Leidse Courant | 1977 | 26 september 1977 | pagina 9

ïi Tuinbouw moet
eigen kracht niet
onderschatten

Nederland blijft grootste kaasexporteur

Samenwerking
in bollenvak
nog totaal zoek

"Cursus voor agrariërs over
toiet-agrarische onderwerpen

w

^ID EN TUINBOUW

IR. J. E. C. SPITHOVEN:

lil LTB-KBING WESTLAND:

GR^EIMTE FRfHT
BL EMES\S B#LLEN

PRIJSHERSTEL BIJ KOMKOMMERS

WEER GUNSTIG VOOR GROEI VAN GEWAS

KOSTJE TULPENTELER WEER GEKOCHT

LEIDSE COURANT

MAANDAG 26 SEPTEMBER 1977 PAGINA 9

-^e - Er is eindelijk! - een
e opgelicht van de zware
er die tot nu toe hing over
follow-up van het struc-
0r ronderzoek in het bloem-
envak. Een (te) lange pe-
ln Qe van stilzwijgen is hier-
doorbroken. De Nehem
j. Herstructureringsmaat-
ippij) die de follow up uit-
rt, heeft nu laten weten
eind van dit jaar een
rlopig rapport zal ver-
jnen. En dan moet het bol-
rak ook antwoord geven
ie vraag of men wil door-
a met de follow up of dat
i het allemaal niet meer
zitten. In het rapport, dat
lioedelijk eind november
de pers zal komen, spitst
(jjf zich toe op drie punten:
kwaliteitsaspect, de mar-
ng van het produkt en een
I 9lw interventiesysteem.

,,Ei

Or» belangrijke punten, daar
iedere boÜenman het over
t zijn. Maar wat wèl verba-
wekt is het feit dat men
alle talen zwijgt over de
1 dzaak om te komen tot
we samenwerkingsverban-
bij kwekerij en export,
is namelijk het belangrijk-
punt uit de slotconclusies
het structuuronderzoek.
;erekend dat onderdeel
tte een man van gezag in
bollenvak - dr. A. J. Verha-
voor de bloembollenbran-
een zaak van „to be or not
je".

vraag rijst dan ook of de
ïem geen kans heeft gezien
1 ir dit belangrijke onderdeel
w voorstel op tafel te leggen
een redelijke kans van sla-
,erJhad.

Moeilijk

Het is ook een uitermate moei
lijke zaak om ettelijke duizen
den vakgenoten in enkele gro
te pools bijeen te brengen.
Daar komt nog bij dat velen
de noodzaak van samenwerk
ing wel zien, maar dat de indi
viduele wil ontbreekt om spij
kers met koppen te gaan
slaan.

Het bollenvak kent nu een
maal sterk fluctuerende prij
zen. In tijden van voorspoed
en daar kunnen de tulpenpro
ducenten nog al drie jaar ach
tereen van spreken - voelt
geen enkele kweker er voor
om zijn bollen voor een rede
lijke prijs voor een aantal ja
ren tegelijk te verkopen. En
als het aanbod groot is en de
prijzen laag zijn, dan kan de
exporteur weinig enthousias
me opbrengen om meerjarige
contracten tegen goede prij
zen af te sluiten.
Het kwaliteitsaspect is geen
simpel punt, omdat voor ogen
staat de levering van een pro
dukt met ingebouwde garan
ties. Dat eist niet alleen een

hoogstaande kwaliteit, maar
ook een controle van de weg
die de bol volgt van kweker
naar exporteur en vandaar
naar broeiers, tuincentra en
grootwinkelbedrijven. Een ket
ting is nu eenmaal zo sterk als
de zwakste schakel. Men zou
de gang van de bol in feite
moeten begeleiden tot de con
sument toe. Het plan van de
Bloembollenkeuringsdienst
om straks een verplichte deel
name aan de tulpenselectie-
keuring in het leven te roepen,
past dan ook in het straatje
van de Nehem. Die verplichte
deelname zal aanvankelijk
voor enkele belangrijke culti-
vars gelden, maar dat aantal
wil men jaarlijks gaan uitbrei
den.

