechte rentabiliteit
'aart ons grote zorgen",
mlit zegt dr. G. Scholten, ad-
dejnct-directeur van het proef
station voor de bloemisterij te
"Aalsmeer in verband met de
omende bloemenvaktentoon-
ertelling van 3 tot en met 6
tovember in de veilinghallen
an Aalsmeer. Om de produk-
g®ekosten van bloemen en
planten zoveel mogelijk te
rukken, doen volgens dr.
_icholten thans eenvoudige
aDmputers massaal hun intre-
e in de glastuinbouw. Hier-
ïee trachten de kwekers on
er meer door een verfijnde
flimaat- en vochtregeling het
jkhaximale rendement uit de
5;ienodigde brandstoffen te ha-
Ai
^)ver de sterk stijgende bloe-
,n (ïenimporten uit landen als Is-
'oeël, Singapore, Kenia en Co-
-Sombia - vorig jaar ging het
jSver een bedrag van vijftig
^ïiljoen gulden - voeren de
Nederlandse kwekers momen-
3 eel heftige discussies. Voorzit
ster C. Verbeek van het bedrijf
schap voor de groothandel in
;7>loemkwekerijprodukten ziet
ertier enerzijds wel voordelen
n, zoals een constant groot
issortiment voor de handel.
Anderzijds constateert hij dat
^ehalve met Israël niet altijd
Kas met rozen
even soepel met de betrokken
landen afspraken zijn te ma
ken. Een van de redenen
waarom naar zijn mening de
CCWS in Honselersdijk (na
Aalsmeer de grootste bloe
menveiling ter wereld) geen
importbloemen toestaat.
Op de komende bloemenvak-
tentoonstelling zijn behalve
enkele nieuwe plantenvariëtei
ten ook nieuwe systemen voor
hydrocultuur tentoongesteld.
Ruim 140 exposanten doen
aan de expositie mee, meer
dan eenderde deel daarvan
laat alleen de technische vin
dingen zien. De tentoonstelling
wordt 3 november geopend
door de heer J. Jedletzberger,
algemeen voorzitter van de
Oostenrijkse tuinbouworgani
saties. De expositie is ook voor
het publiek toegankelijk.
IDEN HAAG Dit najaar
Wordt een landelijke proefac-
lie gehouden, waarbij het
:Ierom gaat op milieuhygië
nisch verantwoorde wijze af
te komen van restanten van
llandbouwbestrijdingsmidde-
len. Het ministerie van land
bouw en visserij deelt dit
'mee.
:()Een studiegroep, ingesteld
\idoor de bij bestrijdingsmidde-
Olenproblemen betrokken be
windslieden, heeft de stoot ge
geven tot deze proefactie, die
jpedoeld is als voorloper van
aleen permanente regeling. De
r(«ctie houdt in dat gedurende
*Wn twee weken gelegenheid
•jtvordt gegeven resten van
fjandbouwbestrijdingsmiddelen
rin te leveren bij daarvoor aan-
gewezen depots, waar ze tijde
lijk zullen worden opgeslagen.
Van de depots worden de res
ten afgevoerd naar de nv Af
valverwerking Rijnmond voor
verwerking of vernietiging. De
houders van deze depots zijn
in het algemeen handelaren in
bestrijdingsmiddelen. Een nog
op te richten stichting gaat de
inzameling en de verwijdering
van de middelen begeleiden en
coördineren. De stichting tot
uitvoering van landbouwmaat-
regelen (STULM) voert het se
cretariaat van deze nieuwe
stichting.
In de studiegroep die het plan
voor de proefactie heeft opge
steld zijn vertegenwoordigd de
betrokken ministeries het
landbouwschap, de Neder
landse stichting voor fytofar-
macie Nefyto (een organisatie
van fabrikanten en importeurs
van bestrijdingsmiddelen), di-
stribuanten van bestrijdings
middelen en de nv Afvalver
werking Rijnmond (AVR).
