[SOLEREN VAN GEVANGENEN IN
HJITSLAND WETTELIJK GEREGELD
Kernafval in
ijzermijn
w op
koop
Moord in Madrid
leidt tot onrust
in Spaans leger
In- en uitschakelen
op afstand
romiko: Voortgang
>eperking bewapening
KERNENERGIE IS LAATSTE MIDDEL
DIEPVRIEZEN DUURDER DAN VAAK GEDACHT
Geschillencommissie
bontmantels
erkend
Abonnement op onderhoud CV
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 28 SEPTEMBER 1977 PAGINA 7
(Van onze correspondent Ami van Vree)
NN Zelden is een wetsontwerp in de Bonds-
Ipubliek er zo snel doorheen gejaagd als deze
Lek het geval is met een voorstel dat het
Lgelijk moet maken gevangen terroristen onder
{paalde voorwaarden het kontakt met andere
Langenen te ontzeggen en him kontakt met de
(itenwereld (dus ook met hun advocaten) onmo-
lijk te maken.
it gaat hier duidelijk om gelegenheidswetgeving
rechtstreeks is beïnvloed door de ontvoering
de werkgeversvoorzitter Hans-Martin Sch
eer. Om te vermijden dat diens ontvoerders op
igerlei wijze kontakt zouden kunnen opnemen
i de gevangenen wier vrijlating werd geëist,
sloot de regering al vrij snel een aantal Baader-
m anhof-gevangenen in hun cel te isoleren. Zij
sriep zich daarbij op artikel 34 van het Wetboek
I RITSE LIBERALEN:
s zelfmoord
van Strafrecht dat spreekt van een „rechtvaardi
gende noodsituatie".
Onmiddellijk stak een storm van verontwaardi
ging in bepaalde juristenkringen op. Men beschul
digde de regering van machtsmisbruik, in de
eerste plaats omdat alleen de rechter die verant
woordelijk is voor de tenuitvoerlegging van de
straf mag bepalen of een dergelijke noodsituatie
aanwezig is en niet de uitvoerende macht, en in
de tweede plaats omdat het artikel op hele andere,
met name genoemde situaties, zoals epidemieën
doelt. Een drietal advocaten spar.de zelfs een kort
geding aan bij het Constitutioneel Hof in Karlsru
he.
Minister Vogel van justitie heeft kennelijk de
wankele basis van zijn beslissing ingezien. De
nieuwe wet die in ijltempo door Bondsdag en
Bondsraad wordt behandeld en die wellicht al
zaterdag van kracht wordt, voorziet in de isolering
van gevangen terroristen, wanneer er gevaar voor
leven of gezondheid van een bepaalde persoon
bestaat en wanneer de verdenking daarvan is
terug te voeren op een terroristische groepering.
Het isolement wordt na dertig dagen automatisch
opgeheven, maar kan worden verlengd.
De recente terroristische activiteiten hebben zoals
gebruikelijk de roep naar een strengere wetgeving
in de Bondsrepubliek verscherpt. Zo heeft het
bestuur van de CDU deze week een groot aantal
voorstellen aan de Bondsdagfractie voorgelegd
met de bedoeling dat zij in wetsontwerpen worden
-omgezet. Het pakket omvat maatregelen als een
verhoging van de strafmaat bij geweldcriminali-
teit; het minder snel verlenen van gratie na twee
derde van de straf te hebben uitgezeten; de moge
lijkheid om terroristen na het uitzitten van hun
straf in „verzekerde bewaring te houden", uit
vrees dat zij weer onmiddellijk in de terreur-scène
onderduiken; het afluisteren van gesprekken tus
sen advocaten en hun cliënten; inperking van het
demonstratierecht; opheffing van de plicht om
gevangenen die vrijwillig in hongerstaking zijn
gegaan kunstmatig te voeden; meer bevoegdheden
voor de federale recherche die met de terroristen-
bestrijding is belast.
Velen staan met grote scepsis tegenover deze en
dergelijke voorstellen. Zij vrezen dat de invoering
ervan nauwelijks effect zal hebben op de omvang
van het terrorisme, maar daarentegen op een
onaanvaardbare manier de burgerlijke rechten en
vrijheden in de Bondsrepubliek zullen inperken.
