Antisemitisme en
lakenkruizen in
ïhiitse academie
Madrid akkoord
met autonomie
voor Barcelona
Concorde wint ronde
in steekspel om
landingsrechten
Nederlandse methode van katechese maakt opgang in
kerk
wereld
Israel: verder geen concessies voor Geneve'
Tips van theoloog voor
bisschoppensynode
Paus overwoog aftreden
Korte metten
pJITENLAND
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 30 SEPTEMBER 1977
PAGINA 11
fjondsdag
Pikoord met
20-9444
Irroristen
.ïoeg eenstemmig akkoord gegaan met een
R 16 jiontwerp dat terroristen of van terreurdaden
;peciaiiachte arrestanten voor een bepaalde periode
,®18_Contact, zowel onderling als met de buitenwe-
11311 ontzeggen wanneer er volgens de autori-
ifn gevaar bestaat dat zulk contact „gevaar
ijvert voor leven, lijf of vrijheid van een
I300pzaak Schleyer en richt zich in hoofdzaak
otfn het contact tussen (vermoedelijke) terroris-
'fysierien hun keuzeverdedigers van wie in een aantal
1 Re,«Bllen gebleken zou zijn dat zij met hun cliënten
l%1%r één hoedje spelen.
0 ls ien de wet- die nog moet worclen bekrachtigd
Brcedsr de Bondsraad, stemden slechts vier leden van
3 6 7, sociaal-democratische regeringspartij SPD. De
2002fiirning was hoofdelijk. Zeventien SPD-ers en
6WPn van d'
Gaden zich.
het regelrechte gevolg van de ontvoe-
HANDDRUK VAN PREMIER
Premier Menachem Begin van Israël heeft een
bezoek gebracht aan door Israël bezet Egyp
tisch gebied. Aan het strand van Yamit begroet
hij een badgaste en haar dochtertje.
£4*
Van onze correspondent Ami van Vree)
IONN - De Westduitseminister van de-
ensie, Georg Leber, heeft gisteren aan
gekondigd eenonderzoek te zullen in-
tellen naar anti-joodse gedragingen
an een een aantal dronken officieren
an de militaire academie in München.
lij een feestje in februari van dit jaar
g ouden zj onder het zingen van „Die
0 'ahne Hoch" een symbolische jodenver-
randing hebben uitgevoerd. Nog geen
aaand later besmeurde een andere offi-
ier een werkstuk van een van de stu-
ry lenten met hakenkruizen.
[oewel beide voorvallen bij het bestuur van de
Cademie bekend waren, zijn ze niet aan het
van defensie doorgegeven. Pas door
publicatie van het gebeurde in de Frankfurter
Rundschau werd het in Bonn bekend. Minister
__.eber van defensie verklaarde dat het resultaat
'Ran het onderzoek op zeer korte termijn bekend
k£al worden gemaakt Hij voegde er aan toe dat
He militaire academies in de verschillende deelsta-
>n geen onderdeel van de Bundeswehr uitmaken
dat het geval in München niet als representatief
n
if-
voor de houding binnen de strijdkrachten kan
worden beschouwd.
Op de bewuste „Kameraadschapavond", waarbij
zowel studenten als ervaren officieren aanwezig
waren, raakte als gevolg van de rijkelijk geschon
ken alcohol de stemming er zodanig in dat i
met vuur begon te spelen. Op een gegeven ogen
blik riep iemand: „Laten we toch eens joden
verbranden". Daarna werden stukken papier en.
karton in het vuur geworpen waarop het woord
„joden" geschreven was. Sieg Heilgeroep weer-
klonk en het Horst Wessel-lied werd aangeheven.
Studenten grepen tenslotte in en maakten een
einde aan het onwaardige gedoe.