Interventie

Het plan om een nieuw inter
ventiesysteem op te zetten,
heeft zeker diverse positieve
kanten. Momenteel kent men
het Bloembollensurplusfonds,
dat overtollige bollen uit de
markt neemt. Om die opkoop
mogelijk te maken, moeten de

kwekers een heffing betalen.
Daar zitten een paar minder
prettige kanten aan. Om te
beginnen treft men pas maat
regelen op het moment dat de
ramp zich al aan het voltrek
ken is en bovendien krijgen de
kwekers in dat slechte jaar
ook nog eens een zware hef
fing opgelegd. Dat betekent
een dubbele strop. Momenteel
staan de innameprijzen van de
tulpen op nul en is de kans op
hoge surplusheffingen dus ook
nihil. Maar het is de vraag of
die prijzen ook in slechte jaren
op nul zullen blijven staan,
Dat zou in een jaar van over
vloedige oogsten, de onder
gang van heel wat bedrijven
kunnen betekenen.

Geen loze kreet

Kapitaalvernietiging op grote
schaal is geen loze kreet, als
men het zo ver laat komen. De
Nehem wil daarom naar een
interventiesysteem, waarbij
men de mogelijkheid krijgt om
de afwachtende houding te la
ten varen. Men moet een wa
pen krijgen, waarmee men
vooraf ten strijde gaat. Des
noods al plantgoed groen te
velde opkopen als een volgend
jaar overproduktie van be
paalde cultivars dreigt Een
soort Bloembolleninterventie-
bank zou vérgaande bevoegd
heden dienen te krijgen om
handelend op te treden als
men daartoe de tijd rijp acht

Via een dergelijk systeem kan
men, zo meent men, tot een
zekere sturing van het areaal
en ook van het assortiment
komen.

iecl

Mengbak voor kunstmestdose-
ring via de regeninstallatie

jjigeningen Het onlangs
eejiouden nationale tuinbouw-
fngres in Wageningen heeft
weinig aandacht besteed
~in de eigen kracht van de
^inbouw, die zich toch in een
l^latief gezonde situatie be
vindt. Dat is de mening van
J. E. C. Spithoven, direc-
vofur marktordeningsvraag-
ie!-ukken bij het ministerie van
indbouw en visserij. Een
intal jaren geleden, wilde de
ginder graag zijn eigen boon-
°cs doppen en was hij niet zo
isteld op overheidsingrijpen.
~~U zijn, zo blijkt in de op het
Ingres geponeerde stellin-
*n, de opvattingen nogal ge-
ijzigd: uit veel conclusies
i ree kt een zekere angst voor
i toekomst.

0fbch, zo meent ir. Spithoven,
tsSlden de sterke punten waar
sectie vollegrondstuinbouw
haar conclusies wel mee
jor de dag kwam, voor alle
iinbouwsec toren: goed kli-
aat, goede grond en water,
»ede ondernemers die moder-
i technieken toepassen en be
leid worden door een goed
iderzoeks- en voorlichtings-
jparaat, goede ligging ten op-
chte van de grote consump-
*j,icentra, een goed transpor-

Tuinder toont een Aubergine

tapparaat en een goed uitge
rust handelsapparaat.

Gezond

Die eigen kracht, aldus de
heer Spithoven, is mede ont
staan door de tuinbouw zich
zo lang zelf gered heeft en de
markt zo weinig mogelijk
heeft laten beïnvloeden door
kunstmatige maatregelen. Dat
de bedrijfstak ook nu grote

voorzichtigheid in acht neemt
tegenover interventieprijzen
en dergelijke en probeert het
produceren voor de interven
tieprijs te voorkomen, vindt
hij zeer gezond. Hij waar
schuwt tegen het reeds in
het begin van het seizoen uit
de markt nemen van fruit. De
sectie fruitteelt wilde op die
manier tijdig van verwachte
overschotten afkomen, maar
de heer Spithoven meent dat
men dan de teelt tegen die

ren.

In veel van de sectieconclu
sies is aangedrongen op zorg
voor goede kwaliteit en ook
ir. Spithoven vindt die kwali
teit erg belangrijk, al is het
zijns inziens in de dagelijkse
bedrijfsvoering niet altijd ge
makkelijk er genoeg aandacht
aan te besteden: het streven
naar goede kwaliteit moet
wel eens lijden onder het stre
ven naar hoge opbrengst.
Toch moet men op dit punt
alert zijn en van tijd tot tijd
de teugels aanhalen
De sectie bloemisterij vindt
daadwerkelijke kwaliteitscon
trole op invoer van buiten de
EEG nodig, maar dan zo dat
de handel binnen de EEG niet
wordt bemoeilijkt door te veel
formaliteiten. „Dat lijkt wat
op meten met twee maten",
aldus ir. Spithoven.