Van onze correspodent Roger
iimons)
.ONDEN De partij bloedt
0od. We zullen in de komende
«ikiezingen worden afge
licht. De „Liberal Party" ligt
op sterven. Meer dan 2 miljoen
mensen die in 1974 hun stem op
de partij hebben uitgebracht
[linnen zich dat - volgens een
ecente opiniepeiling - niet
aper herinneren. Deze bittere
Jachten worden op het congres
ian de liberale partij te Brigh-
on naar het hoofd geslingerd
partijleider David Steel,
oorzaak van de slechte ge-
ids toestand wordt ge
it in de coalitie van libera-
en Labour in het Lagerhuis,
die de regering van Jim Calag-
hen op de been heeft gehouden.
Een debat over de „Lib-Lab
coalitie", volgens de tegenstan
ders een politiek zelfmoord
pact, zal vandaag in Brighton
worden bekroond met een stem
ming, die David Steel met een
driekwart meerderheid zal moe
ten winnen om het werkverband
met Labour levensvatbaar te
houden.
Uit een opiniepeiling onder par
tijofficials is gebleken dat negen
van de tien onder hen het pact
met Labour juist achten, dat
driekwart het pact met over de
kling wil jagen, maar dat twee
derde van oordeel is dat het de
partij stemmen gaat kosten.
ASHINGTON (RTR/UPI De Verenigde Staten en de Sovjet
lie hebben „verdere vooruitgang" gemaakt naar afsluiting van
n nieuwe overeenkomst ter beperking van de strategische
hvapening. Dat heeft de Russische minister van buitenlandse
iken, Andrèj Gromiko gisteravond verklaard na een onverwacht
gesprek met president Carter in het Witte Huis.
De twee landen zijn nader tot elkaar gekomen wat betreft de
afsluiting van een meuw Salt-akkoord. Zowel de Sovjet Unie als
de Verenigde Staten zijn „vastbesloten" om te werken aan de
"sluiting van een nieuwe overeenkomst, zo verklaarde Gromiko
afloop van het gesprek met Carter. De Amerikaanse minister
buitenlandse zaken Cyrus Vance bevestigde Gromiko's mede-
:ling.
[et uit 1972 daterende eerste Salt-akkoord loopt op 3 oktober af.
Washington en Moskou hebben eerder verklaard dat "ze de bepalin-
>n van dit akkoord in acht zullen blijven nerpen, zolang de andere
rtij dat ook doet.
irder op de dag had Gromiko in zijn rede tot de algemene
irgadering meegedeeld dat de Sovjet Unie akkoord gaat met een
rbod op onderaardse kernproeven voor „een beperkte periode".
Tot dusver heeft Moskou een dergelijk stop afgewezen, zolang
len als China en Frankrijk niet bereid zijn tot deze verdragen
te treden. Maar nu kondigde Gromiko aan dat zijn land een
:rkt akkoord wil tekenen met de Verenigde Staten en Engeland.
Geen Russen
in Europese
viswateren
BRUSSEL (ANP) De land
bouwministers van de EEG
willen even wachten met het
geven van nieuwe visvergun
ningen aan Sowjet-vissers voor
de Europese wateren.
Dat komt omdat afgelopen za
terdag de Russische autoriteiten
een Britse trawler hebben weg
gestuurd uit de Russische 200-
mijls-zone in de Barentszee.
De Sowjet-autoriteiten hebben
de Belgen (die tot eind dit jaar
het EG-voorzitterschap waarne
men) over die kwestie een nota
gestuurd. De landbouwministers
vonden gister dat die nota eerst
bestudeerd moet worden voor
en aleer, voor de maanden okto
ber en november.
De herfst mag dan
net zijn begonnen,
de naderende win
ter werpt in Moskou
al wat sneeuwvlok
ken vooruit. Giste
ren viel al een flink
pak sneeuw in de
Russische hoofd
stad.
