Programma BON
R0GER-
VI0LLET
Gast op
Middeleeuws
kasteel
Alles wat ooit is
gefotografeerd
te zien bij
'ERDAG 24 SEPTEMBER 1977
LEIDSE COURANT
PAGINA 17
-tc
Met uw krant naar Noord-Engeland:
..Dromen zijn bedrog." wordt vaak beweerd. Met één
behoeft dat echter zeker niet het geval te zijn. Wie er
van droomt ooit nog eens te gast te zijn op een Middel
eeuws kasteel, kan deze droom binnenkort werkelijkheid
laten worden. Uw krant is er in geslaagd het beroemde
Dertiende Eeuws Lumley Castle in de schitterende streek
tussen Durham en Newcastle in Noord Engeland geduren
de enkele dagen te reserveren. Men zal er de sfeer van
zovele eeuwen geleden „proeven", maar ook genieten van
optimaal, eigentijds comfort.
Lumley Castle vormt een harmonieuze twee-eenheid van
historie en superklasse hotellerie. Alle, zeer gezellige
kamers beschikken over badkamer, kleurentelevisie, radio
en telefoon. Zelfs bestaat in beperkte mate de mogelijkheid
in een weelderig ingericht vertrek met hemelbed te loge
ren.
en gerechten, volgens aloude receptuur bereid. Bij het
schijnsel van kaarsen treden speellieden, dansgroepen,
zangers en zangeressen in authentieke kledij op.
De reis duurt van donderdagmiddag 10 tot en met maan
dagmorgen 14 november.
Het Imposante Lumley Castle, waar de graaf van
Scarbrough, afstammeling van de Lumley's, nog altijd
over prlvévertrekken beschikt
Dit unieke kasteel met zijn prachtige park vormt het
hoofddoel van een vijfdaagse Engelandreis, die op donder
dag 10 november aan boord van één der luxe schepen
van North Sea Ferries begint.
Dat de kasteelkeuken met „super" kan worden betiteld,
zal men tijdens het diner-dansant op vrijdagavond ervaren.
In de imposarlte Baron-hall wordt 's zaterdags een Middel
eeuws banket aangericht. De gracieuze „ladies of the
court" serveren er mead, de traditionele streekdrank, wijn
Vrijdag 8 uur v.m. aankomst te Hull. Per bus naar
Helmsley. Koffie in de rustieke Feversham Arms. Lunch
in Buck Hotel te Reeth. Via Arkengarthdale naar Barnard
Castle. Bezoek aan Bowes Museum. Schitterende collectie
schilderijen, meubelen, zilver, speelgoed, poppen, model
len en wapenen. Omstreeks 5 uur aankomst Lumley Castle.
Diner-dansant en overnachting.
Zaterdag Engels ontbijt in hotel. Half 10 naar Newcast
le. Dag vrij voor winkelen e.d. Men kan echter ook
deelnemen aan excursie naar de Romeinse Hadrians Wall
of naar Sunderland. Daar wordt gespeeld de voetbalwed
strijd Sunderland-Bristol Rovers. Om half 6 uit Newcastle
naar Lumley Castle. Middeleeuws banket.
Zondag Engels ontbijt in hotel. Kwart over 10 naar
Durham, waar o.a. kathedraal wordt bezocht. Lunch in
Europa Lodge Hotel te Darlington. Via York naar Huil, waar
's middags om 5 uur wordt ingescheept voor de terugreis.
Diner aan boord.
Maandag - aankomst Europoort 8 uur v.m. Ontbijt aan
boord.
De prijs voor deze exclusieve „Live in a castle"-tour
bedraagt 415,- op basis van twee-persoons kamer. Toe
slag luxe hut aan boord 40.- per persoon.
Wie niet per eigen gelegenheid naar Europoort komt kan
gratis gebruik maken van bussen, die u vanuit Gouda.
Den Haag of Rotterdam naar Europoort brengen (en ook
weer terug). Vertrektijden bussen Den Haag Centraal 15.00
uur. Goudsche Courant, Markt 46 eveneens 15.00 uur en
Rotterdamsch Nieuwsblad, Coolsingel 67 om 15.45 uur.
Alle verdere inlichtingen worden verstrekt door North Sea
Ferries, mej. Joke Kriboo, tel. 01819-62077 tst. 131. bij wie
ook telefonisch kan worden geboekt.
Aan North Sea Ferries
t.a.v. Mej. Joke Kriboo,
Postbus 1123.