Problemen

Dat de tuinbouw ook zijn pro
blemen heeft ontkent hij niet
en hij keert zich tegen hen die
menen dat er, terwille van een
betere internationale arbeids
verdeling, bij ons maar hele
tuinbouwsectoren moeten ver
dwijnen omdat het elders tij
delijk goedkoper kan. De ne-
derlandse betalingsbalans zou
daar zwaar onder lijden.

Festland Op donderdag 6
-ktober begint in het West-
ind weer een gevarieëerde
- nt wikkelingscursus voor
)ng en oud, georganiseerd
oor de Kring Westland van
e L.T.B.

■ieze zeer attraktieve cursus
■pedaal over niet-agrarische
Tnderwerpen maar wel voor
Ie agrarische gezinnen biedt
"p feite voor elk wat wils. Be-
jonnen wordt met een serieus
Jaiderwerp te weten. „Is er nog

leven na de dood,
alom bekende historicus de
heer M.C.M. v. Adrichem met
de deelnemers in de historie
van het Westland duikt

Reklame

Deze onderwerpen worden af
gewisseld met een luchtig pro
gramma over rekklame. De Sfeervol
heer M. Kapteyn, hoofd van de
afdeling reclame van het Cen
traal Bureau van de Tuin

bouwveilingen ligt een tipje
van de sluier op over de recla
mewereld. De afdeling voor
lichting van de Shell heeft
haar medewerking toegezegd
over het. milieu, terwijl een
funktionaris van de Effekten-
beurs uit Amsterdam de weg
zal wijzen op Beursplein 5.

niet ontbreken. Voor deze aan
trekkelijke cursus kan men
zich nog opgeven bij het sekre-
tariaat van de Kring Westland
van de L.T.B. de heer Arie P.
van der Lee, Hoge Woerd 32,
Naaldwijk, tel. [phone] of
27241. Deze cursus die steeds
op donderdagavond wordt ge
houden (aanvang 20.00 uur)
start op 6 oktober a.s. wordt
gehouden in gebouw de Rank
te De Lier en staat onder lei
ding van de heer G.A.M. Zuid
geest uit Honselersdijk.

Het heeft wel lang geduurd voordat er spra
ke was van een prijsherstel bij de komkom
mers. Het is beslist niet zo dat er al die tijd
een geduchte concurrentie op de West-Duit
se markt is geweest

Het tegenovergestelde was en is echter eer
der het geval, Nederland neemt al geruime
tijd een monopoliepositie in. Een belangrijke
oorzaak van de slechte prijzen is de zeer
zwakke vraag geweest, vooral veroorzaakt
door het weer. Wel mist men de afzet naar
Oost-Duitsland, dit betekende vorig jaar een
extra stimulans voor de prijsvorming. Voor
al de zwaardere sorteringen hebben zich de
afgelopen week goed in prijs weten te her
stellen, namelijk van 50 tot 56 cent per stuk.
De lichtere sortingen, zoals de 41-ers konden
moeilijker in prijs meekomen, de prijs liep
op naar 34 cent per stuk. Bij gelijkblijvende
aanvoeren zullen er weinig veranderingen in
de prijs ontstaan.

Tomaten onveranderd.

De aanvoer van tomaten is iets kleiner
geworden, dit zal echter van tijdelijke aard
zijn. De prijs voor 1 kg. A tomaten lag
vorige week op 98 cent. Er was dus sprake
van enig herstel. Toch is er betrekkelijk
weinig hoop op dat de prijs zich zal kunnen
handhaven, laat staan oplopen. Deze ver
wachting is gebaseerd op de volgende feiten.
De aanvoer van binnenlandse tomaten zal
de komende weken weer gaan groeien. De
oogst van de vollegrondtomaten in West-
Duitsland is verlaat op gang gekomen. De
vraag van Oostenrijk en Zwitserland blijft
aanmerkelijk achter bij die van vorig sei
zoen. Al met al niet zulke optimistische

De komkommers werden weer duurder

verwachtingen voor de te verwachten prijs
ontwikkeling bij tomaten.