MADRID (AP/AFP) De
moord op een politieofficier in
Madrid, de tweede politieke
moord in Spanje binnen een
week, heeft binnen het Spaanse
leger onvrede veroorzaakt over
het justitiële beleid van de
Spaan&e regering. Enkele uren
na het bekend worden van de
moordaanslag op kapitein Flo-
rentino Herguedas, chef van de
auto-surveillance, kwamen le
gerofficieren bijeen om van de
regering te eisen dat zij actie
onderneemt om een eind aan
het terrorisme te maken. Noch
de regering, noch het leger
heeft officieel op de proteste
rende officieren gereageerd.
De nieuwe golf van geweld in
Spanje komt een week na dat
rechtse extremisten verantwoor
delijk waren gesteld voor een
bomaanslag op een krantenge
bouw, waarbij een persoon om
het leven kwam. Gisteren was
het bovendien twee jaar geleden
dat vijf guerülastrijders door
het Franco-regiem werden te
rechtgesteld in de Crabanchel-
gevangenis. Die terechtstelling
werd binnen enkele dagen ge
volgd door vier moorden op po
litiemannen.
De moordaanslag van gisteren
vond plaats dicht bij de woning
van het slachtoffer. Hij werd
door een pistoolschot gedood.
Gisteravond joeg de politie met
rookbommen een kleine menig
te uiteen, die demonstreerde
voor .totale amnestie'. Enkele
honderden rechtse Spanjaarden
hielden een tegendemonstratie
onder de leuze: Jiet leger aan
de macht'.
Overval op
i
geldtransport in J
Londen
LONDEN (UPI) - Een groep j
van zes gewapende overvallers
heeft een geldtransportauto ont- i
daan van 265.000 pond (ruim 1,1 I
miljoen gulden).
De overvallers hielden dinsdag I
de geldauto aan, schoten een j
van de bewakers in zijn benen
en legden beslag op enkele can- i
vaszakken met een inhoud van I
520.000 pond (ruim 2,2 miljoen
gulden).
Op weg naar de vluchtauto ver-
loren de heren ongeveer de helft
van de buit.
Exxon erkent
betalen van
smeergeld
WASHINGTON (UPI; - Het
Amerikaanse olieconcern Ex
xon heeft toegegeven dat het in
de jaren 1963-1975 meer dan
56,5 miljoen dollar (ruim 135
min) aan steekpenningen en on
wettige politieke bijdragen
heeft uitgegeven.
Het merendeel van dit bedrag,
ruim 131 min, kwam in Italië
terecht Volgens Exxon ging het
om steun aan politieke campag
nes. De beurscommissie (SEC)
heeft echter gesteld dat het
hoofdzakelijk om commerciële
steekpenningen ging, die het
concern overheidscontracten
opleverden. De rest van het geld
werd in 15 andere landen uitbe
taald.
I Tweede vlucht
skytrain
tegengevallen
LONDEN (AP) De „skytrain"
van de Engelsman Freddie La
ker nog niet half gevuld, van
de Londense luchthaven Gat-
wick opgestegen voor zijn twee
de vlucht naar New York.
In tegenstelling tot de rendabele
eerste vlucht van maandag
steeg de DC-10 gisteren met
slechts 111 passagiers op, ver
beneden de bezetting van 189
stoelen die nodig is om quitte
te spelen. Het verlies bedraagt
naar schatting 8.053,50 dollar.
Maandag boekte Laker, mede
geholpen door het grote aantal
betalende journalisten aan
boord, een winst van ongeveer
19.706 dollar op de eerste re
tourvlucht.
TROTSE KISSINGER
Zo trots als een pauw laat de voormalige Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken, Henry Kissinger, het Groot Kruis 1e Klasse
van de Orde van Verdienste zien, dat hem gisteren in New York
werd uitgereikt door de Westduitse minister van buitenlandse zaken
Hans-Dietrich Genscher. Deze hoge Westduitse decoratie, die ge
woonlijk alleen staatshoofden te beurt valt, kreeg Kissinger voor
zijn inspanningen om de relaties tussen de Verenigde Staten en
de Bondsrepubliek te verbeteren.