Ook de afgelopen week heeft weinig veran
dering gebracht in de prijsvorming bij de
tomaat. Voor de A-I-tomaten kwam de ge
middelde prijs niet hoger dan 81 cent per
kilo. Dit betekende een prijsdaling ten op
zichte van de eraan voorafgaande week. De
binnenlandse aanvoer van tomaten blijft
afnemen, gezien dit feit is het extra tleurstel-
lend dat er zo lang op een prijsherstel
gewacht moet worden. Een opvallend ver
schil met vorig jaar, is de aanzienlijk kleine
re export naar Frankrijk. De eigen Franse
produktie neemt echter snel af, waardoor de
vraag naar Hollandse tomaten wellicht gro
ter wordt. Op de West-Duitse markt wordt
vooral sterke concurrentie ondervonden van
de Canarische Eilanden. In de periode van
14 tot en met 17 oktober bedroeg de export
van genoemd land 1392 ton. De binnenland
se aanvoer van tomaten zal de komende
week verder afnemen, er wordt echter nog
weinig verbetering in de prijs verwacht.
Rode paprika's duur.
Door het kleiner wordende aanbod van rode
paprika's en de afnemende concurrentie op
de West-Duitse markt konden de prijzen
voor de rode paprika's sterk oplopen. Op
donderdag 20 oktober waren er zelfs gemid
delde noteringen mogelijk die boven de 6
gulden per kilo lagen. De aanvoer van groe-
ne paprika's bleef nagenoeg gelijk, dit had "au IJS DOSSen.
tot gevolg dat de prijs weinig verandering
onderging. De gemiddelde prijs lag rond de
2 gulden per kilo. Voor de komende week
wordt er gerekend op een gelijkblijvende
aanvoer van rood, waardoor de prijs zich
goed zal weten te handhaven. Voor groen
wordt er een kleiner aanbod verwacht,
waardoor hogere prijzen mogelijk zijn.
Komkommerprijs stabiel.
De afgelopen week is de veilingaanvoer van
komkommers verder teruggelopen, de prij
zen wisten zich te handhaven. De gemiddel
de prijs lag tussen de 63 en 73 cent per stuk.
De aanvoer zal verder afnemen, maar dit
geeft geen garantie voor vaste onverande-
rende prijzen. Er wordt gerekend op een
toenemende concurrentie van de Canarische
Eilanden en van Griekenland. De prijs loopt
dus de komende tijd wel degelijk gevaar,
•veel zekerheid is er niet.
Bos radijs.
Radijs spoelen
De exportvraag naar andijvie is zeer gering,
daarom waren onder andere de resultaten
op de andijviemarkt teleurstellend. De bin
nenlandse markt weet ook geen raad met
het grote aanbod. De gevolgen waren dat
de prijs niet hoger kwam dan 25 cent per
kilo. De aanvoer van andijvie zal kleiner
worden. Door grotere verschillen in kwali
teit zal ook de prijs sterker uiteen gaan
lopen. Voor de kwalitatief goede andijvie zal
er een hogere prijs mogelijk zijn. De afzet
van kroten verloopt moeizaam, toch is er
geen sprake van een uitzonderlijk groot
aanbod. Het is vooral de binnenlandse vraag
die ver achterblijft bij die van vorig jaar.
De gemiddelde prijs ligt tussen de 18 en 9
cent per kilo. Voor de komende week wordt
er weinig verandering in deze situatie ver
wacht. Op de prei-markt is er de afgelopen
week weinig veranderd, de gemiddelde prijs
draait rond de 5 dubbeltjes per kilo. De
aanvoer van witlof wordt met de week
groter, hierdoor komen de prijzen ook
steeds meer onder druk. De gemiddelde
prijs ligt tussen de 3,50 en 4,25 per kilo.
De prijs zal verder dalen. Door het mooie
weer verloopt de oogst van spruiten in een
verhoogd tempo. De aanvoer is dan ook
groter als vorig jaar, hierdoor staan de
prijzen ook meer onder druk. Er werd ge
middeld 90 cent voor een kilo spruiten be
taald. Voor kassla waren de resultaten de
afgelopen week teleurstellend, de prijs per
krop lag tussen de 10 en 14 cent. De prijs
voor radijs verloop volgens een vast pa
troon, hetzelfde kan vein de aanvoer gezegd
worden. Voor de komende week wordt hier
weinig verandering in verwacht, de prijs zal
tussen de 5 en 6 dubbeltjes per bosje liggen.
OEN HAAG Met uitzonder
ing van de bladgroenten,
bloemkool, boerenkool en
Jierfstavooie kool vertonen al-
He groente gewassen dit jaar
pen uitbreiding ten opzichte
3 van het vorig jaar. Dit heeft
het centraal bureau voor de
"Statistiek vastgesteld bij het
bekend worden van de uit-
-komsten van het onderzoek
„groenten open grond, augus
tus/september 1977".