Rode paprika weer duurder.

De situatie op de paprikamarkt ondergaat
de laatste weken regelmatig veranderingen.

Waren eerst de groene sorteringen duurder,
thans geldt dit weer voor de rode. De gemid
delde prijs voor de rode paprika's kwam op
2,44 per kilo. Voor de groene paprika's lag
de gemiddelde prijs op 1,97 per kilo. De
concurrentie op de Westduitse markt is nog
steeds flink, al komt hier toch langzaam
verandering in. Over de hele Unie wordt er
een kleinere aanvoer verwacht, waardoor de
prijzen niet in gevaar lijken te komen.

Overige gewassen.

Voor de aubergines was er de afgelopen
week sprake van een uitstekende vraag. De
prijzen liepen als gevolg hiervan dan ook
verder op, de gemiddelde prijs kwam op
4,25 per kilo. Er wordt op vaste prijzen
gerekend. Voor prei is er nog steeds sprake
van een onveranderde prijs van 50 cent per
kilo. Het aanbod van prei zal groter worden,
waardoor de prijs iets zal dalen. Snijbonen
en sperziebonen blijven in prijs stijgen door
afnemende aanvoeren, de prijs bedroeg
2,70 en 2,45 per kilo. Door een kleinere
bloemkoolaanvoer herstelt de prijs zich,
voor de „zessen" werd 1,45 per stuk be
taald. Voor andijvie was er de afgelopen
week minder belangstelling, de prijs daalde
naar 33 cent per kilo. De sla-prijs heeft
weinig verandering ondergaan en zal ook
voor de komende week op ongeveer 30 cent
per krop liggen. De grotere aanvoer van
spruiten is geen aanleiding tot moeilijkhe
den bij de prijsvorming geweest, de gemid
delde prijs liep op naar 1,80 per kilo. Voor
ijsbergsla werden prijzen tot 1,48 per stuk
betaald. Bleekselderij bracht gemiddeld 45
cent per stuk op.

ia&

Bloemenstalletje op de antwerpse markt

Hoewel gewoonlijk de zon en bloementeelt
elkaar niet zo best verdragen wanneer het
gaat over de handel, kunnen de bloemen-
kwekers over de afgelpen week toch tevre
den zijn over de wat zonnige weersomstan
digheden. De zon helpt ee om een wat stevig
gewas op te bouwen waarmee de winter kan
worden begonnen.

In Berkel en omgeving bijvoorbeeld hebben
de buitenbloemen nogal wat te lijden gehad
van felle regenval, hoewel die ook het West
land niet helemaal schadeloos voorbij ging.
Er kan momenteel echter nog van groeizaam
weer worden gesproken hetgeen de ruime
aanvoer ten goede komt. Het prijspeil was
in het algemeen stabiel, hoewel voor veel

produkten nog wel enige stijging in de ge
middelde prijs kon worden vastgesteld. Wel
lagen die prijzen in dezelfde week van het
vorig jaar gunstiger, maar toen waren de
aanvoeren dan ook minder groot. De chry
santen, snij groen en rozen deden het dit jaar
iets gunstiger. Het totale omzetbedrag aan
de CCWS bedroeg afgelopen week
.7.546.494,88, weinig verschillend van dat in
voorgaande week doch ongeveer 1/1/2 mil
joen gulden meer dan in dezelfde week van
het vorig jaar.

Snijbli

oemen

De snijbloemen leverden het grootste bedrag
op, 6.926.554,02. De potplanten bleven met

ƒ554.996,91 op vrijwel hetzelfde peil maar
ruim een ton hoger dan vorig jaar. Aan
buitenlandse bloemen werd .64.943,95 ge
veild, de helft meer dan vorig jaar. Voorna
melijk als gevolg van ruimer aanvoer, lag
de totale omzet over augustus ongeveer vier
miljoen gulden hoger dan vorig jaar. En ook
thans nog levert de groter aanvoer een
stijgende omzet op. De aanvoer van anjers
met 2.631.053 stuks lag iets lager dan voor
gaande week maar toch altijd nog een mil
joen hoger dan in dezelfde week van het
vorig jaar. De gemiddelde prijs was nu 30
cent, voorgaande week 23 cent en vorig jaar
40 cent Troschrysanten lagen met ruim drie
miljoen op vrijwel gelijke hoeveelheid van
voorgaande week en het vorig jaar, maar
met een gemiddelde prijs van 41 cent nu,
36 cent voorgaande week en 33 cent vorig
jaar.

