Hebzucht onder
de zeespiegel
Whbhi
DEZE WEEK IN LEIDSE BIOSCOPEN
En verder.
Wahlöo en Sjöwall
op het politieke vlak
1 1 'nrr
Religieus naivisme in galerie Kenosis
Verliefde Volkswagen
racet door Frankrijk
Ciocirlia in Schouwburg
Don Quichotte
van Imperium
Ritmo Natural in
Hot House
Catapult in Zoeterwoude
Kunst in „Ars"
STUDIO Cria Cuervos (16)
Razend knappe film met Ge-
raldine Chaplin in een spel
met verbeelding, werkelijk
heid en de tijd (derde week).
CAMERA My name is nobo
dy (12) Spaghetti-western van
het betere soort met Terence
Hille en Henri Fonda (eerste
week).
LIDO I —Soldaat van Oranje
(16). Een voor Nederlandse be
grippen kostbare film over de
Tweede Wereldoorlog. Gedeel
telijk opgenomen in Leiden en
Noordwijk. Een onderhouden
de film die de verzetsfeer goed
in beeld brengt en een interna-
LUXOR The deep (16) Met
Nick Nolte, Jaqueline Bisset en
Robert Shaw. Regie: Peter Yates.
tionaal niveau kent (vierde
week).
LIDO III Turks Fruit (16).
Uitstekende Nederlandse
speelfilm met Rutger Hauer
(ook in Lido I te aanschouwen)
en Monique van der Ven.
(achttiende week).
REX Die Teuflische sch-
western (16) Sexfilm van wei
nig niveau.
Indien je net een best-seller
als "Jaws" hebt geschreven
hoef je maar achter de schrijf
machine te gaan zitten en ze
komen al bij je voor de ver-
filmingsrechten van het vol-
3n gende boek. Zo is het tenmin-
ste Peter Benchley vergaan,
die nog vóór hij het verhaal
van "The deep" aan de uitge-
ver kon voorleggen door pro
ducent Peter Guber werd be
naderd.
Benchley schreef ook samen
met Trancy Keenan Wynn het
filmscenario van "The deep"
maar tenslotte moest de niet
op de "creditlijst" vermelde
M Tom Mankiewicz er bij komen
om het geheel wat bij te scha-
ven.
Al deze achtergrond-informa-
tie is te lezen in het pocket-
boekje "Inside the deep", dat
producent Guber over het tot
stand komen van de film
schreef en waarin hij uitvoerig
ingaat op de gigantische moei
lijkheden die deze zich voor
veertig procent onder water
afspelende productie met zich
meebracht.
Bij het zien van "The deep"
vraag je je onwillekeurig af of
dit streven naar uiterste per-
fectie, met hele cameraploegen
in een scheepswrak op de zee
bodem, wel nodig was en of
sommige scènes met eenvoudi
ger maar even effectief in een
watertank in de studio hadden
kunnen worden opgenomen.
Maar goed, deze film die het
succes van "Jaws" moet over
treffen, ziet er zeer overtui-
ts gend uit met slimme shockef
fecten als een bloeddorstige
namaak oray-aal voor het
gemak, maar onjuist, vertaald
als sidderaal en een groep
even vraatzuchtige haaien,
waarvoor de filmploeg spe
ciaal naar Australië moest.
"The deep" is een verhaal van
hebzucht onder de zeespiegel.
Twee jonge vakantiegangers
n Jacqueline Bisset en de in
de "Jordach-serie" te vroeg
weggeschreven Nick Nolte
duiken met enkele antiquitei
ten óók een ampul morfine op.
De antiquiteiten wekken de
belangstelling van de ervaren
Romer Treece op, de bende
van Cloche heeft het gemunt
TRIANON De opdracht (16)
met Thomas Hellberg en Chris
topher Plummer. Regie: Mats Ar-
hon.
Het Zweeds schrijversecht
paar Per Wahlöo en Maj'Sjo-
wall heeft voor de dood van
eerstgenoemde een tiental
misdaadromans voltooid, die
nu naar het schijnt stuk voor
stuk verfilmd gaan worden.