Hoewel het gebeurde de volgende dag aar
verantwoordelijke leiding werd gemeld, maakte
deze er geen werk van. Disciplinaire maatregelen
bleven uit. Tegenover de Frankfurter Rundschau
verklaarde een van de directieleden dat men na
een diepgaande ondervraging tot de slotsom was
gekomen, dat het niet om overbeterlijke antisemie
ten of nazi's ging, maar om jonge, onvolwassen
soldaten wier instelling het best met pedagogische
middelen kon worden veranderd. Daarom werd
het voorval ook niet aan Bonn gemeld, hoewel dit
volgens de bestaande voorschriften zeker had
moeten gebeuren. In het tweede geval werden wel
disciplinaire maatregelen genomen tegen de offi
cier die hakenkruizen had geschilderd.
MADRID (Rtr/AFP) De
Spaanse regering is gisteren ak
koord gegaan met de herinvoe
ring van beperkt zelfbestuur
voor Catalonië, het noordooste
lijk industriegebied rond Bar
celona. De autonomie of „gene-
ralitat" werd in 1938, nog tij
dens de Spaanse burgeroorlog,
door Franco opgeheven. Het
nieuwe akkoord is uitgewerkt
Carter
voorziet
energiecrisis
WASHINGTON (Reuter) - Pre
sident Carter heeft gisteren op
een persconferentie in Washing
ton verklaard dat een energie
crisis in de Verenigde Staten
voor de deur staat en dat de
situatie elke dag kritieker
wordt. Hij vroeg om hulp bij
zijn pogingen de invoer van olie
te verminderen.
Volgens Carter hebben de Ver
enigde Staten tot dusver dit jaar
23 miljard dollar aan de invoer
van olie uitgegeven en zal tegen
het einde van het jaar de 45
miljard dollar worden bereikt
Het verbruik van benzine is toe
genomen en ongeveer de helft
van de verbruikte olie is uit het
buitenland afkomstig, zo zei hij.
Arrestaties van
religieuzen in
Oeganda
Nairobi (AFP) De regering
van Oeganda heeft vorige week
vrijdag een honderdtal arresta
ties verricht in religieuze krin
gen. Onder de arrestanten zijn
Oegandese en blanke missiona
rissen en zendelingen, zo wordt
in. Nairobi vernomen.
De arrestanten zouden behoren
tot de 27 kerkgenootschappen
die vorige week door president
Am in verboden zijn, omdat ze
zich aan ondermijnende acties
schuldig zouden maken. Alleen
de anglicaanse kerk, de kath
olieke kerk, de orthodoxe kerk
en de islam zijn nu erkende
godsdiensten in Oeganda.
:Saljoet 6
gelanceerd
MOSKOU (AP) Het Russi
sche persbureau Tass heeft ge
leld dat de Sowjet-Unie een
ieuw ruimtestation heeft ge-
nceerd, de Saljoet 6. Dit
-ordt gezien als een eerste aan-
!t voor een nieuwe serie be
lde ruim te vluchten,
immige deskundigen verwach-
"len dat op 7 november, wanneer
le zestigste verjaardag van de
lussische revolutie wordt her-
lacht of op 4 oktober ter gele-
inheid van het feit dat twintig
ar geleden op die dag de eer-
ite spoetnik de ruimte opzocht
en spectaculaire missie van
'.ussische kosmonauten zal
laats vinden. Drie dagen gele
ien hebben drie Russische kos-
ionauten in Praag deze geruch-
echter ontkend.
Autoweg als
startbaan.
m m m
Tijdens oefeningen
van de Zwitserse
luchtmacht heeft
men een deel van
de autowegen ge
bruikt als startba
nen voor jagers. Dit
om bepaalde nood
situaties zoals die
zich in oorlogstijd
kunnen voordoen,
na te bootsen.
door de Catalaanse president in
ballingschap, de 78-jarige Josep
Tarradellas, een regeringsverte
genwoordiger en de Catalaanse
politieke partijen.
Tot hoever de autonomie van
Catalonië zich zal uitstrekken is
nog niet bekend. Wel is zeker
dat zaken als buitenlandse poli
tiek en defensie in handen zul
len blijven van de centrale rege
ring in Madrid.
Catalonië is het gebied waar
naast het Baskenland de ei
gen identiteit ondanks het Fran
co-bewind het sterkst is be
waard gebleven. Het is ook dat
de autonomie van Catalonië zijn
invloed zal hebben op andere
gebieden in Spanje die naar een
zekere mate van zelfbestuur ha
ken.