AMERIKAANS-ZWEEDS ONDERZOEK
STOCKHOLM (Reuter) -
Zweedse deskundigen doen op
het ogenblik in een verlaten
ijzerertsmijn in het midden van
Zuid-Zweden samen het nodige
veldwerk om na te gaan of het
mogelijk is kernafval in rots
formaties diep onder het aar
doppervlak op te slaan.
Er worden in de mijn bij Stripa
in de omgeving van Vaesteras
proeven genomen om vast te
stellen welke uitwerking de hitte
die kernafval ontwikkelt zou
kunnen hebben op granietrots
massa's zoals in Stripa worden
aangetroffen.
Het hele project duurt twee
jaar, maar de Zweden hebben
meer haast dan de Amerikanen,
die hun onderzoek na afloop in
de verenigde Staten zullen
voortzetten. De Zweedse elektri
citeitsproducenten willen hun
experimenten echter binnen een
half jaar afronden. Dit komt
omdat de regering de beschik
king wil hebben over uitvoerba
re plannen voor wat er met
radioactief reactorafval moet
gebeuren. De Zweedse coalitie
regering heeft deze nodig in ver
band met de herbezinning die
op het ogenblik gaande is over
's lands energiepolitiek.
De Amerikaanse belangstelling
voor het project in Stripa dat
in totaal omgerekend 16 miljoen
gulden gaat kosten kan voor een
belangrijk deel worden ver
klaard uit het feit dat het gra
niet in de samenstelling zoals
ter plaatse wordt aangetroffen
in de Verenigde Staten gewoon
is. Bovendien is het niet zo mak
kelijk een verlaten mijn te vin
den met installaties die nog vol
ledig functioneren.
In Stripa werd de winning van
ijzererts in april stopgezet en in
juli werd met het onderzoek be
gonnen. Daarbij wordt geen ge
bruik gemaakt van radioactief
materiaal.
BONN (UNA) Groter gebruik van kernenergie is onverant- Kernenergie mag volgens de bisschoppen alleen worden aange-
woord, indien het gevreesde energietekort ook maar enigszins kan wend, als er voor het leven van de mensen onvoldoende andere
worden opgevangen door besparingen en door het beter gebruiken energie beschikbaar is. In dat geval moeten de hoogst mogelijke
van klassieke en nieuwe energiebronnen, zoals wind en zonne- veiligheidsvoorzieningen worden getroffen. Nadrukkelijk beklemto-
wannte. Aldus een lange verklaring van het bureau van de nen de bisschoppen, dat het benutten van kernenergie alleen laatste
Westduitse bisschoppen te Bonn. middel mag zijn. Zij waarschuwen, dat niemand de absolute
veiligheid van de kerncentrales kan garanderen.
y Diepvriezen is niet zo goed
koop als vaak wordt gedacht.
Het gebruik van bij voorbeeld
een diepvrieskist komt op 19
tot 24 gulden per maand (af
schrijvingskosten en energie
verbruik). Dit blijkt uit een
:k van de stichting
Vergelijkend Warenonderzoek
waarbij veertien verschillen
de diepvrieskisten aan een
test werden onderworpen.
Alle kisten behalen de vereis
te temperatuur van min-acht-
tien graden, maar voorts ver
tonen ze alle wel een of ande
re tekortkoming, maar omdat
bij de eindbeoordeling posi
tieve tegen negatieve eigen
schappen worden wegge
streept, komt er toch een aan
tal als goed of redelijk goed
uit de bus. De goede zijn dan:
de Carvall CL 300 (adviesprijs
900 gulden, laagst genoteerde
winkelprijs 500 gulden), de
Erres RSV 320/77 (resp. 960 en
630 gulden), de Ignis AFE 478
(resp. 920 en 690 gulden) en de
Philips AFB 007 (resp 1040 en
650 gulden).
De electrische veiligheid van
de kisten is over het algemeen
redelijk goed. Onderling ver
schillen de kisten nogal in het
energieverbruik maar geen
van alle is echt zuinig. Andere
kisten zijn moeilijk schoon ta
meken. Een aantal ontdooide
Voorts daalt de temperatuur
van een aantal kisten, wan
neer ze slechts half gevuld
zijn, tot onder de achttien gra
den hetgeen onnodig energie
verbruik betekent Een uitge
breid testrapport staat in de
vandaag verschenen Consu
mentengids.