Na de Amerikaanse verfilm
ing van „The laughing police
man" met Walter Matthau,
verscheen ook Widerberg met
zijn voortreffelijke „Ver
schrikkelijke man van Skffle"
en „De vrouw in hef'Gotaka-
naal" is nog niet uit onzebios-
copen verdwenen of Mats
Arehn's visie op „De op
dracht" (Uppdraget) meldt zi
ch.
Wahlöo en Sjöwall begonnen
hun serie met een aantal zake
lijke detective-verhalen rond
de zeer menselijke politie-in-
specteur Beek om een vaste
lezerskern te winnen en stop
ten vervolgens - bewust - meer
en meer maatschappij-kritiek
in hun boeken, zich afzettend
tegen de (Zweedse) sociaal-de
mocratische regering.
In „De opdracht", dat zich bij
na geheel afspeelt in een Zuid-
amerikaanse politiestaat, gaan
zij zelfs nog wat verder.
Daarin wordt een Zweeds di
plomaat uitgezonden om er de
zakelijke belangen van zijn
land te behartigen na de
moord op de gouverneur. Ge
confronteerd met intriges en
geweld plus een corrupte poli
tiechef tracht hij enkele her-
vormingen door te voeren,
maai- moet tenslotte het hoofd
buigen voor het politieke sys
teem waar hij niet tegenop
kan.
Mats Arehn heeft enkele in
grijpende wijzigingen in het
boek aangebracht, die de toch
al bedachte situatie niet ge
loofwaardiger maken. Niette
min, weet Thomas Hellberg -
veel Zweedser dan de hoofdfi
guur in de roman Manuel Or
tega - toch wel in het begin te
overtuigen als de integere bui
tenlandse vertegenwoordiger
in een door en door corrupte
samenleving.
Maar dat men een Zweedse
waarnemer met zoveel voorko
mendheid rustig zijn gang zou
laten gaan, wil er bij ons toch
niet zo erg in. Christopher
Plummer is een gladde van
twee walletjes etende politie-
Een „efehaag" voor Herbie
LIDO II Herbie (a.l.) Met Dean Jones en
Don Knotts. Regie: Vincent McEveety.
Herbie, het denkende en voelende Volks
wagentje uit de Disney-studio's lijkt niet
kapot te krijgen. Volgens de typische Hol-
lywood-formule dat je wat succes heeft
maar niet moet veranderen wordt de uit
1969 daterende vondst van de kiene kever
voor de derde maal uitgemolken in „Her
bie gaat naar Monte Carlo". Ditmaal on
der regie van Vincent McEveety.
De speelfilm-sectie van de Disney-studio's
werd groot met films voor de hele familie
met hoofdfiguren, meestal kinderen, en
huisdieren zoals honden of paarden. Nou
kan je daarmee een hoop kanten op, maar
op een gegeven moment werden die films
in vul verhaaltjes. Tot iemand in 1969 met
het eigenzinnige Volkswagentje op de
proppen kwam. In feite vervulde dat au
tootje dezelfde functie als de huisdieren
van daarvóór, maar het zag er opeens
allemaal anders uit en de eerste film ermee
„The love bug" werd - al had het veel weg
van een avondvullende Ster-spot voor de
VW - een enorm commercieel succes. Van
daar nummer twee „Herbie rides again"
en vandaar ook „Herbie gaat naar Monte
Carlo.
De Herbie-films zijn allemaal even vriende
lijk, kijkwerk waarvoor niemand op z'n
tenen hoeft te gaan staan en waarom je
af en toe best een beetje kan lachen. Toch
lijken de makers van de nieuwe avonturen
van Herbie ook al in een creatieve impasse
gekomen, als je dat grote woord mag
gebruiken. In .Herbie gaat naar Monte
Carlo" barst het van de uit andere films
gekaapte ideetjes en verhaalwendingen:
Een gek Frans inspecteurtje dat een dub
belrol speelt, een tijdens een expositie ge
stolen diamant, een race naar Monte Carlo
met handicaps, een brokje De Funès en
een paar grepen „De eend en de cadillac".