Tarradellas is vóór de burge
roorlog de rechterhand geweest
van Francesco Macia, de eerste
president vari het Catalaanse
gebied. In 1936 werd hij be
noemd tot Catalaans regerings
leider. In februari 1939, twee
maanden voor het eind van de
burgeroorlog, vluchtte Tarradel
las voor Franco en vestigde zich
in de Zuidfranse stad St Mar-
tin-le-Beau. Tijdens de tweede
wereldoorlog werd hij herhaal
delijk door de Gestapo opge
pakt, maar nooit uitgeleverd
aan Spanje.
Dit jaar eiste de 78-jarige Tarra
dellas het herstel van de semi-
autonome status voor Catalonië.
In juni had hij een onderhoud
met premier Suarez in Madrid.
Daarna voerde hij in de Zuid-
franse stad Perpignan onder
handelingen die met een ak
koord konden worden afgerond.
Dreigende
staking Britse
lijkbezorgers
LONDEN (Reuter) Vertegen
woordigers van het Londense
begrafenispersoneel hebben be
sloten in staking te gaan, om
hun looneisen kracht bij te zet
ten.
Als de stakingsoproep wordt ge
volgd legt tweederde van de
1.000 man begrafenispersoneel
in Londen chauffeurs van
lijkwagens, doodskistenmakers
en balsemers maandag het
werk neer. Dat betekent sta-
kingsposten voor rouwkamers
en begraafplaatsen. Eerdere sta
kingen hadden tot gevolg dat
begrafenissen meer dan twee
weken uitgesteld moesten wor
den.
Mevrouw Betty Ford, echtgenote van de voormalige Amerikaanse president vertoeft
momenteel in Moskou, waar zij een uitvoering bijwoonde van het ballet ,,De notenkraker"
van Tsjaikovski. Betty Ford (tweede van links) tezamen met de balletdanseres Nadezhda
Pavlova en de balletdanser Vycheslao Gordeev (links) en de acteur Symacheo (rechts).
Laker breidt aantal vluchten luchttrein uit
LONDEN (Reuter) - De Britse
rijksluchtvaartdienst heeft de terug mag maken opgeheven,
beperking van het aantal In de oorspronkelijke vergun-
vluchten dat Laker Airways ning was het aantal retour-
wekelijks met zijn „luchttrein" vluchten voor de komende zo-
van Londen naar New York en mer beperkt tot elf per week,
met in totaal 3795 stoelen. Laker
heeft inmiddels besloten veer
tien vluchten per week te ma
ken met een DC-10 en een
Boeing 707. Daardoor vermin
dert het aantal stoelen tot 3738.
NEW YORK (Reuter) De Concorde, het Brits-
Franse supersone verkeersvliegtuig, heeft giste
ren een ronde gewonnen in het juridische steek
spel om de landingsrechten op de Newyorkse
luchthaven Kennedy.
Een hof van beroep machtigde de twee maatschap
pijen die met de Concorde op New York willen
vliegen, Air France en British Airways, om Kenne
dy op een beperkte (en niet nader gespecificeerde
schaal) aan te doen.
Daarmee haalde het hof in feite een streep door
het besluit van de plaatselijke autoriteiten om de
Concorde voorlopig te weren tot nadere informatie
zou zijn verkregen over de geluidshinder en even
tuele andere overlast van het toestel.
Maar aangezien het hof tevens bepaalde dat de
Newyorkse autoriteiten wel gerechtigd zijn om in
de toekomst nieuwe maxima voor geluidshinder
e.d. vast te stellen, betekent de beslissing van
donderdag nog niet dat de Concorde het groene
licht heeft gekregen. Deze nieuwe maxima zouden
het toestel namelijk heel wel kunnen weren.
Voorts staat bijna vast dat de Newyorkse autoritei
ten van de jongste uitspraak in cassatie gaan bij
het federale hooggerechtshof, de hoogste rechter
lijke instantie in de V.S.
British Airways en Air France vechten zo hard
nekkig om de landingsrechten op Kennedy aange
zien de Concorde zonder deze meest profijtelijke
transatlantische route helemaal een commerciële
flop zou worden.