Gezien de vrij hoge prijzen
jVoor vele groentegewassen in
de open grond vorig jaar be-
fcoeft de teeltuitbreiding vol
gens het CBS geen verbazing
te wekken. Van een gematigde
uitbreiding is sprake bij au
gurken (plus 15 procent), kro
ten (plus 5 pet), bij diverse
bonensoorten, variërende van
5 tot 10 procent, en bij spruit-
kool (plus 3 pet).
Een sterke areaaluitbreiding
deed zich volgens het CBS
voor bij waspeen, namelijk
van 1.538 ha in 1976 tot 2.101
ha in 1977, ofwel een groei van
37 procent. Een procentueel
gelijke stijging werd geconsta
teerd bij bqspeen. De opper
vlakte prei is toegenomen van
1.492 ha in 1976 tot 1.917 ha
dit jaar, een uitbreiding van 28
procent. Ook de oppervlakte
winterpeen is sterk uitgebreid
ten opzichte van vorig jaar,
namelijk van 1.616 ha naar
2.193 ha. de oppervlakte witlof
nam toe van 2.377 ha in 1976
tot 2.940 ha dit jaar (plus 24
pet). Van een opvallend grote
toeneming is sprake bij de ro
de-koolsoorten. De totale op
pervlakte herfst- en bewaar-
rode-kool nam toe van 858 ha
in 1976 tot 1.277 in 1977, een
uitbreiding van 49 procent.
Ook de oppervlakte witte kool
is dit jaar belangrijk groter
dan vorig jaar. De oppervlakte
herfstwitte kool nam tot van
381 na vorig jaar tot 516 ha
in 1977, ofwel met 35 procent.
De oppervlakte witte bewaar-
kool nam toe met 19 procent
en komt in 1977 uit op 1.072
ha de oppervlakte wintersa-
vooie kool werd uitgebreid
van 160 ha in 1976 tot 198 ha
in 1977 (plus 24 pet). Tenslotte
blijkt ook de teelt van knolsel
derij fors te zijn toegenomen.
Tegenover de 1.523 ha vorig
jaar staat dit jaar een opper
vlakte van 2.012 ha, een groei
van 32 procent
Het mooie herfstweer, waarvoor bijna iede
reen dankbaar is, geeft voor de bloemen-
kweker daartoe minder aanleiding. Integen
deel, het kost hem geld. Zo kan het althans
in het algemeen wel worden gesteld wanneer
we de prijzen voor de meeste bloemen ver
gelijken met die van de voorgaande en
koelere weken. Niet dat er sprake behoeft
te zijn van een catastrofale prijsinzinking,
dat (nog) niet, maar de prijzen worden toch
wel lelijk in het zonnetje gezet, althans wat
sommige bloemsoorten betreft. De zon doet
de bloemen zich sneller ontwikkelen en dus
moet er ook sneller worden geoogst. En die
grote aanvoer drukt gewoonlijk de prijzen.
Zo doen de taklelies het beslist niet zo best
hetgeen vooral met de enchanttypen het
geval is die te weinig opbrengen. Met meer
dan vijf miljoen bos valt, freesia op door
nog steeds toenemende aanvoer, een miljoen
bos mèèr dan in de voorgaande week en
ongeveer vier miljoen meer dan in dezelfde
week van het vorig jaar. En dat spreekt
boekdelen. Kennelijk heeft iedere kweker
zich op de freesia „geworpen". Gevolg is,
dat bij een gemiddelde prijs van 24 cent in
dezelfde week van het vorig jaar, deze vori
ge week tot 17 cent was teruggelopen en
afgelopen week zelfs tot 16 cent. Kennelijk
is de freesia populair geworden bij het
publiek want de handel kan die enorme
aanvoer nog wel aan. Anderzijds is opval
lend, dat de chrysanten het nogal rustig aan
doen, ook al zijn dat de herfstbloemen bij
uitnemendheid. De prijzen houden zich goed
en liggen iets hoger dan vorig jaar toen er
een wat groter aanbod was.