Herbie mag dit keer als outsider meedoen
aan een soort Tour de France voor auto's
en - de emancipatie van de Volkswagen
gaat verder - zelfs verliefd worden op een
door een schone dame bestuurde Lancia.
Aangezien de Lancia terugknipoogt met
haar koplampen, krijgt Herbie de kolder
in z'n kop, slaat met deuren en schuifdak
en gaat op z'n achterste wielen staam.
Onder de handen van bestuurders Dean
Jones en Bon Knotts (Amerika's vervelend
ste komiek) wint hij de race natuurlijk,
komt de gestolen diamant terug en mag
hij met z'n Lancia-liefje vrijen. Op naar
Herbie vier.
BERT JANSMA
ZOETERWOUDE De Leidse popgroep
„Catapult" verzorgt zondag 16 oktober een
optreden in gebouw „Don Bosco" in Zoe-
terwoude. Naast de vele successen zal de
groep het nieuwste nummer „Disconjet
Vodka da" ten gehore brengen, een Rus
sisch georiënteerde parodie op de huidige
disco-rage.
De groep Catapult bestaande uit: Aart,
Geert-Jan, Erwin, Kees en Elmer, werd in
september van het jaar 1973 opgericht. Het
nummer „Remenber September" werd dan
ook een regelrechte hit. Naast het werk
voor eigen groep componeerden de leden
van Catapult veel voor andere groepen.
LEIDEN De jazz-zolder Hot House zal vanavond het tweede
concert organiseren dat buiten het vertrouwde pand aan het
Rapenburg moet worden gegeven. Evenals vorige week gaat
het om een nachtconcert in het LAK-theater aan het Levendaal
150 m.
De Latijns-Amerikaanse band Ritmo Natural zal op deze avond
een concert geven. Ritmo Natural speelt funky Jazzmuziek met
Amerikaanse, Latijns-Amerikaanse en Caraibische invloeden en
heeft dit alles tot een swingens geheel samengesmeed. De groep
bestaat uit Alberto de Hondt op drums en percussie, Frank
Noya-bas, Steve Boston-conga's, Frank Douglas-electrische gi
taar en als enige blanke Martin Haak op de piano.
De groep moet het deze keer zonder Hans Dulfer doen maar
dat doet aan het swingende effect niets af. Aanvang 11.15 uur.
Ook volgende week brengt Hot House nog een concert in het
LAK-theater met het Harry Verbeke kwartet. Daarna zal Hot
House zijn tenten opslaan in het Leidse Vrijetijdscentrum aan
de Breestraat met Shaky Sam's bluesband.
Diplomaat Hell
berg kan geen
oog meer dicht
doen
chef en Fernando Rey speelt
weer overtuigend de grote
machthebber achter de scher
men. Graag hadden we wat
meer gezien van Per Oscars-
son als de dorpsdokter met
guerrilla-activiteiten, maar
Arehn concentreert zich hele
maal op het gewetensconflict
waarin de Zweedse diplomaat
geraakt als hij bemerkt hoe
hulpeloos hij eigenlijk is in dit
land.
„De opdracht" is, zeer zeker in
de bewerking van Arehn, niet
zozeer een detectivethriller als
wel een politieke thriller ge
worden. Aanvankelijk, on
danks de onwaarschijnlijkheid
van het gegeven - welke macht
hebben de Zweden in een
Zuidamerikaanse provincie -
boeiend van opzet, met een
duidelijk afglijden naar het
voorspelbare slot.
MILO
LEIDEN Het Roemeense ensemble Ciocirlia brengt in het kader
van zijn derde tournee door Nederland vandaag een bezoek aan
de Leidse Schouwburg.
Het optreden is het eerste in de tournee. Het ensemble bestaat
uit 30 leden en bespeelt onder meer ook diverse authentieke
instrumenten, waaronder de lange schaapsfluit, de panfluit en nog
andere. De groep brengt een geheel nieuw programma dat is
samengesteld uit de rijke folkloristische tradities uit de verschillen
de delen van het Latijnse Balkanland. Het bijbehorende twaalf
leden tellende dansensemble zal de muziek van het ensemble met
wervelende dansen vergezellen. Aanvang 20.15 uur.