Freesia, eveneens een zeer belangrijk pro
dukt, verminderde iets in aanvoer, afgelopen
week 2.842.390 bos met een gemiddelde prijs
van 18 cent, voorgaande week 15 cent en
vorig jaar 34 cent maar toen bedroeg de
aanvoer nog geen half miljoen.

Irissen

Ook de irissen doen van zich spreken, afge
lopen week een aanbod van 2.59.950, voor
gaande week 120.710 vorig jaar 312.490. In
gemiddelde prijzen nu 18 cent, voorgaande
week 25 cent en vorig jaar 37 cent. Belang
rijk zijn ook de trosanjers, nu 5.259.580;
voorgaande week 5.470.680 en vorig jaar
2.403.180 met als gemiddelde prijzen respec
tievelijk 23 cent 22 cent en 31 cent vorig
jaar. Nog enkele gemiddelde prijzen met
tussen haakjes die van het vorig jaar
snijgroen 1,84 (78) met een toch vrijwel
gelijke aanvoer van rond de 150.000 bos.
Leliekelk 77 (91) lelietak 36 (55) grote rozen
28 (24) en kleine rozen 18 (14) De potplanten
blijven goede aandacht trekken en er is
ruime aanvoer met aantrekkelijke prijzen.
De invoering van nieuwe plastic potplanten-
bakken aan de CCWS blijkt een succes te
zijn, hoewel er nog enkele verbeteringen
aangebracht zullen worden.

„Dat de uiteindelijke oplossing van de pro
blemen in het bollenvak ligt in een vergro
ting van de afzet, is een algemeen aanvaard
uitgangspunt"Het stond zó nadrukke
lijk zwart op wit in een der landbouwbladen,
dat geen mens in West-Europa er ook maar
aan twijfelen kan, maar niettemin is het de
vraag of die stelling juist is.

Het is natuurlijk een nobel streven om de
export te willen vergroten en iedere poging
die op dit gebied wordt gedaan, dient dan
ook met kracht ondersteund te worden.
Maar als het bij dan ene punt blijft, is het
resultaat voorspelbaar, n.l. nihil!

Het is nu eenmaal zo dat een klein beetje
meer vraag het vuur op het produktie-altaar
onmiddellijk fel aanblaast.

Looppj

>as

Het is een wat vervelende zaak maar de
export kan zo hard niet groeien of de pro-
duktievergroting gaat nog sneller. Pogingen
om de uitvoer te vergroten? Prima! Maar
dan tegelijk - nog liever vooraf, maar zeker
niet daarna! - een systeem ontwikkelen dat
voorkomt dat de kwekerij al in de looppas
gaat wanneer de export één schuchtere stap
vooruit heeft gedaan.

Vraag en aanbod regelen de markt. Dat is
altijd zo geweest en dat zal ook nooit anders
kunnen worden. Mogelijkheden dat de
bloembollenexport snel omhoog kan, zijn er
vandaag eenvoudig niet. De bestaande
markten worden meer dan voldoende afge
graasd en nieuwe markten opénbreken is
een kwestie van lange adem. Oost-Europa
zou een geweldig afzetgebied kunnen zijn,
maar er zal nog heel wat water door de
Wolga stromen voor iedere week een vers
bosje tulpen in huis in Rusland een gewone
zaak is.