Het totale omzetcijfer aan de CCWS beliep
afgelopen week 8.569.690,78, bijna gelijk
aan dat van voorgaande week, doch
6.165.508,34 in dezelfde week van het vorig
jaar. Het aandeel van de snijbloemen beliep
7.899.459,32, ruim twee miljoen meer dan
het vorig jaar. De omzet van buitenlandse
bloemen bedroeg 70.514,74, bijna het dub
bele van het vorig jaar. De potplanten spre
ken ook een duidelijke taal wat de groei
betreft een waarde van 597.546,87 en vorig
jaar 357.957,36. De eerste weken van het
iedere dag veilen van potplanten hebben een
goede indruk achter gelaten, niet alleen wat
betreft een regelmatige aanvoer, maar ook
de kooplieden tonen hun belangstelling en
dat is uiteraard het belangrijkste.
Als totaal was er afgelopen week een rede
lijk prijspeil met afwijkingen naar boven en
beneden. Gemiddelde prijzen zijn onder
meer voor anjers met ruim twee miljoen,
hetgeen een miljoen minder is dan in dezelf
de week van het vorig jaar, 25 cent (v.j. 14)
trosanjers ruim vier miljoen en hier juist
een miljoen minder dan vorig jaar 27 (15)
jaarrond troschrysanten 52 (34) normaal 1,49
(60) zodat hierin bij een aanzienlijk geringer
aanvoer toch eenflink wat beter prijs zit.
Freesia 16 (33) irissen 10 (11) leliekelk 60 (59)
lelietak 32 (33) gerbera 41 (31) amthurium
1,23 (1,21) gladiolen 9 (8) grote rozen 32 (21)
kleine rozen 21 (14) ondanks een vrijwel
gelijke aanvoer. Snijgroen 1,49 (1,30) geplo
zen chrysanten jaarrond 64 (50) en normaal
57 (38).
Als geheel dus niet zulke sterke wisselingen.
Maar voor de komende week kan worden
verwacht dat de bloemen talrijker zullen
zijn en of dan de prijs zich kan handhaven
is een andere kwestie.
VAN 31 JANUARI TOT 4 FEBRUARI
BLEISWIJK De jaarlijkse Nederlandse Tuin bouwv&k-
beurs NTV wordt in 1978 gehouden van dins/tag 31 januari
tot en met zaterdag 4 februari in de hallen vaü de coopera-
tieve veilingvereniging Bleiswijk te Bleiswijk.
i Op verzoek van de meerderheid van de standhouders is de
g beurs niet meer opengesteld in de avonduren. De openingstij-
den zijn nu van dinsdag tot en met vrijdag van tien uur
's morgens tot zeven uur 's avonds en op zaterdag alleen
van tien uur 's morgens tot vier ul
De dahlia-oogst is weer begonnen. De
kwekers hadden graag een weekje
met veel wind en regen gehad, want
dan kunnen de knollen „lekker zet
ten", maar dat weekje vocht met wind,
is niet gekomen. Zoal gebruikelijk
doen over de oogst weer de nodige
verhalen de ronde. De dahlia's zouden
hier en daar flink tegenvallen. „Meer
kruid dan knol", zo zei men, maar
elders hoort men weer andere geruch
ten. De dahlia is voor het bollenvak
een niet onbelangrijk artikel gewor
den. Het areaal dat bijv. in 1958 175
ha bedroeg, was in 1963 al 245 ha
geworden en dit jaar hadden 323 kwe
kers bijna 350 ha opgeplant. Dat wil
dus zeggen: gemiddeld een bunder per
bedrijf. Natuurlijk zal de dahlia nooit
een artikel worden als de tulp, maar
350 ha is „niet niks" en een exportbe
drag van een kleine vijftien miljoen
ook niet Dahlia's willen in andere
landen ook wel groeien, maar elders
is het virus een nog veel grotere plaag
dan hier. De Nederlandse kwekers
hebben al sedert de oertijd van de
dahliacultuur een grote bijdrage gele
verd aan de veredeling van het assor
timent. En op dit gebied hebben met
name ook Leidse kwekers naam ge
maakt.
Dahlia's komen oorspronkelijk uit Me
xico. De meeste daar voorkomende
soorten zijn laaggroeiend en hebben
kleine bloemen. Enkele soorten daar
entegen, zoals D. exelsa en D. imperia
lis groeien weer meters hoog.