Rozenburg (Europoort)
Ik ga/wij gaan mee met de „Live in a castle" tour van
10 tot en met 14 november 1977. Prijs 415,- p p
Ik (wij) maak (maken) wel/geen gebruik van de gratis
bussen naar en van Europoort. Ik wil (wij willen) wel/geen
luxe hut aan boord (toeslag 40.- p.p.)
Kinderen tot 12 jaar betalen 50% van de reissom (Bij
aanmelding leeftijd vermelden)
Nadere informaties ontvangt u na inzenden van deze bon
van North Sea Ferries. Na betaling ontvangt u reisdocu
menten.
Woonplaats:
De archiefmappen in 'de Rue de Seine,
waaruit keuze gemaakt kan worden. Het
personeel moet academische graden heb
ben.
gebied zijn: de archivarissen, research-
medewerkers en bibliothecaressen (nage
noeg heel het personeel is vrouwelijk)
moeten allen academische graden hebben
en sommigen beschikken zelfs over zeer
hoge universitaire kwalificaties. Voor
nieuwe klanten is het steeds een verras
sing vast te stellen, dat elk lid van het
personeel de voortdurend aangroeiende
collectie praktisch van binnen en van
buiten kent
De onderwerpen waarover Roger-Viollet
materiaal bezit, zijn nagenoeg onuitputte
lijk. Letterlijk elk land ter wereld is
vertegenwoordigd in de collectie. En over
elk land zijn er uitgebreide keuzes over
kunst, cultuur, architectuur, geschiede
nis, landschappen, typerende taferelen,
stadsgezichten, industrie, handeL am
bachten, volk, tradities, folklore.
De afdeling kunstfoto's vormt daarnaast
één van de meest opzienbarende kanten
van de firma, schilderkunst, beeldhouw
werken, oude en moderne kunst, Franse,
Amerikaanse, Assyrische, kortom alle
culturen, alle uitingen daarvan zijn in
fotomateriaal vertegenwoordigd. Daar
naast afzonderlijke onderwerpen, zoals
bomen, bloemen, insekten, dieren, sport,
meubels, landschappen, bergen, land
bouw, industrie, ijzersmeedwerk, binnen
huiskunst.
Voorts uiteraard de onafzienbare serie
portretten van beroemde, bekende en
totaal onbekende personen van de laatste
eeuw, en zelfs van lieden uit oude tijden,
ïnzoverre de foto's hun geschilderde of
gebeeldhouwde portretten voorstellen.
Voorts foto's over actuele verschijnselen:
luchtvaart, ruimtevaart, televisie, toneel,
film, en typische nieuwsfoto's, zoals van
de Eiffeltoren in aanbouw, van oorlogs
handelingen tot en met die in Vietnam
en het Midden-Oosten.
Het is moeilijk, zo niet onmogelijk, teleur
gesteld de zaak van Roger-Viollet te ver
laten. Integendeel: zelfs de meest hoogge
spannen verwachtingen worden vaak
overtroffen door het onvoorstelbaar rijke
materiaal dat beschikbaar is. Niet alleen
de journalist, de schrijver en illustrator
vindt er praktisch alles van zijn gading,
maar ook degenen die de historie van de
fotografie bestuderen en pictorale bewij
zen voor historische voorvallen zoeken.
In de loop van de jaren heeft Roger-Viol
let wereldberoemde fotoverzamelingen
opgekocht, zoals die van Mercier, Lipnits-
ki, Harlingue, Lévy-Neurdein, Boyer en
Branger. De collectie van Lucien Mercier,
die vanaf 1880 talloze foto's maakte van
Parijs en omgeving, bestaat uit 30.000
glazen negatieven. Eén van de bekendste
foto's van deze collectie is die van de
begrafenis van Victor Hugo, die ontelba
re keren afgedrukt is.
De verzameling van Harlingue bestaat uit
elf ton documenten en er waren negen
jaren nodig om deze te sorteren en om
afdrukken te maken. Harlingue's moeder
begon in 1870 de verzameling aan te
leggen en hijzelf ging daarmee door tot
zijn dood op 85-jarige leeftijd.
De collectie van Lévy-Neurdein bevat
negatieven vanaf 1865 en de volkomen
gave glazen platen bevatten fenomenale
opnamen van tal van Europese steden in
de 19e eeuw (waaronder vele Duitse, die
geheel en al in de oorlog vernield zijn)
en verder foto's van de Frans-Duitse
oorlog van 1870, van de Amerikaanse
burgeroorlog, de Commune, de industria
lisering en medernisenng van onze we
reld. Om ze te rangschikken hadden zes
uiterst ervaren en bedreven archivarissen
drie jaren nodig. Voor industriële en
wetenschappelijke documentatie zijn de
verzamelde opnamen van Boyer en Bran
ger onschatbaar, terwijl die van Lipnitski
een volstrekt unieke kroniek vormt van
het artistieke, literaire en toneelleven in
de Franse hoofdstad. Een van de jongste
aanwinsten is een geheel complete serie
luchtfoto's van heel Frankrijk.