In samenwerking met o.m. de Consumentenbond
De aanschaf van een bontmantel is altijd een riskante bezig
heid geweest, mede doordat het voor de meeste aspirant-kopers
geen artikel is dat alle dagen wordt gekocht De combinatie
van gebrekkige warenkennis en een „goede" verkoper leiden
dan ook regelmatig tot een verkeerde (dure) aankoop.
Het risico is echter verminderd nu het ministerie van Economi
sche Zaken de geschillencommissie van de Stichting Bontwaar-
borg heeft erkend. Voorzitter van de commissie is het Tweede-
Kamerlid mr. F. Portheine.
De bij de Stichting Bontwaarborg aangesloten bonthandelaren
verplichten zich om medewerking te verlenen als een klacht
van een consument door de geschillencommissie gegrond wordt
verklaard. Voorts dienen zij een vergaande garantie te geven.
Dit kan betekenen dat bij klachten de bewuste bontmantel
in orde moet worden gemaakt of zelfs moet worden teruggeno
men.
De uitspraak van de geschillencommissie is bindend.
Alleen gerenommeerde bont-detailhandelbedrijven kunnen zich
bij de Stichting aansluiten (een lijst van deze bedrijven is bij
de Stichting te verkrijgen: Sportlaan 350 in Den Haag, tel.
070—649543). Wanneer er klachten zijn over een bontmantel die
bij een van de aangesloten zaken is gekocht, wordt de klacht
door de geschillencommissie gratis behandeld. Wanner de
mantel elders is aangeschaft wil de commissie bij klachten
ook bemiddelen, maar dat gaat dan 35 gulden kosten.
SCHAKELKLOKKEN:
Schakelklokken werken als een soort afstand
bediening, zowel in de ruimte als in de tijd.
Een schakclklok kan men 's avonds instellen
om de volgende morgen gewekt te worden
door radiomuziek of een pruttelende koffieau-
tomaat. Je kunt hem zo instellen dat als je
's middags de deur inkomt, de huiskamer in
middels verwarmd is, of dat je 's avonds een
verwarmd bed aantreft. Schakelklokken wor
den veelvuldig gebruikt om bedrijfsmachines,
kantoormachines en aquariumverlichting au
tomatisch in of uit te schakelen. Maar wel
dient voor elke functie een aparte klok te
worden aangeschaft: de meeste klokken kun
nen immers maar één ding tegelijk.
Schakelklokken kim je kopen in drie uitvoerin
gen: als tussenstekker, rechtstreeks te prikken
in een stopcontact; met snoer en stekker en
een contactdoos op de stekker, en met snoer,
met een kontaktdoos op de klok.
Enkele van deze klokken kunnen op een mi
nuut nauwkeurig worden ingeschakeld.
Slechts vier schakelklokken bleken voldoende
veilig, zo leerde een onderzoek door de Consu
mentenbond. Bij een klok (Flash) was de tre-
kontlasting onvoldoende, de overige onveilige
klokken kregen een te warm snoe{ als er de
apparaten op werden aangesloten die de maxi
male opgegeven stroom opnamen (wasautoma
ten, electrische kachels). De fabrikanten mo
gen vermelden dat de klokken 16 A kunnen
hebben, terwijl het snoer bij 12 A al te heet
wordt (2640 Watt aansluitwaarde).
Goed zijn de klokken van Grasslin Chronoma-
tic, Dielh Multimat, Grasslin Sta, terwijl beide
klokken van het merk Pezet en de klok Sueva
220 goed zijn, mits gebruikt voor apparaten
die minder dan 12 A opnemen.
De Vereniging Eigen Huis
biedt haar leden een nieuwe
service aan: een abonnement
voor het jaarlijks onderhoud
van de centrale verwarming.
Voor een gasgestookte ver- jaar een onderhoudsbeurt van
warming bij voorbeeld kost de installatie en het verheL
zo'n abonnement 64 gulden, pen van tussentijds optreden
de storingen tegen gestan-
Het houdt in: één keer per daardiseerde tarieven.