British Airways toonde zich donderdag overigens
vrij optimistisch over uiteindelijk succes. Van die
zijde werd meegedeeld dat de Concorde over twee
a drie weken enkele verkennende vluchten zal
uitvoeren, ondermeer om zich vertrouwd te maken
met de karakteristiek van de banen.
JERUZALEM (UPI/Rtr) De Israëlische
regering heeft gisteren bij monde van pre
mier Menachem Begin met nadruk ver
klaard dat het geen verdere concessies zal
doen op weg naar de Midden-Oostenconfe
rentie in Genève. Begin verklaarde dat zijn
regering de Amerikaanse voorstellen woord
voor woord had aanvaard.
De Amerikaanse minister van buitenlandse
zaken Cyrus Vance had eerder de hoop
uitgesproken dat Israël het niet zal laten bij
de aanvaarding van het vier punten tellende
Amerikaanse voorstel, op grond waarvan
Israël zich bereid verklaart onderhandelin
gen te gaan beginnen met „Arabieren uit
Israël", voor zover zij deel uitmaken van de
Jordaanse afvaardiging naar Genève. Met
„Arabieren uit Israël", worde de Palestijnen
van de westelijke Jordaanoever bedoeld.
Israël wil volstrekt niet praten met bekende
leden van de PLO, de Palestijnse bevrij
dingsorganisatie. Minder invloedrijke leden
van de PLO hebben echter zitting in een
Jordaanse delegatie naar Genève.
Israël heeft nu laten weten dat de Arabieren
verder hun opvattingen moeten wijzigen, wil
er een Geneefse conferentie komen. Van
daag vindt er een ontmoeting plaats tussen
minister Vance en zijn Israëlische collega
Dajan. Gisteren heeft president Carter ont
kend dat de Verenigde Staten zich nu achter
deelname van de PLO aan het Geneefse
overleg heeft geschaard, maar slechts voor
stander zijn van PLO-vertegenwoordigefs in
andere Arabische delegaties.
De Egyptische minister van buitenlandse
zaken Fahmi liet gisteren in New York
weten dat naar zijn mening de Geneefse
conferentie nog voor het einde van dit jaar
bijeen kan komen. Hij verwees daarbij naar
de ernstige pogingen van Washington om de
betrokken partijen bijeen te krijgen.
Dennis Hurley, de katholieke aartsbisschop van
Durban in Zuid-Af rika heeft deze week uitvoerig
overleg gepleegd met deken W. Saris van Amster
dam-Zuid over de gecinskatechese. Deken Saris is
specialist op dit gebied en de door hem uitgewerk
te methode die ook in Nederland veel wordt ge
bruikt, wordt reeds geruime tijd in Zuid-Afrika
gebruikt, zij het aangepast aan de daar geldende
omstandigheden.
Aartsbisschop Hurley vertegenwoordigt samen met'
zijn zwarte collega van Eshowe, mgr. Mansuet
Biyase, het Zuidafrikaanse r.-k. episcopaat op de
bisschoppensynode, die vandaag in Rome is begon
nen en die vooral over de katechese aan kinderen
en jongeren handelt. Mgr. Hurley heeft van de
gelegenheid gebruik gemaakt om Nederland aan te
doen.
In hun rapport over het godsdienstonderricht met
name onder de zwarte katholieken beklemtonen de
Zuidafrikaanse r.-k. bisschoppen de goede ervarin
gen, die zij hebben opgedaan met de methode van
Saris. Het begrip gezin vatten zij echter ruimer op,
on.oat het Afrikaanse gezinsleven meer familieleden
omvat. Daar spreekt men liever van „groot-familie".
Met name de grootouders nemen een belangrijke
plaats in bij de opvoeding van de kinderen.
