„Groot
nieuws
voor u"
Belangstelling voor bijbel groter dan ooit
Denkend
aan
Koudekerke
(umfc
HALF
MILJOEN
MAAL
VADERLANDSE MINIATUREN
Met als thema „de bij
bel, een boek om te vie
ren", begint morgen de
eerste „nationale bijbel-
week" in Nederland.
Het is de bedoeling, dat
deze bijbelweek een
jaarlijkse gebeurtenis
wordt. Hij wordt geor
ganiseerd door de
„Raad voor Contact en
Overleg betreffende de
Bijbel", waarin verte
genwoordigers van
veertien kerken, ge
loofsgemeenschappen
en bijbelorganisaties
deel uitmaken.
Op vele plaatsen, onder
meer in de kerken, zal
aandacht aan deze week
worden besteed. Ook ra
dio en televisie (met on
der meer een uitzending
op donderdag) zullen
aandacht geven aan de
bijbel. Ter inleiding
brengen wij hierbij een
artikel van een mede
werker van het Neder
lands Bijbelgenoot
schap, Jan J. van Capel-
leveen, die vooral wijst
op de opmerkelijke
groei in onze dagen van
de belangstelling voor
JHet Boek".
Over enkele dagen zullen de
grote persen van de Wage-
ningse drukker Veenman en
Zonen even stoppen. De direc
teur zal heel voorzichtig de
zojuist gedrukte vellen van de
pers nemen en het verzamelde
personeel toespreken. Reden:
Van het in november 1972
verschenen Nieuwe Tes ta
in vele landen van de westerse wereld heeft het omzetten van de
bijbel in omgangstaal gezorgd voor een aanzienlijke tyoei in de
bijbelverspreiding. De bijbel komt daarmee in handen van hen. voor
wie de zwaardere taal van de officiële vertalingen een hindernis
vormde.
ment in omgangstaal „Groot
Nieuws voor U" rolt het half-
miljoenste exemplaar van de
pers.
Een opmerkelijk aantal: vijf
honderdduizend Nieuwe Tes
tamenten in vijf jaar tijds.
Maar nog opmerkelijker is dat
de verkoop van volledige bij
bels in andere vertalingen in
diezelfde jaren geenszins is af
genomen. Integendeel. In de
jaren zestig werden er per jaar
gemiddeld honderdduizend
exemplaren verspreid. In de
jaren zeventig zijn dat er
125.000 geworden.
Nog meer valt op hoezeer de
bijbelverspreiding in de laat
ste vijfentwintig jaar is toege
nomen, als we de totale cijfers
van alle bijbeluitgaven, bij
bels, Nieuwe Testamenten, bij
belboeken en kleinere gedeel
ten met elkaar vergelijken. In
1950 waren het er 130.000, in
1960 bijna verdubbeld tot
213.000, in 1970 langzaam ge
stegen tot 240.000 en in 1976
omhoog geschoten tot 600.000.
Nog nooit zoveel
Het jaar 1977 mag dan het
„jaar van de bijbel" genoemd
worden, omdat herdacht werd
dat vijfhonderd jaar geleden
in Delft de eerste bijbel ge
drukt werd, de getallen bewij
zen dat de jaren zeventig nu
reeds zijn uitgegroeid tot het
„decennium van de bijbel". In
geen enkele periode in de af
gelopen vijfhonderd jaar zijn
zoveel bijbels gedrukt en ver
spreid als juist in de tijd waar
in wij leven.
Nochtans hebben velen het ge
voel dat de belangstelling voor
de bijbel afneemt. Dat klopt
echter niet met de statistieken
van de bijbelverspreiding.
Mensen betalen toch geen
twintig tot zestig gulden voor
een boek dat ze niet gebrui
ken! En ook niet met de laat
ste statistieken van het kerk
bezoek. Die schijnen hun diep
tepunt alweer een paar jaar
geleden bereikt te hebben. Al
leen: de bijbel wordt anders
gelezen dan vroeger.
Toen in 1637 de Statenverta
ling verscheen, werd in een
voorwoord gezegd dat de uit
gave in het bijzonder bedoeld
Aan het beschikbaar stellen van
de bijbel wordt overal ter wereld
grote aandacht en inspanning
besteed. In alle mogelijke talen
is de bijbel vertaald en een om
vangrijke distributie maakt, dat
hij daar beschikbaar is waar
maar boeken worden verkocht.
was voor predikanten en on
derwijzers om voor te lezen.