Voor de klanten en bewonderaars van
Roger-Viollet is het een grote geruststel
ling te weten, dat deze unieke collectie
zal blijven voortbestaan, ook na het heen
gaan van de tegenwoordige eigenaars.
'Monsieur en madame Roger-Viollet heb
ben namelijk bepaald dat de collectie, als
zij zich uit het actieve leven terugtekken,
overgenomen wordt door de Bibliothèque
Mazarine, en dat één en ander precies
zoals tot dusver zal blijven functioneren.
Merkwaardigerwijze (maar gezien ook de
voortdurende evolutie waaraan de collec
tie door uitbreiding onderhevig is) be
staat er geen catalogus. En hoewel men
schriftelijke inlichtingen kan vragen, is
het veel verkieslijker persoonlijk het ma
teriaal waarin men geïnteresseerd is, te
komen raadplegen. De snelheid en zeker
heid waarmee het personeel precies dat
gene weet aan te dragen, waarvoor men
op dat bepaald ogenblik belangstelling
heeft, vormt niet de geringste verbijste
ring waaraan de bezoekers bloot komen
te staan. En de zeer speciale sfeer in de
Rue de Seine maakt elk bezoek boven
dien tot een bijna intellectuele fijnproeve-
rij.
De dagbladjournalist, die er illustratie
materiaal voor een artikel zoekt, doet er
goed aan oogkleppen mee te nemen: in
zijn vak is de tijd kostbaar en als hij zich
bij Roger-Viollet laat verleiden iets ver
der te kijken dan de map met het be
schikbare materiaal over het gevraagde
onderwerp, dreigt zoveel vertraging (en
verrijking) op te treden dat hij beter voor
een maandblad kan gaan werken.
JAN DRUMMEN
US Roger-Viollet is een bijna
sche naam voor ieder die fotogra-
illustratiemateriaal nodig heeft,
riaal dat afwijkt van het gebruike-
alledaagse. Wat niet wegneemt dat
r-ViolIet ook bet alledaagse kan
■en, maar met dit verschil, dat alles
uit de oude zaak in de Rue de Seine,
lij het Institut de France, komt een
speciale, moeilijke te definiëren
[sche inslag heeft Een foto van Ho
ftoilet van een kweekreactor is an
ti an die van andere foto-agentschap-
Misschien is het maar een idee,
chien komt het door een zekere be
ting van duizenden en duizenden
•re foto's uit hetzelfde huis, die min-
illustratie dan verhalend materiaal
en. Bij Roger-Viollet vindt men to
en honderden, duizenden, tiendui
en foto's, waarop men bijna letter-
looit uitgekeken komt.
bedrijf is meer dan een eeuw oud:
167 vestigde een zekere Laurent Olli-
op de Seine-kade bij de Pont-des-
het bedrijf. De meeste van zijn
waren studenten van de nabijge-
academie voor schone kunsten, die
waren om modellen te huren.
:re klanten waren krante-illustrato-
die bij monsieur OUivier, die weldra
Ollivier" genoemd werd, foto's
len kopen of huren om als voor-
te dienen voor hun gravures en
ities. Overigens gebruikten veel
naars in die tijd foto's als voor-
ten voor hun werk en Maurice Utril-
loet het procédé vaak toegepast heb-
kele jaren later, in 1880, vestigde „Le
•e Ollivier" zich in de nauwe Rue de
ne, achter het Mazarin paleis, dat
lenwoordig het Institut de France is,
sar de Académie Fran?aise zetelt. Hij
daar dichter bij de kunstacademie
zijn klanten en de firma is nooit van
plaats 'verhuisd. De grote ruiten
een het mogelijk binnen de uitgebrei-
collecties klappers met foto's te zien,
ir in de vitrines wederzijds van de
fdingang en tegen één van de zijmu-
prijken grotendeels vergeelde exoti-
foto's en reprodukties van klassieke
heden, die jarenlang niet vervangen
en meteen een sfeer van romantiek
>oezie scheppen. En een foto van een
ruskisch fragment (als wij ons niet
gissen) vormt met die van een klassiek
eks beeldhouwwerk en een foto van
vermoedelijk Ceylonees strandbeeld
hoge kokospalmen één voor tallozen,
Roger-Viollet kennen, onvergetelijke
kenning.