Ook moeten de Zuidafrikaanse bisschoppen er reke
ning meehouden, dat er veel „gebroken gezinnen"
voorkomen. De trekarbeid bijvoorbeeld is er schuld
aan, dat heel veel zwarte huisvaders lange tijden
van huis zijn. Ook deken Saris heeft van zijn kant
de ontdekking gedaan, dat men met pure gezinska-
techese er niet komt. Het Nederlandse gezin is geen
gesloten eenheid meer. In zijn uitwerking van de
gezinskatechese ruimt deken Saris dan ook veel
meer plaats in voor de gemeenschap. Aartsbisschop
Hurley heeft tijdens zijn verblijf in Nederland ook
gesprekken gevoerd met mej. dr. M. A. M. Klompé,
voorzitster van de Nederlandse commissie, „Justitia
et Pax" (Gerechtigheid en Vrede), met rector Jos
Schoenmakers, directeur van de pauselijke Missie
werken Nederland en met mr. Claessens van het
Centraal Missiecommissariaat Cebemo. Belangrijk
ste punt van gesprek was hier de verbetering van
het onderwijs der zwarte bevolking. Dit is volgens
de Zuidafrikaanse bisschoppen minder spectaculair
dan de openstelling van de blanke scholen voor
zwarte leerlingen, maar wel efficiënter. Gebleken is
namelijk dat de zwarte leerlingen, die op de blanke
scholen zijn toegelaten, de grootste moeite hebben
om mee te komen, omdat het peil van hun voor-on
derwijs te laag is.
Gevraagd naar de politieke situatie verklaarde
aartsbisschop Hurley, dat hij de mening is toege
daan, dat in de opvattingen van de regering Vorster
geen wezenlijke veranderingen te verwachten zijn.
Hij sprak daarom zijn vrees uit, dat de komende
jaren „erg hard" zullen zijn met steeds toenemende
incidenten en onderdrukkingsmaatregelen.
Hurley verklaarde bang te zijn, dat de Zuidafri
kaanse regering korte tijd, die haar nog rest, niet
zal aangrijpen.
In het Vatikaanse dagblad
„Osservatore Romano" heeft
de Belgische moraaltheoloog
mgr. dr. Philippe Delhaye, se
cretaris van de internationale
theologencommissie van de
r.k.-kerk, aan debisschoppen-
synode die vandaag is begon
nen enige duidelijke tips mee
gegeven.
Mgr. Delhaye vindt dat de sy
node moet vermijden om weer
dikke documenten te gaan
produceren. Volgens hem is
het belangrijker dat de twee
honderd bisschoppen de aan
dacht vestigen op bepaalde
uitgangspunten. Grote beden
kingen heeft de secretaris van
de theologencommissie bij de
plenaire vergaderingen, waar
op één ochtend twintig deelne
mers hun van tevorenopgestel-
de verhaal voorlezen zonder
rekening te houden met wat er
reeds is gezegd.
Meer aandacht zou het bijeen
komen in kleinere groepen
moeten' krijgen. Deze kringen'
zijn veel geschikter voor een
goede uitwisseling van erva
ringen en gedachten.
Ook zou de synode volgens
Delhaye een wat duidelijker
structuur moeten krijgen, naar
het voorbeeld van de concilie
commissies, ondanks alle ge
rechtvaardigde kritiek die
men op deze commissies kan
hebben.
Verder pleit hij voor een nau
were samenwerking tussen de
synode en de curie, het Ro
meinse bestuursapparaat van
de r.k.-kerk. Een aanzet daar
toe werd gegeven tijdens de
synode van 1974.
KARDINAAL KÖNIG:
Paus Paulus heeft inderdaad overwogen om af te treden op grond van zijn
leeftijd, maar hij heeft zich door mensen aan wie hij deze vraag heeft
voorgelegd, ervan laten overtuigen, dat hij aan diende te blijven.
Kardinaal König, aartsbisschop van Wenen, heeft dit gezegd in een interview
voor de Oostenrijkse televisie. De vraag is voorgelegd aan een „vriendenkring".
Deze heeft aangevoerd, dat een teruggetreden paus in strijd is met de
kerkhistorische praktijk. In een dergelijk geval zouden er twee „polen" in de
kerk zijn, de nieuwe en de teruggetreden paus. Dat zou gemakkelijk tot
moeilijkheden kunnen leiden, aldus kardinaal König. Gezien deze argumenten
heeft paus Paulus het besluit genomen, de last van zijn ambt verder te dragen,
totdat zij van hem wordt weggenomen.