De bijbel was toen het boek
van de kerk en de school,
zoals eens in de Middeleeuwen
de bijbel het boek was van de
kerk en het klooster.
De drukkunst had wel enige
wijziging gebracht. Door de
grotere oplagen was de bijbel
goedkoper geworden en bin
nen het bereik gekomen van
de gegoede burgers. Maar
noch voor, noch direct na de
Reformatie en de geboorte van
het protestantisme was de bij
bel een boek voor iedereen.
Dat kon ook niet, want maar
weinigen konden lezen.
Pas in de vorige eeuw werd
het onderwijs algemeen en
werd het voorrecht om te le
ren lezen, schrijven en reke
nen een plicht Pas in de vori
ge eeuw werd de bijbel weer
algemeen verspreid. De bijbel
werd toen het boek van kerk
en christelijke school en van
protestantse kringen ook van
het gezin. De gewoonte ont
stond om na het eten, als het
Niet vergeten
Recente onderzoeken hebben
uitgewezen dat de bijbel ook
in het protestantse gezin
steeds minder gebruikt wordt
Nauwelijks een eeuw heeft de
bijbel zo gefungeerd. Wisselen
de schooluren, glijdende werk
tijden, avondstudies en vrije
tijdsbesteding hebben de een
heid van het gezin doorbro
ken. De leden zitten niet meer
op regelmatige tijden aan tafel
en hebben vaak ook de rust
niet meer om samen het boek
te openen.
Toch betekent de doorbreking
van een gewoonte van een
eeuw niet dat de bijbel dus
vergeten wordt. Hij wordt
meer dan ooit individueel gele
zen. En hij heeft ook in rooms-
katholieke kring duizenden sa
mengebracht in groepjes van
tien of vijftig die zich ge-
spreks- of bijbelkringen noe
men. Vaak doorbreken ze de
kerkelijke grenzen.
Niet zo lang geleden schreef
een flatbewoner zijn medebe
woners, ongeveer honderd ge
zinnen, en nodigde hen uit bij
hem thuis deel te nemen aan
zo'n spontane bijbelkring. Hij
verwachtte drie vier reacties.
Vijftig personen kwamen op
dagen die nu verdeeld zijn
over twee kringen.
Hoeveel bijbelkringen nu in
ons land bestaan is nooit uit
gezocht Maar het aantal moet
in de tienduizenden lopen.
Toch blijft het de vraag waar
al die meer dan honderddui
zend bijbels die per jaar ver
kocht worden, terecht komen.
Een deel komt zeker in han
den van een nieuwe generatie.
Een ander deel dient ter ver
vanging van bijbels die door
hun gebruik versleten raken.
Maar dat verklaart nog niet
het feit dat er nu per jaar zo'n
25.000 méér verkocht worden
dan in de jaren zestig toen de
kerken toch nog veel beter
gevuld waren dan nu.
Beter leesbaar
Een deel daarvan wordt waar
schijnlijk gekocht omdat er in
onze tijd bijbels verschijnen
die door lay-out en lettertype
beter leesbaar zijn. Er is ook
veel meer variatie in de ver
schillende uitgaven. Tot voor
kort werd een bijbel éénmaal
gezet. Van de afdruk van dat
zetsel werden films gemaakt
Al naar het formaat dat ge
wenst was werd de afdruk
vergroot of verkleind. Iedere
bijbel zag er dus hetzelfde uit
Slechts voor speciale uitgaven
werd een afzonderlijk, ander
zetsel gemaakt maar dat was
steeds een kostbare zaak.
Maar nieuwe zettechnieken en
computers hebben variatie
mogelijk gemaakt Samen met
een grote zetterij heeft het Ne
derlands Bijbelgenootschap
bovendien een systeem ont
worpen waardoor het tikwerk
van een typiste via een mag
neetband van de schrijfmachi
ne worden overgeschreven op
de ponskaart van een zetcom-
puter, zonder dat er verder
een mensenhand aan te pas
komt Met wat snelle ingrepen
kan nu een bijbel in een paar
dagen in ieder gewenst letter
type en ieder gewenst formaat
op film worden overgeschre
ven en gedrukt. Bijbels die
veel beter leesbaar zijn dan
die van twintig jaar geleden
zijn het resultaat.