oorspronkelijke verzameling van „Le
e Ollivier" bestond uit ongeveer vijf-
uizend negatieven, hoofdzakelijk van
astwerken, portretten, planten en die-
i. Later werd deze opgekocht door de
(lilies Roger en Viollet Zij hadden al
[i eigen collecties, die in de loop van
Archieven, opgeborgen in de door de Fanse
staat er beschikking gestelde zalen van het
..Petit Palais", meer dan vijf miljoen foto's
zijn op korte termijn, (en veelal onmiddellijk)
beschikbaar.
de jaren sterk uitgebreid werden, met
name die van Henri Roger en zijn ooms,
Ernest Roger en Henri Viollet.
Henri Roger was ingenieur en een voor
aanstaand geleerde, de fotografie was
zijn grote liefhebberij en in 1882 begon
hij een eigen verzameling fotofrafieën
aan te leggen. Zijn oom Henri Viollet
verbleef vele jaren in het Verre Oosten,
waar hij tal van foto's maakte en tussen
1900 en 1902 bracht hij een indrukwek
kende fotografische documentatie uit het
Oosten naar Parijs. Momenteel zijn de
dochter van Henri Roger, Helène Roger-
Viollet en haar echtgenoot Jean Fischer
(die de „zaaknaam" Roger-Viollet aange
nomen heeft) de eigenaars van de gecom
bineerde collecties.
De grote ontwikkeling en de roem van
de firma begon na het eind van de
tweede wereldoorlog. Het merendeel van
de Parijse foto-agentschappen had de
oorlogsjaren niet overleefd of was er
zwaar door gehavend. Deels doordat zij
simpelweg opgeheven waren nadat hun
eigenaars verdwenen waren, deels door
dat zij door de bezetter uitgeplunderd
waren waren of geliquideerd werden we
gens collaboratie. In 1945 werden dien
tengevolge vele collecties of wat daar van
overgebleven was, geveild, en daarbij
waren onschatbare documenten van foto
grafen die tijdens de bezetting gefotogra
feerd en hun negatieven bewaard had
den. Roger-Viollet kocht het overgrote
deel van deze geveilde foto's op en de
verzameling werd dientengevolge verrijkt
met documenten van historische waarde,
die in heel de wereld hun weerga niet
hebben.
Intussen wordt de collectie, die uit ruim
vijf miljoen zwart-wit foto's en 60.000
kleurenfoto's bestaat, nog praktisch da
gelijks uitgebreid, zodat de firma een
boeiende, maar ongebruikelijke combina
tie is van historisch fotodocumentatiema
teriaal en cliché's van de meest actuele
gebeurtenissen en verschijnselen.
De eigenaars trekken er nog voortdurend
op uit om nieuw materiaal te verzamelen,
en zowel madame als monsieur Roger-
Viollet, die beiden uitstekende vaklieden
zijn, hebben in veertig jaren heel de
wereld bereisd en gefotografeerd. Elk
jaar maken zij nog twee of drie grote
reizen om de wereld, haar bewoners,
haar gebeurtenissen en fenomenen door
zoeker en objectief te bekijken en vast
te leggen. Zij worden geassisteerd door
twee jonge vrouwelijke fotografen, die
ieder haar specialiteit hebben: de ene is
een „autoriteit" inzake Rusland en China,
de andere inzake Europa. En telkens
De Eiffeltoren tijdens de bouw in september 1888, voorbeeld van historisch materiaal van
Roger-Viollet.
wanneer deze vier reizigers van een re
portage thuiskomen, wordt de verzame
ling met duizenden exemplaren verrijkt.
Terwijl de firma gevestigd is op het
welbekende adres 6 Rue de Seine, waar
een ieder die fotomateriaal nodig heeft,
terecht kan, beschikt Roger-Viollet over
diverse afdelingen. In de Rue de Pont-
hieu zijn de donkere kamers en techni
sche afdelingen gevestigd, die per dag
vijfhonderd afdrukken kunnen maken.
In een magazijn ruim dertig kilometer
van Parijs is een archief gevestigd waar
in kranten, tijdschriften, boeken, enz. be
waard worden, waarin foto's van de fir
ma gereproduceerd zijn. En de Franse
regering, die sedert geruime tijd het uit
zonderlijk belang van de firma ingezien
heeft, stelt Roger-Viollet in het Petit Pa
lais twee kilometer rekken ter beschik
king voor het opbergen van negatieven
en archiefmateriaal.
Het personeel van de firma bestaat uit
dertig personen, die elk experts op hun