LEIDEN Toneelgroep „Imperium" geeft in haar microtheater
aan de Vestestraat vanaf vandaag weer een serie voorstellingen.
De nieuwe productie van de groep heet „Don Quichotte, de
ridder van de droevige figuur". De regie is in handen van Rein
Edzard. Marjolein Briër verzorgde de choreografie. De première
is zaterdag 15 oktober. De voorstellingen reeks loopt tot en met
17 december, iedere vrijdag- en zaterdagavond vanaf half negen
in het micro-theater. De toegangsprijs bedraagt zes gulden per
persoon (scholieren en houders CJP betalen vier gulden.
LEIDEN Gerda van den Bosch houdt van 20 tot 30 oktober
in het gebouw van „Ars" aan de Pieterskerkgracht een tentoonstel
ling van haar beeldhouwwerken. Tijdens de expositie zal eveneens
permanent het werk van enkele „gastexposanten" te bezichtigen
zijn. Beeldhouwster Gerda van den Bosch levert figuratief werk
van portretten en mensen- en dierenbeelden. Grote bekendheid
heeft zij gekregen met haar kynologische werk. Er staan mooie
beelden van de exposante in Gorkum, Zutphen en Woerden. Deze
zomer werd er met succes in Winschoten en Zierikzee geëxposeerd.
Gastexposant Peter Duivenvoorden is een jonge autodidactische
schilder. Zijn werk is verfijnd. Deze begaafde kunstenaar richt
zich tijdens zijn werk op het wezen der dingen. Hans Versteeg
heeft al eerder als gast van Gerda in Ars zijn werk tentoongesteld.
Hij heeft zich duidelijk ontwikkeld en toont een aantal reliëfs in
brons en aluminium. Ir. F. Kuiper is de echtgenoot van de
beeldhouwster. Hij toont ruim honderd foto's van Zoeterwoude.
Zijn werk wordt over een half jaar overgedragen aan de gemeente
Zoeterwoude.
De opening van deze belangrijke expositie wordt 20 oktober om
half zes verricht door prof. dr. D. J. Kuenen, rector magnificus
van de universiteit te Leiden. Voorts is de tentoonstelling te
bezichtigen op de volgende tijden: 20 oktober van 19-21.30 uur;
werkdagen van 16-18 en 19-21.30 uur; zaterdagen en zondagen van
14-17.00 uur. „Ars" is gevestigd in de Pieterskerkgracht 9 te Leiden.
LEIDEN Wie een schilderij-
ziet van de Drentse schilder
Marcus Délanjo zal allereerst
worden getroffen door het
duidelijke naïvistische karak
ter van zijn werk. De anato
mie van de afgebeelde perso
nen is zeker niet volmaakt
(het is allemaal te rond), en
het kleurgebruik lijkt nogal
overdadig. Toch spreekt er
een duidelijke symboliek uit
zijn werk en het optimisme
dat als het ware van zijn doe
ken afstraalt doet weldadig
aan. Galerie Kenosis aan de
Oude Vest 53 exposeert een
gedeelte van zijn werk van 15
oktober tot en met 15 novem
ber.
Marcus Délanjo (pseudoniem
voor P. P. H. Seidel) is geen
erkende schilder. Toch geniet
zijn werk ook buiten onze
grenzen bekendheid (onder
meer in Engeland). Kunstles
sen heeft Délanjo nooit gehad.
Eigenlijk is hij een vreemde
eend in de bijt van het kunst
wereldje. „Zoals Rembrandt
zich waarschijnlijk nooit heeft
beziggehouden met kunst,
maar het leven zelf, zo houd
ik mij ook in wezen niet bezig
met kunst, maar met hetgeen
er om mij heen en in mij
gebeurt. Want wat in het alge
meen onder kunst wordt ver
staan, is vaak niet meer dan
Grote werken
De wachtkamer
Jacqueline Bisset en Nick
op de lading morfine, die tij
dens de tweede wereldoorlog
door een schipbreuk verloren
ging.