Vicieuze cirkel

De export kan in het gunstigste geval in de
komende jaren dus langzaam groeien. Wil
men dus het prijspeil op een gunstig niveau
houden, dan zal de beplante oppervlakte
binnen redelijke perken gehouden moeten
worden. Ziet men daar geen kans toe, dan
zal men noodgedwongen van de ene var
kenscyclus naar de andere blijven hollen.
Een vicieuze circel waar men nooit uitkomt.
Het is dus noodzakelijk om te komen tot
strukturele wijzigingen. Er moet veel meer
overleg en bereidheid tot samenwerking ko
men. Het getij is echter niet gunstig om het

zo ver te krijgen. De tulpenkwekers hebben
beste jaren achter de rug. Ook in de afgelo
pen zomer zijn de prijzen tot ongekende
hoogten gestegen. Niet dan zij een grote
vraag, maar door een correctie van Moeder
Natuur waardoor er veel minder leverbare
bollen gerooid konden worden dan waarop
men had gerekend. Een tegenvaller voor de
exporteurs, die hun verkoopprijzen zeker
niet hadden afgestemd op een dergelijk
hoog inkoopniveau. Toch is er tot verbazing
van vriend en vijand geen kou aan de lucht.
Want de exporteurs willen ook voor tulpen
levering zomer 1978 nu al een beste prijs
betalen.

Geen bezwaren

Die hoge prijzen zijn voor de buitenlandse
afnemers kennelijk geen bezwaar. Het gaat
met de bloembollen met als zo veel artike
len. Als er overproduktie is en iedereen voor
een krats wil verkopen, wil geen koper er
in stappen. Wordt een artikel schaars - om
welke reden dan ook - dan wil plotseling
iedereen het hebben. Als er geen onvoorzie
ne dingen gebeuren, is het kostje van de
tulpenkwekers voor 1978 al weer gekocht
En in welke branche kan men dat vandaag
al zeggen4

"team Het Nederlands Zui-
elbureau verwacht voor de
•mende jaren een toenemen-
uitvoer van Nederlandse
naar EEG-landen. Ncder-
d behoudt zodoende zijn po-
ie als grootste kaasexpor-
ter wereld. Vorig jaar
voor ruim 1.250 miljoen
n aan kaas de grens over.
meeste Nederlandse kaas

wordt naar landen binnen de
EEG, met name West-Duitsland
en België, uitgevoerd. Alleen de
kaasexport naar Engeland
neemt af. Veruit het grootste
deel van de door Nederland
uitgevoerde kaas is Goudse
kaas, hoewel ook veel Edam
mer kaas het land verlaat

Dit is in Edam bekendgemaakt

aan het begin van het achttien
de nationale kaaskeurconcours.
Ruim driehonderd kaaskenners
uit Nederland, West-Duitsland,
België, Frankrijk en Engeland
streden om de zo genoemde
gouden kaasboor, uitgereikt
aan die deelnemer, die het be
ste tien nederlandse kaassoor
ten heeft kunnen beoordelen op

onder andere leeftijd, geur en
smaak. De keurwedstrijd werd
dit jaar voor het eerst in Edam
gehouden.

Liefhebbers

Nederland produceerde vorig
jaar ruim 350.000 ton kaas. Ne

derlanders zijn niet alleen be
langrijke kaasmakers, zij zijn
ook liefhebbers van kaas. Het
zuivelbureau schat, dat elke ne-
derlander vorig jaar gemiddeld
10,5 kilogram kaas heeft gege
ten, meer dan welke buitenlan
der ook. De nederlandse kaa-
sproduktie concentreert zich
overigens duidelijk in Fries
land (Edammer kaas) en Over

ijssel en Gelderland (Goudse
kaas).

Goudse kaas blijft edammer
kaas zowel in binnen- en bui
tenland overheersen, zo blijkt
verder uit gegevens van het
zuivelbureau. Uit consumente
nonderzoeken kwam naar vo
ren, dat Goudse kaas over het
algemeen bekender is bij het
publiek dan Edammer. Goudse

kaas wordt daarom ook meer

gekocht.

Het Zuivelbureau hoopt, dat
het kaaskeurconcours in Edam
de bekendheid van de naar de
ze plaats genoemde kaas zal
doen toenemen. Ook op andere
fronten is het Zuivelbureau ac
tief voor de Edammerkaas, met
die volgens deskundigen wat

hartiger smaak dan de Goudse.
Het bureau is dit jaar in België
een grote campagne begonnen
voor de ronde, roodverpakte
Edammerkazen (40 plus). De
Nederlandse kaasexport naar
België is de laatste jaren fors
gestegen, maar die stijging
kwam nauwelijks ten goede
aan Edammer kaas, die het in
andere v-'