In nieuwe handen
Maar ook dit verklaart toch
niet helemaal de hoge ver
koopcijfers van nu. En zeker
niet de tweede al even belang
rijke vraag: Waar zijn die jaar
lijkse honderdduizend extra
Nieuwe Testamenten „Groot
Nieuws voor U" terecht geko
men? Leunen ze in de boeken
kasten tegen de volledige bij
bels in de Statenvertaling of
de NBG-Vertaling van 1951
aan? Dat zal best waar zijn in
vele gevallen. Maar lang niet
altijd.
Hoewel er nog niet veel onder
zoeken zijn gepleegd blijkt
toch steeds weer dat die Nieu
we Testamenten ook in han
den komen van hen die al in
jaren niet meer in de bijbel
lazen of die dat nooit gedaan
hebben. In onze tijd komt ook
in Nederland de bijbel meer in
nieuwe handen. De toekomst
zal uitmaken of de bijbel ook
zijn invloed zal doen voelen op
het leven van die nieuwe lezer.
JAN J. VAN CAPELIEVEEN
•«hum,
nen uit hun W.W. Overbrug
ging noemen ze dat in vakjar
gon. In Zeeland klinkt zoiets
meteen symbolisch.
Zeeland heeft eeuwen in een
machtig isolement geleefd. Het
is Koudekerke aan te zien. Het
dorp is een binnenvetter, die
zich heeft teruggetrokken rond
om de kerk, met de rug ge
keerd naar Middelburg en
Vlissingen, waar de weivaart
aamborstig een zware fa
briekspijp rookt.
Straten zonder smaak, huizen
zonder geschiedenis. Het wa
ter is voorgoed verbannen
naar de golvende akker achter
duinen en Delta-dijken. De
strijd tegen de zee - vrij wor
stelen tegen de zilte weergolf
en telkens op het nippertje
weer boven drijven - is beslist
in een technische overwinning
geëindigd. Een knock-out op
betonnen punten.
In dit verdronken en telkens
weer herrezen land van Wal
cheren maakt Koudekerke
zich gereed voor de invasie
van dagjesmensen en vakan
tieplakkers in 1978. Hotelka
mers krijgen een face-lift; bar
sten in bungalows worden
weggeplamuurd. De dorpskom
zelf doet nauwelijks mee, ligt
trouwens op veilige afstand
van het voetbad, waar straks
weer de toeristische golven
voor het dagelijks slijk zullen
zorgen.
Tussen badgast en bewoners
ligt een niemandsland van ak
kers, die de partijen doeltref
fend scheidt
Dorp en vloedlijn zijn in Kou
dekerke niet onder één noe
mer gebracht: er zijn duidelijk
twee fronten, die slechts met
een navelstreng van asfalt met
elkaar verbonden zijn.
Meeuwen onderhouden een
frequente lijndienst tussen die
uitersten.
En Koudekerke meent, dat het
zó goed is. Het droomt zich
door de vier jaargetijden en
staat op zijn rust
Wat daarginds aan de door
rookte horizon gebeurt is zijn
zaak niet
LEO THURING
Momentopname in Koudeker
ke, zo'n aardig Zeeuws bad
plaatsje, dommelend onder de
zuiderzon. Belichting: een stra
lende, strakke, blauwe hemel,
die als een vel carbon over het
dorp is gelegd. Sluitingstijd:
volledig. De hotels staren met
blinde ogen naar verlaten dui
nen. In de straten naar zee ligt
het zout dik op de beslagen
ruiten van de familiepensions.
Het strand is leeg, een vracht
wagen ploegt door het zand
met een lading schelpen. Op
de muur van een snackbar
hangt een half verwaaid pa
pier met „de koffie is klaar".
Maar wat heb je aan zo'n uit
nodiging, als de deur dicht is
en de eigenaar met onbekende
bestemming is vertrokken?
September 1977: dood in de
pot van Koudekerke. De poet
is allang binnen en weer ver
brast. Het dorp heeft zich
voortijdig in winterslaap laten
wiegen en de vlam van het
gascomfort is op de spaar
brander gezet In het enige
hotel, dat nog open is, zegt de
eigenaar: „Ik heb van de zo
mer drie maanden Duits moe
ten praten. Ik kan momenteel
geen mof meer zien." Hij heeft
wallen onder zijn ogen en
morst met de koffie, die hij
zelf heeft gezet Zijn medewer
kers braden in Benidorm of
Playa des Ingles de vette ka-