In het weekeinde van 19 en 20 november houdt
de kerkprovincie de „dag voor de vreemdeling".
Daarmee wil zij „bijzondere aandacht besteden aan
de vreemdelingen en ijveren voor een waarachtig
christelijke houding jegens hen". Een brief van de
bisschoppen is in voorbereiding, voor te lezen
tijdens de eucharistievieringen in genoemd week
einde. Kardinaal Willebrands zal zondag 20 novem
ber voorgaan in de eucharistieviering in de Sint-
Laurentiuskerk te Alkmaar. Deze plechtigheid zal
worden uitgezonden door de KRO-televisie.
De gereformeerde theoloog dr. G. C. Berkouwer zal
zondag vijftig jaar predikant zijn. Prof. Berkhouwer
(74), die sinds oktober 1973 met emeritaat is als
hoogleraar aan de Vrije Universiteit te Amsterdam,
heeft als theoloog internationale vermaardheid ver
worven. Zijn arbeidsterrein betrof de dogmatiek, de
leer van de geloofswaarheden. In de katholieke
theologie was hij dermate thuis, dat-hij door het
Vaticaan werd uitgenodigd het tweede Vaticaanse
concilie bij te wonen.
Grote ongerustheid over het vreemdzame gebruik
van kernenergie heeft de Vaticaanse delegatie uit
gesproken op de vergadering van het internatio
naal bureau voor atoomenergie in Wenen. Volgens
woordvoerder Hermann Abs heeft men te weinig
oog voor het gevaar dat het vermogen om atoom
wapens te produceren nu tot steeds meer landen
wordt uitgebreid. Commerciële belangen en politie
ke overwegingen op korte termijn dreigen de over
hand te krijgen op de veiligheid van de wereld.
Het Vaticaan drong er in Wenen sterk op aan de
publieke opinie ook te informeren over de gevaren
die aan het gebruik van kernenergie kleven.
In Heiloo zal morgen pater dr. Ch. Dury sdb een
informatiewagen over Maria inzegenen. De tien
meter lange wagen, die negentigduizend gulden
heeft gekost, gaat door Nederland rijden, bestuurd
door de bekende abortusbestrijder pater J. Koop
man. Met een druk op de knop gaat de zijkant voor
de helft open. Binnen staat een beeld van Maria
van Fatima. De eerste standplaats is Rotterdam-
Overschie. Van 13 tot 16 oktober staat de informa
tiewagen in het centrum van Delft. Om de wagen
rijdend te houden is de „Stichting voor de koningin
van de vrede" te Rijswijk opgericht. De stichting
aldus secretaris H. Steijnen wil niet tot een
bepaalde richting worden gerekend, maar wil via
de parochies de geloofskennis bevorderen, vooral
over Maria's plaats in het heilsplan.
Bisschoppen akkoord
met werkgroep
voor mensenrechten
De bisschoppen zijn er in hun vergadering deze
week in Breda mee akkoord gegaan dat de
werkgroep „mensenrechten", onderafdeling van
de sectie internationale zaken van de Raad van
Kerken in Nederland, de bijdrage van de rk
kerkprovincie aan het project „voor een samen
leving zonder overheersing" voorbereidt in de
vorm van documentatie en adviezen.
De bisschoppenconferentie behoudt zich, met het
oog op haar eigen verantwoordelijkheid, het
recht voor straks te bezien welke actie zij wil
ondernemen.
Het project „voor een samenleving zonder over
heersing" behelst internationale studiedagen in
mei van het volgend jaar. Het gaat terug op een
initiatief van de Braziliaanse bisschoppenconfe
rentie. De Nederlandse bisschoppenconferentie
had al in januari van dit jaar haar steun toege
zegd.
Het project heeft als doel de activiteiten van de
kerken en van vormingsinstellingen over de hele
werekl tegen overheersing en de daaruit voort
vloeiende schending van mensenrechten te inten
siveren. Tevens wil het project de mensen leren
structuren van overheersing en methoden van
onderdrukking te onderkennen en te hervormen.