Bekend
De dahlia is in Europa al heel lang
bekend, Fransisco Hernandez, de lijf
arts van Philips de Tweede van Span
je - U weet wel: de man die een
schatje als de heer Alva naar de Ne
derlanden zond om orde op zaken te
stellen - schreef in 1615 al over de
dahlia's, al noemde hij die plant toen
Acocotli. Het zou echter tot 1798 duren
voor er zaden van dahlia's uit Mexico
naar de Botanische Tuin in Madrid
gestuurd werden. De directeur noem
de ze toen naar Andreas Dahl, een
leerling van de befaamde Linaeus.
De Spanjaarden hielden de dahlia's
angstvallig in eigen land. Eerst toen
een planten jager als Alexander von
Humboldt naar Mexico trok, kreeg
men zaden van deze plant in West-Fu-
ropa. Maar tnen 1 e 1
1803 geworden. De heer Otto, direc
teur van de Botanische Tuinen in
Berlijn, was een der eersten die zaden
ontvingen. In 1806 had een zekere heer
Breitner uit Leipzig al 55 verschillende
zaailingen in bloei.
Ook Leidse kwekers zouden een voor
aanstaande rol gaan spelen in de vere
deling van dahlia's. Zo had de Leidse
bloemist C. Arentz in 1813 een dubbe
le violette dahlia geïntroduceerd en in
1819 kom men op zijn kwekerij al
meer dan zeventig verschillende dah-
lia-nieuwigheden bewonderen. In 1821
won deze kweker een dubbele witte
dahlia. Het was de sensatie van het
jaar. Het winnen van nieuwe dahlia's
was toen een lucratieve bezigheid.
Voor knollen van dubbele dahlia's
werd 12,- per stuk betaald en toen
kon men voor een harde gulden veel
kopen. Ook in Engeland kreeg men de
vingers er goed achter.De Engelsman
Girling begon in 1820 als klein kwe
kerij e met het winnen van nieuwe
dahlia's. Toen hij het tijdelijke met het
eeuwige had verwisseld en de notaris
het testament opende, bleken de erfge
namen het allervriendelijkste bedrag
Brood
Dat er een best brok brood in de
veredeling van dahlia's zat, kan men
ook afleiden uit het feit dat de Caledo
nian Horticultural Society een prijs
van 12.000,- uitloofde voor de kwe
ker die een blauwe dahlia zou winnen.
Later verdubbelde de Ierse zusterver
eniging dat bedrag zelfs nog, maar de
echte blauwe dahlia is nooit gewon
nen.
De gebaarde Baarnse kweker H.
Hornsveld won in 1903 de pioenbloe-
mige dahlia's en later de semicactus-
sen, een vorm die ook vandaag nog
een zeer grote plaats in het assorti
ment inneemt In 1918 had de oprich
ting plaats van de Ned. Dahlia Vereni
ging, die volgend jaar dus de leeftijd
der sterken bereikt en dat het jubi
leum viert met een grote tentoonstel
ling. In het bestuur nam o.m. zitting
de Leidse kweker J. G. Ballego, stich
ter van de kwekerij die tientallen ja
ren aan de Rijsburgerweg was gehuis
vest. Een kweker die zeer veel heeft
gedaan voor de dahliacultuur, evenals
zijn zoon en kleinzoon. De heer Balle-
-.-r-oNri-! van d<> Nod Dahlia
Vereniging van 1918 tot 1928. Ook de
heer A. N. Ballego was heel actief in
de Ned. Dahlia Vereniging en werd
later zelfs tot erelid benoemd. Vele
nieuwe dahlia's werden door de fa.
Ballogo gewonnen en op de markt
gebracht In Oegstgeest waren het de
Gebrs. De Ruiter die grote triomfen
oogstten.
De prijzen die momenteel voor dahlia
knollen worden betaald, zijn uitste
kend. Hele „kramen" waren trouwens
in de afgelopen zomer al verkocht. De
ontwikkelingen in het assortiment zijn
minder feestelijk. Het gaat de kant
van de tulpen op: het aantal geteelde
soorten vermindert voortdurend. Het
is niet alleen een verarming van het
sortiment dat zorgen baart. Ook het
virusprobleem is men nog lang niet de
baas en als gevolg daarvan kan het
dahlia potplantenproject niet zo glo
rieus van de grond komen als men
eerst had gedacht. Zonder zorgen is
de Nederlandse dahliakweker zeker
niet als hij straks het zeventigjarig
bestaan van zijn vakorganisatie gaat
vieren. Maar aan de andere kant is
er wel veel waar men erg dan^