Treece wil de lading morfine
vernietigen, maar het jonge
stel wèl assisteren bij de ber
ging van oude kunstschatten
en zo ontstaat een bloedige
strijd boven en onder water
tussen Treece en de vakantie
gangers enerzijds en de niets
ontziende zwarte bende van
Cloche. Het scenario heeft er
in de figuur van de oude
Adam Coffin, gespeeld door
Eli Wallach, nog een blanke
boosdoener bijgevoegd voor
het rassen-evenwicht.
Maar het belangrijkste is toch
het onderwatergebeuren met
écht gekweld door hun dui-
kersbrillen kijkende acteurs
en veel zich op toepasselijke
aquarium-muziek door het
beeld bewegende vissen. Het
gebeuren te land mag er overi
gens ook best wezen met een
spectaculair gevecht in een to
renhoge liftschacht, een fraai
exploderende vuurtoren en
een gevecht van man tegen
man met' een buitenboordmo
tor als wapen en een duidelijk
hoorbaar gebroken nek aan
het slot.
Wie van al dit soort zaken
houdt komt in "The deep"
niets te kort, maar de acteer
prestaties blijven onder de
maat zodra men onder de wa
teroppervlakte komt en men
het te kwaad krijgt met zijn
conditie. Zelfs de stoere Ro
bert Shaw als Treece heeft
daar last van, al mag hij in
tegenstelling tot "Jaws" dit
keer blijven leven.
MILO
een broek vol menselijke uit
laatgassen, iets waarover je te
recht je neus kunt optrekken
en er met een wijde boog om
heen lopen", vindt Marcus'De-
lanjo.
Délanjo is een erg religieus
schilder. „Als één van de be
langrijkste facetten van mijn
werk zie ik de mensen erop te
attenderen dat de toekomst bij
God ligt. Daarom is het maken
van wat men een schilderij
noemt voor mij een belangrij
ke onderneming en acht ik het
wel of niet slagen van zoiets
afhankelijk van mijn Heer.
Vandaar onder elk mijns in
ziens geslaagd schilderij
„Dankzij God", aldus de schil
der.
Het is niet zo dat Marcus Dé
lanjo louter en alleen religieu
ze taferelen afbeeldt. De
symboliek ligt er soms wel erg
dik op, maar vooral ook bij de
kleinere schilderijen valt zo op
het oog niets godsdienstigs te
ontdekken. Afbeeldingen van
spelende kinderen, een boer
en boerin op een akker (in
olieverf, zoals alle schilderijen)
hebben geen duidelijke sjrnb-
oliek. Het wat grotere schilde
rij „De Wachtkamer", zou
symbolisch gezien kunnen
worden als een wachten op het
eeuwige licht, terwijl één van
de wachtenden een kleine
jongen ongeduldig probeert
alvast iets door het sleutelgat
op te vangen.
De grote schilderijen van Mar
cus Délanjo zijn het opval
lendst qua kleurgebruik en
symboliek.
Eéen schilderij geeft een echt
bijbels tafereel weer, hoe de
profeet Elia in de woestijn
wordt gevoed door twee raven
bij de beek Crith. Het kleurge
bruik is fel, maar toch niet
onaangenaam. In het schilde
rij „De Doop, wedergeboorte,
vastgegrepen aan de navel
streng van het eeuwige leven"
is een duidelijke paradijs
symboliek waarneembaar. Een
naakte vrouw die onder water
via een navelstreng met de
aarde verbonden is, de levens
boom boven het water met
mensen en dieren eromheen.
Het schilderij „De hoofdweg,
overgave" beeldt waarschijn
lijk de hemelvaart uit. Een
aantal mensen bevindt zich op
een snelweg naar een lichten
de plek in de hemel en ontdoet
zich van alle aardse ballast,
behalve van kleren ook van de
maskers die op aarde werden
voorgehouden.
De tentoonstelling van Marcus
Délanjo zal zaterdag worden
geopend door mevrouw M.
Vos, directrice van de Culture
le Raad Leiden, om 15.00 uur.
De tentoonstelling is van
maandag tot en met zaterdag
geopend van 10.00 tot 16.00
uur.
Pittige actie; zelfs de frêle Jacqueline
een vechtpartij niet uit de weg.
gaat voor
